ஶ்ரீ:
ஶ்ரீயை நம:
ஶ்ரீதராய நம:
பகவதே யாமுநமுநயே நம:
ஶ்ரீமதே ராமாநுஜாய நம: ||
ஶ்ரீபாஷ்யகாராணாம் பரமகுருணா ஶ்ரீயாமுநாசார்யஸ்வாமிநா ப்ரணீதம் ।
ஆகமப்ராமாண்யம் । (Part 1)
(ஶ்ரீபஞ்சராத்ரதந்த்ரப்ராமாண்யவ்யவஸ்தாபநபரம்)
நமோநமோ யாமுநாய யாமுநாய நமோநம: ।
நமோநமோ யாமுநாய யாமுநாய நமோநம: ।
ஜகஜ்ஜந்மஸ்திதித்வம்ஸமஹாநந்தைகஹேதவே ।
கராமலகவத்விஶ்வம் பஶ்யதே விஷ்ண்வே நம: ||
யேऽமீ கேசந மத்ஸராத்ஸவயஸோ துர்மாநஸாரா நரா: ।
கம்பீராம் குணஶாலிநீமபி கிரம் நிந்தந்தி நிந்தந்து தே ||
ஸாராஸாரவிசாரகௌஶலதஶாபாரே பரேऽவஸ்திதா: ।
ஸந்தஸ்ஸந்த்யநஸூயவோऽபி பஹவ: ஶம்ஸந்தி யே மத்கிரம் ||
அபிநிவேஶவஶீக்ருதசேதஸாம் பஹுவிதாமபி ஸம்பவதி ப்ரம: ।
ததிஹ பாகவதம் கதமத்ஸரா மதமிதம் விம்ருஶந்து விபஶ்சித: ||
இஹ கேசித்
யதஸ்ததோऽவகதகதிபயகுதர்ககல்கவிஸ்பூர்ஜ்ஜிதவிஜிதமநஸஸ்த்ரயீமார்கஸ்
அம்ரக்ஷணவ்யாஜேந நிஜவிமர்ஶகௌஶலாதிஶயமுபதர்ஶயந்த:
பரமபுருஷவிரசிதநிரதிஶயநிஶ்ரேயஸகோசரபஞ்சராத்ரதந்த்ரப்ராமா.
ந்யே விப்ரதிபத்யந்தே ।
வதந்தி ச ।
த்வேதா கலு ப்ரமாணத்வம் வசஸாமவஸீயதே ।
ஏகம்மாநாந்தராபேக்ஷமநபேக்ஷமதேதரத் ||
தத்ராபி ।
ந தாவத்புருஷாதீநரசநம் வசநம் க்வசித் ।
ஆஸீததி ப்ரமாணத்வமநபேக்ஷத்வலக்ஷணம் ||
பௌருஷேயம் ஹி வச:
ப்ரமாணாந்தரப்ரதிபந்நவஸ்தூபஸ்தாபநாயோபாதீயமாநம்
வக்துஸ்ததர்தஸித்திமநுருத்யமாநமேவ ப்ரமாணபாவமநுபவதி ।
ந ச
பஞ்சராத்ரதந்த்ரப்ரதிபாத்யமாநவிலக்ஷணதீக்ஷாபூர்வகபகவதார
அத-நாபிலஷிதஸ்வர்காபவர்காதிஸாத்யஸாதநஸம்பந்தம்
ப்ரத்யக்ஷாதீந்யாவேதயிதும் க்ஷமந்தே । ந ஹி ப்ரத்யக்ஷேண
தீக்ஷாராதநாதீநி நிரீக்ஷமாணாஸ்தேஷாம் நிஶ்ரேயஸஸாதநதாம்
ப்ரதிபத்யாமஹே ।
ந சார்வாசீநா:
கேசிததிமாநுஷஶக்தயோऽமீஷமபிலஷிதஸாதநதாமத்யக்ஷிதவந்த
இதி ப்ரமாணமஸ்தி, யதஸ்தேஷாமபி சக்ஷுராதீந்த்ரியம்
த்ருஶ்யமாநமிந்த்ரியஸ்வபாவம் நாதிக்ரமிதுமுத்ஸஹதே ।
நநு ச ।
ப்ரக்ருஷ்யமாணம் ப்ரத்யக்ஷம் த்ருஷ்டமாஶ்ரயபேதத: ।
அதஸ்ததாஶ்ரயே க்வாபி த்ருவம் பரிநிதிஷ்டதி ||
ஸர்வம் ஹி ஸாதிஶயம் நிரதிஶயதஶாமநுபவத் த்ருஷ்டம்
வியதீவ பரிமாணம், ஸாதிஶயம் ச காகோலூகக்ருத்ராதிஷு
ப்ரத்யக்ஷமீக்ஷிதமிதி ததபி ததா பவிதுமர்ஹதி । இயம் ச ஜ்ஞாநஸ்ய
பரா காஷ்டா யா ஸர்வகோசரதா, அதிகவிஷயதயைவ ஹி ஜகதி ஜாநாநி
பரஸ்பரமதிஶேரதே ।
இத்தமைஶ்வர்யவைராக்யஸாமர்த்யாதிகுணா அபி ।
நிரஸ்தாதிஶயா: பும்ஸி க்வசித்ஸந்தீதி ஸூரய: ||
அதோ
யஸ்யைததகிலபுவநாவலம்பிபாவபேதஸாக்ஷாத்காரிப்ரத்யக்ஷம் ஸ
தத்ஸமீக்ஷிததீக்ஷாராதநாதிதர்மபாவோ பகவாநேவம் வ்யாசஷ்டேதி
கிமநுபபந்நமிதி ।
தந்ந ப்ரத்யக்ஷவிஜ்ஞாநப்ரகர்ஷ: கல்பிதோऽபி வ: ।
ஸ்வகோசரமதிக்ரம்ய நாந்யதாஸ்கந்திதும் க்ஷம: ||
ததா ஹி ।
ரூபரூபிததேகார்தஸமவாயிஷு சாக்ஷுஷ: ।
ப்ரகர்ஷோ பவிதும் யுக்தோ த்ருஶ்யமாநப்ரகர்ஷவத் ||
ஏவம், ।
இந்த்ரியாந்தரவிஜ்ஞாநம் விஶ்வம் கோசரயேந்ந து ।
கதம் ப்ரத்யக்ஷவிஜ்ஞாநம் விஶ்வம் போதயிதும் க்ஷமம் ||
நநு தத்க்ல்ருப்தஸாமர்த்யம் வித்யமாநோபலம்பநே ।
அஸதி ஹி ஸ்வபாவாநுபந்திநி வித்யமாநோபலம்பநத்வே
ப்ரத்யக்ஷதைவ பராவர்ததே, ந ஹ்யஜாதமதிவ்ருத்தம்
வாऽகமயதநுமாநாதி ப்ரத்யக்ஷபக்ஷநிக்ஷேபம், தேந
அஶேஷவிஷயிதாலக்ஷணப்ரத்யக்ஷப்ரகர்ஷ:
ஸ்வபாவநியமநிர்மூலிதோதய இதி ந ஹ்ருதயமதிரோஹதி । இதமபி
ஸாதிஶயேந நிரதிஶயமநுமிமாந: ப்ருஷ்டோ வ்யாசஷ்டாம் ஸாதிஶய ஏவ
கிந்நு தாம் தஶாமநுபவதி யத: பரம் ந ஸம்பவதி
மஹிமேத்யபிநிவிஶஸே பால இவ ஸ்தவிரபாவம் ।
அதைகஸ்மிந் ஸாதிஶயே கேநாப்யந்யேந நிரதிஶயேந பவிதவ்யமிதி
ஆஹோஸ்வித்ஸமாநஜாதீயேநாந்யேந நிரதிஶயதஶாமதிரூடேந
பவிதவ்யதி ।
ந தாவதக்ரிம: கல்ப: கல்பதேऽநுபலம்பத: ।
ந ஹி த்ருஷ்டம் ஶராவாதி வ்யோமேவ ப்ராப்தவைபவம் ||
யதி ச ததேவ ஸாதிஶயமஸம்பாவநீயபரப்ரகர்ஷம்
பரிநிதிஷ்டேத், ஹந்த: ? தர்ஹ்யேகைகேந கடமணிகாதிநா
ப்ரஹ்மாண்டோதரவிவரமாபூரிதமிதி
தத்ப்ரதிஹததயேதரபாவபங்கப்ரஸங்க
வ்யோம்நைவ லப்தஸாத்யத்த்வாந்மத்யம: ஸித்தஸாதந: ।
கல்பாந்தரேऽபி துர்வாரம் ப்ராகுதீரிததூஷணம் ||
விபுஸ்தம்பாந்தக்யாப்தஸ்தம்பஸ்ஸாதிஶயோ ந ஹி ।
த்ருஷ்டபூர்வஸ்ததாऽந்யோவ்யாகாத: ஸ்தித ஏவ ஸ: ||
யதபி வியதி பரிமாணமிஹ நிதர்ஶிதம் ததபி விமர்ஶநீயமேவ
பரிமாணம் ஹி நாம தேஶாவச்சேத: இயத்தா பரிதோபாவவேஷ்டநமிதி
யாவத் ।
ந ச நபஸி ததஸ்தீதி கதமிவ ததிஹ நிதர்ஶநதயா நிர்திஶ்யதே ।
யதி ச நபஸி ததநுமந்வீத ததபி தர்ஹி
ஸம்பாவ்யமாநபரப்ரகர்ஷமிதி புநரபி ஸாத்யவிகலதா ।
ந ச அதிஶயிதேந ப்ரத்த்யக்ஷேண தீக்ஷாராதநாதயோ தர்மதயா
அவபோதிதா இத்யபி ப்ரமாணமஸ்தி தஸ்மாதஸ்மதாதிஷு
அநாலோசிதபரசேதநாதிரேகபரிகல்பநாऽல்பீயஸீதி
நாபிப்ரேதஸாத்யஸாதநஸம்பந்தே ப்ரத்யக்ஷம் ப்ரமாணம், நதராம்
தந்மூலதயா பஞ்சராத்ரஸ்ம்ருதி: ப்ரமாணம் ।
ந ச கரணபததூரவர்திநி ப்ரஸ்துதவஸ்துந்யவிநாபாவா-
தாரணாதீநோதயமநுமாநமுத்பத்துமலம், ந
ஹ்யஷ்டசரவஹ்வயஸ்ததவிநாபாவிதயா தூமமநுஸம்தததி ।
ந சாகமஸ்ஸாத்வதஸமயஸித்தக்ரியாகலாபகர்தவ்யதோபஸ்தாபந-
பர: பரித்ருஶ்யதே, யேந தந்மூலதயா பஞ்சராத்ரஸ்ம்ருதா: ப்ரமாணம்
ஸ்யு:, ந சாத்ருஶ்யமாநோऽப்யநுமாநகோசர:, யதைவ ஹி
தந்த்ரப்ரஸித்ததீக்ஷாராதநதத்பலாபிமதஸ்வர்காதிஸாத்யஸாதந-
பாவோ நாநுமாநகோசர: ஸம்பந்தாவதாரணவிரஹாத், ஏவம்
தந்மூலாகமோऽபி தத ஏவ நாநு மாதும் ஶக்ய: ।
ந சாகமேநாபி ப்ரஸ்துதஸ்மரணமூலபூதாகமாவகம:
ஸம்பவதி ஸ ஹி த்வேதா பௌருஷேயாபௌருஷேயபேதாத் ।
ந தாவத்பௌருஷேயேண வசஸா தஸ்ய ஸம்பவா: ।
விப்ரலப்துமபி ப்ரூயுர்ம்ருஷைவ புருஷா: யத: ||
அத்யத்வேऽபி ஹி த்ருஶ்யந்தே கேசிதாகமிகச்சலாத் ।
அநாகமிகமேவார்தம் வ்யாசக்ஷாணா விசக்ஷணா: ||
ததிஹ பஞ்சராத்ரக்ரந்தப்ரபந்த்த்ருணாமபி
தந்மூலபூதாகமாவகமபுர:ஸரீ கிம் ஸ்வநிபந்தநாநாம்
வேதமூலத்த்வப்ரதிஜ்ஞா, கிம் வா யதாருசி ரசயதாம் ப்ரரோசநாய
ததா வசநமிதி ஶங்காமஹே ।
தாவதா ச ப்ரமாணத்வம் வ்யாஹந்யேத ஸமீஹிதம் ।
ந ஹி நித்யாகம: கஶ்சிதஸ்தி தாத்ருஶகோசர: ||
ந சோபமாநாத்தந்மூலஶ்ருதிஸித்திரஸம்பவாத் ।
கதம் ஹ்யத்ருஷ்டபூர்வா ஸா ஸத்ருஶஜ்ஞாநகோசரா ||
ந சார்தாபத்திதஸ்தந்மூலஶ்ருதிஸித்தி:, அநுபபத்த்யபாவாத்,
ஸ்மரணந்யதாऽநுபபத்த்யா ஹி தத்கல்பநா ப்ராதுர்பவதி । ஸமரந்தி ஹி
பஞ்சராத்ரப்ரணேதார:-தீக்ஷாராதநாதி தர்மதயாऽஷ்டகாதீநிவ
மந்வாதய: ।
ந சாநநுபூதே வஸ்துநி ஸ்மரணஶக்திராவிர்பவதி,
அநுபவஶ்சேந்த்ரியலிங்கஶப்தஸத்ருஶாநுபபத்யமாநார்தபூர்வக:,
ஈத்ருஶவிஷயேऽநுபவ: ப்ரமாணாந்தரேப்யோऽநாவிர்பவ/ஶ்சோதநாமேவ
மூலமுபகல்பயதீதி ஸித்யேதப்யயம் மநோரர்த: யதி ஹி
யதார்தத்வநியமோऽநுபவாநாம் ப்ராமாணிக: ஸ்யாத், யதா
புநாராகத்வேஷாபிநிவேஶாதிவஶோக்ருதாந்த:கரணாநாமயதார்தாநு-
பவபாவிதா பாவநா: ஸ்வாநுரூபா: ஸ்ம்ருதீராரசயந்தி கதமிவ
ததா ஸ்மரணாநுபபத்தித: ப்ரமாணபூதா ஶ்ருதிருபகல்ப்யேத
அந்யதாऽபி ஸ்மரணோபபத்தே:, மந்வாதிஸ்மரணேஷ்விதாநீம் கா வார்தா ।
நநு தத்ராபி ப்ராகுக்தா யுக்தய: பராக்ரமந்தே ந ஹ்யஷ்டகாம்
த்ருஷ்டவதாமிஷ்டஸாதநமிதி மதிராவிரஸ்தி ।
ந சாநுமாநம், ஸபந்தாதர்ஶநாத், ந ச ஶப்த:,
ததநுபலம்பாத், ந சாநுபலப்தோऽநுமாதும் ஶக்ய:,
ஸம்பந்தாதர்ஶநாதேவ, ந சோபமேய:, ஸத்ருஶாநிரூபணாத், ந ச
கல்பயிதும் ஶக்ய:, அநந்தரோக்தத்வாத் ஸ்ம்ருத்யந்யதோபபத்தே: ।
வேதஸம்யோகிபுருஷஸ்மரணாநுபபத்தித: ।
கல்ப்யதே சேச் ஶ்ருதிஸ்தத்ர ததோऽந்யத்ராபி கல்ப்யதாம் ||
யதோநாரதஶாண்டில்யப்ரமுகா: பரமர்ஷய: ।
ஸ்மர்யந்தே பஞ்சராத்ரேऽபி ஸம்ப்ரதாயப்ரவர்தகா: ||
ததஶ்ச ।
துல்யாக்ஷேபஸமாதாநே பஞ்சராத்ரமநுஸ்ம்ருதீ ।
ப்ரமாணமப்ரமாணம் வா ஸ்யாதாம் பேதோ ந யுக்திமாந் ||
த்யஜ்யதாம் வா ப்ரமாணத்வம் மந்வாதிஸ்ம்ருதிகோசரம் ।
விஶேஷ: பஞ்சராத்ரஸ்ய வக்தவ்யோ வா ஸ உச்யதே ||
அபி வா கர்த்ருஸாமாந்யாத் ப்ரமாணமிதி ஸூத்ரயந் ।
ஸூத்ரகார: ஸ்புடீசக்ரே வைலக்ஷணண்யம் விவக்ஷிதம் ||
ததா ஹி
த்ருதிவிஹிதாநாமக்நிஹோத்ரதர்ஶபூர்ணமாஸஜ்யோதிஷ்டோமாதிகர்மணாம்
ஸ்ம்ருதிவிஹிதாநாமஷ்டகாசமந ஸம்த்யோபாஸநாதிகர்மணாம் ச
பித்ராத்யுபதிஷ்டத்வாத் பரமஹிதபுத்த்யா த்ரைவித்யவ்ருத்தாநாம்
நிர்விஶேஷமநுஷ்டாநம் த்ருஷ்டம், தேந
தாத்ருஶஶிஷ்டத்ரைவர்ணிகபரிக்ரஹத்ரடிம்நா
ஸ்பஷ்டத்ருஷ்டாஷ்டகாதிகர்தவ்யதாப்ரதீதி: ஸ்வோபபாதநபடீயஸீம்
ஶ்ருதிமேவ பூலபூதாமவலம்பதே ।
ந சைவமாசமநோபநயநாதீநிவ
ஶ்ருதிவிஹிதாக்நிஹோத்ராதிபதார்தாநுஷ்டாயிநஸ்தாந்த்ரிகாசாராநுபசரத:
பஶ்யாம: ।
ப்ரத்யுதைநாந் விகர்ஹந்தே குர்வாணாந் வேதவாதிந: ।
தஸ்மாத் யத்கர்த்ருஸாமாந்யாத் ப்ராமாண்யம் ஸ்ம்ருதிஷூதிதம் ||
நைவ தத்பஞ்சராத்ராதி பாஹ்யஸ்மரணமர்ஹதி ।
ந ஹி த்ரைவர்ணிகா: ஶிஷ்டாஸ்ததுக்தார்தாநுபாஸதே ||
நநு தத்ராபி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்ராப்தஶிகாயஜ்ஞோபவீதாதிதாரயத்பிர்-
பாகவதப்ராஹ்மணரைஹரஹரநுஷ்டீயமாநார்தத்வேந
சோதநாமூலத்த்வே ஸம்பாவ்ய மாநே கதமிவ
ப்ராமாண்யப்ரத்யநீகபூதா ப்ரமவிப்ரலம்பாதய:
ஸ்மரணகாரணதயா கல்ப்யந்தே ।
உச்யதே ।
ஹந்தைவம்வாதிநா ஸாது ப்ராமாண்யமுபபாதிதம் ।
யத் த்ரைவர்ணிகவித்விஷ்டாஶ்ஶிஷ்டௌ பாகவதா இதி ||
நநு தே கதமஶிஷ்டா யே த்ரைவர்ணிகாக்ரகண்யா ப்ராஹ்மணா:
தந்ந தேஷாம் த்ரைவர்ணிகத்வமேவ நாஸ்தி தூரே ப்ராஹ்மணபாவ:, ந
ஹீந்த்ரியஸம்ப்ரயோகஸமநந்தரம் கேஷுசிதேவ தேஹவிஶேஷேஷு
அநுவர்தமாநமந்யதோ வ்யாவர்தமாநம் நரத்வாதிரேகிணம்
ப்ராஹ்மண்யம் நாம ஜாதிவிஶேஷமபரோக்ஷயாம:,
ஶிகாயஜ்ஞோபவீதாதயஸ்து ப்ராஹ்மணதீநாம் விதீயமாநா ந
தத்பாவமாபாதயிதும் க்ஷமந்தே, நாப்யவகமயந்தி,
துஷ்டஶூத்ராதிஷு வ்யபிசாரதர்ஶநாத்,
அதோநிர்விவாதஸித்தவ்ருத்தவ்யவஹார ஏவாத்ராவகமநிதாநம் ।
ந ச பாகவதேஷு ப்ராஹ்மணபதமவிஶங்கம் லௌகிகா:
ப்ரயுஞ்ஜதே । பவதி ச பேதேந வ்யபதேஶ: இதோ ப்ராஹ்மணா இதோ
பாகவதா இதி । ஸ்யாதேதத் ப்ராஹ்மணேஷ்வேவ குதஶ்சித் குணயோகாத்
ஸாத்வதபாகவதாதிவ்யபதேஶ: யதா தேஷ்வேவ பரிப்ராஜகாதிஶப்தா இதி
தந்ந ।
ரூட்யா ஸாத்த்வதஶப்தேந கேசித் குத்ஸிதயோநய: ।
உச்யந்தே தேஷு ஸத்ஸ்வேஷ ஶப்தோ நாந்யத்ர வர்ததே ||
ரூடிஶக்திப்ரதித்வந்த்வியோகஶக்திபரிக்ரஹ: ।
அயுக்த இதி யுக்திஜ்ஞா ரதகாரபதே ததா ।
அபரதா கதமிவ
ரதகாரஶப்தோऽத்யயநஸித்தபுத்த்யங்கத்வபங்கேநாபி யௌகிகீம்
வ்ருத்திமபஹாய ஜாதிவிஶேஷமபிநிவிஶதே । ஸந்தி ச ஸாத்வதா நாம
உபநயநாதிஸம்ஸ்காரஹீநா வைஶவ்ராத்யாந்வயிநோऽவரஜந்மாந: கேசித்
யதாऽஹ மநு: ।
வைஶ்யாத்து ஜாயதே வ்ராத்யாத் ஸுதந்வாசார்ய ஏவ ச ।
பாருஷஶ்ச நிஜங்கஶ்ச மைத்ரஸாத்வத ஏவ ச ||
இதி,
பாகவதஶப்தஶ்ச ஸாத்வதேஷு வர்ததே இதி நாத்ர கஶ்சித் விவாத: ||
ஸ்மரந்தி ச ।
பஞ்சம: ஸாத்வதோ நாம விஷ்ணோராயதநாநி ஸ: ।
பூஜயேதாஜ்ஞயா ராஜ்ஞாம் ஸ து பாகவத: ஸ்ம்ருத: || இதி
ததாசோதீரிதவ்ராத்யப்ரஸூதிவ்ருத்த்யுபாயதயேதமேவ ஸ்மரந்தி யதமீ
ஹ ப்ரத்யக்ஷமேவ வ்ருத்த்யர்தமநுதிஷ்டந்தோ த்ருஶ்யந்தே ததா சோஶநா
ஸர்வேஷாம் க்ருஷி ஶஸ்த்ரோபஜீவநம் ஆசார்யஸாத்த்வதயோர்தேவபூஜநம் இதி,
ததா ப்ராஹ்மே புராணோ விஷ்ணோராயதநாநி ஸ பூஜயேதாஜ்ஞயா ராஜ்ஞாம்
। இதி, ததாऽந்யத்ராபி ஸாத்வதாநாம் ச தேவாயதநஶோதநம்
நைவேத்யஶோதநம் ப்ரதிமாஸம்ரக்ஷணம் இதி, ததா
சேத்ருஶஸம்தேஹவ்யுதாஸாய மநோர்வச: ।
ப்ரச்சந்நா வா ப்ரகாஶா வா வேதிதவ்யா: ஸ்வகர்மபி: ।
இதி ।
அபி சாசாரதஸ்தேஷாமப்ராஹ்மண்யம் ப்ரதீயதே ।
வ்ருத்திதோ தேவதாபூஜா தீக்ஷாநைவேத்யபக்ஷணம் ||
கர்பாதாநாதிதாஹாந்தஸம்ஸ்காராந்தரஸேவநம் ।
ஶ்ரௌதக்ரியாऽநநுஷ்டாநம் த்விஜைஸ்ஸம்பந்தவர்ஜநம் ||
இத்யாதிபிரநாசாரைரப்ராஹ்மண்யம் ஸுநிர்ணயம் ।
ஸ்மரந்தி ஹி வ்ருத்திதோ தேவபூஜாயா
ப்ரஹ்மகர்மஸ்வநதிகாரஹேதுத்வம் யதா ।
யேஷாம் வம்ஶக்ரமாதேவ தேவார்சாவ்ருத்திதோ பவேத் ।
தேஷாமத்யயநே யஜ்ஞே யாஜநே நாஸ்தி யோக்யதா || இதி ।
ததா ச பரமஸம்ஹிதாயாம்
தேஷாமேவ வச: ।
ஆபத்யபி ச கஷ்டாயாம் பீதோ வா துர்கதோऽபி வா ।
பூஜயேந்நைவ வ்ருத்த்யர்தம் தேவதேவம் கதாசந || இதி ।
யதபி ஸமஸ்தவிஶிஷ்டவிகர்ஹிதநிர்மால்யதாரணநைவேத்ய-
பக்ஷணாத்யநுஷ்டாநம் ததபி தேஷாமப்ராஹ்மண்யமேவாபித்யோதயதி
இதி ।
அபி ச யதவலோகநாதாவபி
விஶிஷ்டாஶ்சாந்த்ராயணாதிப்ராயஶ்சித்தாநி விதததி கதம் தத்பரிக்ரஹ:
ஶ்ருதிமூலத்வமவகயதீதி ஸம்பாவயாம: । ஸ்மரந்தி ஹி
தேவலகாவலோகநே ப்ராயஶ்சித்தம் தேவலகாஶ்சாமீ தேவகோஶோப ஜீவித்வாத்
வ்ருத்த்யர்தம் தேவபூஜநாத் । ததா ச தேவல: ।
தேவகோஶோபஜீவீ யஸ்ஸ தேவலக உச்யதே । இதி,
ததா, வ்ருத்த்யர்தம் பூஜயேத்தேவம் த்ரீணி வர்ணாணி யோ த்விஜ: ।
ஸ வை தேவலகோ நாம ஸர்வகர்மஸு கர்ஹித: ||
இதி ।
அமீ புநர்வம்ஶாநுபரம்பரயா வ்ருத்த்யர்தமேவ
தேவமாராதயந்தோ த்ருஶ்யந்தே, அதோ
தேவலகத்த்வமகாமேநாப்யப்யநுஜ்ஞாதவ்யம் ததா ச ।
விட்வராஹம் ச ஷண்டம் ச யூபம் தேவலகம் ஶவம் ।
புஞ்ஜாநோ நேக்ஷயேத்விப்ரோ த்ருஷ்ட்வா சாந்த்ராயணம் சரேத் ||
இதி ப்ராயஶ்சித்தம் ஸ்மரந்தி, ததா ச
விஷததரமமீஷாமேவோபப்ராஹ்மண்யம் வர்ணயத்யத்ரி: । அவாலுகா
தேவலகா: கல்பதேவலகா கணபோகதேவலகா பாகவதவ்ருத்திரிதி
சதுர்த: ஏதே உபப்ராஹ்மணா இதி, ததா ச பகவாந் வ்யாஸ: ।
ஆஹ்வாயகா தேவலகா நக்ஷத்ரக்ராமயாஜகா: ।
ஏதே ப்ராஹ்மணசண்டாலா மஹாபதிகபஞ்சமா: ||
இதி, ஏவம் ஜாத்யா கர்மணா ச
த்ரயீமார்காதபப்ரஷ்டபாகவதஜநபரிக்ரஹ்வ ஏவ
பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரப்ராமாண்யப்ரதிக்ஷேபாய பர்யாப்தோ ஹேது:, ததா ஹி ।
விவாதாத்யாஸிதம் தந்த்ரம் ந மாநம் புண்யபாபயோ: ।
த்ரயீவாஹ்யைர்க்ருஹீதத்வாச் சைத்யவந்தநவாக்யவத் ||
அபி ச தேஷாம் த்ரயீமார்கத்யாகபுரஸ்ஸர: ஸர்வதர்மோபதேஶ இதி
ஸ்வவாக்யாந்யேவ உபக்யாபயந்தி சதுர்ஷு வேதேஷு பரம் ஶ்ரேயோऽலப்த்வா
ஶாண்டில்ய இதம் ஶாஸ்த்ரமதீதவாத் இத்யாதீந் ததிஹ கதம்
சதுர்ணாமபி வேதாநாம் நிஶ்ரேயஸஸாதநாவபோதகத்வவ்யுதாஸேந
ஆரபமாண: தத்ப்ரஸாதாவகதமர்தம் புமர்ததயா
கதயதீத்யுத்ப்ரேக்ஷ்யேத ।
மந்வாதயோ ஹி விவக்ஷிதஸகலஸமீஹிதஸாதநாவபோதகமாக-
மைகமூலமபிததாநா த்ருஶ்யந்தே ।
வேதோऽகிலோ தர்மமூலம் ஸ்ம்ருதிஶீலே ச தத்விதாம் ।
ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிவிஹிதோ தர்ம: । ஸ ஸர்வோऽபிஹிதோவேதே ஸர்வஜ்ஞாநமயோ
ஹி ஸ: । இதி ச ।
யதபரம் உபநயநாதிஸம்ஸ்க்ருதாநாமதிக்ருதாநாம் ச
அக்நிஹோத்ராதிஸமஸ்தவைதிககர்மஸு புநரபி
பகவதாராதநாதிகாரஸித்தயே தீக்ஷாலக்ஷணஸம்ஸ்காரவர்ணநம்
ததவைதிகதாமேவாநுகாரயதி, வைதிகத்வே ஹி
தைரேவஸம்ஸ்காரைர்பகவதாராதநாதாவப்யதிக்ரியேரந் ।
யதபி தர்மப்ரமாணதயா ஸமஸ்தாஸ்திகஜநபரிக்ருஹீதேஷு
சதுர்தஶவித்யாஸ்தாநேஷ்வபரிகணநம் ததப்யவைத்கத்த்வே லிங்கம்
அந்யதா ஹீதமபி ததந்யதமத்வேந ஸ்மர்யேத । ந ச ஸ்மர்யதே, ததவஸீயதே
அவைதிகமேவேதம் பஞ்சராத்ரஸ்மரணமிதி । அத ஏவ ச பகவதா
பாதராயணேந
த்ரயீமார்கப்ரத்யநீகபூதகணபுகக்ஷசரணஸுகதமதாதிபாஹ்யஸம்
அயநிராஸாவஸரேऽஸ்ய தந்த்ரஸ்ய நிராஸ: । உத்பத்த்யஸம்பவாத் இதி ।
த்ரயீவிதாமித்தமஸங்க்ரஹேண ததா த்ரயீபாஹ்யபரிக்ரஹேண ।
அநந்தரோக்தைரபி ஹேதுபிஸ்தந்ந மாநவாதிஸ்மரணைஸ்ஸமாநம் ||
ஏவம் ஸதி யாந்யபி லோகம் வ்யாமோஹயிதும்
வித்வேஷணோச்சாடநவஶீகரணாதிக்ஷுத்ரவித்யாப்ராயமேவ
பஹுலமுபதிஶத்பிர்பகவதாராதநாதிகதிபயவைதிககர்மாணி
பாஞ்சராத்ரிகைர்நிர்திஶ்யந்தே தாந்யநுபயோக்யாந்யவிஸ்ரம்பணீயாநி ச
ஶ்வத்ருதிநிக்ஷிப்தக்ஷீரவதிதி மந்யாமஹே ।
அதோ ந வேதமூலத்த்வம் பஞ்சராத்ரஸ்ய யுஜ்யதே ।
ப்ராமாண்யம் ப்ரதிபத்யேத யேந மந்வாதிஶாஸ்த்ரவத் ||
அத்ர கஶ்சிதாஹ காமம் கக்ஷ்யாந்தரிதப்ராமாண்யேஷு
மந்வாதிஸ்மரணேஷு காரணதயா வேதா: பரிகல்ப்யந்தாம்,
பஞ்சராத்ரஸ்மரணஸ்ய து கிம் வேதேந தந்மூலதயாऽவலம்பிதேந
வேதாநாமபி யதநுபவநிபந்தநம் ப்ராமாண்யம் ததநுபவ ஏவ ஹி
பஞ்சராத்ரஸ்மரணஸ்ய நிதாநம், ந கலு
துல்யமூலயோரஷ்டகாசமநஸ்மரணயோர்மிதோமூலமூலிபாவ: ।
பரஸ்பரமபேக்ஷேதே துல்யகக்ஷ்யே ந ஹி ஸ்ம்ருதீ ।
பஞ்சராத்ரஶ்ருதீ தத்வந்நாபேக்ஷதே பரஸ்பரம் ||
வேதமூலத்வஹாநேந பஞ்சராத்ரேऽவஸீததி ।
குதஸ்தந்மூலதாஹாநாதாகமோ நாவஸீததி ||
ஆஹ கிமேவம் வேதா அபி புருஷாநுபவாதீநப்ராமாண்யா:
பௌருஷேயா ஏவ கஸ்ஸம்ஶய:, வாக்யத்வம் ஹி
பராதீநரசநத்வஸ்வபாவமுபலப்யமாநம்
கதமபரதாऽவதிஷ்டேத வேதநாம்நோ க்ரந்தஸ்யாயம் மஹிமா
யத்கேநசித் அஸந்த்ருப்தோऽபி வாக்யத்வேநாவதிஷ்டத இதி சேத், ஹந்த தர்ஹி
பர்வதவர்திநோ தூமஸ்யாயம் மஹிமா
யஜ்ஜ்பலநமந்தரேணாநுச்சிந்நஸந்தாநோ ககநதலமதிரோஹதீதி கிமிதி ந
ஸ்யாத் ।
நநு கதமதிக்ராந்தமாநாந்தராவதாரே தர்மே க்ரந்த:
ஸந்த்ருப்யதே, மைவம் யதஸ்ஸஹஜஸம்வேதநஸாக்ஷாத்க்ருததர்மாதர்ம
ஏவ பகவாந் ஜகதநுகம்பயா வேதநாமாநம் க்ரந்தமாரசயதீதி ।
கிமஸ்தி தர்மாதர்மகோசரமபி ப்ரத்யக்ஷம், பாடம்
கதமந்யதா தநுபுவநாதிகார்யமுபஜநயதி, ஸ ஹி தத்ர கர்தா பவதி
யோ யஸ்யோபாதாநமுபகரணஞ்ச ஸாக்ஷாத்கர்தும் ப்ரபவதி
தர்மாதர்மௌ ச ஜகதுபகரணமிதி மீமாம்ஸகாநாமபி
ஸம்மதமேவ । அதஸ்தத்ஸாக்ஷாத்காரீ கோऽப்யாஶ்ரயணீய: ஸ ச
வேதாநாதௌ நிரமிமீதேதி । யஸ்து ப்ரூதே கிரிபுவநாதயோ பாவா ந
கார்யா இதி ப்ரதிப்ரூயாதேநம் ।
விவாதகோசரா பாவா: கார்யா விஶ்வம்பராதய: ।
விசித்ரஸந்நிவேஶத்வாந்நரேந்த்ரபவநாதிபத் ।
ததா ஸாவயவத்வேந விநாஶோऽப்யவஸீயதே ||
விநஶ்யந்தி ச யே பாவாஸ்தே தத்ஸாதநவேதிநா ।
விநாஶ்யந்தே யதா தஜ்ஜ்ஞைரஸ்மாபி: கரகாதய: ||
யே புநரபரித்ருஷ்டபுத்திமததிஷ்டாநதருபதநாதிஶகலிதா
பாவா: தேऽபி விமத்யாக்ராந்தா இதி நாநைகாந்திகத்வமாவஹந்தி । கிம் ச ।
மஹத்தயா ஸநாதேந ஸ்பந்தமாநத்வஹேதுநா ।
உத்பத்திபங்கௌ பாவாநாமநுமாதுமிஹோசிதௌ ||
ததேவமுதீரிதந்யாயப்ரஸித்தே விஶ்வம்பராதிகார்யத்வே ஸித்யத்யேவ
பகவதஸ்ததுபகரணதர்மாதர்மஸாக்ஷாத்காரித்வம் । ததா ஹி ।
விவாதாத்யாஸிதா பாவா யேऽமீ பூபூதராதய: ।
தே யதோக்தாவபோதேந கர்த்ரா கேநாபி நிர்மிதா: ||
உத்பத்திநாஶபாகித்வாத்யதுத்பத்திவிநாஶவத் ।
த்ருஷ்டந்தத்தாத்ருஶா கர்த்ரா நிர்மிதந்தத்யதா க்ருஹம் ||
ந ச வாச்யம் கர்மணாமேவ ஸ்வாநுஷ்டாத்ரு புருஷஸமீஹிதாநி
ஸம்பாதயதாமந்தரா நாந்தரீயகம் தநுபுவநாதிகார்யநிர்மாணமிதி
யதஶ்சேதநாநதிஷ்டிதாநி தாநி ந கார்யாணி ஜநயிதுமுத்ஸஹந்தே
அசேதநத்வாத் வாஸீவத், ந ஹி சேதநேந தக்ஷ்ணாऽநதிஷ்டிதா வாஸீ
ஸ்வயமேவ யூபாதீந்யாபாதயிதுமலம் ।
ந சா பூர்வாண்யதிஷ்டாய வயம் நிர்மாதுமீஶ்வரா: ।
ந ஹி கர்மோதயாத் பூர்வம் ஸாக்ஷாத்கர்தும் க்ஷமாமஹே ||
உக்தம் ஹி உபாதாநோபகரணஸாக்ஷாத்காரிண ஏவ தத்ர தத்ர
கர்த்ருத்வமிதி ।
ந ச கர்மஜந்யாபூர்வஸாக்ஷாத்காரக்ஷம: க்ஷேத்ரஜ்ஞ: கஶ்சித்
ப்ரஜ்ஞாயதே ப்ரதிஜ்ஞாயதே வா, அத:
க்ஷேத்ரஜ்ஞததுபபோகதத்ஸாதநதர்மாதர்மாதிநிகிலலோகாவலோகநச
துர: கோऽபி நிரதிஶயஶக்திவைசித்ர்ய: புருஷோப்யுபகந்தவ்ய: தஸ்ய
சாப்ரதிகஜ்ஞாநத்வாதயஸ்ஸஹஜா: ।
யதாऽஹு: ।
ஜ்ஞாநமப்ரதிகம் தஸ்ய வைராக்யஞ்ச ஜகத்பதே: ।
ஐஶ்வர்யஞ்சைவ தர்மஶ்ச ஸஹஸித்தம் சதுஷ்டயம் ||
இதி, இமமேவார்தம் மந்த்ரார்தவாதேதிஹாஸபுராணவாதா
உபோத்வலயந்தித்யாவாப்ருதிவீ ஜநயந் தேவ ஏக: । ப்ரஜாபதிர்வேதாநஸ்ருஜத ।
இத்யேபமாதய: ।
ஸ சாய (ப்ரலயகாலே)மாதிகாலே பகவாந்
ப்ரலீநநிகிலகரணகலேவராதிபோகோபகரணசேதநேத (யதா ஹி
ஜடாஸ்ததைவ சேதநா அபி கரணகலேவரவிகலா
போகபாஜோநாபூவந்நிதி தே சேதநேதராயமாணா இத்யுச்யந்தே
।)ராயமாணஜீவஜாலாவலோகநஜநிதமஹாநுக்ரஹ: ஸகலமபி
ஜகதுபஜநய்ய
ததபிலஷிதஸமஸ்தஸாம்ஸாரிகஸம்பத்ப்ராப்த்யுபாயப்ரகாஶாநபஹுலா.
ம் த்ரயீமேகதோ நிர்மாய புநரபி விவிததுரிதபரம்பராகீர்ணபவார்ண-
வநிமக்நநுத்விக்நாநுத்விக்நாவலிகயந் பரமகருணதயா தப்தமாநஸ:
பரமநிஶ்ரேயஸஸாதநஸ்வாராதாநாவபோதஸாதநீபூதா:
பஞ்சராத்ரஸம்ஹிதா: ஸநத்குமார-நாரதாதிப்யோऽப்யவோசதிதி
த்ரயீஸமாநஸ்வதந்த்ராநுபவமூலாநி தந்த்ராணி கதமிவ
யாத்ருஶதாத்ருஶமந்வாதிஸ்மரணகோஷ்டீமதிதிஷ்டந்தி ।
ஸ்யாதேவம் யதி வேதாநாம் நிர்மாதாऽபி ப்ரமாணத: ।
குதஶ்சிதுபலப்யேத ந சாஸாவுபலப்யதே ||
ந ச வாக்யத்வலிங்கேந வேதகாரோऽநுமீயதே ।
அபிப்ரேதவிஶேஷாணாம் விபர்யாஸப்ரஸங்கத: ।
வாக்யம் ஹி யத் பராதீநரசநம் ஸம்ப்ரத்ருஶ்யதே ||
ஶரீரிணைவ தத்ஸர்வமுச்யமாநம் விலோக்யதே ।
புண்யபாபநிமித்தஞ்ச ஶரீரம் ஸர்வதேஹிநாம் ||
ஏவம் புண்யேதராதீநஸுகது:கஸ்ய தேஹிந: ।
அநீஶ்வரஸ்ய நிர்மாணம் வாக்யத்வமநுமாபயேத் ||
அபி சைவம் ப்ரமாணத்வம் வேதாநாமபி துர்லபம் ।
ந ஹி மாநாந்தராபூர்வே தர்மே தஸ்யாஸ்தி ஸம்பவ: ||
நநு கதம் மாநாந்தராபூர்வோ தர்ம:, உக்தம் ஹி ஸாக்ஷாத்கரோதி
தர்மாதர்மௌ கதமந்யதா ததுபகரணம் ஜகஜ்ஜநயதி இதி,
ஸத்யமுக்தம் கோऽபி நிர்மாதா தத் விஶ்வஸ்ய ஜகதோ ந ஹி ।
வித்யதே கோऽபி நிர்மாதா யேநைவமபி கல்ப்யதே ||
விசித்ரஸந்நிவேஶத்வயுக்த்யா யதபி ஸாதிதம் ।
தத்ரோச்யதே த்ரிதா பாவா லௌகிகை: பரிலோகிதா: ||
ப்ரத்யக்ஷத்ருஷ்டகர்தார: கேசிதேதே கடாதய: ।
அவித்யமாநநிர்மாணாஸ்ததாऽந்யே ககநாதய: ||
ஸந்திஹ்யமாநநிர்மாணா: கேசித் விஶ்வம்பராதய: ।
தத்ர ப்ரதமஸந்தர்ஶிதராஶித்வயேऽநவகாஶ
ஏவேஶ்வரவ்யாபார: । அத்யவதேவ விஶ்வம்பராதய:
க்ரமப்ராப்தாகந்துகோபசயாபசயயோர்ந யுகபதுதயவிலயபாகிந:
ஈத்ருஶோத்பத்திபங்கௌ மீமாம்ஸகாநாமபி ஸம்மதாவேவேதி
ஸித்தஸாதநத்வம் ।
புத்திமத்கர்த்ருதா யாऽபி ப்ரயாஸேந ஸமர்திதா ।
ஸாத்யதே ஸாऽபி ஸித்தைவ புத்திமந்தோ ஹி சேதநா: ||
யாகாதிபி: ஸ்வபோகாய தத்ததுத்பாதயந்தி ந: ||
யுக்தஞ்சோபயஸித்தாநாம் தத்ராதிஷ்டாநகல்பநம் ।
வயஞ்ச யாகதாநாதி ஸாக்ஷாத்கர்தும் க்ஷமா யத: ||
கர்மண: ஶக்திரூபம் யதபூர்வாதிபதாஸ்பதம் ।
மாபூத் ப்ரத்யக்ஷதா தஸ்ய கிந்தேநாத்யக்ஷிதேந ந: ||
ந கலு குலாலாதய: கும்பாதிகார்யமாரிப்ஸமாநா:
ததுபாதாநோபகரணபூதம்ருத்தண்டசக்ராதிகார்யோத்பாதநஶக்திம்
ஸாக்ஷாத்க்ருத்ய தத்ததாரபந்தே ।
யதி பரம் ஶக்திமவிதுஷாமபிலஷிதஸாதநாய
ததுபாதாநாதிவ்யவஹாரோऽநுபபந்ந: இஹ து நித்த்யாகமஜந்மநா
ப்ரத்யயேந ஸம்ப்ரத்யாகலிதயாகாதிதத்ததுத்பாதநபாடவா:
புருஷாஸ்தைரேவ விஶ்வம்பராதிபாவாநாவிர்பாவயந்தி,
ததா ச ।
ப்ரத்யக்ஷப்ரக்ருதிகரண: கர்மகரணப்ரவீணோ ।
நைவாந்ய: க்ஷம இதி ச நாஸ்த்யத்ர நியம: ||
அபஶ்யந்நேவாயம் ப்ரக்ருதிகரணே ஸ்வாத்மமநஸி ।
நநு ஜ்ஞாநே கர்தா பவதி புருஷஸ்தத்கதமிவ ||
விநாஶீதம் விஶ்வம் ஜகதவயவித்வாதிதி ச யத் ।
பலீய: ப்ரத்யக்ஷப்ரதிஹதமுகத்வேந ததஸத் ||
ஸ ஏவாயம்மேருர்திவஸகரபிம்பஞ்ச ததிதம் ।
தரித்ரீ ஸைவேதி ஸ்புடமிஹ யதோதீருதயதே ||
ஶக்நோதி ஹி ப்ரத்யபிஜ்ஞைவ
ஸமஸ்தகாலஸம்பந்தமேஷாமவகமயிதும், ஸந்தி ஹி
பூர்வாபரகாலயோரஷி தாத்ருஶா: புருஷா: ப்ராது:ஷந்தி
யேஷாமீத்ருஶப்ரத்த்யயா:, ப்ரயோகஶ்ச பவதி ।
மஹீஶைலபதங்காதிப்ரத்யபிஜ்ஞாநவந்நர: ।
அதீதகால: காலத்வாதிதாநீந்தநகாலவத் ||
ஏவமநாகதேऽபி ப்ரயோகோ தர்ஶயிதவ்ய: ।
ந சேத்ருஶப்ரயோகேண கடாதேரபி நித்த்யதா ।
ப்ரஸஜ்யதே யதஸ்தத்ர ப்ரத்யக்ஷௌ பங்கஸம்பவௌ ||
விரோதே ஸதி யேநாத்மா ஹேதுநா நைவ லப்யதே ।
ந லப்யதே விரோதேऽபி தேநாத்மேத்த்யஸ்த்யஸம்பவ: ||
மஹத்த்வே ஸதி ஸ்பந்தமாநத்வயுக்த்யா
ஜகஜ்ஜந்மபங்கஶ்ச ய: ப்ரத்யபாதி ।
ஸ ச ப்ரத்யபிஜ்ஞாபலத்வஸ்தஹேதுர்ந
ஹ்ருத்யத்வமத்ய ப்ரபத்யேத யுக்த்யா ||
அபி ச தர்மிவிஶேஷவிருத்தஶ்சாயம் ஹேது: கார்யத்வாதிதி
கார்யத்வம் ஹி ஸ்வபாவத்ருஷ்டவிக்ரஹவத்த்வாநாப்தகாமத்வாநீ-
ஶ்வரத்வாஸார்வஜ்ஞ்யாதிவ்யாப்திவித்த்யுபயுக்ததராநேகவிஶேஷாநுஷக்தம்
கதமிவ தத்ப்ரத்யநீகபூதாஶரீரநித்த்யத்ருப்தஸர்த்ரஜ்ஞத்வாத்யபிமத-
விஶேஷாந் ஸாத்யதர்மிண்யவகமயதி, ஸ்வஶரீரப்ரேரணமபி
ஶரீரஸம்பந்தாஸமவாயிகாரணகப்ரயத்நவதோ நாந்யஸ்யேதி ந
கதம்சிதஶரீரிண: கர்த்ருத்வஸம்பவ: ||
அதைதத்தோஷஹாநாய தேஹவாநித்யுபேயதே ।
ஸ தேஹோ ஜந்மவாந் மா வா ஜந்மவத்த்வேऽநவஸ்திதி: ||
நித்யத்வேऽவயவித்வஞ்ச ஸ்யாதநைககாந்திகந்தவ ।
யதப்யேதேऽவோசந்நதிகரணஸித்தாந்தபலதோ-
விஶேஷாஸ்ஸித்யந்தீத்யயமபி ச பந்தா ந கடதே ।
ஸ ஹி ந்யாயோ ஜீவேதபி யதி ச மாநாந்தரக்ருதோ ।
விரோதோऽஸ்யாத்ருஷ்ட: புநரபி விரோத: ஸ்புடதர: ||
நநு ச அவத்ருதாவிநாபாவநியமமபி யதி ந
விஶ்வம்பராதிபுத்திமந்நிமித்ததாமவகமயதி
ப்ரத்யஸ்திமிதஸ்தர்ஹ்யநுமேயவ்யவஹார:, அதாவகமயதி,
அவகமயத்த்யேவாஸாவகிலத்ரைலோக்யநிர்மாணப்ரவீணந்தமபி கர்தாரம்,
ந ப்ரூமோ நாவகமயதீதி கிந்து யாவந்தோ விஶேஷா:
வ்யாப்திக்ரஹணஸமயஸம்விதிதா: தாநப்யவிஶேஷேணோபஸ்தாபயதீதி ।
ந ச தாவதாऽதிப்ரஸங்க: ப்ரமாணாந்தரகோசரே ஹி லிங்கிநி
லிங்கபலாதாபததோவிபரீதவிஶேஷா/ஸ்தத்ப்ரமாணமேவ ப்ரதிருணத்தி அத்ர
புநரதிபதிதமாநாந்தரகர்மபாவே பகவதி ஸிஷாதயிஷிதே
யாவந்தோऽந்வயவ்யதிரேகாவதாரிதாவிநாபாவபாஜோ தர்மாஸ்தாந-
ப்யவிஶேஷேணோபஸ்தாபயதீதி, ததா ச ப்ராங்கணநிகடவர்திதூர்வாங்-
குராதிஷ்வநவஸிதபுருஷவ்யாபாரஜந்மஸ்வநைகாந்த:,
தத்ராப்யதீந்த்ரியபுருஷாதிஷ்டாநகல்பநா கல்பநாமாத்ரமேவ ।
க்வ வா தேஶே திஷ்டந்நவர (திஷ்டந்நநவரதத்ருப்த) தத்ருப்தி: கிமிதி வா ।
கதா வா நிஶ்ஶேஷஞ்ஜநயதி ததேதாத்விம்ருஶது ||
க்வசித்திஷ்டந்நிஷ்டம் கிமபி பலமுத்திஶ்ய கரணை: ।
கதாசித்யத்கிஞ்சிஜ்ஜநயதி குலாலாதிரகில: ||
க்ருதார்தத்வாத்க்ரீடா ந ச பவதி ஹேதுர்யதி கலு ।
ஸ்வபாவஸ்வாதந்த்ர்யம் ப்ரகடிதமஹோ ஸம்ப்ரதி விபோ: ||
அபிப்ரேதம் கிஞ்சித்யதயமஸமீக்ஷ்யைவ குருதே ।
ஜகஜ்ஜந்மஸ்தேமப்ரவிலயமஹாயாஸமவஶ: ||
அநுகம்பாப்ரயுக்தேந ஸ்ருஜ்யமாநாஶ்ச ஜந்தவ: ।
ஸுகிந: கிந்ந ஸ்ருஜ்யந்தே தத்கர்மாபேக்ஷயா யதி ||
தத: ஸ்வதந்த்ரதாஹாநி: கிஞ்ச தைரேவ ஹேதுபி: ।
உபபந்நேऽபி வைசித்ர்யே கிந்தத்கல்பநயாऽநயா ||
அதோ நாஸ்தி தாத்ருஶ: புருஷ: யஸ்ஸமஸ்தஜகந்நிர்மாணக்ஷம:
ஸாக்ஷாத்க்ருததர்மாதர்மோ வேதாநாரசயதி ।
அபி ச யதி வேதா: கேநசிதஸ்ருஜ்யந்த ததஸ்தேநாமீ விரசிதா இதி தத்கர்தா
ஸ்மர்யேத ।
ந ச ஜீர்ணகூபாதவிவாஸ்மரணம் யுக்தம், யுஜ்யதே ஹி தத்ர
ப்ரயோஜநாபாவாத் கர்த்துரஸ்மரணம், வேதே
த்வநேகத்ரவ்யத்யாகாத்மகபஹுதராயாஸஸாத்யாநி கர்மாணி
ப்ரத்யயிததரநிர்மாத்ருஸ்மரணமந்தரேண கே வா ஶ்ரத்ததீரந், ததா ஹி
நித்யா வேதா: அஸ்மர்யமாணஸ்மரணார்ஹகர்த்த்ருகத்வாத் யே
யதோக்தஸாத்யா ந பவந்தி தே யதோக்தஸாதநா அபி ந பவந்தி யதா
பாரதாதய:, அமீ து யதோக்தஸாதநா இதி யதோக்தஸாத்யா ஏவ,
தஸ்மாதபௌருஷேயா வேதா இதி ।
ஸ்வஸித்தாந்தாபிநிவேஶவ்யாமுக்தபுத்திபிரபிஹிதமிதம் ।
யதநுபவநிபந்தநம் வேதப்ராமாண்யம் ததநுபவநிபந்தநம்
பஞ்சராத்ரப்ராமாண்யமிதி ।
நநு ச கிமிதமபௌருஷேயத்வம் வேதாநாம், யதி
நித்யவர்ணாரப்தத்வம் ஸமாநமிதம் பஞ்சராத்ரதந்த்ராணாம் ।
அத பதாநாம் நித்யதா, ஸாபி ஸமாநைவ, ந சாநுபூர்வீ நித்யதா,
ந ஹி நித்யாநாமாநுபூர்வீ ஸ்வபாவ உபபத்யதே,
உச்சாரணாநுபூர்வ்யாதாநுபூர்வீ வர்ணாநாமிதி சேத் ஸா தர்ஹி
ததநித்யத்வாதேவ அநித்யேதி க: கலு விஶேஷ: பஞ்சராத்ரஶ்ருத்யோ: ।
அயமமேவ விஶேஷோ யதேகத்ர ஸ்வதந்த்ர ஏவ புருஷஸ்தாம்
தாமாநுபூர்வீ ரசயதி இதரத்ர பரதந்த்ரோ நியமேந
பூர்வாத்யேத்ருஸித்தாமேவ விவக்ஷதி, க்ரமாவாந்தரஜாதிஶ்ச
ப்ரத்யபிஜ்ஞாபலப்ரதிஷ்டிதா நாபலாபமர்ஹதீத்த்யலம் ப்ரவிஸ்தரேண ।
ஸித்தமிதம் ந
விலக்ஷணபுருஷாநுபவநிபந்தநப்ராமாண்யவர்ணநம் ஸாதீய இதி ।
யதோ ந ஸாக்ஷாத்க்ருதபுண்யபாப: புமாந் ப்ரமாணப்ரதிபந்நஸத்த்வ: ।
அதோ ஜகந்மோஹயிதும் ப்ரணீதம் நரேண கேநாபி ஹி தந்த்ரமேதத் ||
நநு ச கேவலதர்கபலாதயம் யதி ஸிஷாதயிஷாபதமீஶ்வர: ।
பவது நாம ததா ஸதி தூஷணம் ஶ்ருதிஶிர:ப்ரமிதோ ஹி மஹேஶ்வர: ||
யதா து ஸகலபுவநநிர்மாணக்ஷமஸர்வஜ்ஞஸர்வேஶ்வரபரம-
புருஷப்ரதிபாதகாநி நித்த்யாகமவசநாந்யேவ பஹுலமுபலப்யந்தே
கதம் ததா ததநுபவமூலஸ்மரணப்ராமாண்யாநங்கீகரணம் ।
ந ச பரிநிஷ்டதவஸ்துகோசரதயா தாநி
ப்ரமாணமர்யாதாமதிபதந்தி தாத்ருஶாமபி
ப்ரமாணாந்தரஸம்பேதாதிதூரகோசராணாம் பௌருஷேயவசஸாம்
ஸ்வரஸஸமாஸாதிதப்ராமாண்யவாரணாயோகாத் ।
ந ச ஸித்தே வஸ்துநி ஸாதகபாதகயோரந்யதரோபநிபாதஸம்பவ-
ப்ரஸக்தேர்பாவிதாநுபாதவிபர்யயபர்யாலோசநயா தத்கோசரவசஸ:
ப்ராமாண்யப்ரச்யுதி: கார்யநிஷ்டஸ்யாபி தத்ப்ரஸங்காத், கார்யமபி ஹி
மாநாந்தரவேத்யமேவ லௌகிகம் ஸமிதாஹரணாதி, தச்ச
மாநாந்தரேணாபி வேதமோதநபாகவாதித்யப்யுபகமாத் ।
அத
விலக்ஷணாக்நிஹோத்ராதிவிஷயகார்யஸ்யாஸம்பாவிதமாநாந்தரதயா
தத்ப்ரதிபாதயத்வச: ப்ரமாணம், ஹந்த தர்ஹி
நிரதிஶயாவபோதைஶ்வர்யமஹாநந்தஸந்தோஹவபுஷி பகவதி ந
மாநாந்தரகந்தஸம்பந்த இதி ஸர்வம் ஸமாநமந்யத்ராபிநிவேஶாத் ।
அபி ச ப்ரவ்ருத்தப்ரமாணாந்தரமபி ஸ்வகோசரம் தத்கோசரதயா
நாவபாஸயதீதி பரமபி ப்ரமாணமேவ
குதஸ்ததுபநிபாதஸம்பாவநயாऽநுவாதத்வம், கதம் வா
ப்ரத்யஸ்தமிதஸமஸ்தபுருஷாஶயதோஷஸம்ஸ்பர்ஶநித்யாகமபுவ:
ப்ரத்த்யயஸ்ய பூர்வோபமர்தகதயோந்நியமாநஸ்ய
ஸம்பாவ்யமாநவிவிதவிப்லவை: ப்ரமாணாந்தரரைபவாதாபாதநமிதி
யத்கிஞ்சிதேதத் ।
இத்தஞ்ச ஶ்ருதிஶதஸமதிகதவிவிதபோதைஶ்வர்யாதிவைபவே
பகவதி ஸாமாந்யதர்ஶநாவஸிதாஸார்வக்ஷ்யவிக்ரஹவத்தாதயோ தோஷா
நாவகாஶமஶ்நுவதே ஹுதபுஜீவ ஶைத்யாதய: ।
ததஶ்ச ।
ஶ்ருதிமூர்த்நி ப்ரஸித்தேந ஸர்வஜ்ஞேநைவ நிர்மிதம் ।
தந்த்ரம் மித்யேதி வக்தும் ந: கதம் ஜிஹ்வா ப்ரவர்ததே ||
அஹோ மந்தஸ்ய மீமாம்ஸாஶ்ரமஹாநிர்விஜ்ரும்பதே ।
மீமாம்ஸாமாம்ஸலஞ்சேத: கதமித்தம் ப்ரமாத்யதி ||
கார்யே மாநாந்தராபூர்வே ஸமஸ்தம் வைதிகம் வச: ।
ப்ரமாணமிதி ஹி ப்ராஜ்ஞா: மந்யந்தே மாந்யபுத்தய: ||
பதாநாம் தத்பரத்வேந வ்யுத்பத்தேரவதாரணாத் ।
ந கல்வந்யபரே ஶப்தே வ்யுத்பத்தேரஸ்தி ஸம்பவ: ||
ததா ஹி வ்ருத்தயோர்வ்யவஹரதோரேகதரவ்ருத்தப்ரயுக்தஶப்த-
ஶ்ரவணஸமநந்தரஜநிதாந்யதரவ்ருத்தஸமவேதசேஷ்டாம் த்ருஷ்ட்வா
அந்யதாऽநுபபத்த்யுந்நீயமாநா
ஶப்தஶக்திஸ்ததுபபாதககார்யபர்யவஸாயிந்யேவாவஸீயதே, ப்ரதீதா ஹி
ஸ்வகார்யஸந்தாநே கார்யஸம்விதேவ தத்தத்விஶிஷ்டசேஷ்டாஹேதுதயா
ததயமிஹாபி தாத்ருஶீம் ப்ரவ்ருத்திம் பஶ்யந்நேவமாகலயதி ।
நூநமிதஸ்ஸகாஶாதஸ்ய கார்யஸம்விதாவிராஸீத் யதயமேததநந்தரம்
ப்ரவர்தத இதி, ஏவம் ச
ஸமஸ்தவ்யவஹாராநுகதப்ரவ்ருத்திநிமித்தகார்யப்ரதிபாதநபரதயா
வ்யுத்பந்நே ஶப்தே யத்பதாவாபோத்தாராநுயாயிநோயேऽர்தபாகாஸ்தே
ப்ரதமாவகதப்ரதாநபூதகார்யாநுகுணதயா தைஸ்தைரபிதீயந்தே
இத்யத்யவஸ்யதி, தத்ர ச லிஙாதயோऽவ்யபிசரிதகார்யஸம்வித:
கார்யஶரீரமேவ ஸாக்ஷாத்ஸமர்பயந்தி திஙாதயஸ்து
ததபேக்ஷிதாதிகாராத்யநுபந்தப்ரதிபாதநமுகேந
தத்ஸமந்வயமநுபவந்தீதி ।
ந ச புத்ரஜநநாதிஸ்வரூபாவேதநபர்யவஸாயிந:
பதநிசயஸ்யாவிரலபுலகோதயவதநவிகாஸாதிபிரபிமதஸுதஜந்மாதி-
ப்ரதிபாதநஶக்திநிஶ்சய:
அஜாதாதிவ்ருத்தப்ரத்த்யுத்பந்நவிவிதஹர்ஷஹேதூபநீபாதேயமமுயேதி
நிர்த்ருத்த்ய ப்ரதிபத்துமஶக்யத்வாத் ।
ஏதேந வ்யுத்பந்நேதரபதஸமபிவ்யாஹ்ருதவர்தமாநநிர்தேஶேऽபி
கார்யைதம்பர்யவிரஹிதபதஶக்திநிஶ்சயப்ரதிவிதிரநுஸம்தாதவ்ய ।
பதாந்தராணி யாத்ருங்க்ஷி வ்யுத்பத்யந்தே ச தாத்ருஶம் ।
இதஞ்ச பதமித்யேவ தத்ர வ்யுத்பத்யதே நர: ||
தாநி கார்யாந்விதஸ்வார்தபோதகாநீதி ஸாதிதம் ।
அத தத்புத்திஹேதுத்வாத் ப்ராமாண்யம் பூதகோசரம் ||
இஷ்யதே ததநேகாந்தம் பதேஷ்விதி ந ஶோபதே ।
அத தத்பரதா ஹேதுஸ்ததஶ்ச ஸ்யாதஸித்ததா ||
ந ஹ்யகார்யரூபே வஸ்துநி க்வசிதபி ஶாப்தீ புத்தி: ப்ரர்யவஸ்யதி ।
யா: புநர்லௌகிகஶப்தஶ்ரவணஸமநந்தரபாவிந்யோऽந்வயாவ-
கதயஸ்தா ஆநுமாநிக்யோऽபிஹிதா: ந ஶாப்த்ய இத்யுபபத்யத ஏவ
தாஸாமதத்பர்யவஸாநம் ।
யதி தத்பரதாக்ராஹ: ஶப்தாநாம் நைவ வித்யதே ।
அக்நிஹோத்ரஞ்ஜுஹோதீதி விதி: கஸ்மாதுபேயதே ||
அத தத்ர ப்ரமாணத்வே ஸம்வ்ருத்தேऽபி ச தாவதா ।
புருஷார்தத்வலாபாய விதிரப்யுபகம்யதே ||
ததஸந்ந ப்ரமாணாநாம் ப்ரயோஜநவஶாநுகா ।
ப்ரவ்ருத்தி: கிந்து தந்மூல: ப்ரயோஜநபரிக்ரஹ: ||
ந கலு கநகமபிலஷத: ஶிலாவலோகநமநபிமதமிதி
கநகாவலோகநதாऽஶ்ரயிதுமுசிதா ।
தாத்பர்யமேவ ஶப்தாநாம் யாவத்கார்யே ந கல்பிதம் ।
ந தாவத்வர்தமாநாதி நிர்தேஶே விதிகல்பநம் ||
ஏவஞ்சோபநிஷதாமபி
தத்ரதத்ராம்நாயமாநஜ்ஞாநோபாஸநாதிவிதிஶேஷதயாऽர்தோ
வ்யாகரணீய:, ததயமர்த: ஸர்வஜ்ஞாமாநந்தமாத்மாநம்
ஜாநீயாத் இதி ।
ந ச தாவதா ஸ்வரூபமபி ஸித்யதீத்யத்யவஸேயம் அஸத்யேவ ரூபே
தாத்ருஶி ததா விதாநோபபத்தே: । யதைததபிதர்யேவ பிதரஞ்ஜாநீயாதிதி
ததா சாநுத்கீத ஓங்கார உத்கீதவிதாநமிதி ।
யாநி புநராத்மஸத்யத்வநித்யத்வவாதீநி வாக்யாநி
தாந்யவிஶேஷிதகாலகர்மவிதாநாக்ஷிப்யமாணாமுஷ்மிகபலபோகோ-
சிதசேதநகர்த்ருப்ரதிபாதநபராணி அதோ ந கிஞ்சிதபி வசோ பூதேऽர்தே
ப்ரமாணம் ।
அத: (அத ஏவார்தவாதாநாமமீதி பா. ।) ஸர்வார்தவாதாநாமபி
பரிநிஷ்டிதருத்ரரோதநாதிப்ரதிபாதநபரதாவாரணோபபாதநேந
விதூரதரவர்திவிதிபதாந்வயஸ்தாவகதயாऽபி ப்ரதர்ஶித:
தஸ்மாதபர்யாலோசிதபூர்வாபரபததாத்பர்யாணாமாபாதாயாத-
ஶ்ரத்தாவிரசிதவிக்ரஹோऽயமுத்க்ராஹித: புருஷ இத்யலமதிவிஸ்தரேண ।
ஸித்தமிதம் ந ஶ்ருதிதோऽப்யபிமதபுருஷாதிஶய: ஸித்யதீதி ।
அபி ச பவது பூதமபி வஸ்து ஶாஸ்த்ரஸ்ய விஷய:, அத ச
கதமிவ சோதநாஜநிததியமவதீர்ய தர்மாதர்மௌ விஜாநாதி
கஶ்சிதித்யப்யுபேயதே ஸர்வஜ்ஞதா ஹி ப்ரஸித்தைரேவ ப்ரமாணை:
யதாயதமர்தாநவகச்சதோऽபி ஸம்கச்சதே, ந ஹி ததஸ்தி வசநம்
யதஸ்ய ப்ரஸித்தபுத்த்யுத்பாதநஹேதுஹாநமுகேந ஸார்வஜ்ஞ்யம்
ஜ்ஞாபயதி ।
யத்யபி கிஞ்சிதபவிஷ்யத் ததாऽபி
பரஸ்பராந்வயாऽநுசிதபதார்ததயாऽர்தவாததயைவ ஸமர்தநீயம்
ப்ரமாணாந்தராவகதயோக்யதாதிபுரஸ்ஸரீ பதேப்யோ
வாக்யார்தபுத்திருபஜாயமாநா
ப்ரதமதரநிபதிதாபேக்ஷிதப்ரமாணாந்தரவிரோதே கதமிவ
ஜநிமநுபவதீதி ஸம்பாவயாம: ।
ப்ரத்யக்ஷாதிப்ரதிக்ஷிப்தகோசரம் வசநம் யதி ।
அபி கோ நு தாதாத்ம்யம் விஹந்த்யாதித்யயூபயோ: ||
அபி சாஸ்தி நர: கஶ்சித் தாத்ருஶாதிஶயாஶ்ரய: ।
ஸிஷாதயிஷிதக்ரந்தப்ராமாண்யஸ்ய கிமாகதம் ||
நநு ச தாத்ருஶபுருஷேண விரசிதமிதமிதி
பஞ்சராத்ரகோத்ராநுஸாரிண: ஸ்மரந்தி । பாஶுபதா வா கிந்ந ஸ்மரந்தி,
தேऽபி ஸ்வதர்ஶநாதர்ஶகமகிலஜகதத்யக்ஷமாசக்ஷதே
ததாऽந்யேऽபி ।
ந ச ஸர்வேऽமீ ஸர்வஜ்ஞா விருத்தார்தோபதேஶாநுபபத்தே: ।
ய ஏவ ச வாதிநாமேகஸ்ய வாதிந: ஸர்வஜ்ஞஸித்தௌ ஹேதுர்பவதி ஸ
ஸர்வேஷாம் ஸாதாரண: ததிஹ பஹுஷு
பரஸ்பரவிருத்தமர்தமஹமஹமிகயோபதிஶத்ஸு கதமம்
ஸர்வஜ்ஞமத்யவஸாம: ।
யதாऽஹ ।
ஸர்வஜ்ஞேஷு ச பூயஸ்ஸு விருத்தார்தோபதேஶிஷு ।
துல்யஹேதுஷு ஸர்வேஷு கோ நாமைகோநிரூப்யதாம் ||
இதி, ।
ஸ்வதந்த்ராதிகமாதீநம் ஸர்வஜ்ஞபரிகல்பநம் ।
பரஸ்பரப்ரதீகாதாத்ஸர்வாப்ராமாண்யமாவஹேத் ||
நநு, ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்ரஸித்தேந வாஸுதேவேந பாஷிதம் ।
கதம் தந்த்ராந்தரைரேதத் துல்யகக்ஷ்யாம் நிவேக்ஷ்யதே ||
ததா ஹி பௌருஷே ஸூக்தே ஶ்ரூயதே தஸ்ய வைபவம் ।
பத்ப்யாம் பூமிர்திஶஶ்ஶ்ரோத்ராதித்யாதீதந்ததா பரம் ||
ஸூர்யாசந்த்ரமஸௌ தாதா யதாபூர்வமகல்பயத் இதி, ।
ததா ஸ ப்ரஹ்மா ஸ ஶிவ இதி, தத்விஷ்ணோ: பரமம்பதம் ।
ந தஸ்ய கஶ்சித் பதிரஸ்தி லோகே
ந சேஶிதா தஸ்ய ச நைவ லிங்கம் ।
இதீரயந்தி ஶ்ருதயோऽஸ்ய பூதிம்
ஜகஜ்ஜநிஸ்தேமபிதாசிந்ஹாம் ||
விஷ்ணோஸ்ஸகாஶாதுத்பூதம் ஜகத்தத்ரைவ ச ஸ்திதம் ।
ஸ்திதிஸம்யமகர்தாऽஸாவித்யாஹ ஸ்ம பராஶர: ||
இத்தம் தமேவ ஸர்வேஶம் மநுரப்யாஹ தத்யதா ।
நாராயண: பரோऽவ்யக்தாதண்டமவ்யக்தஸம்பவம் । இதி,
இத்தம் நாநாஶ்ருதிமுநிவசஸ்ஸந்ததஸ்தூயமாந-
ஜ்ஞாநைஶ்வர்ய: பரமபுருஷ: பஞ்சராத்ரம் வ்யதத்த ।
தச்சேதேதச்சுதிபதபரிப்ரஷ்டதந்த்ரை: ஸமாநம்
பாத்ருத்வேந ப்ரஸஜதி ததா ஸோமபஸ்தே ஸுராபை: ||
நைதஜ்ஜ்யாய: கிமங்க ஶ்ருதிஷு பகவதோ ந ப்ரஸித்தா விஶுத்த-
ஜ்ஞாநைஶ்வர்யாதிதர்மாஸ்த்ரிபுரவிஜயிநஸ்தேந யத்கிஞ்சிதேதத் ।
யத்வா தேவஸ்ஸ ஏவ த்ரிபுவநபவநத்ராணவித்வம்ஸஹேது: ।
வேதாந்தைகப்ரமாண: கதயதி ஸ கதம் வேதகோஷ்டீபஹி:ஷ்டம் ||
ததா ஹி பகவத: பஶுபதேரபி
ஸார்வஜ்ஞ்யஸர்வைஶ்வர்யாவேதிகா: ஶ்ருதயோ பஹுலமுபலப்யந்தே
யஸ்ஸர்வஜ்ஞஸ்ஸ ஸர்வவித் । தமீஶ்வராணாம் பரமம் மஹேஶ்வரம்
இத்யாத்யா: ।
ஸர்வஜ்ஞேஶ்வரஶப்தௌ ச நர்தே தேவாத்பிநாகிந: ।
உத்பத்திஶக்த்யா வர்தேதே ஸத்யப்யந்யத்ர தத்வதி ||
கிஞ்ச ஸர்வஜ்ஞஶப்தேந ஸர்வஜ்ஞே ப்ரதிபாதிதே ।
பௌநருக்த்யம் ப்ரஸஜ்யேத ஸர்வவித்க்ரஹணஸ்ய வ: ||
அத: ஸர்வஜ்ஞஶப்தோऽயம் மஹாதேவைககோசர: ।
ததா ச ஸ்கந்தலிங்காதிபுராணாநி பிநாகிந: ||
உபக்ஷீணாநி ஸார்வஜ்ஞ்யஸர்வைஶ்வர்யோபபாதநே ।
ததஶ்ச தத்ப்ரணீதத்வாத் ப்ராமாண்யமநயா திஶா ||
ப்ராப்தம் பாஶுபதம் தந்த்ரம் தத்ராந்யோந்யவிரோதத: ।
ஸர்வதந்த்ரப்ரமாணத்வவிபர்யாஸ: ப்ரஸஜ்யதே ||
அபி ச பவது பகவாந் வாஸுதேவ ஏவௌபநிஷத: புருஷ:, அத ச
ஸ கதமிவ ஶ்ருதிபரிபந்திதந்த்ரமேதத்ப்ரணயேதேத்யுத்ப்ரேக்ஷ்யேத ய ஏவமாஹ
ஶ்ருதிஸ்ம்ருதீ மமைவாஜ்ஞே இதி ததஶ்ச ।
வாஸுதேவாபிதாநேந கேநசித் விப்ரலிப்ஸுநா ।
ப்ரணீதம் ப்ரஸ்துதம் தந்த்ரமிதி நிஶ்சிநுமோ வயம் ||
அஸ்து வா ஸமஸ்தஜகதத்யக்ஷோ வாஸுதேவ ஏவாஸ்ய தந்த்ரஸ்ய ப்ரணேதா
ததாऽபி ।
மாயாமோஹநவிக்ரஹேண ஹரிணா தேவத்ருஹாம் ஸம்ஹதிம் ।
ஹந்தும் மோஹயதாऽஹிதாந்யபிஹிதாந்யாஹுர்ஹி தச்சத்மநா ||
ஏவம் கிந்நு நயந்நயந்நிஜமஹாமாயாகுஹாகவ்ஹரம் ।
வ்யாஜஹே? கிமிதம் ந வேதி விஶயே ஜாதே கதம் நிர்ணய: ||
ப்ரத்த்யுத ப்ரமயந்நேவ வ்யாஜஹாரேதி கம்யதே ।
வைதிகைரக்ருஹீதத்த்வாத் ததாऽர்ஹதமத: யதா ||
வைதிகாபரிக்ரஹஶ்ச ப்ராகேவ ப்ரபஞ்சித இதி, தஸ்மாந்ந
ஸ்வதந்த்ராநுபவமூலதயா ப்ரமாணம் ।
நாபி மந்வாதிஸ்மரணவதித்யநுபபந்நம் பஞ்சராத்ரஸ்மரணம் ।
யதி மந்வாதிவத்தேவ: ஶுஶ்ரூஷாபரிதோஷிதாத் ।
ஆசார்யால்லப்தவேதார்தஸ்தந்த்ரமேததசீக்லபத் ||
ஸ்வாதந்த்ர்யகல்பநாऽமுஷ்ய வ்யர்தா மித்யா ததா ஸதி ।
அநதீதோऽபி வேதோऽஸ்ய ப்ரதிபாதீத்யலௌகிகம் ||
அத்ர வார்த்திககாரேண யே தோஷாஸ்ஸமுதீரிதா: ।
தே ச ஸர்வேऽநுஸம்தேயா: புருஷாதிஶயாதய: ||
கிஞ்ச ।
ஶைவம் பாஶுபதஞ்சைவ பௌத்தமப்யார்ஹதம் ததா ।
காபாலம் பஞ்சராத்ரஞ்சேத்த்யேவம் பாஷண்டதா ஸ்ம்ருதே: ||
வைதிகம் தாந்த்ரிகம் சேதி விபாககரணாதபி ।
கம்யதே பஞ்சராத்ரஸ்ய வேதபாஹ்யத்வநிஶ்சய: ||
ஶைவம் பாஶுபதம் ஸௌம்யம் லாகுடஞ்ச சதுர்விதம் ।
தந்த்ரபேத: ஸமுத்திஷ்ட: ஸங்கரம் ந ஸமாசரேத் || இதி , ।
ததா ।
பாக்தம் பாகவதஞ்சைவ ஸாத்வதம் ச த்ரிதா மதம் ।
இத்யேவம் தந்த்ரபேதோக்தி: பஞ்சராத்ரேऽபி த்ருஶ்யதே ||
கிஞ்ச ।
ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்ரதிக்ஷிப்தஜீவஜந்மாதிகோசரம் ।
ந்யாயஹீநம் வசஸ்தத்யமிதி ஹாஸ்யமிதம்மஹத் ||
ததா ச ஶ்ருதி: அவிநாஶீ வா அரேऽயமாத்மா அநுச்சித்திதர்மா
மாத்ராஸம்ஸர்கஸ்தஸ்ய பவதி இதி ததா ஜீவாபேதம் வாப கிலேதம்ம்ரியதே
ந ஜீவோ ம்ரியதே இதி ।
ஸ்யாதேதத் உச்சேதாபாவமாத்ரப்ரதிபாதகமேதத்வசநம் ந
ஜந்மாபாவமவகமயதீதி ।
ந, அநுச்சேதாபிதாநேந ஜந்மாபாவோऽவஸீயதே ।
ந ஹ்யஸ்தி ஸம்பவோ பாவோ ஜாதோ நைவ க்ஷரேதிதி ||
நநு ச, ஸதேவ ஸௌம்யேதமிதி ஸதேகத்வாவதாரணாத் ।
ப்ராக்ஸ்ருஷ்டிகாலாஜ்ஜீவாநாமபாவோऽத்யவஸீயதே ।
யதி ஜீவா: ப்ருதக்பூதா: ப்ராக் ஸ்ருஷ்டே: ஸ்யு: பராத்மவத் ।
கதமேதத்ஸதேவேதி ததேகத்வாவதாரணம் ।
அத்ரோச்யதே ஸதேவே?தி யதேகத்வாவதாரணம் ।
தத்ஸிஸ்ருக்ஷிதவாய்வம்புவியத்ப்ரப்ருதிகோசரம் ||
பர்யுதாஸிஷ்யதாऽநேந வசஸா சேதநோ யதி ।
ககநாதேரிவாஸ்யாபி ஜநநம் நிரதேக்ஷ்யத ||
ந ச நிர்திஶ்யதே தேந ந ஜீவோ ஜநிம்ருச்சதி ।
தத்தேஜோऽஸ்ருஜதேத்த்யாதௌ ஜீவஸர்கோ ஹி ந: ஶ்ருத: ||
நநு ச யதோ வா இமாநி பூதாநி இத்யத்ர ஜீவாநாமேவ
ஜநநஜீவநப்ராயணாபிஸம்வேஶநாநி ப்ரதீயந்தே ।
ததா ஹி பூதஶப்தோऽயம் ஜீவாநாமபிதாயக: ।
ப்ராமயந் ஸர்வபூதாநீத்யேவமாதிஷு தர்ஶநாத் ||
ஜீவந்தீதி ஹி ஶப்தோऽயம் ஜீவேஷ்வேவாவகல்பதே ।
தேந ஜாயந்த இத்யேதஜ் ஜ்ஞாயதே ஜீவகோசரம் ||
ததிதமநுபபந்நம் பூதஶப்தோ விஹாய:-
பவநஹுதபுகம்போமேதிநீஷு ப்ரஸித்த: ।
பதமிதமிதரஸ்மிம்ல்லக்ஷணாவ்ருத்தி தேஷாம்
பஹுவிதபரிணாமோ கீயதே ஜீவநஞ்ச ||
ப்ரதமமதிகதா யே காதயோ பூதஶப்தா-
த்ததநுகுணதயாऽர்தம் வக்தி ஜீவந்தி ஶப்த: ।
யதி ச பவதி ஜீவே பூதஶப்தஸ்ததாநீ-
மபி வததி ததீயஞ்ஜந்ம தேஹாநுபந்தி ||
அதோ ஜீவபரத்த்வேऽபி பூதஶப்தஸ்ய யுஜ்யதே ।
ஜாயந்த இதி ஶப்தோऽயம் கௌர்ஜ்ஜாதோ கச்சதீதி வத் ||
ததாஜோஹ்யேக இத்த்யாத்யா: ஶ்ருதயோऽந்யாஶ்ச ஸந்தி ந: ।
ஜீவாநுத்பத்திவாதிந்யஸ்ததா பகவதோவச: ||
ப்ரக்ருதிம் புருஷஞ்சைவ வித்த்யநாதீ உபாவபி । அஜோ
நித்த்யஶ்ஶாஶ்வதோऽயம் புராண: । ந ஜாயதே ம்ரியதே வா கதாசித் । இத்யாதி ।
ந்யாயஶ்ச ।
விவாதாத்யாஸிதோ ஜீவோ ந ஜாது ஜநிம்ருச்சதி ।
த்ரவ்யத்வே ஸத்த்யமூர்தத்வாச்சித்ரூபத்வாத்பராத்மவத் ||
பஶ்யந்த: பௌருஷேயத்வே தூஷணாந்யுக்தயா திஶா ।
அநந்யகதய: கேசித் தந்த்ரம் நித்யமதிஷ்டிபந் ||
ததேதத் ஸ்வஹ்ருதயநிஹிதவிஶததரகர்த்ரஸ்மரணப்ரதிஹதமபிதீயத
இத்யுபேக்ஷணீயம் ।
கிஞ்ச ।
இத்தம் பாஶுபதாதீநாம் ந்யாய: கிம் தண்டவாரித: ।
ததாऽஸ்த்விதி யதி ப்ரூயாத் வ்யாகாதஸ்ஸ்யாத் பரஸ்பரம் ||
ஸர்வலோகப்ரஸித்தா ச வாஸுதேவப்ரணீததா ।
ந ஹாதும் ஶக்யதே யத்வத்வேதஸ்யாபௌருஷேயதா ||
அதோ கஶ்சித் ப்ரூயாதநுதயவிபர்யாஸவிஶயைஸ்த்ரிரூபே ப்ராமாண்யே
கதரதிஹ ஜோகுஷ்யத இதி । ஸ வக்தவ்ய: கிந்நு த்வதபிலஷிதம் லாகுடமதே
ததேவேதி ஜ்ஞாத்வா நியமிதமதஶ்ஶாம்யது பவாந் ।
ததேவமுதீரிதந்யாயஶ்ருதிஸ்ம்ருதீதிஹாஸபுராணந்யாயவிருத்தாபி-
தாநேந, ஸமஸ்தஶிஷ்டஜநபரிக்ரஹவிரஹேண ச,
ஸ்வர்காபவர்காவஸாநோபதேஶவ்யாஜேந கேநாபி ஜகத்வஞ்சயிதும்
விரசிதாநி பஞ்சராத்ரதந்த்ராணீதி மந்யாமஹே ।
ஈத்ருஶாபஸ்ம்ருதிவிஷயமேவ தத்வச: ।
யா வேதபாஹ்யா: ஸ்ம்ருதயோ யாஶ்ச காஶ்ச குத்ருஷ்டய: ।
ஸர்வாஸ்தா நிஷ்பலா: ப்ரேத்ய தமோநிஷ்டா ஹி தா: ஸ்ம்ருதா: ||
இதி ।
ஈத்ருஶதுர்மார்காநுகாமிந ஏவ தேऽபி ஏஷாம் வாங்மாத்ரேணாபி
அர்சநம் நிஷித்யதே, உக்தஞ்ச ।
ஏத ஏவ ச தே யேஷாம் வாங்மாத்ரேணாபி நார்சநம் ।
பாஷண்டிநோ விகர்மஸ்தாந வைடாலவ்ரதிகாம்ஞ்சடாந் ||
ஹைதுகாந் பகவ்ருத்திம்ஶ்ச வாங்மாத்ரேணாபி நார்சயேத் ।
இதி ।
இத்யுபந்யஸ்தயா நீத்யா பஞ்சராத்ரமஶேஷத: ।
அப்ரமாணமிதி ப்ராப்தமேவம் ப்ரப்தேऽபிதீயதே ||
விவாதாத்யாஸிதம் தந்த்ரம் ப்ரமாணமிதி க்ருஹ்யதாம் ।
நிர்தோஷஜ்ஞாநஜந்மத்வாஜ் ஜ்யோதிஷ்டோமாதிவாக்யவத் ||
ந தாவதநுமாநேऽஸ்மிந் ந்யாயஶாஸ்த்ரபரீக்ஷிதா: ।
தோஷா ம்ருகயிதும் ஶக்யாஸ்தத்ர பக்ஷ: பரீக்ஷ்யதாம் ||
பக்ஷோ நாம ப்ரதிஜ்ஞாऽர்த: ஸ ச ஸித்தேந கேநசித் ।
ஸ்வயம் ஸித்தோ விஶிஷ்டஸ்ஸந் ய: ஸாதயிதுமீப்ஸித: ||
தத்ர ந தாவதப்ரஸித்தவிஶேஷண: பக்ஷ:, ப்ராமாண்யநாம்ந:
பதார்தஸ்ய உபயவாதிஸித்தத்வாத் ப்ரத்யக்ஷாதௌ,
நாப்யப்ரஸித்தவிஶேஷ்ய: பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரஸ்ய ஸர்வலோகப்ரஸித்தத்வாத்,
நாபி ஸித்தஸாதந:, ப்ரஸ்துதஶாஸ்த்ரப்ராமண்யஸ்ய
ப்ரதிவாதிநோऽஸித்தத்வாத், ந ச ப்ரத்யக்ஷவிருத்த:
அப்ராமாண்யஸ்யாதீந்த்ரியத்வாத், நாப்யநுமாநவிருத்த:, அநுபலம்பநாத்
।
நநூபலப்யத ஏவாநுமாநம் பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரமப்ரமாணம்
வேதபாஹ்யத்வாத் பௌத்தாகமவத் ।
அத்ர ப்ரூம: கதரதிஹாப்ராமாண்யம் ஸிஷாதயிஷிதம் யதி
ஜ்ஞாநாநுத்பத்திலக்ஷணம் தத: ப்ரத்யக்ஷவிரோத:, ப்ரத்யக்ஷம் ஹி
விதிதபதததர்தஸங்கதே: ஶ்ரோது:
பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரவாக்யஶ்ரவணஸமநந்தரமுபஜாயமாநம்
ததர்தவிஷயம் ஜ்ஞாநம் ।
நாபி ஸம்ஶயலக்ஷணம் தத ஏவ விரோதாத் ந கலு பத்மமத்யே
சதுர்பாஹும் பூஜயேத்புருஷோத்தமம் இதீதம் வசநம் பூஜயேந்ந வேதி
ஸம்ஶயிதம் ப்ரத்யயமுத்பாதயதி, நாபி விபர்யபலக்ஷணம்
யோக்யாநுபலம்பாபாவாத், அநாகதவிபர்யயோத்ப்ரேக்ஷாயா:
ப்ரத்யக்ஷவிரோதாத் அஶேஷவ்யவஹாரோச்சேதஹேதுத்வாச்ச, ப்ரபஞ்சயிஷ்யதே
சைததுபரிஷ்டாத் ।
ஆகமவிருத்தஞ்ச ।
பஞ்சராத்ராகமே ஸ்வார்தஸ்ததைவேத்யவபோதநாத் ।
அத தஸ்யாப்ரமாணத்வே தத்விரோதோ ந தூஷணம் ||
ஹந்த ஏவம் ஸதி ததப்ராமாண்யேऽநுமாநப்ராமாண்யம்
அநுமாநப்ராமாண்யே ததப்ராமண்யமித்யந்யோந்யாஶ்ரயணம் ।
அபி ச கிமிதம் வேதபாஹ்யத்வம் யதி வேதாந்யத்வம் தத:
ப்ரத்யக்ஷாதிபிரநைகாந்த: । அத ஶப்தத்வே ஸதீதி ஹேதுர்விஶேஷ்யதே ததோ
நிக்ரஹஸ்தாநம், யதாऽஹு: நிர்விஶேஷஹேதுப்ரயோகே
புநர்விஶேஷணோபாதாநம் நிக்ரஹ:, இதி, அநைகாந்திகஶ்ச மந்வாதிவாக்யை
।
அதைதத்தோஷஹாநாய வேதபாஹ்யத்வஶப்தத: ।
ஆவேதமூலதாம் மந்த மந்யஸே கிந்நு தார்கிக ? ||
தேநாயமர்த: ஶப்தத்வே ஸத்யவேதமூலத்வாதிதி, ததோ வேதைரநைகாந்த்யம்,
அதவா அவேதத்வே ஸதி ஶப்தத்வே ஸதி அவேதமூலத்வாதிதி ஹேது:, ததாபி ।
ஸந்தி நத்யாஸ்தடே வ்ருக்ஷா இத்யாத்யாப்தோபதேஶநை: ।
அவேதமூலைர்துர்வாரமநைகாந்த்யம் ப்ரஸஜ்யதே ||
அத அவேதத்வே ஸதி ஶப்தத்வே ஸதி கார்யவிஷயத்வே ஸதி அவேதமூலத்வம்
ஹேது:, அத்ராபி அஜீர்ணே மந்தமஶ்நீயாதித்யாதௌ வ்யபிசாரிதா ।
அதோக்தவிஶேஷணவிஶிஷ்டத்வே தர்மாதர்மவிஷயத்வேऽபி
ஸத்த்யவேதமூலத்வாதிதி ஹேது:, ததோ பாகாஸித்தோ ஹேது:, ந ஹி
பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரம் க்ருத்ஸ்நம் தர்மாதர்மவிஷயம் ।
ப்ரஹ்மவிஷயாணாமேவ வசஸாம் பாஹுல்யாத் ।
அத ப்ரமாணாந்தராயோக்யார்தத்வே ஸதீதி விஶேஷ: தத்ராபி
ஸைவாஸித்தி:, பகவத்ப்ரத்யக்ஷஸ்ய
தர்மாதர்மாதிஸமஸ்தவஸ்துகோசரஸ்ய ஶ்ருதிஶதப்ரஸித்தத்வாத்
தச்சைததநந்தரமேவ வக்ஷ்யாம:,
ததலமநேநாஶிக்ஷிதாக்ஷபாதமதாநாமப்ரதிஷ்டிதப்ரதிபாவிஜ்ரும்பிதே
ந ।
ஸம்பாவ்யமாநாந்யப்யநுமாநாந்தராணி பரஸ்தாதுபந்யஸ்ய
நிரஸ்யந்தே அதோ நாநுமாநவிருத்த: பக்ஷ: ।
நாப்யாகமவிருத்த:
பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரப்ராமாண்யப்ரதிபாதகஸ்ய இதம்மஹோபநிஷதம்
இத்யாத்யாகமஶதஸ்ய ப்ரதர்ஶயிஷ்யமாணத்வாத் ।
ஸ்வவசந ஸ்வாப்யுபகம
ஸர்வலோகப்ரஸித்திவிரோதாஶ்ஶப்தவிரோதப்ரகாராஸ்த்வநாஶங்கநீயா
ஏவ, ததா ஹி ந தாவத் ஸ்வவசநவிரோத:, ஸ ஹி த்ரேதா உக்திமாத்ரவிரோத:,
தர்மோக்திவிரோத:, தர்ம்யுக்திவிரோதஶ்சேதி, தத்ர ந
தாவதுக்திமாத்ரவிருத்தோऽயம் பக்ஷ:, ந ஹி பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரம்
ப்ரமாணமிதி ப்ரதிஜ்ஞாவசநம் ஸ்வார்தம் வ்யாஹந்தி யதா
யாவஜ்ஜீவமஹம் மௌநீ இதி, நாபி தர்மோக்திவிரோத:, ந ஹி ப்ராமாண்யம்
பஞ்சராத்ரோத்தேஶேந விதீயமாநம் பக்ஷம் ப்ரதிக்ஷிபதி
ஸர்வவாக்யாநாமிவ மித்யாத்வவசநம், நாபி தர்ம்யுக்திவிரோத:,
ஸத்யபி தர்மிணி தர்மாந்வயஸ்யாऽவிருத்தத்வாத், ந ஹி ஜநநீத்வமிவ
வந்த்யாத்வேந பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரத்வம் ப்ராமாண்யேந விருத்தம், (ப். ௩௨)
ந ஹி விவாதாத்யாஸிதஸ்ய ப்ராமாண்யப்ரதிஜ்ஞாநே தத்ர
ஶ்ருத்யுக்ததர்மிவிஶேஷவிரோத: ।
விஹிதர்ஹிஸாநாமிவாதர்மத்வப்ரதிஜ்ஞாநே
விவாதாத்யாஸஸ்யோபலக்ஷத்வாத், அதோ வா நாகமவிரோத:, ததேவம்
ப்ரதிபந்ந: பக்ஷ: ।
நாபி ஹேதோரநைகாந்திகத்வாதயோ தோஷா: । ததா ஹி ந
தாவதநைகாந்திக:, ஸ ஹி த்வேதா ஸாதாரணாஸாதாரணபேதாத் யதா
ப்ருதிவீ நித்யத்வஸாதநே ப்ரமேயத்வம் ஸாதாரண:,
அஸாதாரணஸ்யதத்ரைவ கந்தவத்த்வம், தத்ர ந
தாவந்நிர்தோஷஜ்ஞாநகாரணத்வம் ப்ரமாணாப்ரமாணஸாதாரணம்
யேந ஸாதாரணாநைகாந்திகம் ஸ்யாத், ந ஹி
நிர்த்தோஷஜ்ஞாநகாரணத்வமப்ரமாணபூதவிப்ரலம்பகவசநாதிஷு
விபக்ஷேஷு த்ருஷ்டசரம் ।
நாப்யஸாதாரண: ஜ்யோதிஷ்டோமாதிவாக்யத்ருஷ்டாந்தாபிதாநேநைவ
ஸபக்ஷாந்வயஸ்ய ப்ரதர்ஶித் ।
நாபி விருத்த:, விபரீதவ்யாப்த்யபாவாத், ந ஹி
நிர்த்தோஷஜ்ஞாநகாரணத்வமப்ராமாண்யேந வ்யாப்தம் ।
ந ச காலாத்யயாபதிஷ்ட: ப்ரத்யக்ஷவிரோதாபாவாத்
ஆகமாநுகுண்யாச்ச ।
ந சாஸித்தத்வம், அஸித்திர்ஹி ஆஶ்ரயத: ஸ்வரூபதோ வா
தாவதாஶ்ரயாஸித்தி:, பஞ்சராத்ரஶாஸ்த்ரஸ்யாஶ்ரயத்வாத், நாபி
ஸ்வரூபாஸித்த:, ஸோऽபி த்ரேதா அஜ்ஞாந ஸந்தேஹ விபர்யயபேதாத், ந
தாவதஜ்ஞாநாஸித்தி:, தத்ப்ரதிபாதகஶப்தோச்சாரணாத், நாபி
ஸம்திக்தாஸித்த:, நிர்தோஷத்வஸ்ய வாதிந: ஸ்வயம் ஸித்தத்வாத்,
ப்ரதிவாதிநோऽபி தோஷாநுபலம்பாதேவாநாயாஸஸித்தத்வாத்,
விபர்யயாஸித்திஸ்து தூரோத்ஸாரிதைவ ।
நநு கதம் பௌருஷேயத்வஸாமாந்யாதாபதந்தீ தோஷஸம்பாவநா
அபநீயதே பஞ்சராத்ரமந்த்ராணாம் கதம்
வாக்யத்வஸாமாந்யாதாபதந்தீ வேதேஷு ஸா வார்யதே, அபௌருஷேயத்வாதிதி
சேத்தாதிஹாபி ஸர்வஜ்ஞாவாப்தகாமபரமபுருஷப்ரணீததயேத்யவகம்ய
ஶாம்யது பவாந் ।
ஏததுக்தம் பவதி ।
நைவ ஶப்தே ஸ்வதோ தோஷா: ப்ராமாண்யபரிபந்திந: ।
ஸந்தி கிந்து ஸ்வதஸ்தஸ்ய ப்ரமாணத்வமிதி ஸ்திதி: ||
வக்துராஶயதோஷேண கேஷுசித்ததபோத்யதே ।
அங்குல்யக்ரேऽஸ்தி மாதங்கயூதமித்யேவமாதிஷு ||
ப்ரஸ்துதக்ரந்தஸம்தர்பே வக்துராஶயகாமிநீம் ।
தோஷஶங்காம் த்ரயீமூர்த்தத்வநிரேவாபமார்ஷ்டி ந: ||
வதந்தி கலு வேதாந்தா: ஸர்வஜ்ஞம் ஜகத: பதிம் ।
மஹாகாருணிகம் தஸ்மிந் விப்ரலம்பாதய: கதம் ||
நநு ச ।
ஸித்தே வஸ்துநி ஶப்தாநாம் ப்ராமாண்யம் நேத்யவாதிஷம் ।
தத்பரேஷு ப்ரயோகேஷு வ்யுத்பத்த்யக்ரஹணாதிதி ||
ததஸத்ஸித்தமப்யர்தமாசக்ஷாணா: ப்ரயோகத: ।
லௌகிகா: ப்ரதிபத்யந்தே: ஶக்திம் கார்யபராதிவ ||
தத்யதா புத்ரஸ்தே ஜாத இதி
வசநஶ்ரவணாநந்தரஜநிதவிஶிஷ்டவதநவிகாஸாவஸாநஸமநந்தரம்
ஹ்ருஷ்டோऽயமிதி ப்ரதிபத்ய ஹர்ஷோऽயம் ப்ரியார்தாவகமநிபந்தந இதி
ஸ்வாத்மந்யாகலயந் மத்யமவ்ருத்தஸ்யாபி தந்நிபந்தநமேவ
ஹர்ஷமநுமிமாநஸ்தத்பாவபாவிதயா ஶப்தஸ்யைவ
ப்ரியார்தாऽவபோதகதாமவ்யவஸ்யதி ।
தத்ராப்யதீதாநாகதாதிபேதபிந்நேஷு
ஹர்ஷஹேதுஷூபப்லவமாநேஷு கஸ்ய வக்தாऽயமிதி விசிகித்ஸோதயே ஸதி ।
ததநந்தரஸம்ஜாதஜாதகர்மாவபோதத: ।
தத்தேதுபூத: கோऽபீதி நிஶ்சிந்வந்நாத்மந: புரா ||
கர்தவ்யம் ஜாதகர்மேதி ப்ரதீதே: கிந்நு காரணம் ।
ப்ரதீதம் ப்ரியமித்யேவம் விம்ருஶந்நவகச்சதி ||
புத்ரஜந்மைவ நிவாந்யதிதி வ்யுத்பித்ஸுரர்பக: ।
தத்ர ச ।
ஆவாபோத்தாரபேதேந பதாநாம் ஶக்திநிஶ்சய: ।
உபபத்யத இத்யேவம் ஸித்தாஸித்தார்தவாசிதா ||
நநு ந தத்பாவபாவிதாமாத்ரேண கார்யகாரணபாவ:, அதி ப்ரஸங்காத்
।
ந ச ஜாதகர்மகர்தவ்யதாऽவகதிர்நியமேந
ப்ரியார்தாவகமபுரஸ்ஸரீ, த்ருஶ்யதே ஹி
குடும்பபரணாயாஸவிதூயமாநமநஸோऽப்ரீதிபூர்விகாபி
தத்கர்தவ்யதாவகதி:, கார்யாவகதி: கிம் ஶப்தகாரணிகா த்ருஷ்டா யேந
காமாநயேத்யாதௌ கவாநயநாதிகர்தவ்யதாவகதி:
ஶப்தகாரணிகாऽப்யுபேயதே ।
அத ஆகஸ்மிகத்வாநுபபத்தே: ஸந்நிஹிதஶப்த ஏவ ததவகமஹேதுரிதி
சேத் ஸமாநோऽயம் விதிரிதரத்ராபி ।
யாபி ப்ரவ்ருத்திஹேத்வர்தப்ரதிபாதகதா க்வசித் ।
லிஙாதிப்ரத்யயாவாபஹைதுகீ ஸாऽவஸீயதே ||
யஶ்ச கார்யபரதாமேவாகிலபதாநாமாதிஷ்டதே,
தேநாப்யாவாபோத்தாரவிநிர்த்தாரிதாஸம்ஸ்ருஷ்டஶரீராணாமேவ
கவாஶ்வாதீநாம் தத்பதார்ததா ஸமர்தநீயா, ஸமர்த்யமாநாபி
கார்யாந்வயிந்யேவ ஸமர்த்யத இதி சேத் அலம் வ்யஸநேந
அந்யாந்விதாபிதாநேநாபி வ்யவஹாரோபபத்தே: ।
அவஶ்யாஶ்ரயணீயேயமந்விதார்தாபிதாயிதா ।
கார்யாந்விதாபிதாயித்வமந்யதா துர்வசம் யத: ||
அவ்யாப்தஞ்சைதத் கார்யாந்விதமேவ ஸர்வத்ர பதாபிதேயமிதி
லிஙாதிஷு வ்யபிசாராத், லிஙாதயோ ஹி
பரிநிஷ்டிதாதிகாராத்யநுபந்தஸம்பந்திநமேவ ஸ்வார்தமபிதததி
।
அத தேஷ்வாந்விதாபிதாநமிதரத்ர கார்யாந்விதாபிதாநமிதி சேத்
ததர்த்தஜரதீயம், ததோ வரம் ஸர்வத்ராந்விதாபிதாநமேவாஶ்ரீயதாம் ।
தஸ்மாதாகாங்க்ஷிதாஸந்நயோக்யார்தாந்தரஸங்கதே: ।
ஸ்வார்தே பதாநாம் வ்யுத்பத்திராஸ்தேயா ஸர்வவாதிபி: ||
யத்யபி ப்ரவ்ருத்த்யநுபபத்திஸமதிகமநீயைவ ஶப்தஶக்திஸ்ததாऽபி ।
தடஸ்தோபாயதாமாத்ரம் ஶப்தஶக்திவிநிஶ்சயே ।
கார்யஸ்யாஶ்ரயிதும் யுக்தம் ப்ரயோக்த்ராகாஶதேஶவத் ||
அநந்யலப்யஶ்ஶப்தார்த இதி ந்யாயவிதஸ்ஸ்திதா: ।
தஸ்மாந்நோபாயபூதஸ்ய கார்யஸ்யாஸ்தி ஸமந்வய: ||
வ்யுத்பந்நவ்யவஹாரேஷு பய:ப்ரதரணாதிவத் ।
யதைவ ஹி ப்ரஹ்மஜாதீயாதிவஜ்ரவிஶேஷாவதாரணோபயோகிநோऽபி
பய:ப்ரதரணாதேரவத்ருதரத்நஸத்த்வஸ்ய ந
வ்யவஹாரதஶாயாமுபயோக:, ஏவம்
வ்யுத்பத்திக்ரஹணஸமயஸமுபயுக்தஸ்யாபி கார்யஸ்ய ந
வ்யுத்பந்நதஶாயாமுபயோக: ||
யதி ச கார்யாந்விதமேவார்தம் ஶப்தா: ப்ரதிபாதயந்தி கதம்
தேப்ய: பரிநிஷ்டிதநதீதாரபலாதிஸம்ஸர்காவகம:, நாயம்
முக்யோ லாக்ஷணிக இதி சேத் க்வ வா ஶப்தாநாம் முக்யப்ரயோக: ।
மாநாந்தராபூர்வே கார்ய இதி சேந்ந தத்ராவ்யுத்பந்நத்வேந
ப்ரயோகாநுபபத்தே: ।
ந ஹி மாநாந்தராபூர்வே வ்யுத்பத்திருபபத்யதே ।
ந சாவ்யுத்பந்நஶப்தேப்ய: ப்ரத்யயோऽதிப்ரஸங்கத: ||
யோऽபி மந்யதே லோகே கிர்யாகார்யே வ்யுத்பந்நஶப்த:
பலபதஸமபிவ்யாஹாரபலப்ரதிலப்ததத்ஸாதநபாவபங்குரயாக்
ஆதிதாத்வர்தோத்தீர்ணாபூர்வகார்யாபிதாநஶக்திர்வேதே மோததே, லோகே து
ஸம் (ஸமமுக்தேநேதி பா. ।)முக்தேநாபி வ்யவஹாரோபபத்தேர்ந
ஶப்தார்ததத்த்வாவதாரணமாத்ரியதே இதி ।
தஸ்யாபீதம் மநோரதமாத்ரம், ந ஹி க்ரியாகார்யே
வ்யுத்பந்நஸ்தாயிகார்யம் ப்ரதிபாதயதி அதிப்ரஸங்காத் ।
யதி வ்ருத்தவ்யவஹாரே
ஸமதிகதபதஸாமர்த்யேऽநுருத்யமாநேऽந்வயாவகதிர்நோபபத்யதே,
மோபபாதி ந ந து ததநுபபத்த்யா க்ல்ருப்தஶக்திபரித்யாகேந
ஶப்தஶக்த்யந்தரம் பஜதே காமம் லக்ஷணாऽஶ்ரீயதாம் ।
ந ஹி விருத்தார்தபதஸமபிவ்யாஹாரே
பதாநாமபிதாநமேவாந்யதா நீயதே,
ஸர்வஶப்தார்தேஷ்வநாஶ்வாஸப்ரஸங்காத் ।
கிஞ்ச மாநாந்தராபூர்வகார்யபோதநஶக்ததா ।
ந கர்மபலஸம்பந்தஸித்த்யை தாவதுபேயதே ||
நையோகிகஸ்ஸ ஸம்பந்தோ ந புநர்வைநியோகிக: ।
தாத்வர்தோத்தீர்ணகார்யாத்மா ந கர்மபலஸங்கமாத் ||
ருதே ஸித்யதி ஸபந்தஸ்ஸ ச தஸ்மாத்ருதே ந ஹி ।
ததஶ்ச துருத்தரமிதரேதராஶ்ரயணம் ।
ஸாத்யஸ்வர்கவிஶிஷ்டஸ்ய புருஷஸ்ய ப்ரவர்தக: ।
ந ஸ்யாதிதி ததிஷ்டார்தஸாதநம் ந பவேத்விதி: ||
பங்குரோ ந ச தாத்வர்த: கரணத்வேந கல்பதே ।
இதி தத்பிந்நகார்யார்தபோதகத்வம் யதுச்யதே ||
ததஸந்ந ஹி ஸாத்யேந ஸ்வர்கேணாயம் விஶேஷ்யதே ।
ஸ்வர்கம் காமயமாநோ ஹி புருஷோऽத்ர நியுஜ்யதே ||
ந ஹி ஸ்வர்கோऽதிகாரிவிஶேஷணம் ஸாத்யத்வாத் ।
ஸித்தமேவ ஹி ஸர்வஸ்ய நியோஜ்யஸ்ய விஶேஷணம் ।
ஜீவநாதி ததைவேஹ காமநைவ விஶேஷணம் ||
அபி ச நியோஜ்யவிஶேஷணதாமநுபவத: ஸ்வர்காதே: கீத்ருஶம்
ஸாத்யத்வம் ।
யதி ஸாதநஸம்பந்தயோக்யத்வம் நைவ தாவதா ।
ஸ்வர்கேண ஸித்யதா பாவ்யம் யாவத்யோகமஜந்மத: ||
ஸித்திபர்யந்ததா தஸ்ய நியோகைகப்ரமாணிகா ।
நியோகஸ்தத்ப்ரமாணஶ்சேத்த்யந்யோந்யாஶ்ரயணம் த்ருவம் ||
யதி ஸ்வர்கஸ்ய ஸாத்யத்வம் ந நியோகஸ்ய ஸாத்யதா ।
ஸாத்யத்வயஞ்ச நைகஸ்மிந் வாக்யே ஸம்பந்தமர்ஹதி ||
ஸ்வதந்த்ரம் ஹி ஸாத்யத்வயமேகவாக்யதாம் நிரணாத்தி
நாநுகுணம், அநுகுணஞ்சைதத்ஸாத்யத்வயம்
நியோகஸித்திநாந்தரீயகத்வாத் ஸ்வர்கஸித்தே:, யதாஹ நியோகஸித்தௌ
ஸர்வம் ததநுகுணம் இதி கேந நேஷ்யதே நியோகஸித்யர்தா பலஸித்திரிதி ச,
தஸ்மாதவிரோத இதி சேத்தந்ந ।
ஸ்வர்கஸித்திம் விநா கிந்நு நியோகஸ்ய ந ஸித்யதி ।
நாதிகாரோ ந விஷயோ ந சாந்யத்வித்யபேக்ஷிதம் ||
ந ஹி நித்யாதிகாரேஷு நியோகஸ்தாமபேக்ஷதே ।
ந சாந்யதிச்சதோऽந்யத்ர நியுக்திர்நோபபத்யதே ||
நியோகஸ்யைவ மாஹாத்ம்யம் நித்யோஷ்விவ நியுஜ்யதே ।
நியோகோ ஹி
ப்ரதாநதயாऽதிகம்யமாநஸ்வர்கமபிலஷந்தமப்யாத்மந்யாகர்ஷதி
யதா அநிச்சந்தமபி நித்யே கர்மணி நிஷ்பலே ப்ரவர்தயதி ||
கிஞ்ச ।
ஸ்வர்கம் காமயமாநோ ஹி நிமிஷத்யுந்மிஷத்யபி ।
ந ச தே ஸ்வர்கஸித்த்யர்தா யாக: கிந்நைவமிஷ்யதே ||
தத்ஸாதநதயா நைகே க்ருஹ்யந்த இதி சேந்மதம் ।
யாகாதய: கிம் தத்புத்திக்ராஹ்யா விதிபஹிஷ்க்ருதா: ||
தத்ர ச ।
ஸாத்யஸாதநஸம்பந்தப்ரதிபாதநதத்பரா: ।
யாவந்ந விதயஸ்தாவந்நைஷ்பல்யம் ஸர்வகர்மணாம் ||
தஸ்மால்லிஙாதிப்ய: ப்ரதமமிஷ்டஸாதநதாऽவகம:,
ததோராகத: ப்ரவ்ருத்திரித்த்யேவ யுக்தம், ததபூர்வகார்யாபிதாந ஏவ
முக்யா ஶக்தி: இதரத்ர லாக்ஷணிகீத்யநுபபந்நம், அத ஏவ யதாயதம்
லௌகிகஶப்தேப்யஸ்தத்ஸித்தார்தகோசரா புத்தயோ ஜாயந்தே ।
நநு ந தா: ஶப்தமஹிமபுவ: ஆநுமாநிக்யோ ஹி தா:, ததா ஹி
வ்யுத்பத்திஸமயஸம்விதிதார்தப்ரதிபாதநஸாமர்த்யாந்யபி பதாநி க்வசித்
வ்யபிசாரதர்ஶநஜநிதஸம்ஶயப்ரதிபதாநி ந ஶ்ருதமாத்ராண்யர்தம்
ந்நிஶ்சாயயந்தி ந சாநிஶ்சிதோऽர்தோஜ்ஞாதோ பவதி
அநிஶ்சயாத்மநோஜ்ஞாநஸ்யாபாவாத் ।
தத்ராஜ்ஞாதேऽபி வாக்யார்தே ஶ்ரோதைவம் விசிகித்ஸதே ।
ப்ரவீத்யந்யோந்யஸம்பந்தயோக்யார்தாநி பதாந்யயம் ||
ந சாவிஜ்ஞாதஸம்பந்தாந் ஶப்தாநாப்தா: ப்ரயுஞ்ஜதே ।
தேநேத்ருஶாந்வயஜ்ஞாநமஸ்யாஸ்தீத்யவகச்சதி ||
ஏவமந்வயஜ்ஞாநே அநுமிதே ததுபதர்ஶிதோऽர்தோ ந
ஶப்தமாகாங்க்ஷதி அதோ லௌகிகஸ்ய வசஸோ வக்த்ரநுபவபரதந்த்ரதயா
தத்ரைவ பர்யவஸாநமிதி ।
ததஸத், ந ஹி ஸ்வபாவதோऽர்தமவகமயந் ஶப்த:
க்வசித்வக்த்ராஶயதோஷவஶீகாராத்விதத இத்யந்யத்ராபி
தத்ஸம்பாவநயா ஸ்வாரஸிகீமர்தாவபோதகதாமுஞ்சிதுமர்ஹதி, ந ஹி
மந்த்ரப்ரதிஹத (அத்ர மந்த்ரப்ரதிஹதிதஶாயாமிதி யுக்த: பாடோऽதவா
ஹதஶப்தே பாவே க்தப்ரத்யய இத்யநுஸம்தேயம் ।)தஶாயாம் ஹுதவஹோ ந
தஹதீத்த்யந்யத்ராபி தாத்ருஶதஶாஶங்க்யா ந தஹதி, நாபி
ஶுக்திரஜததியமர்தவ்யபிசாரிணீமிந்த்ரியம் தோஷவஶாதுபலப்தமிதி
கடாதிகமபி நாவகமயதி, அதோ விதிதபதபதார்தஸங்கதே:
ஶ்ரோதுஸ்ஸஹஸைவ ஶப்தோऽர்தமவபோதயதி மூலஜ்ஞாநம் ந ப்ரதீக்ஷதே ।
மூலஜ்ஞாநபரிஜ்ஞாநாதர்வாகர்தேऽபி சோதிதே ।
கதமேவமயம் வேதேத்யநுமாநம் ப்ரவர்ததே ||
கிமஜ்ஞாஸீதயம் வக்தா கிஞ்சிதித்யநுமித்ஸமே ।
விஶிஷ்டார்தாந்வயஜ்ஞாநமநுமாதுமதேச்சஸி ||
ந தாவதயமஜ்ஞாஸீத் வக்தா கிஞ்சிதிதீயதா ।
வ்யாஹாரவ்யவஹாரௌ வா ஸ்யாதாம் வாக்யார்தகோசரௌ ||
விஶிஷ்டார்தாந்வயகோசரசேதோऽநுமாநந்து
ப்ரதமதரப்ரவ்ருத்ததத்விஷயஶேமுஷீமந்தரேணாநுபபந்நமிதி ப்ராகேவ
ஶப்தார்தோऽவகந்தவ்ய:, ந ஹ்யநாஸாதிதவிஷயவிஶேஷஸம்ஸர்கா:
ஸம்வித: பரஸ்பரதோ வ்யதிபித்யந்தே ।
ந ச ததாऽநுமிதாபிரர்தவிஶேஷ: ஸித்யதி
யாத்ருஶாந்வயப்ரதிபாதநயோக்யா பதரசநா ஸா
ததந்வயஜ்ஞாநமாபாதயதீதி சேத், அவகதஸ்தர்ஹி
ப்ராகேவார்தாநாமந்வய:, ந ஹி புத்தாவநாரோபித ஏவாந்வய:
ப்ரயோகம் வ்யவச்சிநத்தி,
தஸ்மாதஸ்தி நதீதீரே பலமித்யேவமாதிஷு ।
யா ஸித்தவிஷயா புத்தி ஸா ஶாப்தீ நாநுமாநிகீ ||
ததஶ்ச அபூர்வகார்யகோசர ஏவ ஶப்த: ப்ரமாணமிதி ।
ஸ்வஸிந்தாந்தசிராப்யாஸவ்யா (வ்யாமுக்தாபலபுத்திபிரிதி பாடஸ்து ந
யுக்த இதி மந்யாமஹே ।) முக்தபலபித்திபி: ||
உக்தமுக்தேந மார்கேண யுக்தாऽந்யத்ராபி ஶக்ததா ||
ததஶ்ச யாந்யேதாநி விலக்ஷணபுருஷப்ரதிபாதகாநி
வேதாந்தவசாம்ஸி ஸ ஏஷ ஸர்வாத்பதி: ஸர்வஸ்யேஶாந: ஸர்வமிதம்
ப்ரஶாஸ்தி தஸ்யாத்யக்ஷமிதம் ஸர்வம் இத்யாதீநி தாந்யபி தத்ர ப்ரமாணம்
தத்விஷயாஸம்திக்தாவிபர்யயஜ்ஞாநஹேதுத்வாத் ।
ந ச பரிநிஷ்டிதவஸ்துநி ஸாதகபாதகயோரந்யதரோபநிபாத-
ஸம்பாவநாபாவிதாநுவாதவிபர்யயபர்யாலோசநயா
தத்கோசரவசஸாம் ப்ராமாண்யப்ரச்யுதி:, கார்யகோசராணாமபி
தத்ப்ரஸங்காத், கார்யமபி மாநாந்தரவேத்யமேவ ஸமிதாஹரணாதி, தச்ச
மாநாந்தரேணாபி வேத்யமோதநபாகவதித்யப்யுபகமாத் ।
அத
விலக்ஷணாக்நிஹோத்ராதிவிஷயகார்யஸ்யாஸம்பாவிதமாநாந்தரதயா
தத்ப்ரதிபாதயத்வச: ப்ரமாணம், ஹந்த தர்ஹி
நிரதிஶயாவபோதைஶ்வர்யமஹாநந்தஸம்தோஹவபுஷி பகவதி ந
மாநாந்தரஸம்பந்தகந்த இதி ஸர்வம் ஸமாநமந்யத்ராபிநிவேஶாத் ।
….Continued
