ஶ்ரீமந்நிகமாந்தமஹாதேஶிகவிரசித:

தத்த்வமுக்தாகலாப:

நாயகஸர: த்ருதீய: || ௩ ||

வ்யாப்த்யாத்யவ்யாகுலாபி: ஶ்ருதிபிரதிகதோ விஶ்வநேதா ஸ விஶ்வம் க்ரீடாகாருண்யதந்த்ர: ஸ்ருஜதி ஸமதயா ஜீவகர்மாநுரூபம் । ரோஷோऽபி ப்ரீதயே ஸ்யாத்ஸுநிரஸவிஷயஸ்தஸ்ய நிஸ்ஸீமஶக்தே: ஸ்வேச்சா(யாம்)தஸ்ஸர்வஸித்திம் வததி பகவதோऽவாப்தகாமத்வவாத: || ௧ ||

அப்ரத்யக்ஷ: பராத்மா ததிஹ ந கடதே தாதுரத்யக்ஷபாதோ யோக்யாத்ருஷ்டேரபாவாந்ந கலு ந பவதா ஸ்வீக்ருத: ஸ்வேதராத்மா । தஸ்மிந்தேஹாநபேக்ஷே ஶ்ருதிபிர(திகதே)வஸிதே தேஹபாதாந்ந பாதோ வேதேப்யோ நாநுமாநம் ந ச புருஷவசஸ்திஷ்டதே பத்தவைரம் || ௨ ||

வாச்யத்வம் வேத்யதாம் ச ஸ்வயமபிதததி ப்ரஹ்மணோऽநுஶ்ரவாந்தா வாக்சித்தாகோசரத்வஶ்ருதிரபி ஹி பரிச்சித்த்வபாவப்ரயுக்தா । நோ சேத் பூர்வாபரோக்திஸ்வவசநகலஹஸ்ஸர்வவேதாந்தபாதஸ்தத்ஸித்திர்ஹேதுபிஶ்சேத் ப்ரஸஜதி விஹதிர்தர்மிஸாத்யாதிஶப்தை: || ௩ ||

நித்யம் ப்ரஹ்மாதிஶப்தா நிருபதிகஸதோ லக்ஷகா இத்யயுக்தம் முக்யஸ்யாந்யஸ்ய ஹாநேர்ந ச நிபுணதியோ முக்யமிச்சந்தி லக்ஷ்யம் । முக்யத்வே பாதகம் ச க்வசிதபி ந வயம் கிஞ்சிதாலோகயாமோ முக்யம் லக்ஷ்யம் ச வாச: பதமிதி ந ச தத்கோசரத்வாதிபாத: || ௪ ||

நிஸ்ஸாதாரண்யநாராயணபதவிஷயே நிஶ்சயம் யாந்த்யபாதே ஸத்ப்ரஹ்மாத்யாஸ்ஸமாநப்ரகரணபடிதாஶ்ஶங்கிதாந்யார்தஶப்தா: । அந்தர்யந்தா ச நாராயண இகி கதித: காரணம் சாந்தராத்மேத்யஸ்மாதப்யைககண்ட்யம் பவதி நிருபதிஸ்தத்ர ஶம்ப்வாதிஶப்த: || ௫ ||

விஷ்ணோரப்யஸ்த்யபிக்யா ஶிவ இதி ஶுபதாரூடிரத்ராநுபாதிஸ்தஸ்மாத்த்யேய: ஶ்ருதோऽஸௌ ஶிவ இதி ஶிவ ஏவேதி வாக்யம் த்வநுக்தி: । உக்தம் நாராயணாதிஷ்டிதமிதி ச தமோऽநேகபாதோऽந்யதா ஸ்யாத் ப்ரஹ்மேஶாதேர்மஹத்யாமுபநிஷதி லயாத்யுக்தமேவம் து நாத்ர || ௬ ||

ய: ப்ரோக்தஸ்ஸர்வகர்து: பரமகிலதநோர்நாபரம் கிஞ்சிதஸ்தீத்யஸ்யைவ ஸ்யாதநுக்த்யோத்தரதரகதநம் ந த்விதோऽந்யஸ்ய பாதாத் । விஶ்வவ்யாப்தஸ்ய தஸ்யோசிதமுபதிபரிச்சேதநாதுந்மிதத்வம் ஸ்வஸ்யைவ ப்ராபகத்வாதஶிதிலசிதசித்தாரணாச்சைஷ ஸேது: || ௭ ||

பும்ஸூக்தம் ஸர்வவேதப்ரபடநமஹிதம் யத்பரத்வைகதாநம் தஸ்யைவ ஶ்ரீபதித்வம் விஶதமபிததே ஹ்யுத்தரத்ராநுவாகே । ஆம்நாதஶ்சைஷ நாராயண இதி நிகிலப்ரஹ்மவித்யாஸு வேத்யஸ்தத்தத்வித்யாப்ரதேஶஶ்ருதவிவிதபதப்ரத்யபிஜ்ஞப்திபூர்வம் || ௮ ||

ருத்ரேந்த்ராதிஶ்ச யத்ர ஸ்புரதி பரதயாऽநந்யதாஸித்தலிங்கைஸ்தத்தத்தத்த்வைர்விஶிஷ்டோ ஹரிரகிலதநுஸ்தாஸு வித்யாஸு வேத்ய: । பாரம்யம் த்வாந்யபர்யாந்ந பவதி ந கிரித்யாதிபி: ஸ்தோத்ரவாக்யைரந்யாகூதைர்நமஸ்யாதிபிரபி ந பர: ஸ்யாதநைகாந்த்யது:ஸ்தை: || ௯ ||

தர்மாணாம் ஸ்தாபநார்தம் ஸ்வயமபி பஜதே ஶாஸிதா ஶாஸநம் ஸ்வம் ஸ்வஸ்யாபி ப்ரத்யவாயாநபிநயதி ந்ருணாம் பாபபீதிம் விதித்ஸு: । ஶுத்தைஸ்ஸ்வேச்சாவதாரைர்பஜதி ஸுலபதாம் தாவதோத்பத்த்யநூக்தி: ப்ரோக்தோ விஷ்ணுஶ்ஶிகாயாமபி ஹி ஸ புருஷ: ப்ராப்ததாரார்தமாத்ர: || ௧௦ ||

ஆத்யம் ராமாயணம் தத்ஸ ச நிகமகணே பஞ்சம: பஞ்சராத்ரம் ஸத்த்வோபஜ்ஞம் புராணம் மநுமுகமுநிபிர்நிர்மிதம் தர்மஶாஸ்த்ரம் । த்யக்தாந்யோ மூலவேத: கடபரிபடிதா வல்லிகாஸ்தாபநீயம் ஸௌபாலப்ரஹ்மபிந்துப்ரப்ருதிகமபி நஸ்தத்பரம் தத்பரத்வே || ௧௧ ||

மத்யஸ்தோக்திர்விருத்தே பரமஹிமபரே தத்ர தத்ரைததுக்திர்வ்ருத்தாந்தாஸ்தே விசித்ரா: ஸ்வமதமபிஹிதம் தேவதாதத்த்வவித்பி: । வைஷம்யம் ஶில்பஶாஸ்த்ரப்ரப்ருதிஷு விவிதம் வைதிகஸ்வீக்ருதத்வம் ப்ரஜ்ஞாஸம்ஸ்காரபாஜாம் பவதி பகவதி ஸ்வப்ரதாநே ப்ரமாணம் || ௧௨ ||

இந்த்ரேஶாநாத்யபிக்யா ஸ்வயமிஹ மஹதாத்யுக்திபிர்வா விஶிஷ்டா தத்தத்பாரம்யமாநம் ந பவதி பலவத்தர்பிமாநோபரோதாத் । நோ சேத்ஸ்யாந்நைக ஈஶோ ந பவதி யதி வா கஶ்சிதந்யோந்யபாதால்லோகேऽப்யந்வர்தபாவம் ந ஹி தததி மஹாவ்ருக்ஷமுக்யாஸ்ஸமாக்யா: || ௧௩ ||

ஏகம் த்ரேதா விபக்தம் த்ரிதயஸமதிகம் தத்த்வமீஶாஸ்த்ரயஸ்தே விஷ்ண்வந்யா மூர்திரீஷ்டே ப்ரபவநநியம: கல்பபேதாத்த்ரயாணாம் । இந்த்ராதீநாமிவ ஸ்யாந்நிஜஸுக்ருதவஶாதீஶ்வராணாம் ப்ரவாஹ: ஸ்யாதேகஸ்யேஶ்வரத்வம் ப்ரதிபலநவதித்யாதி சைவம் பராஸ்தம் || ௧௪ ||

ஸர்காதீநாமஸித்தௌ ந ஹி நிகமகிராம் பஜ்யதே ஸம்ப்ரதாயஸ்தத்ஸித்தௌ நாநுமாநம் ப்ரபவதி யதிதம் பாதஶூந்யம் விபக்ஷே । ஶாஸ்த்ரேப்யஸ்தத்ப்ரஸித்தௌ ஸஹபரிபடநாத்விஶ்வகர்தாऽபி ஸித்யேத்தர்மாநுஷ்டாபநார்தம் ததநுமிதிரதோ நைவ ஶக்யா கதாசித் || ௧௫ ||

ஸாத்யம் யாத்ருக் ஸபக்ஷே நியதமவகதம் ஸ்யாத்தி பக்ஷேऽபி தாத்ருக் தஸ்மாத்கர்மாதியுக்த: ப்ரஸஜதி விமதே கார்யதாத்யைஸ்து கர்த்தா । ஏதத்தத்ஸித்த்யஸித்த்யோர்ந கடத இதி ந க்ஷ்மாதிபக்ஷே ஸபக்ஷவ்யாப்தாகாரப்ரஸங்காத்ததநுபகமநே ந க்வசித்ஸ்யாத்ப்ரஸங்க: || ௧௬ ||

யத்கார்யஸ்யோபயுக்தம் ததிஹ பவது ந: கிம் பரேணேதி சேந்ந ஜ்ஞாநாதேருத்பவே தத்விஷயநியமநேऽப்யர்தநாதிந்த்ரியாதே: । நித்யம் ஜ்ஞாநம் விபோஸ்தந்ந நியதவிஷயம் தேந நாந்யார்தநம் சேந்நாநித்யஸ்யைவ த்ருஷ்டேஸ்தவ கதமஜஸம்யோகபங்கோऽந்யதா ஸ்யாத் || ௧௭ ||

கிம் வா தீச்சே க்ருஹீதே விஷயநியதயே தே ஹி யத்நோऽத்ர நேச்சேந்நிர்ஹேதுஸ்தத்ப்ரமேஷ்டா பவது விஷயவாநேஷ தத்வத்ஸ்வதஸ்தே । ப்ரோக்தே யத்நே ஸ்வபாவாத்விஷயவதி ஸ தீ: ஸ்யாதிதீதம் க்வ த்ருஷ்டம் யத்வா தீஸ்தம் ஹி நித்யம் ந து ஜநயதி தே ஸா கதம் தந்நியந்த்ரீ || ௧௮ ||

நிஶ்வாஸாதிப்ரயத்நக்ரம இஹ பவதாம் ஜீவ ஏவாஸ்த்வத்ருஷ்டைர்யத்வா தைரேவ ஸர்வம் கடத இதி பவேத்தத்க்ருதா ஸித்தஸாத்யம் । க்ல்ருப்தாவந்யஸ்ய கர்த்ருத்வயமுபநமதி த்வத்ஸபக்ஷே ததா ஸ்யாத் பக்ஷேऽபீத்யவ்யவஸ்தா யதி விபலதயா த்யக்திராத்யேऽபி ஸா ஸ்யாத் || ௧௯ ||

ஸாத்யோ ஹேத்வாதிவேதீ மத இஹ கலயா ஸர்வதா வா தவாஸௌ பூர்வத்ரேஶோ ந ஸித்யேந்ந கதமபி பவேத்வ்யாப்திஸித்தி: பரத்ர । பக்ஷஸ்பர்ஶாத்விஶேஷாந்ந கலு ஸமதிகம் பக்ஷதர்மத்வலப்யம் கல்ப்யோऽந்யஸ்தே விஶேஷஸ்ஸுக்ருதவிஷமிதா ஜீவஶக்திஸ்து ஸித்தா || ௨௦ ||

கார்யம் ஸ்யாத் கர்த்ரபாவேऽப்யவதிபிரிதரை: காலவத்ஸ ஹ்யஸித்திஸ்தே சாத்ருஷ்டப்ரயுக்தாஸ்ததபி யதநவத்ஸ்யாத்து யத்நாநபேக்ஷம் । ஏகத்யாகேऽந்யஹேதுத்யஜநமிதி ச ந த்வம்ஸவத்ஸாவதித்வாத் தஸ்மாத்தேதோரபாவே ந பலமிதி கதிஸ்தத்விஶேஷே விஶேஷ: || ௨௧ ||

தர்மோ யாவத்ஸபக்ஷாநுகத உபதிரித்யப்யுபேதஸ்த்வயாऽபி த்யாகே தஸ்யாத்ர தத்வச்சிதிலிதநியமா: க்வாபி நோபாதய: ஸ்யு: । தாத்ருக்தர்மாத்யயாச்ச ப்ரகரணஸமதா ஸ்யாந்ந சாதிப்ரஸங்க: பக்ஷாதிஸ்தித்யபாதாந்நிருபதிகதயா ஸ்யாத்பராத்மாநுமா து || ௨௨ ||

ஸர்வஸ்யாவீதஹேதோரபி ச நிரஸநம் த்ரக்ஷ்யஸி ஸ்வப்ரஸங்கே ஶ்ருத்யாऽத்ர வ்யாப்திஸித்தாவலமநுமிதிபிர்நிஷ்பலஸ்ஸம்ப்லவோऽபி । தஸ்மாதுல்லோகபூமா ஸ கதமநுமயா விஶ்வகர்தா ப்ரஸித்யேச்சாஸ்த்ராநுக்தத்வபாதத்வயபரிஹ்ருதயே ஶாஸ்த்ரயோநித்வஸூத்ரம் || ௨௩ ||

ப்ராஜ்ஞாதிஷ்டாநஶூந்யம் ந து பரிணமிதும் ஶக்தமவ்யக்ததத்த்வம் வாஸ்யாதௌ வ்யாப்திஸித்தேரிதி யதபிஹிதம் ஸாம்க்யஸித்தாந்தபங்கே । ஸோऽபி ப்ராஜ்ஞவ்யுதாஸேऽப்யநுமிதிஶரணாந் ப்ரத்யுபாத்த: ப்ரஸங்கோ நேஷ்டே தத்ஸித்த்யஸித்த்யோரநுமிதிரிதி கல்வாஶயஸ்ஸூத்ரகர்து: || ௨௪ ||

அஸ்யைவாசிந்த்யஶக்தேரகிலஜநயிதுஸ்ஸ்யாதுபாதாநபாவஸ்ஸூக்ஷ்மாவ்யக்தாதிதேஹ: பரிணமதி யதோऽநேகதா ஸ்தூலவ்ருத்த்யா । நிஷ்க்ருஷ்டேऽஸ்மிந் ஶரீரிண்ய(கி)மலகுணகணாலங்க்ருதாநந்தரூபே ஸம்பத்யந்தே ஸமஸ்தாஸ்ஸமுசிதகதயோ நிர்விகாராதிவாதா: || ௨௫ ||

கர்தோபாதாநமேவ ஸ்வஸுகமுககுணே ஸ்வப்ரயத்நப்ரஸூதே ஸம்யோகம் ஸ்வஸ்ய மூர்தைஸ்ஸ்வயமுபஜநயந்நீஶ்வரோऽப்யேவமிஷ்ட: । ஸர்வோபாதாநபாவஸ்ஸ்வத இஹ கடதே ஸர்வகர்தர்யமுஷ்மிந் ஸர்வஶ்ருத்யைகரஸ்யப்ரணயிபிருசிதம் த்வாரமத்ராப்யுபேதம் || ௨௬ ||

ஸாவித்யம் கேऽபி ஸோபாதிகமத கதிசிச்சக்திபிர்ஜுஷ்டமந்யே ஸ்வீக்ருத்யைகாத்விதீயஶ்ருதிமபி ஜகதுஸ்தத்விஶிஷ்டைக்யநிஷ்டாம் । நித்யத்வம் விக்ரஹத்வம் ப்ரக்ருதிபுருஷயோர்ஹேதுதாம் விஶ்வகர்துஸ்தத்வைஶிஷ்ட்யம் ச ஶாஸ்த்ரப்ரதிதமஜஹதாம் கோऽபராதோऽதிரிக்த: || ௨௭ ||

ப்ரஹ்மோபாத்தாந் விகாராந் கதிசிதபிததுஶ்சேதநாசேதநேஶாந்நைதத்யுக்தம் யதீஶாதநதிகமநகம் நிர்விகாரம் ஶ்ருதம் தத் । பிந்நாயா ப்ரஹ்மஶக்தேர்விக்ருதய இதி சேத் ப்ரஹ்மஜந்யத்வபங்கோ பேதாபேதோபபாத்யம் ஸகலமிதி மதே ஸப்தபங்கீ ந தூஷ்யா || ௨௮ ||

விஶ்வம் சித்தத்குணாநுத்பவ இஹ கடதே ரத்நகந்தாதிநீத்யா ஸர்வம் ப்ரஹ்மேத்யதீதம் த்ரிவிதமிதி ச தத்தாஶதாத்யஸ்ய சோக்தம் । தஸ்மாத் ஸர்வாநுவ்ருத்தம் ஸதநவதிதஶாசித்ரமித்யப்யயுக்தம் ப்ரத்யக்ஷாகோசரத்வப்ரப்ருதிபஹுபிதாவாதிஸர்வோக்திபாதாத் || ௨௯ ||

அவ்யக்தம் த்வந்மதேऽபி ஹ்யநவயவமதாப்யேததம்ஶா விகாராஸ்தே சாந்யோந்யம் விசித்ரா: புநரபி விலயம் தத்ர தத்த்வேந யாந்தி । இத்தம் ப்ரஹ்மாபி ஜீவ: பரிணமதி விஹ்ருத்யர்தமித்யப்யஸாரம் ஸ்வாநர்தைகப்ரவ்ருத்தே: ப்ரஸஜதி ச ததா ஸர்வஶாஸ்த்ரோபகாத: || ௩௦ ||

ப்ரஹ்மைவோபாதிபிந்நம் பஜதி பஹுவிதாம் ஸம்ஸ்ருதிம் ஸோऽப்யநாதிஸ்தஸ்மாந்நாத்யந்தபிந்நோ ஜட இதி து மதே து:கமத்வாரகம் ஸ்யாத் । ஸௌபர்யாதௌ வ்யவஸ்தா ந கதமுபதிபி: ஸ்வாவதாரேஷு சைஷா ஸர்வஜ்ஞ: ஸ்வைக்யவேதீ கதமநவதிபிர்ஜீவது:கைர்ந து:க்யேத் || ௩௧ ||

பந்தோ ப்ரஹ்மண்யஶேஷே ப்ரஸஜதி ஸ யதோபாதிஸம்யோகமாத்ராத் ஸாதேஶ்யாச்சேதுபாதௌ வ்யபிசரதி பவேத்பந்தமோக்ஷாவ்யவஸ்தா । அச்சேத்யே சேதநாதிர்விஹத உபதிபிர்ந ஸ்வதோம்ऽஶஸ்தவாஸ்மிந்நோபாதிர்ஜீவதாமப்யநுபவிதுமலம் ப்ரஹ்மரூபோऽப்யசித்த்வாத் || ௩௨ ||

நாபி ப்ரஹ்மண்யவித்யாஸ்தகிதநிஜதநௌ விஶ்வமேதத்விவ்ருத்தம் தஸ்மிந் ஸா ஸ்வப்ரகாஶே கதமிவ விலகேத்தத்ப்ரகாஶைகபாத்யா । ந ஹ்யேதஸ்மிந்நவித்யாவிலயக்ருததிகோ வ்ருத்திவேத்யோ விஶேஷோ பாதோ வ்ருத்திஸ்வரூபாத்யதி பவதி ததா ஜ்ஞாநபாத்யத்வபங்க: || ௩௩ ||

சந்நத்வே ஸ்வப்ரகாஶாதநதிகவபுஷோ ப்ரஹ்மண: ஸ்யாதபாவோ பாவாநாம் சாதநம் ஹி ஸ்புரணவிலயநம் தஸ்ய வோத்பத்திரோத: । மித்யா தோஷாத்ப்ரமோக்தௌ கதமதிகரணம் ஸத்யமித்யேவ வாச்யம் நாதிஷ்டாநாநவஸ்தா பவது தவ யதா நாஸ்த்யவித்யாऽநவஸ்தா || ௩௪ ||

தோஷாபாவேऽப்யவித்யா ஸ்புரதி யதி தத: கிம் ந விஶ்வம் ததா ஸ்யாத் ஸா சாந்யாம் கல்பிதாம் சேதபிலஷதி ததா ஸாऽபி சேத்யவ்யவஸ்தா । நாபேக்ஷா சேதநாதேரகலுஷதிஷணாகோசரத்வாத் ஸதீ ஸ்யாத் ப்ரஹ்மைவாஸ்யாஸ்து தோஷோ யதி ந து விரமேத்ப்ரஹ்மணோ நித்யபாவாத் || ௩௫ ||

ஜ்ஞாதேऽஜ்ஞாதேऽப்யபாவ: கலு துரவகமஸ்ஸம்விதஸ்தே ந (வேத்யம்) பாவ: ஸ்யாதஜ்ஞாநம் யதீஹாப்யபரிஹ்ருதமிதம் தத்விரோதாதிஸாம்யாத் । துல்யைவாऽऽகாரபேதாத் பரிஹ்ருதிருபயோ: க்ல்ருப்திரத்ராதிகா தே முக்தோऽஸ்மீத்யாதிஸாக்ஷாத்க்ருதிரபி நியதம் தத்ப்ரதித்வந்த்விகர்பா || ௩௬ ||

ஸ்வாஜந்மாந்யஸ்வதேஶ்யஸ்வவிஷயவ்ருதிக்ருத்ஸ்வவ்யபோஹ்யார்தபூர்வாத் த்வாந்தோத்தாத்யப்ரபாவத்விமதமிதிரிஹாபூர்வநிர்பாஸநாச்சேத் । அஜ்ஞாநாஜ்ஞாநபேத்த்ரீ கிமியமநுமிதி: ஸ்வேஷ்டபங்கோऽந்யதா து வ்யர்தாऽஸாவிந்த்ரியாதிஷ்வதிசரணமஸித்த்யாதி ச ஸ்யாத்விகல்பே || ௩௭ ||

யச்சோக்தம் தைவதத்தீ மிதிரிதரமிதிந்யாயதோ ஹந்த்யநாதிம் மாத்வாத்தந்மித்யபாவாதிகமிதி ததபி ஸ்யாதபாதம் விபக்ஷே । நாபாவோ பாவதோऽந்யோ ந ச புருஷபிதாऽஸ்த்வேகஜீவத்வவாதே த்ருஷ்டாந்தே த்வம்ஸகத்வம் ந ச விதிதமிதம் த்வம்ஸதாமாத்ரஸித்தே: || ௩௮ ||

அஸ்ப்ருஷ்டாவத்யதோக்தேர்ந கலு விஷயதாமப்யுபேயாதவித்யா ந க்ஷேத்ரஜ்ஞோऽபி தாபத்ரயபரிதபநாந்நாபி தத்ப்ரஹ்ம மௌக்த்யாத் । மித்யாத்வாத்தோஷபாவோ ந பவதி யதி கிம் தந்நிராஸப்ரயாஸைருச்சேத்தவ்யா புமர்தாந்வயத இஹ பர: கோऽபிலப்யேத தோஷ: || ௩௯ ||

ஶுத்தே ப்ரஹ்மண்யவித்யா ந யதி ந கடதே தஸ்ய ஜீவைக்யவாதஸ்தஸ்மாந்நிர்தோஷதோக்திர்நிருபதிதஶயா நிர்வஹேதித்யயுக்தம் । ப்ரத்யக்ஷாதிப்ரமாணாநுகுணபஹுவிதஶ்ருத்யபாதேந நேதும் ஶக்யேऽப்யைக்யாதிவாக்யே பஹுகுணநிதயே ப்ரஹ்மணேऽஸூயஸி த்வம் || ௪௦ ||

மாயாவித்யாதிஶப்தை: ப்ரக்ருதிரபிம(ஹி)தா ஜ்ஞாநகர்மாதயோ வேத்யேதத்தத்தத்ப்ரதேஶே ஸ்குடவிதிதமதோ ந த்வதிஷ்டாऽஸ்த்யவித்யா । கிம்சாவித்யாதிஶூந்ய: பர இதி விவிதாம்நாயகண்டோக்தமர்தம் க்ஷேப்தும் மாயாதிஶப்த: க்ஷம இதி வதத: ஸ்யாதவித்யா தவைவ || ௪௧ ||

நிர்தோஷஶ்ருத்யபாதப்ரணயிபிருதிதோ ப்ரஹ்மஜீவாநுபந்தீ மாயாவித்யாவிபாகோऽப்யபல இஹ பரோந்மோஹநார்தா ஹி மாயா । மித்யார்தாந் தர்ஶயித்வா விஹரணமபி தைஸ்தாத்ருஶம் பாவயந்தீ மாயைவ ஸ்யாதவித்யா ந கதமிதரதா ஸ்யாதநுச்சேதநீயா || ௪௨ ||

மித்யாபூதஸ்ய ஸத்யம் நிருபதி பஜதே ந ஹ்யுபாதாநபாவம் தஸ்யோபாதிஶ்ச மித்யாத்மக இதி நிரதிஷ்டாநதா நாஸ்ய யுக்தா । தஸ்மாத்ஸத்யாந்ருதே த்வே மிதுநமிதி ந ஸத்விஶ்வஸத்தா ஹ்யபாத்யா ஸத்வித்யாயாம் ச கார்யம் நநு கதமஸதஸ்ஸத்பவேதித்யுபாத்தம் || ௪௩ ||

கார்யாணாம் யத்ஸரூபம் கிமபி குணமயம் காரணம் காபிலோக்தம் தத்க்ஷிப்தம் மாக்ஷிகாதே: க்ரிமிமுகஜநிநா ஸூத்ரகாரைர்த்விதீயே । தஸ்மாந்மித்யாத்மகஸ்ய ஸ்வயமநுபதிகம் ஸத்யமேவாஸ்து ஸூதி: ஸத்யோபாதாநவாதே ஜகதபி ந ம்ருஷா ஸ்யாதிதீஷ்டம் த்விதம் ந: || ௪௪ ||

த்ருஶ்யத்வாத்விஶ்வமித்யாவசஸி விஹதயோऽஸித்தயஶ்சாத்ர பஹ்வ்ய: பஶதேஸ்ஸித்த்யஸித்த்யோர்ந ஹி கதிரிதரா நாபி வாதாங்கமீத்ருக் । மர்யாதாம் லோகஸித்தாம் விஜஹத இஹ தே நாபரா ஸா ப்ரஸித்த்யேந்நிர்மர்யாதோக்திமாத்ராஜ்ஜகதபலபத: கிம் ந ஸத்யம் ததஸ்தத் || ௪௫ ||

ஸாத்யே ஸத்யேதரத்வே கதித இஹ பவேத் ஸ்வஸ்ய ஹி ஸ்வாந்யபாவோ நாந்யத்ஸத்யம் து த்ருஷ்டம் ததவதிகபிதாஸாதநே சேஷ்டஸித்தி: । ஸத்யத்வம் சேந்நிஷேத்யம் ப்ரஸஜதி தஹநேऽப்யுஷ்ணதாயா நிஷேதஸ்ஸாத்யம் த்வக்ஷாத்யபாத்யம் யதி கிமபி பரம் தேந ந வ்யாப்திஸித்தி: || ௪௬ ||

ஸ்வாத்யந்தாபாவதேஶே விதிதமிதி யதி ஸ்தாப்யமிஷ்டம் க்வசித்தத்தத்ரைவேதி த்வஶக்யம் க்வசிதபி ந ததா ஹ்யஸ்தி ஸித்தாந்தஸித்தி: । பாதஶ்சாஸ்மிந்நுபாதிஸ்ஸமதிகததஶாதேஶகாலாத்யுபாதௌ நாஸௌ ஸாத்யோऽத்ர மாநம் நிகிலமபி யதஸ்தத்விதாநைகதாநம் || ௪௭ ||

துச்சத்வம் தே ந ஹீஷ்டம் ஸதஸதிதரதா வ்யாஹதத்வாதிது:ஸ்தாऽஸித்தா சாஸௌ பரேஷாம் பவதநபிமதோऽநாத்மநா வேத்யதாதி: । விஶ்வம் ஹீதம் ம்ருஷா நஸ்ததிதரவபுஷா த்வந்மதாரோபிதைஶ்ச ஸ்யாதேவம் தூரதஸ்தே த்ருவமபஸரதோऽப்யுக்ததோஷாநுஷங்க: || ௪௮ ||

ஸாத்யம் மித்யா ந வா தே த்விதயமநுசிதம் நிஷ்பலத்வாதிதோஷாதாத்யம் ஹீஷ்டம் மமாபி ப்ரஸஜதி பவதஸ்ஸத்யபேத: பரஸ்மிந் । பக்ஷீகாரேऽஸ்ய பாதாதிகமதிசரணம் தத்பஹிஷ்காரபக்ஷே தச்சேத் ப்ரஹ்மஸ்வரூபம் புவநமபிஹிதம் ஹந்த ஸப்ரஹ்மகம் ஸ்யாத் || ௪௯ ||

இஷ்டம் ப்ரஹ்மாபி த்ருஶ்யம் தவ ச கதயதஸ்தஸ்ய ஜிஜ்ஞாஸ்யதாதீந் மித்யா சேத் த்ருஶ்யதாऽஸ்மிந்நநுவிமதிபதேऽப்யேவமேஷா த்வயேஷ்டா । லிங்கம் ஜாட்யாதிகம் சேத்ததபி மம மதே ஹ்யம்ஶத: ஸ்யாதஸித்தம் மித்யாலிங்கைஶ்ச ஸித்யேத் கிமபி யதி பவேத்பாஷ்பதூமோऽக்நிலிங்கம் || ௫௦ ||

வ்யாவ்ருத்தம் ஶுக்திரூப்யம் விதிதமிஹ ம்ருஷா விஶ்வமேவம் ந கிம் ஸ்யாத் மைவம் ஹேதோரயுக்தே: ஸ கலு பிதுரதா பாத்யதா நாஶிதா வா । ஆத்யேऽநைகாந்த்யமந்த்யே ஸ்வஸமயவிஹதிர்மத்யமே ஸ்யாதஸித்திர்தீவிச்சேதாதிகல்பாந்தரமபி கதிதைஶ்சூர்ணிதம் தோஷப்ருந்தை: || ௫௧ ||

யத்ஸ்யாத்தத்ஸர்வதா ஸ்யாத்யதபி ச ந பவேத்தச்ச ந ஸ்யாத் கதாऽபி க்வாபி வ்யோமாரவிந்தாதிவதிதி யதி ந வ்யாஹதேஸ்ஸாத்யஹேத்வோ: । மத்யே ஸத்த்வம் க்ருஹீத்வா கலு ததுபயதோऽஸத்த்வலிங்கம் க்ருஹீதம் ஸாமக்ர்யா சாவதீ த்வௌ ஸ்புடதரவிதிதௌ ஸாऽபி தத்தத்ப்ரவாஹாத் || ௫௨ ||

ஆம்நாயஸ்யாபி ஶக்திர்ந கலு கமயிதும் ஸ்வோபஜீவ்யப்ரதீபம் யூபாதித்யைக்யவாக்யப்ரப்ருதிரிதரதா நோபசாரம் பஜேத । அக்ஷாம்நாய: ஸ்வபூர்வாபரவிஹதிபயாந்நேதி நேத்யாதிவாக்யம் வைலக்ஷண்யாதிமாத்ரம் ப்ரதயதி புவநாத்ப்ரஹ்மணோ விஶ்வமூர்தே: || ௫௩ ||

ப்ரத்யக்ஷேணைவ பும்ஸாம் பவதி த்ருடதரோ தேஹ ஏவாऽऽத்மமோஹோ ஜ்வாலைக்யப்ரத்யபிஜ்ஞாத்யுபயமபி ச தத்பாத்யதே ஹ்யாகமாத்யை: । தஸ்மாதக்ஷாதிஸித்தம் ஶ்ருதிபிரபி ஜகத்பாத்யதாமித்யயுக்தம் ஸந்தேஹார்ஹேஷு ஶக்தம் யதிஹ ந கலு தத்தோஷதூரேஷ்வபி ஸ்யாத் || ௫௪ ||

ப்ரத்யக்ஷம் தோஷமூலம் ஶ்ருதிரிஹ ந ததா பௌருஷேயத்வஹாநேஸ்தஸ்மாத்ஸா பாதிகாऽஸ்யேத்யஸதகிலதியாமந்ததோ தோஷஸாம்யாத் । ஶாஸ்த்ரஸ்யாபி ஹ்யவித்யாப்ரப்ருதிபிருதயஸ்ஸம்மதஸ்த்வந்மதஸ்தைஸ்தஸ்யாநாவித்யபாவே ந ஹி நிகிலபிதாபஹ்நவஶ்ஶக்யஶங்க: || ௫௫ ||

தோஷோத்தத்வாவிஶேஷே ந ஹி பவதி பரம் பூர்வபாதப்ரகல்பம் தோஷஜ்ஞாநம் து மாபூதவிதுஷி புருஷே வஸ்துதஸ்த்வந்யதா தத் । நிர்தோஷத்வாபிமந்த்ருஸ்வஸமயிமதிபி: கிம் ந மித்யாக்ருதாந்தா: ப்ரா(பல்யம்)கல்ப்யம் சேந்நிஷேத: பர இதி முகரம் துர்யபௌத்தஸ்ய தூர்யம் || ௫௬ ||

நிர்தோஷம் யச்ச ஶாஸ்த்ரம் ததபி பஹுவிதம் போதயத்யேவ பேதம் வாக்யே தத்த்வோபதேஶப்ரகரணபடிதே நாந்யபர்யம் ப்ரதீம: । நாத்ராபச்சேதநீதிர்நியதிமதி ஸதோபக்ரமந்யாயஸித்தே: ஸ்வப்ரக்யாப்யாபலாபே ஶ்ருதிரபி வ்ருஷலோத்வாஹமந்த்ராயதே வ: || ௫௭ ||

பேத: ப்ரத்யக்ஷஸித்தோ ந நிகமவிஷய: ஸ்யாதிதி த்வர்பகோக்தி: ப்ரக்யாதாதந்யமேநம் ப்ரதயதி யதஸௌ த்வந்மதாத்வைதவந்ந: । ஸந்மாத்ரக்ராஹி சாக்ஷம் நியமயஸி ததோ ப்ரஹ்ம த்ருஶ்யம் ம்ருஷா ஸ்யாத் கிம் தே ஶ்ருத்யா ததாநீம் பலமபி லபதாம் க்வாபஶூத்ராதிகார: || ௫௮ ||

வேதா புத்தாகமாஶ்ச ஸ்வயமபி ஹி ம்ருஷா மாநதா சைவமேஷாம் போத்தா புத்தி: பலம் ச ஸ்திரததிதரதாத்யந்தராலம் ச புத்தே: । ஆதஸ்த்ரைவித்யடிம்பாந் க்ரஸிதுமுபநிஷத்வாரவாணோபகூடை: ப்ராய: ப்ரச்சாதிதா ஸ்வா படுபிரஸுரதா பௌண்ட்ரகாத்வைதநிஷ்டை: || ௫௯ ||

த்வந்நிஷ்டாஸித்த்யஸித்த்யோ: பரமதநியதிஸ்ஸித்திமேவாதிரூடா வேதஸ்யாமாநதாயாம் த்வதபிமதஹதிர்மாநதாயாம் ச தத்வத் । ஸாத்யாऽஸாத்யாऽபி முக்திஸ்த்வதுபகமஹதா தத்ஸமம் சாந்யதித்தம் ரக்ஷோப்ய: ப்ரேஷிதோऽயம் ரகுபதிவிஶிகோ ராஹுமீமாம்ஸகேப்ய: || ௬௦ ||

ஶுத்தஸ்யாஶுத்தஸ்ருஷ்டிக்ரம இதி கதிதஶ்ஶுத்தஸத்த்வே து தத்த்வே ஸ்தாநம் நித்யம் ஶ்ருதம் தத்ஸ்ம்ருதமபி கலயா தத்ர தேஹாத்யவஸ்தா: । ஸ்ருஷ்டே: ப்ராகேகமேவேத்யபி நிகமவசஸ்ஸ்ரக்ஷ்யமாணவ்யபேக்ஷம் நோ சேத்ஸ்வாபீஷ்டமாயோபதிமுகவிலயே ஸ்வஸ்தி விஶ்வப்ரஸூத்யை || ௬௧ ||

ஜ்ஞாநத்வம் சேத்ரஹஸ்யாகமவிதிதமிதி ஸ்வீக்ருதம் நித்யபூதே: ஷாட்குண்யாத்மத்வமேவம் ப்ரஸஜதி ஸஹ தத்பாடதோऽதோ ஜடா ஸா । தத்ஸம்பந்தாத் குதஶ்சித்ததுபசரணமித்யாஹுரேகே பரே து ஜ்ஞாநத்வாஜாட்யகஷ்டோக்த்யநுகுணமவதந்முக்யதாமாத்மநீவ || ௬௨ ||

நிஸ்ஸம்கோசா ஸமஸ்தம் சுலகயதி மதிர்நித்யமுக்தேஶ்வராணாம் பத்தாநாம் நித்யபூதிர்ந விலஸதி தத: கஸ்ய ஸா ஸ்வப்ரகாஶா । மைவம் நித்யேஶ்வராதேஸ்ஸதி மதிவிபவே ஸாऽஸ்து தேநாநபேக்ஷா வேத்யாநுத்பாஸகாலே மதிரிவ ந து ஸா பந்தகாலே விபாதி || ௬௩ ||

தத்த்வாந்யப்ராக்ருதாநி த்ரிகுண இவ பரீணாமதஶ்சேத்பவேயு: ஸ்தாநாதி ஸ்யாதநித்யம் ந யதி ந கடதே பூததாதீதி சேந்ந । அத்ரத்யக்ஷ்மாதிதத்த்வக்ரமநியதகுணப்ரக்ரியாத்யைகரூப்யாந்நித்யேऽபி ஸ்யாந்நிமித்தாநுகதிநியமிதஸ்தத்ததாக்யாவிஶேஷ: || ௬௪ ||

நிர்திஷ்டம் பௌஷ்கராதௌ ஸ்வயமகிலக்ருதா ஸ்வம் வபுர்நித்யஸித்தம் நித்யாऽலிங்கேதி சைகாயநநிகமவிதோ வாக்யபாஷ்யாதி சைவம் । நித்யத்வம் வாஸுதேவாஹ்வயவபுஷி ஜகௌ மோக்ஷதர்மே முநீந்த்ரோ நித்யேச்சாதஸ்ததா தத்ததிஹ விஹதிமாந் ஸாம்ஶஜந்மாதிதர்க: || ௬௫ ||

அஸ்த்ரைர்வா பூஷணைர்வா கிமிஹ பகவதோऽவாப்தகாமஸ்ய தஸ்மாத்தேவோ தேஹேऽபி வீதாவரண இதி ஜகு: கேऽபி ஜைநோபஜப்தா: । கிம் வா தேஹேந விஶ்வாத்மந இதி வததாம் கிம் ப்ரதிப்ரூயுரேதே தச்சேத்தஸ்யாஶ்ரிதார்தம் தததிகரணகம் ஸர்வமப்யேவமஸ்து || ௬௬ ||

ரூபஸ்தாநாயுதாக்யாஜநிலயவித்ருதிவ்யாப்ருதீச்சாகுணாதேர்விஶ்வாதாரே நிஷேதோ விதிரபி விஷயத்வைதஶாம்யத்விரோதௌ । இத்தம்பூதே நிஷேத: க்வசிதபி ந விதிம் பாததே ஸாவகாஶ: கல்யாணைரஸ்ய யோகஸ்ததிதரவிரஹோऽப்யேகவாக்யஶ்ருதௌ ச || ௬௭ ||

தேஹாதிர்தேவதாநாம் ஹவிரநுபவநம் ஸந்நிதேர்யோகபத்யம் ப்ரீதிர்தாநம் பலஸ்யாப்யஸதிதி கதயந்த்யர்தலோகாயதஸ்தா: । தத்ராத்யக்ஷாதிதூரஸ்வமஹிமஸத்ருஶாஶேஷவைஶிஷ்ட்யமாஸாம் தத்தத்வித்யர்தவாதப்ரப்ருதிபிரவிதுஸ்தத்பரைரேவ ஶிஷ்டா: || ௬௮ ||

ஸாதுத்ராணாதிஹேதோஸ்ததுசிதஸமயே விக்ரஹாம்ஶை: ஸ்வகீயை: ஸ்வேச்சாதஸ்ஸத்யரூபோ விபுரவதரதி ஸ்வாந் குணௌகாநநுஜ்சந் । வ்யூஹே ஸம்கர்ஷணாதௌ குணநியதிரபிவ்யக்திவைஷம்யமாத்ராத்வ்ருத்திஹ்ராஸாத்யபாவாத் ஸ ஹி பவதி ஸதா பூர்ணஷாட்குண்யஶாலீ || ௬௯ ||

ஶாஸ்த்ராதீநாம் ப்ரவ்ருத்தி: ப்ரதிதநு நியதா ஸ்யாத்தி ஸம்கர்ஷணாதௌ ஜீவாதௌ யா விபஜ்யாபிமதிரிஹ லயோத்பத்திரக்ஷாவிதிஶ்ச । தத்தத்வித்யாவிஶேஷப்ரதிநியதகுணந்யாயதஸ்தௌ து நேயௌ ஸர்வஸ்யைகோऽபிமந்தா ஸ ஹி ஸகலஜகத்வ்யாப்ருதிஷ்வேககர்தா || ௭௦ ||

த்ரிவ்யூஹ: க்வாபி தேவ: க்வசிதபி ஹி சதுர்வ்யூஹ உக்தஸ்ததேவம் வ்யாகாதேऽந்யோந்யபாதாதுபயமிதமஸத்கல்பநாமாத்ரமஸ்து । தத்ராத்யே வ்யூஹபேதே த்ரியுககுணதயா சிந்தநீயே பரஸ்மாத்யுக்தா பேதாவிவக்ஷா ததநுபகமநே தத்த்வஸம்க்யாதிபாத: || ௭௧ ||

மூர்தீநாம் மூலமூலிப்ரப்ருதிஷு பஹுதா வைபரீத்யப்ரதீதேர்வர்ணாதௌ பீஜதாதிவ்யவஹ்ருதிவதியம் வர்ணநா பாவநார்தா । மைவம் காலாதிபேதாத் ப்ரஶமிதவிஹதௌ கல்பிதத்வம் ந கல்ப்யம் நோ சேத் ப்ரஹ்மாத்யுதந்தேஷ்வபி விஷமகதாபேதவையாகுலீ ஸ்யாத் || ௭௨ ||

ஈஶஸ்ய வ்யஷ்டிபேதாநபிதததி மநோவாங்மயாதீந் யதந்யே தத்ர த்ரேதா யதீஷ்டா விக்ருதிரவிஷயா நிர்விகாராகமா: ஸ்யு: । நித்யத்ரித்வே து நைகேஶ்வரநியமகதிர்ப்ராந்திஸித்தே விபாகே மாயாதாயாதபக்ஷ: ஶ்ருதிரபி நியதைரஸ்த்வதிஷ்டாநபேதை: || ௭௩ ||

யுக்தி: ப்ரஶ்நோத்தராதேர்ந ஹி புருஷபிதாம் புத்திபேதம் ச முக்த்வா தஸ்மாத்வ்யூஹாதிபேதே கதிசந புருஷா: ஸ்யு: பரேணாநுபத்தா: । தந்ந ஸ்வச்சந்தலீல: ஸ்வயமபிநயதி ஸ்வாந்யதாம் ஸர்வவேதீ தத்வச்சிஷ்யாதிவ்ருத்திப்ரஸ்ருதிமிஹ ஸதாம் ஶிக்ஷயந் ஸாநுகம்ப: || ௭௪ ||

விஶ்வாந்தர்வர்திபாலோதரகதமகிலம் கஸ்ய விஶ்வாஸபூமிஸ்தஸ்மாதௌபேந்த்ரமீத்ருக் பவது ரஸவஶாதிந்த்ரஜாலம் ப்ரவ்ருத்தம் । மா பூதாஶ்சர்யஶக்தேரவிததமிதமித்யேவ ஸர்வாப்தஸித்தேர்வ்யாகாதஸ்யோபஶாந்திஸ்ததநுகுணதஶாபேதயோகாதிபி: ஸ்யாத் || ௭௫ ||

யத்பாவித்வேந புத்தம் பவதி ததத சாதீதரூபம் ததஸ்மிந்நுல்லேகோ பித்யதே சேதகரணஜமதேரைகரூப்யம் ப்ரகுப்யேத் । ப்ராசீநோல்லேக ஏவ ஸ்திதவதி து கதே பாவிபுத்திர்ப்ரம: ஸ்யாத் மைவம் பூர்வாபராதிக்ரமநியதஸதோல்லேகஸத்யத்வஸித்தே: || ௭௬ ||

நீலம் கிம்சித்ததாநீமருணமிதி ந கல்விந்த்ரஜாலாத்ருதேऽத்தா நோ சேதேவம் விரோத: க்வசிதபி ந பவேத் கஶ்ச ஜைநேऽபராத: । தஸ்மாதீஶோ விருத்தத்விதயமகடயந் ஸர்வஶக்தி: கதம் ஸ்யாந்மைவம் வ்யாகாதஶூந்யேஷ்வநிதரஸுஶகேஷ்வஸ்ய தாத்ருக்த்வஸித்தே: || ௭௭ ||

ஸம்க்ருஹ்ய ஜ்ஞாநஶக்தீ கதிசந நிகிலஸ்ரஷ்டுரிச்சாம் து நைச்சந் தஸ்யாம் த்வேஷ: க ஏஷாமநுமிதிஶரணாநீகநாஸீரபாஜாம் । ஶ்ருத்யா தத்வோதயத்நாவபிதததி யதி க்ஷம்யதாமேவமிச்சா நிர்வாஹ்யம் த்வாப்தகாமப்ரப்ருதிவசநமப்யாந்யபர்யோபருத்தம் || ௭௮ ||

ஸ்வீக்ருத்யேஶாநதத்த்வம் கதிசந ஜஹதஸ்தத்ப்ரஸாதாதிஸாத்யம் கங்காம்ப:பஞ்சகவ்யப்ரப்ருதிவதவதந் பாவநத்வாதி தஸ்ய । தச்ச்ருத்யாதிப்ரதீபம் யதபி ச பலதம் தர்ஶிதம் நிஷ்ப்ரஸாதம் தச்சைதஸ்ய ப்ரஸாதாதிதி ஹி நிஜகதுர்தர்மமர்மஜ்ஞசித்தா: || ௭௯ ||

த்ரய்யந்தோதந்தசிந்தாஸஹசரணஸஹைரேபிரஸ்மிந் பரஸ்மிந் பக்திஶ்ரத்தாஸ்திகத்வப்ரப்ருதிகுணஸிராவேதிபிஸ்தர்கஶஸ்த்ரை: । ஸ்வார்தத்வஸ்வாஶ்ரயத்வஸ்வவஶயதநதாத்யூஹவர்கோபஸர்கஶ்சித்யேதாச்சேத்யபூர்வோத்தரஸரயுகலஸ்யூததத்த்வஸ்திதீநாம் || ௮௦ ||

|| இதி தத்த்வமுக்தாகலாபே நாயகஸர: த்ருதீய: || ௩ ||