வேதார்தஸங்க்ரஹ: (Continued)

 

 

(ஸர்வஸ்ய பரமாத்மநியாம்யத்வே விதிநிஷேதயோ: ஆநர்தக்யஶங்கா, தத்பரிஹாரஶ்ச)

நநு ச ஸர்வஸ்ய ஜந்தோ: பரமாத்மாந்தர்யாமீ தந்நியாம்யம் ச ஸர்வமேவேத்யுக்தம் । ஏவம் ச ஸதி விதிநிஷேதஶாஸ்த்ராணாமதிகாரீ ந த்ருஶ்யதே । ய: ஸ்வபுத்த்யைவ ப்ரவ்ருத்திநிவ்ருத்திஶக்த: ஸ ஏவம் குர்யாந்ந குர்யாதிதி விதிநிஷேதயோக்ய: । ந சைஷ த்ருஶ்யதே । ஸர்வஸ்மிந் ப்ரவ்ருத்திஜாதே ஸர்வஸ்ய ப்ரேரக: பரமாத்மா காரயிதேதி தஸ்ய ஸர்வநியமநம் ப்ரதிபாதிதம் । ததா ச ஶ்ரூயதே  ஏஷ ஏவ ஸாது கர்ம காரயதி தே யமேப்யோ லோகேப்ய உந்நிநீஷதி (கௌ.உ.௩.௬௪) । ஏஷ ஏவாஸாது கர்ம காரயதி தம் யமதோ நிநீஷதீதி (கௌ.உ.௩.௬௪)। ஸாத்வஸாதுகர்மகாரயித்ருத்வாந்நைர்க்ருண்யம் ச ।

அத்ரோச்யதே  ஸர்வேஷாமேவ சேதநாநாம் சிச்சக்தியோக: ப்ரவ்ருத்திஶக்தியோக இத்யாதி ஸர்வம் ப்ரவ்ருத்திநிவ்ருத்திபரிகரம் ஸாமாந்யேந ஸம்விதாய தந்நிர்வஹணாய ததாதாரோ பூத்வாந்த: ப்ரவிஶ்யாநுமந்த்ருதயா ச நியமநம் குர்வஞ்ஶேஷித்வேநாவஸ்தித: பரமாத்மைததாஹிதஶக்தி: ஸந்ப்ரவ்ருத்திநிவ்ருத்த்யாதி ஸ்வயமேவ குருதே । ஏவம் குர்வாணமீக்ஷமாண: பரமாத்மோதாஸீந ஆஸ்தே । அத: ஸர்வமுபபந்நம் ।

(ஈஶ்வரஸ்ய ஸாத்வஸாதுகர்மகாரயித்ருத்வே விஷயவிவேக:)

ஸாத்வஸாதுகர்மணோ: காரயித்ருத்வம் து வ்யவஸ்திதவிஷயம் ந ஸர்வஸாதாரணம்। யஸ்து ஸர்வம் ஸ்வயமேவாதிமாத்ரமாநுகூல்யே ப்ரவ்ருத்தஸ்தம் ப்ரதி ப்ரீத: ஸ்வயமேவ பகவாந் கல்யாணபுத்தியோகதாநம் குர்வந் கல்யாணே ப்ரவர்தயதி । ய: புநரதிமாத்ரம் ப்ராதிகூல்யே ப்ரவ்ருத்தஸ்தஸ்ய க்ரூராம் புத்திம் ததந் ஸ்வயமேவ க்ரூரேஷ்வேவ கர்மஸு ப்ரேரயதி பகவாந் । யதோக்தம் பகவதா –

தேஷாம் ஸததயுக்தாநாம் பஜதாம் ப்ரீதிபூர்வகம் ।

ததாமி புத்தியோகம் தம் யேந மாமுபயாந்தி தே ।।           (ப.கீ.௧௦.௧௦)

தேஷாமேவாநுகம்பார்தமஹமஜ்ஞாநஜம் தம: ।

நாஶயாம்யாத்மபாவஸ்தோ ஜ்ஞாநதீபேந பாஸ்வதா ।।     (ப.கீ.௧௦.௧௧)

தாநஹம் த்விஷத: க்ரூராந் ஸம்ஸாரேஷு நராதமாந் ।

க்ஷிபாம்யஜஸ்ரமஶுபாநாஸுரீஷ்வேவ யோநிஷு ।।               (ப.கீ.௧௬.௧௯) இதி ।

ஸோऽயம் பரப்ரஹ்மபூத: புருஷோத்தமோ நிரதிஶயபுண்யஸம்சயக்ஷீணாஶேஷஜந்மோபசிதபாபராஶே: பரமபுருஷசரணாரவிந்தஶரணாகதிஜநிதததபிமுக்யஸ்ய ஸதாசார்யோபதேஶோபப்ரும்ஹிதஶாஸ்த்ராதிகததத்த்வ-யாதாத்ம்யாவபோத பூர்வகாஹரஹருபசீயமாந ஶமதமதப:ஶௌசக்ஷமார்ஜவபயாபயஸ்தாநவிவேகதயா-ஹிம்ஸாத்யாத்மகுணோபேதஸ்ய வர்ணாஶ்ரமோசிதபரமபுருஷாராதநவேஷ நித்யநைமித்திககர்மோபஸம்ஹ்ருதிநிஷித்த-பரிஹாரநிஷ்டஸ்ய பரமபுருஷசரணாரவிந்தயுகலந்யஸ்தாத்மாத்மீயஸ்ய தத்பக்தி காரிதாநவரதஸ்துதி-ஸ்ம்ருதிநமஸ்க்ருதி-வந்தநயதநகீர்தநகுணஶ்ரவணவசநத்யாநார்சநப்ரணாமாதிப்ரீதபரமகாருணிகபுருஷோத்தம-ப்ரஸாதவித்வஸ்தஸ்வாந்தத்வாந்தஸ்ய அநந்யப்ரயோஜநாநவரதநிரதிஶயப்ரியவிஶததமப்ரத்யக்ஷதா-பந்நாநுத்யாநரூபபக்த்யேகலப்ய:।

ததுக்தம் பரமகுருபிர்பகவத்யாமுநாசார்யபாதை: – உபயபரிகர்மிதஸ்வாந்தஸ்யைகாந்திகாத்யந்திக-பக்தியோகலப்ய (ஆ.ஸி) இதி । ஜ்ஞாநயோககர்மயோகஸம்ஸ்க்ருதாந்த:-கரணஸ்யேத்யர்த: । ததா ச ஶ்ருதி: ।

வித்யாம் சாவித்யாம் ச யஸ்தத்வேதோப்யம் ஸஹ ।அவித்யயா ம்ருத்யும் தீர்த்வா வித்யயாம்ருதமஶ்நுதே ।।     (ஈ.உ.௧௧) இதி।

அத்ராவித்யாஶப்தேந வித்யேதரத்வாத்வர்ணாஶ்ரமாசாராதி பூர்வோக்தம் கர்மோச்யதே, வித்யாஶப்தேந ச பக்திரூபாபந்நம் த்யாநமுச்யதே । யதோக்தம் –

இஜாய ஸோऽபி ஸுபஹூந்யஜ்ஞாஞ்ஜ்ஞாநவ்யபாஶ்ரய: ।

ப்ரஹ்மவித்யாமதிஷ்டாய தர்தும் ம்ருத்யுமவித்யயா ।।      (வி.பு.௬.௬.௧௨) இதி ।

(உபாயவிதிவாக்யாநாமைககண்ட்யேந யோஜநா)

தமேவம் வித்வாநம்ருத இஹ பவதி நாந்ய: பந்தா அயநாய வித்யதே (தை.ஆ.பு.௩.௧௨.௧௭), ய ஏநம் விதுரம்ருதாஸ்தே பவந்தி (தை.நா.உ.௧.௧௧),  ப்ரஹ்மவிதாப்நோதி பரம் (தை.உ.ஆந௧.௧), ஸோ யோ ஹ வை தத்பரம் வேத ப்ரஹ்ம வேத ப்ரஹ்மைவ பவதி (முண்ட.உ.௩.௨.௯) இத்யாதி । வேதநஶப்தேந த்யாநமேவாபிஹிதம் । நிதித்யாஸிதவ்ய (ப்ரு.உ.௬.௫.௬) இத்யாதிநைகார்த்யாத் । ததேவ த்யாநம் புநரபி விஶிநஷ்டி  – நாயமாத்மா ப்ரவசநேந லப்யோ ந மேதயா ந பஹுதா ஶ்ருதேந । யமேவைஷ வ்ருணுதே தேந லப்யஸ்தஸ்யைஷ ஆத்மா விவ்ருணுதே தநூம் ஸ்வாம் (முண்ட.உ.௩.௨.௧) இதி। பக்திரூபாபந்நாநுத்யாநேநைவ லப்யதே ந கேவலம் வேதநாமாத்ரேண ந மேதயேதி கேவலஸ்ய நிஷித்தத்வாத் ।

(பக்தே: த்யாநவிஶேஷத்வோபபாதநம்)

ஏததுக்தம் பவதி – யோऽயம் முமுக்ஷுர்வேதாந்தவிஹிதவேதநரூபத்யாநாதிநிஷ்டோ யதா தஸ்ய தஸ்மிந்நேவாநுத்யாநே நிரவதிகாதிஶயா ப்ரீதிர்ஜாயதே ததைவ தேந லப்யதே பர: புருஷ இதி । யதோக்தம் பகவதா –

புருஷ: ஸ பர: பார்த பக்த்யா லப்யஸ்த்வநந்யயா । (ப.கீ.௮.௨௨)

பக்த்யா த்வநந்யயா ஶக்யோऽஹமேவம்விதோऽர்ஜுந ।

ஜ்ஞாதும் த்ரஷ்டும் ச தத்த்வேந ப்ரவேஷ்டம் ச பரம்தப ।। (ப.கீ.௧௧.௫௪)

பக்த்யா மாமபிஜாநாதி யாவாந் யஶ்சாஸ்மி தத்த்வத: ।

ததோ மாம் தத்த்வதோ ஜ்ஞாத்வா விஶதே ததநந்தரம் ।। (ப.கீ.௧௮.௫௫) இதி ।ததநந்தரம் தத ஏவ பக்திதோ விஶத இத்யர்த: । பக்திரபி நிரதிஶயப்ரியாநந்யப்ரயோஜநஸகலேதர வைத்ருண்யாவஹஜ்ஞாநவிஶேஷ ஏவேதி । தத்யுக்த ஏவ தேந பரேணாத்மநா வரணீயோ பவதீதி தேந லப்யத இதி ஶ்ருத்யர்த: । ஏவம்விதபரபக்திரூபஜ்ஞாநவிஶேஷஸ்யோத்பாதக: பூர்வோக்தாஹரஹருபசீயமாநஜ்ஞாநபூர்வககர்மாநுக்ருஹீதபக்தியோக ஏவ ।

(உக்தேऽர்தே பராஶர-கீதாசார்யயோ: ஸம்மதி:)

யதோக்தம் பகவதா பராஶரேண –

வர்ணாஶ்ரமாசாரவதா புருஷேண பர: புமாந் ।

விஷ்ணுராராத்யதே பந்தா நாந்யஸ்தத்தோஷகாரக: ।। (வி.பு.௩.௮.௯) இதி ।

நிகிலஜகதுத்தாரணாயாவநிதலேऽவதீர்ண: பரப்ரஹ்மபூத: புருஷோத்தம: ஸ்வயமேவைததுக்தவாந்

ஸ்வகர்மநிரத: ஸித்திம் யதா விந்ததி தச்ச்ருணு ।।                    (ப.கீ.௧௮.௪௫)

யத: ப்ரவ்ருத்திர்பூதாநாம் யேந ஸர்வமிதம் ததம் ।

ஸ்வகர்மணா தமப்யர்ச்ய ஸித்திம் விந்ததி மாநவ: ।।                (ப.கீ.௧௮.௪௬)

இதி யதோதிதக்ரமபரிணதபக்த்யேகலப்ய ஏவ ।

(யாதவப்ரகாஶமதநிராஸாரம்ப:)

பகவத்போதாயநடங்கத்ரமிடகுஹதேவகபர்திபாருசிப்ரப்ருத்யவிகீதஶிஷ்டபரிக்ருஹீதபுராதநவேத-வேதாந்தவ்யாக்யாநஸுவ்யக்தார்தஶ்ருதிநிகரநிதர்ஶிதோऽயம் பந்தா: ।      அநேந சார்வாகஶாக்ய-உலூக்யாக்ஷபாத-க்ஷபணககபில-பதஞ்ஜலிமதாநுஸாரிணோ வேதபாஹ்யா வேதாவலம்பிகுத்ருஷ்டிபி: ஸஹ நிரஸ்தா: । வேதாவலம்பிநாமபி யதாவஸ்திதவஸ்துவிபர்யயஸ்தாட்ருஶாம் பாஹ்யஸாம்யம் மநுநைவோக்தம் –

யா வேதபாஹ்யா: ஸ்ம்ருதயோ யாஶ்ச காஶ்ச குத்ருஷ்டய: ।

ஸர்வஸ்தா நிஷ்பலா: ப்ரேத்ய தமோநிஷ்டா ஹி தா: ஸ்ம்ருதா: ।। (ம.ஸ்ம்ரு.௧௨.௯௫)

இதி । ரஜஸ்தமோப்யாமஸ்ப்ருஷ்டமுத்தமம் ஸத்த்வமேவ யேஷாம் ஸ்வாபாவிகோ குணஸ்தேஷாமேவ வைதிகீ ருசிர்வேதார்தயாதாத்ம்ய- அவபோதஶ்சேத்யர்த: । யதோக்தம் மாத்ஸ்யே –

(ப்ரஹ்மகல்பேஷு ஸாத்த்விகராஜஸதாமஸவிபாக:)

ஸம்கீர்ணா: ஸாத்த்விகாஶ்சைவ ராஜஸாஸ்தாமஸாஸ்ததா । (ம.பு.௨௯௦.௧௩)

இதி । கேசித்ப்ரஹ்மகல்பா: ஸம்கீர்ணா: கேசித்ஸத்த்வப்ராயா: கேசித்ரஜ:ப்ராயா கேசித்தம:ப்ராயா இதி கல்பவிபாகமுக்த்வா ஸத்த்வரஜஸ்தமோமயாநாம் தத்த்வாநாம் மாஹாத்ம்யவர்ணநம் ச தத்தத்கல்பப்ரோக்தபுராணேஷு ஸத்த்வாதிகுணமயேந ப்ரஹ்மணா க்ரியத இதி சோக்தம் –

யஸ்மிந் கல்பே து யத்ப்ரோக்தம் புராணம் ப்ரஹ்மணா புரா ।                 (ம.பு.௨௯௦.௫௩)

தஸ்ய தஸ்ய து மாஹாத்ம்யம் தத்ஸ்வரூபேண வர்ண்யதே ।।     (ம.பு.௨௯௦.௧௬)

இதி  விஶேஷதஶ்சோக்தம்

அக்நே: ஶிவஸ்ய மாஹாத்ம்யம் தாமஸேஷு ப்ரகீர்த்யதே ।                     (ம.பு.௨௯௦.௧௪)

ராஜஸேஷு ச மாஹாத்ம்யமதிகம் ப்ரஹ்மணோ விது: ।।                         (ம.பு.௨௯௦.௧௫)

ஸாத்த்விகேஷு ச கல்பேஷு மாஹாத்ம்யமதிகம் ஹரே: ।                         (ம.பு.௨௯௦.௧௬)

தேஷ்வேவ யோகஸம்ஸித்தா கமிஷ்யந்தி பராம் கதிம் ।।   (ம.பு.௨௯௦.௧௭)

ஸம்கீர்ணேஷு ஸரஸ்வத்யா: ………………….. ।।                   (ம.பு.௨௯௦.௧௪)

இத்யாதி ।

(த்ரைகுண்யஸ்ய த்ரைலோக்யவ்யாபிதா, புராணேஷு க்ராஹ்யாக்ராஹ்யவிபாகஶ்ச)

ஏததுக்தம் பவதி  ஆதிக்ஷேத்ரஜ்ஞத்வாத்ப்ரஹ்மணஸ்தஸ்யாபி கேஷுசிதஹஸ்ஸு ஸத்த்வமுத்ரிக்தம் கேஷுசித்ரஜ: கேஷுசித்தம:। யதோக்தம் பகவதா –

ந ததஸ்தி ப்ருதிவ்யாம் வா திவி தேவேஷு வா புந: ।

ஸத்த்வம் ப்ரக்ருதிஜைர்முக்தம் யதேபி: ஸ்யாத்த்ரிபிர்குணை: ।।                     (ப.கீ.௧௮.௪௦)

இதி । யோ ப்ரஹ்மணம் விதததி பூர்வம் யோ வை வேதாம்ஶ்ச ப்ரஹிணோதி தஸ்மை (ஶ்வே.உ.௬.௧௮) இதி ஶ்ருதே:। ப்ரஹ்மணோऽபி ஸ்ருஜ்யத்வேந ஶாஸ்த்ரவஶ்யத்வேந ச க்ஷேத்ரஜ்ஞத்வம் கம்யதே । ஸத்த்வப்ராயேஷ்வஹஸ்ஸு ததிதரேஷு யாநி புராணாநி ப்ரஹ்மணா ப்ரோக்தாநி தேஷாம் பரஸ்பரவிரோதே ஸதி ஸாத்த்விகாஹ:ப்ரோக்தமேவ புராணம் யதார்தம் தத்விரோத்யந்யதயதார்தமிதி புராணநிர்ணயாயைவேதம் ஸத்த்வநிஷ்டேந ப்ரஹ்மணாபிஹிதமிதி விஜ்ஞாயத இதி ।

(கீதாசார்யவசநத: ஸாத்த்விகாதிகுணத்ரயகார்யவிவேக:)

ஸத்த்வாதீநாம் கார்யம் ச பகவதைவோக்தம் –

ஸத்த்வாத்ஸம்ஜாயதே ஜ்ஞாநம் ரஜஸோ லோப ஏவ ச ।

ப்ரமாதமோஹௌ தமஸோ பவதோऽஜ்ஞாநமேவ ச ।।                                 (ப.கீ.௧௫.௧௭)

ப்ரவ்ருத்திம் ச நிவ்ருத்திம் ச கார்யாகார்யே பயாபயே ।

பந்தம் மோக்ஷம் ச யா வேத்தி புத்தி: ஸா பார்த ஸாத்த்விகீ ।। (ப.கீ.௧௮.௩௦)

யதா தர்மமதர்மம் ச கார்யம் சாகார்யமேவ ச ।

அயதாவத்ப்ரஜாநாதி புத்தி: ஸா பார்த ராஜஸீ ।।       (ப.கீ.௧௮.௩௧)

அதர்மம் தர்மமிதி யா மந்யதே தமஸாவ்ருதா ।

ஸர்வார்தாந் விபரீதாம்ஶ்ச புத்தி: ஸா பார்த தாமஸீ ।।  (ப.கீ.௧௮.௩௨) இதி ।

ஸர்வாந் புராணார்தாந் ப்ரஹ்மண: ஸகாஶாததிகம்யைவ ஸர்வாணி புராணாநி புராணகாராஶ்சக்ரு: । யதோக்தம்-

கதயாமி யதா பூர்வம் தக்ஷாத்யைர்முநிஸத்தமை: ।

ப்ருஷ்ட: ப்ரோவாச பகவாநப்ஜயோநி: பிதாமஹ: ।।              (வி.பு.௧.௨.௧௦) இதி ।

(வேதவாக்யேஷு தாத்பர்யநிர்ணயேந விரோதபரிஹார:)

அபௌருஷேயேஷு வேதவாக்யேஷு பரஸ்பரவிருத்தேஷு கதமிதி சேத் – தாத்பர்யநிஶ்சயாதவிரோத: பூர்வமேவோக்த:।

(ஶ்ருதீநாம் ஶிவபாரம்யபரத்வஶங்கா)

யதபி சேதேவம் விருத்தவத்த்ருஶ்யதே  ப்ராணம் மநஸி ஸஹ காரணைர்நாதாந்தே பரமாத்மநி ஸம்ப்ரதிஷ்டாப்ய த்யாயீதேஶாநம் ப்ரத்யாயீதைவம் ஸர்வமிதம் (அ.ஶிகா.௨.௧௪), ப்ரஹ்மவிஷ்ணுருத்ராஸ்தே ஸர்வே ஸம்ப்ரஸூயந்தே….. (அ.ஶிகா.௨.௧௫), ஸ காரணம்…… (அ.ஶிகா.௨.௧௬), காரணம் து த்யேய: ஸர்வைஶ்வர்யஸம்பந்ந: ஸர்வேஶ்வர: ஶம்புராகாஶமத்யே த்யேய: (அ.ஶிகா.௨.௧௭),  யஸ்மாத்பரம் நாபரமஸ்தி கிம்சித்யஸ்மாந்நாணீயோ ந ஜ்யாயோऽஸ்தி கஶ்சித் வ்ருக்ஷ இவ ஸ்தப்தோ திவி திஷ்டத்யேகஸ்தேநேதம் பூர்ணம் புருஷேண ஸர்வம் (ஶ்வே.உ.௩.௯), ததோ யதுத்தரதரம் ததரூபமநாமயம், ய ஏதத்விதுரம்ருதாஸ்தே பவந்தி, அதேதரே து:கமேவாபியந்தி (ஶ்வே.உ.௩.௧௦),

ஸர்வாநநஶிரோக்ரீவ: ஸர்வபூதகுஹாஶய: ।

ஸர்வவ்யாபீ ச பகவாம்ஸ்தஸ்மாத்ஸர்வகத: ஶிவ: ।।                        (ஶ்வே.உ.௩.௧௧)

யதா தமஸ்தந்ந திவா ந ராத்ரிர்ந ஸந்ந சாஸச்சிவ ஏவ கேவல: ।

ததக்ஷரம் தத்ஸவிதுர்வரேண்யம் ப்ரஜ்ஞா ச தஸ்மாத்ப்ரஸ்ருதா புராணீ ।। (ஶ்வே.உ.௩.௧௮)

இத்யாதி ।।

நாராயண: பரம் ப்ரஹ்ம இதி ச பூர்வமேவ ப்ரதிபாதிதம், தேநாஸ்ய கதமவிரோத: ।

(உக்தாக்ஷேபபரிஹார: ஹரேரேவ ஜகத்காரணதா ச)

அத்யல்பமேதத்

வேதவித்ப்ரவரப்ரோக்தவாக்யந்யாயோபப்ரும்ஹிதா: ।

வேதா: ஸாங்கா ஹரிம் ப்ராஹுர்ஜகஜ்ஜந்மாதிகாரணம் ।।

ஜந்மாத்யஸ்ய யத: (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௨) யதோ வா இமாநி பூதாநி ஜாயந்தே, யேந ஜாதாநி ஜீவந்தி, யத்ப்ரயந்த்யபிஸம்விஶந்தி, தத்விஜிஜ்ஞாநஸ்வ தத்ப்ரஹ்ம (தை.உ.ப்ரு௧.௨) இதி  ஜகஜ்ஜந்மாதிகாரணம் ப்ரஹ்மேத்யவகம்யதே। தச்ச ஜகத்ஸ்ருஷ்டிப்ரலயப்ரகரணேஷ்வவகந்தவ்யம்। ஸதேவ ஸோம்யேதமக்ர ஆஸீதேகமேவாத்விதீயம் (சா.உ.௬.௨.௧) இதி ஜகதுபாதாநதாஜகந்நிமித்ததாஜகதந்தர்யாமிதாதிமுகேந பரமகாரணம் ஸச்சப்தேந ப்ரதிபாதிதம் ப்ரஹ்மேத்யவகதம்। அயமேவார்த:  ப்ரஹ்ம வா இதமேகமேவாக்ர ஆஸீத் (ப்ரு.உ.௩.௪.௧) இதி ஶாகாந்தரே ப்ரஹ்மஶப்தேந ப்ரதிபதித:। அநேந ஸச்சப்தேநாபிஹிதம் ப்ரஹ்மேத்யவகதம் । அயமேவார்தஸ்ததா ஶாகாந்தரே –

(ஸ்ருஷ்டே: ப்ராக்காலே வர்தமாந: ஆத்மா, நாராயண:)

ஆத்மா வா இதமேக ஏவாக்ர ஆஸீந்நாந்யத்கிம்சந மிஷத் (ஐ.உ.௧.௧) இதி ததா ஸத்ப்ரஹ்மஶப்தாப்யாமாத்மைவாபிஹித இத்யவகம்யதே। ததா ச ஶாகாந்தரே ஏகோ ஹ வை நாராயண ஆஸீந்ந ப்ரஹ்மா நேஶாநோ நேமே த்யாவப்ருதிவீ ந நக்ஷத்ராணி (மஹோ.௧.௧) இதி ஸத்ப்ரஹ்மாத்மாதிபரமகாரணவாதிபி: ஶப்தைர்நாராயண ஏவாபிதீயத இதி நிஶ்சீயதே ।

யமந்த: ஸமுத்ரே கவயோ வயந்தி (தை.நா.உ.௧.௩) இத்யாதி  நைநமூர்த்வம் ந திர்யஞ்சம் ந மத்யே பரிஜக்ரபத் । ந தஸ்யேஶே கஶ்சந தஸ்ய நாம மஹத்யஶ: ।। (தை.நா.உ.௧.௧௦) ந ஸம்த்ருஶே திஷ்டதி ரூபமஸ்ய ந சக்ஷுஷா பஶ்யதி கஶ்சநைநம், ஹ்ருதா மநீஷா மநஸாபிகிப்தோ ய ஏவம் விதுரம்ருதாஸ்தே பவந்தி (தை.நா.உ.௧.௧௧) இதி ஸர்வஸ்மாத்பரத்வமஸ்ய ப்ரதிபாத்ய, ந தஸ்யேஶே கஶ்சந (தை.நா.உ.௧.௧௦) இதி தஸ்மாத்பரம் கிமபி ந வித்யத இதி ச ப்ரதிஷித்ய, அத்ப்ய: ஸம்பூதோ ஹிரண்யகர்ப இத்யஷ்டௌ (தை.நா.உ.௧.௧௨) இதி தேநைகவாக்யதாம் கமயதி । தச்ச மஹாபுருஷப்ரகரணம் ஹ்ரீஶ்ச தே லக்ஷ்மீஶ்ச பத்ந்யௌ (தை.ஆ.பு.௩.௧௩.௬) இதி ச நாராயண ஏவேதி த்யோதயதி ।

(உக்தார்தஸ்ய நாராயணாநுவாகத: ஸித்தி:)

அயமர்தோ நாராயணாநுவாகே ப்ரபஞ்சித: । ஸஹஸ்ரஶீர்ஷம் தேவம் (தை.நா.உ.௧௧.௧) இத்யாரப்ய ஸ ப்ரஹ்மா ஸ ஶிவ: ஸேந்த்ர: ஸோऽக்ஷர: பரம: ஸ்வராட் (தை.நா.உ.௧௧.௧௨) இதி । ஸர்வஶாகாஸு பரதத்த்வப்ரதிபாதநபராந் அக்ஷரஶிவஶம்புபரப்ரஹ்மபரஜ்யோதி:பரதத்த்வபராயணபரமாத்மாதிஸர்வஶப்தாம்ஸ்தத்தத்குணயோகேந நாராயண ஏவ ப்ரயுஜ்ய தத்வ்யதிரிக்தஸ்ய ஸமஸ்தஸ்ய ததாதாரதாம், தந்நியாம்யதாம், தச்சேஷதாம், ததாத்மகதாம் ச ப்ரதிபாத்ய ப்ரஹ்மஶிவயோரபீந்த்ராதிஸமாநாகாரதயா தத்விபூதித்வம் ச ப்ரதிபாதிதம் ।

(மோக்ஷார்தோபாஸநவிஷயதா நாராயணஸ்யைவ)

இதம் ச வாக்யம் கேவலபரதத்த்வப்ரதிபாதநைகபரமந்யத்கிம்சிதப்யத்ர ந விதீயதே। அஸ்மிந் வாக்யே ப்ரதிபாதிதஸ்ய ஸர்வஸ்மாத்பரத்வேநாவஸ்திதஸ்ய ப்ரஹ்மணோ வாக்யாந்தரேஷு ப்ரஹ்மவிதாப்நோதி பரம் (தை.உ.ஆ.௧.௧) இத்யாதிஷூபாஸநாதி விதீயதே । அத: ப்ராணம் மநஸி ஸஹ கரணை: (அ.ஶிகா.௧.௧௧) இத்யாதி வாக்யம் ஸர்வகாரணே பரமாத்மநி கரணப்ராணாதி ஸர்வம் விகாரஜாதமுபஸம்ஹ்ருத்ய தமேவ பரமாத்மாநம் ஸர்வஸ்யேஶாநம் த்யாயீதேதி பரப்ரஹ்மபூதநாராயணஸ்யைவ த்யாநம் விததாதி ।

பதிம் விஶ்வஸ்ய (தை.நா.உ.௧௧.௩) இதி ந தஸ்யேஶே கஶ்சந (தை.நா.உ.௧.௧௦) இதி ச தஸ்யைவ ஸர்வஸ்யேஶாநதா ப்ரதிபாதிதா । அத ஏவ ஸர்வைஶ்வர்யஸம்பந்ந: ஸர்வேஶ்வர: ஶம்புராகாஶமத்யே த்யேய: (அ.ஶிகா.௨) இதி நாராயணஸ்யைவ பரமகாரணஸ்ய ஶம்புஶப்தவாச்யஸ்ய த்யாநம் விதீயதே । கஶ்ச த்யேய: (அ.ஶிகா.௧) இத்யாரப்ய காரணம் து த்யேய: (அ.ஶிகா.௨) இதி கார்யஸ்யாத்யேயதாபூர்வககாரணைகத்யேயதா-பரத்வாத்வாக்யஸ்ய। தஸ்யைவ நாராயணஸ்ய பரமகாரணதா ஶம்புஶப்தவாச்யதா ச பரமகாரணப்ரதிபாதநைகபரே நாராயணாநுவாக ஏவ ப்ரதிபந்நேதி தத்விரோத்யர்தாந்தரபரிகல்பநம் காரணஸ்யைவ த்யேயத்வேந விதிவாக்யே ந யுஜ்யதே।

(புருஷாத்பரஸ்ய தத்த்வாந்தரஸ்ய ஸத்த்வாஶங்காபரிஹாரௌ)

யதபி ததோ யதுத்தரம் இத்யத்ர புருஷாதந்யஸ்ய பரதரத்வம் ப்ரதீயத இத்யப்யதாயி ததபி யஸ்மாத்பரம் நாபரமஸ்தி கிம்சித்யஸ்மாந்நாணீயோ ந ஜ்யாயோऽஸ்தி கஶ்சித் (ஶ்வே.உ.௩.௯) யஸ்மாதபரம்  யஸ்மாதந்யத்கிம்சிதபி பரம் நாஸ்தி கேநாபி ப்ரகாரேண புருஷவ்யதிரிக்தஸ்ய பரத்வம் நாஸ்தீத்யர்த: । அணீயஸ்த்வம்  ஸூக்ஷ்மத்வம் । ஜ்யாயஸ்த்வம்  ஸர்வேஶ்வரத்வம் । ஸர்வவ்யாபித்வாத்ஸர்வேஶ்வரத்வாதஸ்ய – ஏத்வ்யதிரிக்தஸ்ய கஸ்யாப்யணீயஸ்த்வம் ஜ்யாயஸ்த்வம் ச நாஸ்தீத்யர்த: । யஸ்மாந்நாணீயோ ந ஜ்யாயோऽஸ்தி கஶ்சித் (ஶ்வே.உ.௩.௯) இதி புருஷாதந்யஸ்ய கஸ்யாபி ஜ்யாயஸ்த்வம் நிஷித்தமிதி தஸ்மாதந்யஸ்ய பரத்வம் ந யுஜ்யத இதி ப்ரத்யுக்தம் ।

(ததோ யதுத்தரதரம் இதி ஶ்ருத்யர்த:)

கஸ்தர்ஹ்யஸ்ய வாக்யஸ்யார்த: । அஸ்ய ப்ரகரணஸ்யோபக்ரமே தமேவ விதித்வாதிம்ருத்யுமேதி, நாந்ய: பந்தா வித்யதேऽயநாய (ஶ்வே.உ.௩.௮)இதி புருஷவேதநஸ்யாம்ருதத்வஹேதுதாம் தத்வ்யதிரிக்தஸ்யாபததாம் ச ப்ரதிஜ்ஞாய யஸ்மாத்பரம் நாபரமஸ்தி கிம்சித், தேநேதம் பூர்ணம் புருஷேண ஸர்வம் (ஶ்வே.உ.௩.௯) இத்யேததந்தேந ஸர்வஸ்மாத்பரத்வம் ப்ரதிபாதிதம்। யத: புருஷதத்த்வமேவோத்தரதரம் ததோ யதுத்தரதரம் புருஷதத்த்வம் ததேவாரூபமநாமயம் ய ஏதத்விதுரம்ருதாஸ்தே பவந்தி, அதேதரே து:கமேவாபியந்தி (ஶ்வே.உ.௩.௯) இதி புருஷவேதநஸ்யாம்ருதத்வஹேதுத்வம் ததிதரஸ்யாபதத்வம் ப்ரதிஜ்ஞாதம் ஸஹேதுகமுபஸம்ஹ்ருதம் । அந்யதோபக்ரமகதப்ரதிஜ்ஞாப்யாம் விருத்யதே । புருஷஸ்யைவ ஶுத்திகுணயோகேந ஶிவஶப்தாபிப்ராயத்வம் ஶாஶ்வதம் ஶிவமச்யுதம் (ஶ்வே.உ.௩.௧௦) இத்யாதிநா ஜ்ஞாதமேவ । புருஷ ஏவ ஶிவஶப்தாபிதேய இத்யநந்தரமேவ வததி  மஹாந் ப்ரபுர்வை புருஷ: ஸத்த்வஸ்யைஷ ப்ரவர்தக: (ஶ்வே.உ.௩.௧௨) இதி । உக்தேநைவ ந்யாயேந ந ஸந்ந சாஸச்சிவ ஏவ கேவல: (ஶ்வே.உ.௩.௧௮) இத்யாதி ஸர்வம் நேயம் ।

(புருஷஸ்ய ப்ரணவவாச்யதா உபாஸ்யதா ச)

கிஞ்ச ந தஸ்யேஶே கஶ்சந (தை.நா.உ.௧.௧௦) இதி நிரஸ்தஸமாப்யதிகஸம்பாவநஸ்ய புருஷஸ்ய அணோரணீயாந் (தை.நா.உ.௧௦.௧) இத்யஸ்மிந்நநுவாகே வேதாத்யந்தரூபதயா வேதபீஜபூதப்ரணவஸ்ய ப்ரக்ருதிபூதாகாரவாச்யதயா மஹேஶ்வரத்வம் ப்ரதிபாத்ய தஹரபுண்டரீகமத்யஸ்தாகாஶாந்தர்வர்திதயா உபாஸ்யத்வமுக்தம் ।

(தஸ்ய ப்ரக்ருதிலீநஸ்ய இதி மந்த்ரஸ்யார்த:)

அயமர்த: – ஸர்வஸ்ய வேதஜாதஸ்ய ப்ரக்ருதி: ப்ரணவ உக்த: । ப்ரணவஸ்ய ச ப்ரக்ருதிரகார: । ப்ரணவவிகாரோ வேத: ஸ்வப்ரக்ருதிபூதே ப்ரணவே லீந: । ப்ரணவோऽப்யகாரவிகாரபூத: ஸ்வப்ரக்ருதாவகாரே லீந: । தஸ்ய ப்ரணவப்ரக்ருதிபூதஸ்ய அகாரஸ்ய ய: பரோ வாச்ய: ஸ ஏவ மஹேஶ்வர இதி ஸர்வவாசகஜாதப்ரக்ருதிபூதாகாரவாச்ய: ஸர்வவாச்யஜாதப்ரக்ருதிபூதநாராயணோ ய: ஸ மஹேஶவர இத்யர்த: ।

(புருஷே அகாரவாச்யதாயா: தத ஏவ அகாராத்மகதாயாஶ்ச கீதாதிநா ஸித்தி:)

யதோக்தம் பகவதா

அஹம் க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஜகத: ப்ரபவ: ப்ரலயஸ்ததா ।            (ப.கீ.௭.௬)

மத்த: பரதரம் நாந்யத்கிம்சிதஸ்தி தநம்ஜய ।।              (ப.கீ.௭.௭)

அக்ஷரணாமகாரோऽஸ்மி  ।।                     (ப.கீ.௧௦.௩௩) இதி,

அ இதி ப்ரஹ்ம (ஐ.ஆ.௨.௩.௬) இதி ச ஶ்ருதே: । அகாரோ வை ஸர்வா வாக் இதி ச வாசகஜாதஸ்யாகாரப்ரக்ருதித்வம் வாச்யஜாதஸ்ய ப்ரஹ்மப்ரக்ருதித்வம் ச ஸுஸ்பஷ்டம் । அதோ ப்ரஹ்மணோऽகாரவாச்யதாப்ரதிபாதநாதகாரவாச்யோ நாராயண ஏவ மஹேஶ்வர இதி ஸித்தம் ।

தஸ்யைவ ஸஹஸ்ரஶீர்ஷம் தேவம் (தை.நா.உ.௧௧.௧) இதி கேவலபரதத்த்வவிஶேஷப்ரதிபாதநபரேண நாராயணாநுவாகேந ஸர்வஸ்மாத்பரத்வம் ப்ரபஞ்சிதம் ।

(உக்தஸ்யார்தஸ்ய ப்ரஹ்மஸூத்ரத: ஸித்தி:)

அநேநாநந்யபரேண ப்ரதிபாதிதமேவ பரதத்த்வமந்யபரேஷு ஸர்வவாக்யேஷு கேநாபி ஶப்தேந ப்ரதீயமாநம் ததேவேத்யவகம்ய இதி ஶாஸ்த்ரத்ருஷ்ட்யா தூபதேஶோ வாமதேவவத் (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௩௧) இதி ஸூத்ரகாரேண நிர்ணீதம் ।

(ப்ரஹ்மஶிவாதேரபி ப்ராணாகாஶாதிவதேவ பரமாத்மவிபூதிதா)

ததேதத்பரம் ப்ரஹ்ம க்வசித்ப்ரஹ்மஶிவாதிஶப்தாதவகதமிதி கேவலப்ரஹ்மஶிவயோர்ந பரத்வப்ரஸங்க: । அஸ்மிந்நநந்யபரேऽநுவாகே தயோரிந்த்ராதிதுல்யதயா தத்விபூதித்வப்ரதிபாதநாத் । க்வசிதாகாஶப்ராணாதி-ஶப்தேந பரம் ப்ரஹ்மாபிஹிதமிதி பூதாகாஶப்ராணாதேர்யதா ந பரத்வம் ।

(வ்யோமாதீதவாதநிராஸ:)

யத்புநரிதமாஶங்கிதம் – அத யதிதமஸ்மிந் ப்ரஹ்மபுரே தஹரம் புண்டரீகம் வேஶ்ம தஹரோऽஸ்மிந்நந்தராகாஶஸ்தஸ்மிந் யதந்தஸ்ததந்வேஷ்டவ்யம் தத்வா வ விஜிஜ்ஞாஸிதவ்யம் (சா.உ.௮.௧.௧) இத்யத்ராகாஶஶப்தேந ஜகதுபாதாநகாரணம் ப்ரதிபாத்ய  ததந்தர்வர்திந: கஸ்யசித்தத்த்வவிஶேஷஸ்யாந்வேஷ்டவ்யதா ப்ரதிபாத்யதே। அஸ்யாகாஶஸ்ய நாமரூபயோர்நிவோட்ருத்வஶ்ரவணாத்புருஷஸூக்தே புருஷஸ்ய நாமரூபயோ: கர்த்ருத்வதர்ஶநாச்சாகாஶபர்யாயபூதாத் புருஷாதந்யஸ்யாந்வேஷ்டவ்யதயோபாஸ்யத்வம் ப்ரதீயத இத்யநதீதவேதாநாமத்ருஷ்டஶாஸ்த்ராணாமிதம் சோத்யம் ।

யதஸ்தத்ர ஶ்ருதிரேவாஸ்ய பரிஹாரமாஹ । வாக்யகாரஶ்ச  தஹரோऽஸ்மிந்நந்தராகாஶ: கிம் ததத்ர வித்யதே யதந்வேஷ்டவ்யம் யத்வா வ விஜிஜ்ஞாஸிதவ்யம் (சா.உ.௮.௧.௨) இதி சோதிதே யாவாந் வா அயமாகாஶஸ்தாவாநேஷோऽந்தர்ஹ்ருாதய ஆகாஶ: (சா.உ.௮.௧.௩) இத்யாதிநாஸ்யாகாஶஶப்தவாச்யஸ்ய பரமபுருஷஸ்யாநவதிகமஹத்த்வம் ஸகலஜகதாதாரத்வம் ச ப்ரதிபாத்ய தஸ்மிந் காமா: ஸமாஹிதா:  (சா.உ.௮.௧.௫) இதி காமஶப்தேநாபஹதபாப்மத்வாதிஸத்யஸம்கல்பபர்யந்தகுணாஷ்டகம் நிஹிதமிதி பரமபுருஷவத்பரமபுருஷ-குணாஷ்டகஸ்யாபி ப்ருதிக்ஜிஜிஜ்ஞாஸிதவ்யதாப்ரதிபாதயிஷயா தஸ்மிந் யதந்தஸ்ததந்வேஷ்டவ்யம் (சா.உ.௮.௧.௧) இத்யுக்தம் இதி ஶ்ருத்யைவ ஸர்வம் பரிஹ்ருதம் ।

(தஹராகாஶகதா: அந்வஷ்டவ்யா: குணா:)

ஏததுக்தம் பவதி  – கிம் ததத்ர வித்யதே யதநேஷ்டவ்யம் (சா.உ.௮.௧.௨) இத்யஸ்ய சோத்யஸ்ய தஸ்மிந் ஸர்வஸ்ய ஜகத: ஸ்ரஷ்ட்ருத்வம், ஆதாரத்வம், நியந்த்ருத்வம், ஶேஷித்வம், அபஹதபாப்மத்வாதயோ குணாஶ்ச வித்யந்த இதி பரிஹார இதி । ததா ச வாக்யகாரவசநம்  தஸ்மிந் யதந்தரிதி காமவ்யபதேஶ: (ப்ர.ந.வா) இதி । காம்யந்த இதி காமா: । அபஹதபாப்மத்வாதயோ குணா இத்யர்த: ।

(குணகுணிநோருபயோரப்யந்வேஷ்டவ்யதா, தத்பலம் ச)

ஏததுக்தம் பவதி  – யதேதத்தஹராகாஶஶப்தாபிதேயம் நிகிலஜகதுதயவிபவலயலீலம் பரம் ப்ரஹ்ம தஸ்மிந் யதந்தர்நிஹிதமநவதிகாதிஶயமபஹதபாப்மத்வாதிகுணாஷ்டகம் ததுபயமப்யந்வேஷ்டவ்யம் விஜிஜ்ஞாஸிதவ்யமிதி । யதாஹ  அத ய இஹாத்மாநமநுவித்ய வ்ரஜந்த்யேதாம்ஶ்ச ஸத்யாந் காமாம்ஸ்தேஷாம் ஸர்வேஷு லோகேஷு காமசாரோ பவதி (சா.உ.௮.௧.௬) இதி ।

(விஷ்ணோ: கார்யத்வஶ்ரவணக்ருதபரத்வவைகல்யஶங்கா, தத்பரிஹாரஶ்ச)

ய: புந: காரணஸ்யைவ த்யேயதாப்ரதிபாதநபரே வாக்யே விஷ்ணோரநந்யபரவாக்யப்ரதிபாதித-பரதத்த்வபூதஸ்ய கார்யமத்யே நிவேஶ: ஸ ஸ்வகார்யபூததத்த்வஸம்க்யாபூரணம் குர்வத: ஸ்வலீலயா ஜகதுபகாராய ஸ்வேச்சாவதார இத்யவகந்தவ்ய: । யதா லீலயா தேவஸம்க்யாபூரணம் குர்வத உபேந்த்ரத்வம் பரஸ்யைவ, யதா ச ஸூர்யவம்ஶோத்பவராஜஸம்க்யாபூரணம்  குர்வத: பரஸ்யைவ ப்ரஹ்மணோ தாஶரதிரூபேண ஸ்வேச்சாவதார:, யதா ச ஸோமவம்ஶஸம்க்யாபூரணம் குர்வதோ பகவதோ பூபாராவதாரணாய ஸ்வேச்சயா வஸுதேவக்ருஹேऽவதார: । ஸ்ருஷ்டிப்ரலயப்ரகரணேஷு நாராயண ஏவ பரமகாரணதயா ப்ரதிபாத்யத இதி பூர்வமேவோக்தம் ।

(அதர்வஶிரோபநிஷதுக்தே: நிர்வாஹ:)

யத்புநரதர்வஶிரஸி ருத்ரேண ஸ்வஸர்வைஶ்வர்யம் ப்ரபஞ்சிதம் தத் ஸோऽந்தராதந்தரம் ப்ராவிஶத் இதி பரமாத்மப்ரவேஶாதுக்தமிதி ஶ்ருத்யைவ வ்யக்தம் । ஶாஸ்த்ரத்ருஷ்ட்யா தூபதேஶோ வாமதேவவத் (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௩௧) இதி ஸூத்ரகாரேணைவம்வாதிநாமர்த: ப்ரதிபாதித:। யதோக்தம் ப்ரஹ்லாதேநாபி

ஸர்வகத்வாதநந்தரஸ்ய ஸ ஏவாஹமவஸ்தித: ।

மத்த: ஸர்வமஹம் ஸர்வம் மயி ஸர்வம் ஸநாதநே ।। (வி.பு.௧.௧௯.௮௫)

இத்யாதி । அத்ர ஸர்வகத்வாதநந்தஸ்யேதி ஹேதுருக்த: ।

(பரமாத்மந: ஸர்வாத்மத்வேந ஸர்வகதத்வாத் ஸர்வஶப்தாபிதேயதா)

ஸ்வஶரீரபூதஸ்ய ஸர்வஸ்ய சிதசித்வஸ்துந ஆத்மத்வேந ஸர்வக: பரமாத்மேதி ஸர்வே ஶப்தா: ஸர்வஶரீரம் பரமாத்மாநமேவாபிதததீத்யுக்தம் । அதோऽஹமிதி ஶப்த: ஸ்வாத்மப்ரகாரப்ரகாரிணம் பரமாத்மாநமேவாசஷ்டே ।

(அஹம் க்ரஹோபாஸநஸ்யௌசித்யம்)

அத இதமுச்யதே । ஆத்மேத்யேவ து க்ருஹ்ணீயாத்ஸர்வஸ்ய தந்நிஷ்பத்தே: (ப்ர.ந.வா) இத்யாதிநா அஹம்க்ரஹணோபாஸநம் வாக்யகாரேண கார்யாவஸ்த: காரணாவஸ்தஶ்ச ஸ்தூலஸூக்ஷ்மசிதசித்வஸ்துஶரீர: பரமாத்மைவேதி ஸர்வஸ்ய தந்நிஷ்பத்தேரித்யுக்தம் । ஆத்மேதி தூபகச்சந்தி க்ராஹயந்தி ச (ப்ர.ஸூ.௪.௧.௩) இதி ஸூத்ரகாரேண ச ।

(ப்ரஹ்மண: ஶிவஸ்யாபி நாராயணாத்மகதா)

மஹாபாரதே ச ப்ரஹ்மருத்ரஸம்வாதே ப்ரஹ்மா ருத்ரம் ப்ரத்யாஹ –

தவாந்தராத்மா மம ச யே சாந்யே தேஹிஸம்ஜ்ஞிதா: । (ம.பா.ஶாந்தி.௩௩௯.௪) இதி ।

ருத்ரஸ்ய ப்ரஹ்மணஶ்சாந்யேஷாம் ச தேஹிநாம் பரமேஶ்வரோ நாராயணோऽந்தராத்மதயாவஸ்தித இதி । ததா தத்ரைவ

விஷ்ணுராத்மா பகவதோ பவஸ்யாமிததேஜஸ: ।

தஸ்மாத்தநுர்ஜ்யாஸம்ஸ்பர்ஶம் ஸ விஷேஹே மஹேஶ்வர: ।। (ம.பா.கர்ணபர்வ.௨௪.௮௫) இதி ।

தத்ரைவ

ஏதௌ த்வௌ விபுதஶ்ரேஷ்டௌ ப்ரஸாதக்ரோதஜௌ ஸ்ம்ருதௌ ।

ததாதர்ஶிதபந்தாநௌ ஸ்ருஷ்டிஸம்ஹாரகாரகௌ ।।             (ம.பா.ஶாந்தி.௨.௩௨௮.௧௭) இதி ।

அந்தராத்மதயாவஸ்திதநாராயணதர்ஶிதபதௌ ப்ரஹ்மருத்ரௌ ஸ்ருஷ்டிஸம்ஹாரகார்யகராவித்யர்த: ।

(நிமித்தோபாதாநயோர்பேதவாதிநாம் வேதபாஹ்யதா)

நிமித்தோபாதாநயோஸ்து பேதம் வதந்தோ வேதபாஹ்யா ஏவ ஸ்யு: । ஜந்மாத்யஸ்ய யத: (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௨),  ப்ரக்ருதிஶ்ச  ப்ரதிஜ்ஞாத்ருஷ்டாந்தாநுபரோதாத் (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௨), இத்யாதி வேதவித்ப்ரணீதஸூத்ரவிரோதாத் । ஸதேவ ஸோம்யேதமக்ர ஆஸீதேகமேவாத்விதீயம் (சா.உ.௬.௨.௧),  ததைக்ஷத பஹு ஸ்யாம் ப்ரஜாயேயேதி,  ப்ரஹ்மவநம் ப்ரஹ்ம ஸ வ்ருக்ஷ ஆஸீத்யதோ த்யாவாப்ருதிவீ நிஷ்டதக்ஷு:, ப்ரஹ்மாத்யதிஷ்டத்புவநாநி தாரயந் (தை.ஸம்.௨.௮.௭.௯), ஸர்வே நிமேஷா ஜஜ்ஞிரே வித்யுத: புருஷாததி (தை.நா.உ.௧.௮), ந தஸ்யேஶே கஶ்சந தஸ்ய நாம மஹத்யஶ: (தை.நா.உ.௧.௧௦),  நேஹ நாநாஸ்தி கிம்சந (ப்ரு.உ.௬.௪.௧௯),  ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: (தை.நா.உ.௧.௮),  புருஷ ஏவேதம் ஸர்வம் யத்பூதம் யச்ச பவ்யமுதாம்ருதத்த்வஸ்யேஶாந: (தை.ஆ,பு,௩.௧௨.௨)  நாந்ய: பந்தா அயநாய வித்யத (தை.ஆ,பு,௩.௧௨.௧௭) இத்யாதிஸர்வஶ்ருதிவிரோதாச்ச।

(நாராயணஸ்யைவ பரமகாரணதாயா: இதிஹாஸஸித்ததா)

இதிஹாஸபுராணேஷு ச ஸ்ருஷ்டிஸ்திதிப்ரலயப்ரகரணயோரிதமேவ பரதத்த்வமித்யவகம்யதே । யதா மஹாபாரதே-

குத: ஸ்ருஷ்டமிதம் ஸர்வம் ஜகத்ஸ்தாவரஜங்கமம் ।

ப்ரலயே ச கமப்யேதி தந் தோ  ப்ரூஹி பிதாமஹ ।। (ம.பா.ஶாந்தி.௧௮௦.௧)

இதி ப்ருஷ்டோ

நாராயணோ ஜகந்மூர்திரநந்தாத்மா ஸநாதந: ।             (ம.பா.ஶாந்தி.௭௫.௧௦)

இத்யாதி ச வததி

ருஷய: பிதரோ தேவா மஹாபூதாநி தாதவ: ।

ஜங்கமாஜங்கமம் சேதம் ஜகந்நாராயணோத்பவம் ।। (ம.பா.ஶாந்தி.௧௩௬.௧௩௮) இதி ச।

(ஸர்வஶிஷ்டஸம்ப்ரதிபந்நாத் விஷ்ணுபுராணாத் பரமகாரணநிர்ணய:)

ப்ராச்யோதீச்யதாக்ஷிணாத்யபாஶ்சாத்யஸர்வஶிஷ்டை: ஸர்வதர்மஸர்வதத்த்வவ்யவஸ்தாயாமிதமேவ பர்யாப்தமிதி அவிகாந-பரிக்ருஹீதம் வைஷ்ணவம் ச புராணம் ஜந்மாத்யஸ்ய யத இதி ஜகஜ்ஜந்மாதிகாரணம் ப்ரஹ்மேத்யவகம்யதே। தஜ்ஜந்மாதிகாரணம் கிமிதி ப்ரஶ்நபூர்வகம் விஷ்ணோ: ஸகாஶாத்பூதம் (வி.பு.௧.௧.௩௧) இத்யாதிநா ப்ரஹ்மஸ்வரூபவிஶேஷப்ரதிபாதநைகபரதயா ப்ரவ்ருத்தமிதி ஸர்வஸம்மதம் । ததா தத்ரைவ

ப்ரக்ருதிர்யா க்யாதா வ்யக்தாவ்யக்தஸ்வரூபிணீ ।

புருஷஶ்சஅப்யுபாவேதௌ லீயேதே பரமாத்மநி ।।             (வி.பு.௬.௪.௩௯)

பரமாத்மா ச ஸர்வேஷாமாதார: பரமேஶ்வர: ।

விஷ்ணுநாமா ஸ வேதேஷு வேதாந்தேஷு ச கீயதே ।।               (வி.பு.௬.௪.௪௦) இதி

ஸர்வவேதவேதாந்தேஷு ஸர்வை: ஶப்தை: பரமகாரணதயாயமேவ கீயத இத்யர்த: ।

(ஸர்வஶ்ருதீநாமநந்யபரத்வநிரூபணம்)

யதா ஸர்வாஸு ஶ்ருதிஷு கேவலபரப்ரஹ்மஸ்வரூபவிஶேஷப்ரதிபாதநாயைவ ப்ரவ்ருத்தோ நாராயணாநுவாகஸ்ததேதம் வைஷ்ணவம் ச புராணம் –

ஸோऽஹமிச்சாமி தர்மஜ்ஞ ஶ்ரோதும் த்வத்தோ யதா ஜகத் ।

பபூவ பூயஶ்ச யதா மஹாபாக பவிஷ்யதி ।।                    (வி.பு.௧.௧.௪)

யந்மயம் ச ஜகத்ப்ரஹ்மந்யதஶ்சைதச்சராசரம் ।

லீநமாஸீத்யதா யத்ர லயமேஷ்யதி யத்ர ச ।।                       (வி.பு.௧.௧.௫)

இதி பரம் ப்ரஹ்ம கிமிதி ப்ரக்ரம்ய,

விஷ்ணோ: ஸகாஶாதுத்பூதம் ஜகத்தத்ரைவ ச ஸ்திதம் ।

ஸ்திதிஸம்யமகர்தாஸௌ ஜகதோऽஸ்ய ஜகச்ச ஸ: ।।                     (வி.பு.௧.௧.௩)

பர: பராணாம் பரம: பரமாத்மாத்மஸம்ஸ்தித: ।

ரூபவர்ணாதிநிர்தேஶவிஶேஷணவிவர்ஜித: ।।                        (வி.பு.௧.௨.௧௦)

அபக்ஷயவிநாஶாப்யாம் பரிணாமர்த்திஜந்மபி: ।

வர்ஜித: ஶக்யதே வக்தும் ய: ஸதஸ்தீதி கேவலம் ।।             (வி.பு.௧.௨.௧௧)

ஸர்வத்ராஸௌ ஸமஸ்தம் ச வஸத்யத்ரேதி வை யத: ।

தத: ஸ வாஸுதேவேதி வித்வத்பி: பரிபட்யதே ।।                       (வி.பு.௧.௨.௧௨)

தத்ப்ரஹ்ம பரமம் நித்யமஜமக்ஷயமவ்யயம் ।

ஏகஸ்வரூபம் ச ஸதா ஹேயாபாவாச்ச நிர்மலம் ।।                    (வி.பு.௧.௨.௧௩)

ததேவ ஸர்வமேவைதத்வ்யக்தாவ்யக்தஸ்வரூபவத் ।

ததா புருஷரூபேண காலரூபேண ச ஸ்திதம் ।।                (வி.பு.௧.௨.௧௪)

ஸ ஸர்வபூதப்ரக்ருதிம் விகாராந் குணாதிதோஷாம்ஶ்ச முநே வ்யதீத: ।

அதீதஸர்வாவரணோऽகிலாத்மா தேநாஸ்த்ருதம் யத்புவநாந்தராலே ।।          (வி.பு.௬.௫.௮௩)

ஸமஸ்தகல்யாணகுணாத்மகோऽஸௌ ஸ்வஶக்திலேஶோத்த்ருதபூதவர்க: ।

இச்சாக்ருஹீதாபிமதோருதேஹ: ஸம்ஸாதிதாஶேஷஜகத்திதோऽஸௌ ।।                (வி.பு.௬.௫.௮௪)

தேஜோபலைஶ்வர்யமஹாவபோதஸுவீர்யஶக்த்யாதிகுணைகராஶி: ।

பர: பராணாம் ஸகலா ந யத்ர க்லேஶாதய: ஸந்தி பராவரேஶே ।।               (வி.பு.௬.௫.௮௫)

ஸ ஈஶ்வரோ வ்யஷ்டிஸமஷ்டிரூபோऽவ்யக்தஸ்வரூப: ப்ரகடஸ்வரூப: ।

ஸர்வேஶ்வர: ஸர்வத்ருக்ஸர்வவேத்தா ஸமஸ்தஶக்தி: பரமேஶ்வராக்ய: ।।               (வி.பு.௬.௫.௮௬)

ஸம்ஜ்ஞாயதே யேந ததஸ்ததோஷம் ஶுத்தம் பரம் நிர்மலமேகரூபம் ।

ஸம்த்ருஶ்யதே வாப்யதிகம்யதே வா தஜ்ஜ்ஞாநமஜ்ஞாநமதோऽந்யதுக்தம் ।।      (வி.பு.௬.௫.௮௭)

இதி பரப்ரஹ்மஸ்வரூபவிஶேஷநிர்ணயாயைவ ப்ரவ்ருத்தம் ।

அந்யாநி ஸர்வாணி புராணாந்யேததவிரோதேந நேயாநி । அந்யபரத்வம் ச தத்ததாரம்பப்ரகாரைரவகம்யதே । ஸர்வாத்மநா விருத்தாம்ஶஸ்தாமஸத்வாதநாதரணீய: ।

(புராணவசநத: த்ரிமூர்திஸாம்யஶங்காபரிஹாரௌ)

நந்வஸ்மிந்நபி

ஸ்ருஷ்டிஸ்தித்யந்தகரணீம் ப்ரஹ்மவிஷ்நுஶிவாத்மிகாம் ।

ஸ ஸம்ஜ்ஞாம் யாதி பகவாநேக ஏவ ஜநார்தந: ।।                      (வி.பு.௧.௨.௬௭)

இதி த்ரிமூர்திஸாம்யம் ப்ரதீயதே । நைததேவம் । ஏக ஏவ ஜநார்தந இதி ஜநார்தநஸ்யைவ ப்ரஹ்மஶிவாதிக்ருத்ஸ்ந-ப்ரபஞ்சதாதாத்ம்யம் விதீயதே ।

(க்ருத்ஸ்நப்ரபஞ்சஸ்ய ப்ரஹ்மதாதாத்ம்யோபபாதநம்)

ஜகச்ச ஸ இதி பூர்வோக்தமேவ விவ்ருணோதி

ஸ்ரஷ்டா ஸ்ருஜதி சாத்மாநம் விஷ்ணு: பால்யம் ச பாதி ச ।

உபஸம்ஹ்ரியதே சாந்தே ஸம்ஹர்தா ச ஸ்வத்யம்ப்ரபு: ।।               (வி.பு.௧.௨.௬௮)

இதி ச ஸ்ரஷ்ட்ருத்வேநாவஸ்திதம் ப்ரஹ்மாணம் ஸ்ருஜ்யம் ச ஸம்ஹர்தாரம் ஸம்ஹார்யம் ச யுகபந்நிர்திஶ்ய ஸர்வஸ்ய விஷ்ணுதாதாத்ம்யோபதேஶாத்ஸ்ருஜ்யஸம்ஹார்யபூதாத்வஸ்துந: ஸ்ரஷ்ட்ருஸம்ஹர்த்ரோர்ஜநார்தநவிபூதித்வேந விஶேஷோ த்ருஶ்யதே । ஜநார்தநவிஷ்ணுஶப்தயோ: பர்யாயத்வேந ப்ரஹ்மவிஷ்ணுஶிவாத்மிகாமிதி விபூதிம் । அத ஏவ ஸ்வேச்சயா லீலார்தம் விபூத்யந்தர்பாவ உச்யதே । யதேதமநந்தரமேவோச்யதே

ப்ருதிவ்யாபஸ்ததா தேஜோ வாயுராகாஶ ஏவ ச ।

ஸர்வேந்த்ரியாந்த:கரணம் புருஷாக்யம் ஹி யஜ்ஜகத் ।। (வி.பு.௧.௨.௬௯)

ஸ ஏவ ஸர்வபூதாத்மா விஶ்வரூபோ யதோऽவ்யய: ।

ஸர்காதிகம் ததோऽஸ்யைவ பூதஸ்தமுபகாரகம் ।। (வி.பு.௧.௨.௭௦)

ஸ ஏவ ஸ்ருஜ்ய: ஸ ச ஸர்வகர்தா ஸ ஏவ பாத்யத்தி ச பால்யதே ச ।

ப்ரஹ்மாத்யவஸ்தாபிரஶேஷமூர்திர்விஷ்ணுர்வரிஷ்டோ வரதோ வரேண்ய: ।। (வி.பு.௧.௨.௭௧) இதி ।

(ஹேயப்ரத்யநீகே ப்ரஹ்மணி ஹேயப்ரபஞ்சதாதாத்ம்யாநுபபத்தி: – தத்பரிஹாரௌ)

அத்ர ஸாமாநாதிகரண்யநிர்திஷ்டம் ஹேயமிஶ்ரப்ரபஞ்சதாதாத்ம்யம் நிரவத்யஸ்ய நிர்விகாரஸ்ய ஸமஸ்தகல்யாண-குணாத்மகஸ்ய ப்ரஹ்மண: கதமுபபத்யத இத்யாஶங்க்ய ஸ ஏவ ஸர்வபூதாத்மா விஶ்வரூபோ யதோऽவ்யய: (வி.பு.௧.௨.௭௦)இதி ஸ்வயமேவோபபாதயதி । ஸ ஏவ ஸர்வேஶ்வர: பரப்ரஹ்மபூதோ விஷ்ணுரேவ ஸர்வம் ஜகதிதி ப்ரதிஜ்ஞாய ஸர்வபூதாத்மா விஶ்வரூபோ யதோऽவ்யய இதி ஹேதுருக்த: । ஸர்வபூதாநாமயமாத்மா விஶ்வஶரீரோ யதோऽவ்யய இத்யர்த: । வக்ஷ்யதி ச  தத்ஸர்வம் வை ஹரேஸ்தநு: (வி.பு.௧.௨௮.௩௮) இதி ।

ஏததுக்தம் பவதி । அஸ்யாவ்யயஸ்யாபி பரஸ்ய ப்ரஹ்மணோ விஷ்ணோர்விஶ்வஶரீரதயா தாதாத்ம்யவிருத்தமித்யாத்மஶரீரயோஶ்ச ஸ்வபாவா வ்யவஸ்திதா ஏவ ।

(பகவதவதாரே ஹேது: தத்பலம் ச)

ஏவம்பூதஸ்ய ஸர்வேஶ்வரஸ்ய விஷ்ணோ: ப்ரபஞ்சாந்தர்பூதநியாம்யகோடிநிவிஷ்ட ப்ரஹ்மாதிதேவ-திர்யங்மநுஷ்யேஷு தத்தத்ஸமாஶ்ரயணீயத்வாய ஸ்வேச்சாவதார: பூர்வோக்த:। ததேதத்ப்ரஹ்மாதீநாம் பாவநாத்ரயாந்வயேந கர்மவஶ்யத்வம் பகவத: பரப்ரஹ்மபூதஸ்ய வாஸுதேவஸ்ய நிகிலஜகதுபகாராய ஸ்வேச்சயா ஸ்வேநைவ ரூபேண தேவாதிஷ்வவதார இதி ச ஷஷ்டேம்ऽஶே ஶுபாஶ்ரயப்ரகரணே ஸுவ்யக்தமுக்தம் ।

(பகவதோ விலக்ஷணவிக்ரஹவத்த்வே மஹாபாரதப்ரமாணம்)

அஸ்ய தேவாதிரூபேணாவதாரேஷ்வபி ந ப்ராக்ருதோ தேஹ இதி மஹாபாரதே  ந பூதஸம்கஸம்ஸ்தாநோ தேஹோऽஸ்ய பரமாத்மந: । (ம.பா.ஶாந்தி.௨௦௬.௬௦)  இதி ப்ரதிபாதித: । ஶ்ருதிபிஶ்ச  அஜாயமாநோ பஹுதா விஜாயதே, தஸ்ய தீரா: பரிஜாநந்தி யோநிம்  (தை.ஆ.பு.௩.௧௨) இதி । கர்மவஶ்யாநாம் ப்ரஹ்மாதீநாமநிச்சதாமபி தத்தத்கர்மாநுகுணப்ரக்ருதிபரிணாம-ரூபபூதஸம்க ஸம்ஸ்தாநவிஶேஷதேவாதிஶரீரப்ரவேஶரூபம் ஜந்மாவர்ஜநீயம் । அயம் து ஸர்வேஶ்வர:,  ஸத்யஸம்கல்போ பகவாநேவம்பூதஶுபேதர ஜந்மாகுர்வந்நபி ஸ்வேச்சயா ஸ்வேநைவ நிரதிஶய-கல்யாணரூபேண தேவாதிஷு ஜகதுபகாராய பஹுதா ஜாயதே, தஸ்யைதஸ்ய ஶுபேதரஜந்மாகுர்வதோऽபி ஸ்வகல்யாணகுணாநந்த்யேந பஹுதா யோநிம் பஹுவிதஜந்ம தீராதீரமதாமக்ரேஸரா ஜாநந்தீத்யர்த:।

(பரஸ்ய ப்ரஹ்மண: ஸர்வஸ்மாத்பரத்வம் ஶாரீரகஸூத்ரஸித்தம்)

ததேதந்நிகிலஜகந்நிமித்தோபாதாநபூதாத் ஜந்மாத்யஸ்ய யத:, ப்ரக்ருதிஶ்ச ப்ரதிஜ்ஞாத்ருஷ்டாந்தாநுபரோதாத் இத்யாதிஸூத்ரை: ப்ரதிபாதிதாத்பரஸ்மாத்ப்ரஹ்மண: பரமபுருஷாதந்யஸ்ய கஸ்யசித்பரதரத்வம் பரமத: ஸேதூந்மாநஸம்பந்தபேதவ்யபதேஶேப்ய இத்யாஶங்க்ய ஸாமாந்யாத்து (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௧), புத்த்யர்த: பாதவத் (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௧), ஸ்தாநவிஶேஷாத்ப்ரகாஶாதிவத் (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௩), உபபத்தேஶ்ச (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௪),  ததாந்யப்ரதிஷேதாத் (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௬), அநேந ஸர்வகதத்வமாயாமாதிஶப்தாதிப்ய: (ப்ர.ஸூ.௩.௨.௩௬) இதி ஸூத்ரகார: ஸ்வயமேவ நிராகரோதி ।

(நாராயணஸ்ய ஸர்வஸ்மாத்பரஸ்ய மநுஸ்ம்ருதிஸித்தம், ஹிரண்யகர்பாதீநாம் க்ஷேத்ரஜ்ஞதா ச)

மாநவே ச ஶாஸ்த்ரே –

ப்ராதுராஸீத்தமோநுத:                      (ம.ஸ்ம்ரு. ௧.௬)

ஸிஸ்ருக்ஷுர்விவிதா: ப்ரஜா: ।

அப ஏவ ஸஸர்ஜாதௌ தாஸு வீர்யமபாஸ்ருஜத் ।।               (ம.ஸ்ம்ரு. ௧.௮)

தஸ்மிஞ்ஜஜ்ஞே ஸ்வயம் ப்ரஹ்ம          (ம.ஸ்ம்ரு. ௧.௯)

இதி ப்ரஹ்மணோ ஜந்மஶ்ரவணாத்க்ஷேத்ரஜ்ஞத்வமேவாவகம்யதே । ததா ச ஸ்ரஷ்டு: பரமபுருஷஸ்ய தத்விஸ்ருஷ்டஸ்ய ச ப்ரஹ்மண:

அயம் தஸ்ய தா: பூர்வம் தேந நாராயண: ஸ்ம்ருத: ।        (வி.பு.௧.௪.௬)

தத்விஸ்ருஷ்ட: ஸ புருஷோ லோகே ப்ரஹ்மேதி கீர்த்யதே ।       (வி.பு.௧.௧௧)

இதி நாமநிர்தேஶாச்ச । ததா ச வைஷ்ணவே புராணே ஹிரண்யகர்பாதீநாம் பாவநாத்ரயாந்வயாதஶுத்தத்வேந ஶுபாஶ்ரயத்வாநர்ஹாதோபபாதநாத்க்ஷேத்ரஜ்ஞத்வம் நிஶ்சீயதே ।

(ஸித்தேऽர்தே ஶப்தவ்யுத்பத்தேரபாவ: இதி ப்ராபாகரஸமதா பூர்வபக்ஷ:)

யதபி கைஶ்சிதுக்தம்  ஸர்வஸ்ய ஶப்தஜாதஸ்ய வித்யர்தவாதமந்த்ரரூபஸ்ய கார்யாபிதாயித்வேநைவ ப்ராமாண்யம் வர்ணநீயம், வ்யவஹாராதந்யத்ர ஶப்தஸ்ய போதகத்வஶக்த்யவதாரணாஸம்பவாத்வ்யவஹாரஸ்ய ச கார்யபுத்திமூலத்வாத்கார்யரூப ஏவ ஶப்தார்த: । ந பரிநிஷ்பந்நே வஸ்துநி ஶப்த: ப்ரமாணமிதி ।

(வ்யுத்பத்திக்ரமப்ரதர்ஶநபூர்வகம் உக்தபூர்வபக்ஷநிராஸ:)

அத்ரோச்யதே । ப்ரவர்தகவாக்யவ்யவஹார ஏவ ஶப்தாநாமர்தபோதகத்வஶக்த்யவதாரணம் கர்தவ்யமிதி கிமியம் ராஜாஜ்ஞா । ஸித்தவஸ்துஷு ஶப்தஸ்ய போதகத்வஶக்திக்ரஹணமத்யந்தஸுகரம் । ததா ஹி  கேநசித்தஸ்தசேஷ்டாதிநாபவரகே தண்ட: ஸ்தித இதி தேவதத்தாய ஜ்ஞாபயேதி ப்ரேஷித: கஶ்சித்தஜ்ஜ்ஞாபநே ப்ரவ்ருத்தோऽபவரகே தண்ட: ஸ்தித இதி ஶப்தம் ப்ரயுங்க்தே । மூகவத்தஸ்தசேஷ்டாமிமாம் ஜாநந் பார்ஶ்வஸ்தோऽந்ய: ப்ராக்வ்யுத்பந்நோऽபி தஸ்யார்தஸ்ய போதநாயாபவரகே தண்ட: ஸ்தித இத்யஸ்ய ஶப்தஸ்ய ப்ரயோகதர்ஶநாதஸ்யார்தஸ்யாயம் ஶப்தோ போதக இதி ஜாநாதீதி கிமத்ர துஷ்கரம் । ததா பால:, தாதோऽயம், இயம் மாதா, அயம் மாதுல:, அயம் மநுஷ்ய:, அயம் ம்ருக:, சந்த்ரோऽரயம், அயம் ச ஸர்ப இதி மாதாபித்ருப்ரப்ருதிபி: ஶப்தை: ஶநை: ஶநைரங்குல்யா நிர்தேஶநே தத்ர தத்ர பஹுஶ: ஶிக்ஷித: தைரேவ ஶப்தைஸ்தேஷ்வர்தேஷு ஸ்வாத்மநஶ்ச புத்த்யுத்பத்திம் த்ருஷ்ட்வா தேஷ்வர்தேஷு தேஷாம் ஶப்தாநாமங்குல்யா நிர்தேஶபூர்வக: ப்ரயோக: ஸம்பந்தாந்தராபாவாத் ஸம்கேதயித்ரு-புருஷாஜ்ஞாநாச்ச போதகத்வநிபந்தந இதி க்ரமேண நிஶ்சித்ய புநரப்யஸ்ய ஶப்தஸ்யாயமர்த இதி பூர்வவ்ருத்தை: ஶிக்ஷித: ஸர்வஶப்தாநாமர்தமவகம்ய ஸ்வயமபி ஸர்வம் வாக்யஜாதம் ப்ரயுங்க்தே । ஏவமேவ ஸர்வபதாநாம் ஸ்வார்தாபிதாயித்வம் ஸம்காதவிஶேஷணாம் ச யதாவஸ்திதஸம்ஸர்கவிஶேஷவாசித்வம் ச ஜாநாதீதி கார்யார்தைவ வ்யுத்திபத்திரித்யாதிநிர்பந்தோ நிர்நிபந்தந: । அத: பரிஷ்பந்நே வஸ்துநி ஶப்தஸ்யபோதகத்வஶக்த்யவதாரணாத் ஸர்வாணி வேதாந்தவாக்யாநி ஸகலஜகத்காரணம் ஸர்வகல்யாணகுணாகரமுக்தலக்ஷணம் ப்ரஹ்ம போதயந்த்யேவ ।

(கார்ய ஏவார்தே வ்யுத்பத்தேரப்யுபகமேऽபி, வேதாந்தாநாம் ஸித்தஸ்வரூபப்ரஹ்மபோதகத்வோபபாதநம்)

அபி ச கார்யார்த ஏவ வ்யுத்பத்திரஸ்து । வேதாந்தவாக்யாந்யப்யுபாஸநவிஷயகார்யாதிக்ருத-விஶேஷணபூதபலத்வேந து:காஸம்பிந்நதேஶவிஶேஷரூபஸ்வர்காதிவத்ராத்ரிஸத்ரப்ரதிஷ்டாநாதிவதபகோரணஶதயாதநா-ஸாத்யஸாதநபாவவச்ச கர்யோபயோகிதயைவ ஸர்வம் போதயந்தி । ததாஹி  ப்ரஹ்மவிதாப்நோதி பரம் (தை.உ.ஆ.௧.௧) இத்யத்ர ப்ரஹ்மோபாஸநவிஷயகார்யாதிக்ருத-விஶேஷணபூதபலத்வேந ப்ரஹ்மப்ராப்தி: ஶ்ரூயதே  பரப்ராப்திகாமோ ப்ரஹ்ம வித்யாதித்யத்ர ப்ராப்யதயா ப்ரதீயமாநம் ப்ரஹ்மஸ்வரூபம் தத்விஶேஷணம் ச ஸர்வம் கார்யோபயோகிதயைவ ஸித்தம் பவதி । ததந்தர்கதமேவ ஜகத்ஸ்ரஷ்ட்ருத்வம் ஸம்ஹர்த்ருத்வமாதாரத்வமந்தராத்மத்வம் இத்யாத்யுக்தமநுக்தம் ச ஸர்வமிதி ந கிம்சிதநுபபந்நம் ।

(மந்த்ரார்தவாதாத்யபிதேயஸ்யார்தஸ்ய யாகோபாஸநாதிகார்யோபயோகிதயா ஸித்தி:)

ஏவம் ச ஸதி மந்த்ரார்தவாதகதா ஹ்யவிருத்தா அபூர்வாஶ்சார்தா: ஸர்வே விதிஶேஷதயைவ ஸித்தா பவந்தி । யதோக்தம் த்ரமிடபாஷ்யே  ருணம் ஹி வை ஜாயத (த்ர.பா) இதி ஶ்ருதேரித்யுபக்ரம்ய யத்யப்யவதாநஸ்துதிபரம் வாக்யம் ததாபி நாஸதா ஸ்துதிருபபத்யத இதி ।

(உக்தஸ்யார்தஸ்யோபபாதநம், ப்ராபாகரோக்தகார்யார்தாநுபபத்திஸ்புடீகாரஶ்ச)

ஏததுக்தம் பவதி – ஸர்வோ ஹ்யர்தவாதபாகோ தேவதாராதநபூதயாகாதே: ஸாங்கஸ்யாராத்யதேவதாயாஶ்சாத்ருஷ்டரூபாந் குணாந் ஸஹஸ்ரஶோ வதந் ஸஹஸ்ரஶ: கர்மணி ப்ராஶஸ்த்யபுத்திமுத்பாதயதி। தேஷாமஸத்பாவே ப்ராஶஸ்த்யபுத்திரேவ ந ஸ்யாதிதி கர்மணி ப்ராஶஸ்த்யபுத்த்யர்தம் குணஸத்பாவமேவ போதயதீதி, அநயைவ திஶா ஸர்வே மந்த்ரார்தவாதாவகதா அர்தா: ஸித்தா: ।

(கார்யபதார்தஶோதநம்)

அபி ச கார்யவாக்யார்தவாதிபி: கிமிதம் கார்யத்வம் நாமேதி வக்தவ்யம் । க்ருதிபாவபாவிதா க்ருத்யுத்தேஶ்யதா சேதி சேத்। கிமிதம் க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் । யததிக்ருத்ய க்ருதிர்வர்ததே தத்க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வமிதி சேத் – புருஷவ்யாபாரரூபாயா: க்ருதே: கோऽயமதிகாரோ நாம । யத்ப்ராப்தீச்சயா க்ருதிமுத்பாதயதி புருஷ: தத்க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வமிதி சேத்தந்த தர்ஹீஷ்டத்வமேவ க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் ।

(ப்ரேரகத்வம் க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் இத்யபிப்ராயஸ்ய தூஷணம்)

அதைவம் மநுஷே – இஷ்டஸ்யைவ ரூபத்வயமஸ்தி । இச்சாவிஷயதயா ஸ்திதி: புருஷப்ரேரகத்வம் ச । தத்ர ப்ரேரகத்வாகார: க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வமிதி ஸோऽயம் ஸ்வபக்ஷாபிநிவேஶகாரிதோ வ்ருதாஶ்ரம: । ததா ஹீச்சாவிஷயதயா ப்ரதீதஸ்ய ஸ்வப்ரயத்நோத்பத்திமந்தரேணாஸித்திரேவ ப்ரேரகத்வம் । தத ஏவ ப்ரவ்ருத்தே: । இச்சாயாம் ஜாதாயாமிஷ்டஸ்ய ஸ்வப்ரயத்நோத்பத்திமந்தரேணாஸித்தி: ப்ரதீயதே சேத்ததஶ்சிகீர்ஷா ஜாயதே தத: ப்ரவர்ததே புருஷ இதி தத்த்வவிதாம் ப்ரக்ரியா । தஸ்மாதிஷ்டஸ்ய க்ருத்யதீநாத்மலாபத்வாதிரேகி க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் நாம கிமபி ந த்ருஶ்யதே ।

(புருஷாநுகூலத்வம் க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் இத்யபிப்ராயஸ்ய தூஷணம்)

அதோச்யேத  இஷ்டதாஹேதுஶ்ச புருஷாநுகூலதா । தத்புருஷாநுகூலத்வம் க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வமிதி சேத் । நைவம்। புருஷாநுகூலம் ஸுகமித்யநர்தாந்தரம் । ததா புருஷப்ரதிகூலம் து:கபர்யாயம் । அத: ஸுகவ்யதிரிக்தஸ்ய கஸ்யாபி புருஷாநுகூலத்வம் ந ஸம்பவதி ।

(ஸுகேதரஸ்யாபி அநுகூலபதவாச்யத்வஶங்காதத்பரிஹாரௌ)

நநு ச து:கநிவ்ருத்தேரபி ஸுகவ்யதிரிக்தாயா: புருஷாநுகூலதா த்ருஷ்டா । நைதத் । ஆத்மாநுகூலம் ஸுகமாத்மப்ரதிகூலம் து:கமிதி ஹி ஸுகது:கயோர்விவேக: । தத்ராத்மாநுகூலம் ஸுகமிஷ்டம் பவதி । தத்ப்ரதிகூலம் து:கம் சாநிஷ்டம் । அதோ து:கஸம்யோகஸ்யாஸஹ்யதயா தந்நிவ்ருத்திரபீஷ்டா பவதி । தத ஏவேஷ்டதாஸாம்யாதநுகூலதாப்ரம: । ததா ஹி  ப்ரக்ருதிஸம்ஸ்ருஷ்டஸ்ய ஸம்ஸாரிண: புருஷஸ்யாநுகூலஸம்யோக: ப்ரதிகூலஸம்யோக: ஸ்வரூபேணாவஸ்திதிரிதி ச திஸ்ரோऽவஸ்தா:। தத்ர ப்ரதிகூலஸம்பந்தநிவ்ருத்திஶ்சாநுகூல-ஸம்பந்தநிவ்ருத்திஶ்ச ஸ்வரூபேணாவஸ்திதிரேவ। தஸ்மாத்ப்ரதிகூலஸம்யோகே வர்தமாநே தந்நிவ்ருத்திரூபா ஸ்வரூபேணாவஸ்திதிரபீஷ்டா பவதி । தத்ரேஷ்டதாஸாம்யாத் அநுகூலதாப்ரம:।

அத: ஸுகரூபத்வாதநுகூலதாயா: நியோகஸ்யாநுகூலதாம் வதந்தம் ப்ராமாணிகா: பரிஹஸந்தி । இஷ்டஸ்யார்தவிஶேஷஸ்ய நிவர்தகதயைவ ஹி நியோகஸ்ய நியோகத்வம் ஸ்திரத்வமபூர்வத்வம் ச ப்ரதீயதே । ஸ்வர்ககாமோ யஜேத (கா.ஶ்ரௌ.ஸூ.௪.௪௭) இத்யத்ர கார்யஸ்ய க்ரியாதிரிக்ததா, ஸ்வர்ககாமபதஸமபிவ்யாஹாரேண ஸ்வர்கஸாதநத்வநிஶ்சயாதேவ பவதி।

(நியோகஸ்ய ததுக்தப்ராதாந்யாதே: ப்ரதிக்ஷேப:)

ந ச வாச்யம் யஜேதேத்யத்ர ப்ரதமம் நியோக: ஸ்வப்ரதாநதயைவ ப்ரதீயதே ஸ்வர்ககாமபதஸமபிவ்யாஹாராத்ஸ்வஸித்தயே ஸ்வர்கஸித்த்யநுகூலதா ச நியோகஸ்யேதி । யஜேதேதி ஹி தாத்வர்தஸ்ய புருஷப்ரயத்நஸாத்யதா ப்ரதீயதே । ஸ்வர்ககாமபதஸமபிவ்யாஹாராதேவ தாத்வர்தாதிரேகிணோ நியோகத்வம் ஸ்திரத்வமபூர்வத்வம் சேத்யாதி । தச்ச ஸ்வர்கஸாதநத்வப்ரதீதிநிபந்தநம் । ஸமபிவ்யாஹ்ருத-ஸ்வர்ககாமபதார்தாந்வயயோக்யம் ஸ்வர்கஸாதநமேவ கார்யம் லிஙாதயோऽபிதததீதி லோகவ்யுத்பத்திரபி திரஸ்க்ருதா ।

(பரோக்தஸ்ய நியோகஸ்ய ததுக்தாநந்யார்தத்வஸ்ய ப்ரதிக்ஷேப:)

ஏததுக்தம் பவதி  ஸமபிவ்யஹ்ருதபதாந்தர-வாச்யார்தாந்வயயோக்யமேவ இதரபதப்ரதிபாத்யம் இத்யந்விதாபிதாயிபதஸம்காதரூபவாக்யஶ்ரவண-ஸமநந்தரமேவ ப்ரதீயதே । தச்ச ஸ்வர்கஸாதநரூபம் । அத: க்ரியாவதநந்யார்ததாபி விரோதாதேவ பரித்யக்தேதி । அத ஏவ கங்காயாம் கோஷ இத்யாதௌ கோஷப்ரதிவாஸ-யோக்யார்தோபஸ்தாபநபரத்வம் கங்காபதஸ்யாஶ்ரீயதே । ப்ரதமம் கங்காபதேந கங்கார்த: ஸ்ம்ருத இதி கங்காபதார்தஸ்ய பேயத்வம் ந வாக்யார்தாந்வயீபவதி । ஏவமத்ராபி யஜேதேத்யேதாவந்மாத்ரஶ்ரவணே கார்யமநந்யார்தம் ஸ்ம்ருதமிதி வாக்யார்தாந்வயஸமயே கார்யஸ்யாநந்யார்ததா நாவதிஷ்டதே ।

(நியோகஸ்ய புருஷாநுகூலதாயா: ப்ரதிக்ஷேப:)

கார்யாபிதாயிபதஶ்ரவணவேலாயாம் ப்ரதமம் கார்யமநந்யார்தம் ப்ரதீதமித்யேததபி ந ஸம்கச்சதே । வ்யுத்பத்திகாலே கவாநயநாதிக்ரியாயா து:கரூபாயா இஷ்டவிஶேஷஸாதநதயைவ கார்யதாப்ரதீதே: । அதோ நியோகஸ்ய புருஷாநுகூலத்வம் ஸர்வலோகவிருத்தம் நியோகஸ்ய ஸுகரூபபுருஷாநுகூலதாம் வதத: ஸ்வாநுபவவிரோதஶ்ச। காரீர்யா வ்ருஷ்டிகாமோ யஜேத (தை.ஸம்.ஸா.பா.௨.௪.௭) இத்யாதிஷு ஸித்தேऽபி நியோகே வ்ருஷ்ட்யாதிஸித்திநிமித்தஸ்ய வ்ருஷ்டிவ்யதிரேகேண நியோகஸ்யாநுகூலதா நாநுபூயதே । யத்யப்யஸ்மிஞ்ஜந்மநி வ்ருஷ்ட்யாதிஸித்தேரநியமஸ்ததாப்யநியமாதேவ நியோகஸித்திரவஶ்யாஶ்ரயணீயா । தஸ்மிந்நநுகூலதாபர்யாய-ஸுகாநுபூதிர்ந த்ருஶ்யதே । ஏவமுக்தரீத்யா க்ருதிஸாத்யேஷ்டத்வாதிரேகிக்ருத்யுத்தேஶ்யத்வம் ந த்ருஶ்யதே ।

(க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வஸ்வரூபவிவேசநம்)

க்ருதிம் ப்ரதி ஶேஷித்வம் க்ருத்யுத்தேஶ்யத்வமிதி சேத் । கிமிதம் ஶேஷித்வம் கிம் ச ஶேஷத்வமிதி வக்தவ்யம் । கார்யம் ப்ரதி ஸம்பந்தீ ஶேஷ: । தத்ப்ரதிஸம்பந்தித்வம் ஶேஷித்வமிதி சேத் । ஏவம் தர்ஹி கார்யத்வமேவ ஶேஷித்வமித்யுக்தம் பவதி । கார்யத்வமேவ விசார்யதே । பரோத்தேஶப்ரவ்ருத்தக்ருதிவ்யாப்த்யர்ஹாத்வம் ஶேஷத்வமிதி சேத் । கோऽயம் பரோத்தேஶோ நாமேதி ।

(ஶேஷஶேஷிபாவஸ்வரூபநிர்ணய:)

அயமேவ ஹி விசார்யதே । உத்தேஶ்யத்வம் நாமேப்ஸிதஸாத்யத்வமிதி சேத் । கிமிதமீப்ஸிதத்வம் ? க்ருதிப்ரயோஜநத்வமிதி சேத்புருஷஸ்ய க்ருத்யாரம்பப்ரயோஜநமேவ ஹி க்ருதிப்ரயோஜநம் । ஸ சேச்சாவிஷய: க்ருத்யதீநாத்மலாப இதி பூர்வோக்த ஏவ। அயமேவ ஹி ஸர்வத்ர ஶேஷஶேஷிபாவ: । பரகதாதிஶயாதாநேச்சாயா உபாதேயத்வமேவ யஸ்ய ஸ்வரூபம்  ஸ ஶேஷ: பர: ஶேஷீ । பலோத்பத்தீச்சயா யாகாதேஸ்தத்ப்ரயத்நஸ்ய சோபாதேயத்வம் யாகாதிஸித்தீச்சயா அந்யத்ஸர்வமுபாதேயம் ।        ஏவம் கர்பதாஸாதீநாமபி புருஷவிஶேஷா-திஶயாதாந உபாதேயத்வமேவ ஸ்வரூபம் ।

(ஸர்வஸ்யாபி ஈஶ்வரஶேஷதா)

ஏவமீஶ்வரகதாதிஶயாதாநேச்சயா உபாதேயத்வமேவ சேதநாசேதநாத்மகஸ்ய நித்யஸ்யாநித்யஸ்ய ச ஸர்வஸ்ய வஸ்துந: ஸ்வரூபமிதி ஸர்வமீஶ்வரஶேஷத்வமேவ ஸர்வஸ்ய சேஶ்வர: ஶேஷீதி ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: (ப்ரு.உ.௬.௪.௨௨), பதிம் விஶ்வஸ்ய, இத்யாத்யுக்தம் । க்ருதிஸாத்யம் ப்ரதாநம் யத்தத்கார்யமபிதீயத இத்யயமர்த: ஶ்ரத்ததாநேஷ்வேவ ஶோபதே ।

(ப்ராபாகரஸம்மதகார்யாநுபந்த்யர்ததூஷணம்)

அபி ச ஸ்வர்ககாமோ யஜேத (கா.ஶ்ரீ.ஸூ.4-3-47) இத்யாதிஷு லகாரவாச்யகர்த்ருவிஶேஷஸமர்பணபராணாம் ஸ்வர்ககாமாதிபதாநாம் நியோஜ்யவிஶேஷஸமர்பணபரத்வம் ஶப்தாநுஶாஸநவிருத்தம் கேநாவகம்யதே?

ஸாத்யஸ்வர்கவிஶிஷ்டஸ்ய ஸ்வர்கஸாதநே கர்த்ருத்வாந்வயோ ந கடத இதி சேத் । நியோஜ்யத்வாந்வயோऽபி ந கடத இதி ஹி ஸ்வர்கஸாதநத்வநிஶ்சய: । ஸ து ஶாஸ்த்ரஸித்தே கர்த்ருத்வாந்வயே ஸ்வர்கஸாதநத்வநிஶ்சய: க்ரியதே। யதா போக்துகாமோ தேவதத்தக்ருஹம் கச்சேதித்யுக்தே போஜநகாமஸ்ய தேவதத்தக்ருஹகமநே கர்த்ருத்வஶ்ரவணாதேவ ப்ராகஜ்ஞாதமபி போஜநஸாதநத்வம் தேவதத்தக்ருஹகமநஸ்யாவகம்யதே। ஏவமத்ராபி பவதி । ந க்ரியாந்தரம் ப்ரதி கர்த்ருதயா ஶ்ருதஸ்ய க்ரியாந்தரே கர்த்ருத்வகல்பநம் யுக்தம்  யஜேதேதி ஹி யாககர்த்ருதயா ஶ்ருதஸ்ய புத்தௌ கர்த்ருத்வகல்பநம் க்ரியதே । புத்தே: கர்த்ருத்வகல்பநமேவ ஹி நியோஜ்யத்வம் । யதோக்தம் நியோஜ்யஸ்ஸ ச கார்யம் ய: ஸ்வகீயத்வேந புத்யதே (ப்ரக.பம்.௨) இதி । யஷ்ட்ருத்வாநுகுணம் தத்போத்ருத்வமிதி சேத், தேவதத்த: பசேதிதி பாககர்த்ருதயா ஶ்ருதஸ்ய தேவதத்தஸ்ய பாகார்தகமநம் பாகாநுகுணமிதி கமநே கர்த்ருத்வகல்பநம் ந யுஜ்யதே।

(கர்மபலப்ரதத்வேந பரமாத்மநஸ்ஸித்த்யா, அபூர்வஸ்யாநுபயோக:)

கிம் ச லிஙாதிஶப்தவாச்யம் ஸ்தாயிரூபம் கிமித்யபூர்வமாஶ்ரீயதே । ஸ்வர்ககாமபத-ஸமபிவ்யாஹாராநுபபத்தேரிதி சேத்। காऽத்ராநுபபத்தி: । ஸிஷாதயிஷிதஸ்வர்கோ ஹி ஸ்வர்ககாம: । தஸ்ய ஸ்வர்ககாமஸ்ய காலாந்தரபாவிஸ்வர்கஸித்தௌ க்ஷணபங்கிநீ யாகாதிக்ரியா ந ஸமர்தேதி சேத் । அநாக்ராதவேதஸித்தாந்தாநாமியமநுபபத்தி: । ஸர்வை: கர்மபிராராதித: பரமேஶ்வரோ பகவாந்நாராயண: தத்ததிஷ்டம் பலம் ததாதீதி வேதவிதோ வதந்தி । யதாஹுர்வேதவிதக்ரேஸரா த்ரமிடாசார்யா:  பலஸம்பிபத்ஸயா ஹி கர்மபிராத்மாநம் பிப்ரீஷந்தி ஸ ப்ரீதோऽலம் பலாய இதி ஶாஸ்த்ரமர்யாதா இதி । பலஸம்பந்தேச்சயா கர்மபிர்யாகதாநஹோமாதிபிரிந்த்ராதிதேவதாமுகேந தத்ததந்தர்யாமிரூபேணாவஸ்திதமிந்த்ராதி-ஶப்தவாச்யம் பரமாத்மாநம் பகவந்தம் வாஸுதேவமாரிராதயிஷந்தி, ஸ ஹி கர்மபிராராதிதஸ்தேஷாமிஷ்டாநி பலாநி ப்ரயச்சதீத்யர்த: ।

(பரமாத்மந: கர்மபலப்ரதாத்ருதாயா: ஶ்ருதித: ஸித்தி:)

ததா ச ஶ்ருதி:  இஷ்டாபூர்தம் பஹுதா ஜாதம் ஜாயமாநம் விஶ்வம் பிபர்தி புவநஸ்ய நாபி:  (தை.நா.உ.௧௧.௬) இதி । இஷ்டாபூர்தமிதி ஸகலஶ்ருதிஸ்ம்ருதிசோதிதம் கர்மோச்யதே । தத்விஶ்வம் பிபர்தி  இந்த்ராக்நிவருணாதிஸர்வதேவதா-ஸம்பந்திதயா ப்ரதீயமாநம் தத்ததந்தராத்மதயாவஸ்தித: பரமபுருஷ: ஸ்வயமேவ பிபர்தி ஸ்வயமேவ ஸ்வீகரோதி । புவநஸ்ய நாபி:  ப்ரஹ்மக்ஷத்ராதிஸர்வவர்ணபூர்ணஸ்ய புவநஸ்ய தாரக:  தைஸ்தை: கர்மபிராராதிதஸ்தத்ததிஷ்டபலப்ரதாநேந புவநாநாம் தாரக இதி நாபிரித்யுக்த: । அக்நிவாயுப்ரப்ருதிதேவதாந்தராத்மதயா தத்தச்சப்தாபிதேயோऽயமேவேத்யாஹ-

ததேவாக்நிஸ்தத்வாயுஸ்தத்ஸூர்யஸ்தது சந்த்ரமா:               (தை.நா.உ.௧.௭) இதி ।

யதோக்தம் பகவதா

(உக்தஸ்யார்தஸ்ய பகவத்வசநத: ஸ்புடீகரணம)

யோ யோ யாம் யாம் தநும் பக்த: ஶ்ரத்தயார்சிதுமிச்சதி ।

தஸ்ய தஸ்யாசலாம் ஶ்ரத்தாம் தாமேவ விததாம்யஹம் ।।    (ப.கீ.௭.௨௧)

ஸ தஸ்ய ஶ்ரத்தயா யுக்தஸ்தஸ்யாராதநமீஹதே ।

லபதே ச தத: காமாந்மயைவ விஹிதாநிஹ தாந் ।।   (ப.கீ.௭.௨௨) இதி ।

யாம் யாம் தநுமிதீந்த்ராதிதேவதாவிஶேஷாஸ்தத்ததந்தர்யாமிதயாவஸ்திதஸ்ய பகவதஸ்தநவ: ஶரீராணீத்யர்த: ।

அஹம் ஹி ஸர்வயஜ்ஞாநாம் போக்தா ச ப்ரபுரேவ ச ।                                (ப.கீ.௯.௨௪)

இத்யாதி । ப்ரபுரேவ சேதி ஸர்வபலாநாம் ப்ரதாதா சேத்யர்த: । யதா ச

யஜ்ஞைஸ்த்வமிஜ்யஸே நித்யம் ஸர்வதேவமயாச்யுத ।                            (வி.பு.௫.௨௦.௬௫)

யை: ஸ்வதர்மபரைர்நாத நரைராதாதிதோ பவாந் ।

தே தரந்த்யகிலாமேதாம் மயாமாத்மவிமுக்தயே ।।                         (வி.பு.௫.௩௦.௧௬)

இதி । ஸேதிஹாஸபுராணேஷு ஸர்வேஷ்வேவ வேதேஷு ஸர்வாணி கர்மாணி ஸர்வேஶ்வராராதநரூபாணி, தைஸ்தை: கர்மபிராராதித: புருஷோத்தமஸ்தத்ததிஷ்டம் பலம் ததாதீதி தத்ர தத்ர ப்ரபஞ்சிதம் ।

(பகவத ஏவ ஸர்வகர்மபோக்த்ருத்வம் பலப்ரதத்வம் ச)

ஏவமேவ ஹி ஸர்வஜ்ஞம் ஸர்வஶக்திம் ஸர்வேஶ்வரம் பகவந்தம் இந்த்ராதிதேவதாந்தர்யாமிரூபேண யாகதாநஹோமாதிவேதோதிதஸர்வகர்மணாம் போக்தாரம் ஸர்வபலாநாம் ப்ரதாதாரம் ச ஸர்வா: ஶ்ருதயோ வதந்தி । சதுர்ஹோதாரோ யத்ர ஸம்பதம் கச்சந்தி தேவை: (தை.ஆ.௧௧.௩) இத்யாத்யா: । சதுர்ஹோதாரோ யஜ்ஞா:, யத்ர பரமாத்மநி தேவேஷ்வந்தர்யாமிரூபேணாவஸ்திதே, தேவை: ஸம்பதம் கச்சந்தி  தேவை: ஸம்பந்தம் கச்சந்தி யஜ்ஞா இத்யர்த: । அந்தர்யாமிரூபேணாவஸ்திதஸ்ய பரமாத்மந: ஶரீரதயாவஸ்திதாநாமிந்த்ராதீநாம் யாகாதிஸம்பந்த இத்யுக்தம் பவதி। யதோக்தம் பகவதா

போக்தாரம் யஜ்ஞதபஸாம் ஸர்வலோகமஹேஶ்வரம் । (ப.கீ.௫.௨௯)

இதி । தஸ்மாதக்ந்யாதிதேவதாந்தராத்மபூதபரமபுருஷாராதநரூபபூதாநி ஸர்வாணி கர்மாணி, ஸ ஏவ சாபிலஷிதபலப்ரதாதேதி கிமத்ராபூர்வேண வ்யுத்பத்திபததூரவர்திநா வாச்யதயாப்யுபகதேந கல்பிதேந வா ப்ரயோஜநம்।

(லிஙாத்யர்தவிஶதீகரணம்)

ஏவம் ச ஸதி லிஙாதே: கோऽயமர்த: பரிக்ருஹீதோ பவதி । யஜ் தேவபூஜாயாம் (பா.தா.௧௦௦௨) இதி தேவதாராதநபூதயாகாதே: ப்ரக்ருத்யர்தஸ்ய கர்த்ருவ்யாபாரஸாத்யதாம் வ்யுத்பத்திஸித்தாம் லிஙாதயோऽபிதததீதி ந கிம்சிதநுபபந்நம் । கர்த்ருவாசிநாம் ப்ரத்யயாநாம் ப்ரக்ருத்யர்தஸ்ய கர்த்ருவ்யாபாரஸம்பந்தப்ரகாரோ ஹி வாச்ய: । பூதவர்தமாநாதிகமந்யே வதந்தி । லிஙாதயஸ்து கர்த்ருவ்யாபாரஸாத்யதாம் வதந்தி ।

அபி ச காமிந: கர்தவ்யதா கர்ம விதாய கர்மணோ தேவதாராதநரூபதாம் தத்த்வாரா பலஸம்பவம் ச தத்தத்கர்மவிதிவாக்யாந்யேவ வதந்தி । வாயவ்யம் ஶ்வேதமாலபத பூதிகாமோ வாயுர்வை க்ஷேபிஷ்டா தேவதா வாயுமேவ ஸ்வேந பாகதேயேநோபதாவதி ஸ ஏவைநம் பூதிம் கமயதி (தை.ஸம்.௨.௧.௧.௧) இத்யாதீநி ।

(யாகாதே: பலஸாதநத்வாவகமஸ்ய ஔபதாநிகத்வஶங்காபரிஹாரௌ)

நாத்ர பலஸித்த்யநுபபத்தி: காபி த்ருஶ்யத இதி பலஸாதநத்வாவகதிரௌபாதாநிகீத்யபி ந ஸம்கச்சதே; வித்யபேக்ஷிதம் யாகாதே: பலஸாதநத்வப்ரகாரம் வாக்யஶேஷ ஏவ போதயதீத்யர்த: । தஸ்மாத் ப்ராஹ்மணாய நாபகுரேத (தை.ஸம்.௨.௬.௧௦.௧)  இத்யத்ராபகோரணநிஷேதவிதிபரவாக்யஶேஷே ஶ்ரூயமாணம் நிஷேத்யஸ்யாபகோரணஸ்ய ஶதயாதநாஸாதநத்வம் நிஷேதவித்யுபயோகீதி ஹி ஸ்வீக்ரியதே । அத்ர புந: காமிந: கர்தவ்யதயா விஹிதஸ்ய யாகாதே: காம்யஸ்வர்காதி-ஸாதநத்வப்ரகாரம் வாக்யஶேஷாவகதமநாத்ருத்ய கிமித்யுபாதாநேந யாகாதே: பலஸாதநத்வம் பரிகல்ப்யதே । ஹிரண்யநிதிமபவரகே நிதாய யாசதே கோத்ரவாதிலுப்த: க்ருபணம் ஜநமிதி ஶ்ரூயதே ததேதத்யுஷ்மாஸு த்ருஶ்யதே ।

(சேதநஸ்ய ஸுகது:காதீநாம் பரமபுருஷாயத்தத்வம், ஶ்ருத்யாதிஸித்தம்)

ஶதயாதநாஸாதநத்வமபி நாத்ருஷ்டத்வாரேண । சோதிதாந்யநுதிஷ்டதோ விஹிதம் கர்மாகுர்வதோ நிந்திதாநி ச குர்வத: ஸர்வாணி ஸுகாநி து:காநி ச பரமபுருஷாநுக்ரஹநிக்ரஹாப்யாமேவ பவந்தி । ஏஷ ஹ்யேவாநந்தயாதி (தை.உ.ஆ.௭.௧),  அதோ ஸோऽபயம் கதோ பவதி (தை.உ.ஆ.௭.௨), அத தஸ்ய பயம் பவதி (தை.உ.ஆ.௭.௨),  பீஷாஸ்மாத்வாத: பவதே பீஷோதேதி ஸூர்ய:, பீஷாஸ்மாதக்நிஶ்சந்த்ரஶ்ச ம்ருத்யுர்தாவதி பஞ்சம: (தை.உ.ஆ.௮.௧) இதி । ஏதஸ்ய வா அக்ஷரஸ்ய ப்ரஶாஸநே கார்கி ஸூர்யாசந்த்ரமஸௌ வித்ருதௌ திஷ்டத:  ஏதஸ்ய வா அக்ஷரஸ்ய ப்ரஶாஸநே கார்கி தததோ மநுஷ்யா: ப்ரஶம்ஸந்தி யஜமாநம் தேவா தர்வீம் பிதரோऽந்வாயத்தா: (ப்ரு.உ.௫.௮.௮) இத்யாத்யநேகவிதா: ஶ்ருதய: ஸந்தி । யதோக்தம் த்ரமிடபாஷ்யே  தஸ்யாஜ்ஞயா தாவதி வாயுர்நத்ய: ஸ்ரவந்தி தேந ச க்ருதஸீமாநோ ஜலாஶயா: ஸமதா இவ மேஷவிர்ஸபிதம் குர்வந்தி (த்ர.பா) இதி । தத்ஸம்கல்பநிபந்தநா ஹீமே லோகா: ந ச்யவந்தே ந ஸ்புடந்தே; ஸ்வஶாஸநாநுவர்திநாம் ஜ்ஞாத்வா காருண்யாத்ஸ பகவாந் வர்தயேத வித்வாந் கர்மதக்ஷ: (த்ர.பா) இதி ச ।

(விஹிதநிஷித்தாநுஷ்டாநயோ: பரமபுருஷநிக்ரஹாநுக்ரஹத்வாரா ஸுகது:காதிஹேதுத்வம்)

பரமபுருஷ-யாதாத்ம்யஜ்ஞாநபூர்வகததுபாஸநாதிவிஹிதகர்மாநுஷ்டாயிந: தத்ப்ரஸாதாத்தத்ப்ராப்தி-பர்யந்தாநி ஸுகாந்யபயம் ச யதாதிகாரம் பவந்தி । தஜ்ஜ்ஞாநபூர்வகம் ததுபாஸநாதிவிஹிதம் கர்மாகுர்வதோ நிந்திதாநி ச குர்வதஸ்தந்நிக்ரஹாதேவ ததப்ராப்திபூர்வகாபரிமிதது:காநி பயம் ச பவந்தி । யதோக்தம் பகவதா நியதம் குரு கர்ம த்வம் கர்ம ஜ்யாயோ ஹ்யகர்மண: (ப.கீ.௩.௮) இத்யாதிநா க்ருத்ஸ்நம் கர்ம ஜ்ஞாநபூர்வகமநுஷ்டேயம் விதாய, மயி ஸர்வாணி கர்மாணி ஸம்ந்யஸ்ய (ப.கீ.௩.௩௦) இதி ஸர்வஸ்ய கர்மண: ஸ்வாராதநதாமாத்மநாம் ஸ்வநியாம்யதாம் ச ப்ரதிபாத்ய,

யே மே மதமிதம் நித்யமநுதிஷ்டந்தி மாநவா: ।

ஶ்ரத்தாவந்தோऽநஸூயந்தோ முச்யந்தே தேऽபி கர்மபி: ।।               (ப.கீ.௩.௩௧)

யே த்வேததப்யஸூயந்தோ நாநுதிஷ்டந்தி மே மதம் ।

ஸர்வஜ்ஞாநவிமூடாம்ஸ்தாந் வித்தி நஷ்டாநசேதஸ: ।।                       (ப.கீ.௩.௩௨)

இதி ஸ்வாஜ்ஞாநுவர்திந: ப்ரஶஸ்ய விபரீதாந் விநிந்த்ய புநரபி ஸ்வாஜ்ஞாநுபாலநமகுர்வதாமாஸுரப்ரக்ருத்யந்தர்பாவம் அபிதாயாதமா கதிஶ்சோக்தா ।

தாநஹம் த்விஷத: க்ரூராந் ஸம்ஸாரேஷு நராதமாந் ।

க்ஷிபாம்யஜஸ்ரமஶுபாநாஸுரீஷ்வேவ யோநிஷு ।।                               (ப.கீ.௧௬.௧௯)

ஆஸுரீம் யோநிமாபந்நா மூடா ஜந்மநி ஜந்மநி ।

மாமப்ராப்யைவ கௌந்தேய ததோ யாந்த்யதமாம் கதிம் ।।     (ப.கீ.௧௬.௨௦) இதி ।

ஸர்வகர்மாண்யபி ஸதா குர்வாணோ மத்வ்யபாஶ்ரய: ।

மத்ப்ரஸாதாதவாப்நோதி ஶாஶ்வதம் பதமவ்யயம் ।।                    (ப.கீ.௧௮.௫௬)

இதி ச ஸ்வாஜ்ஞாநுவர்திநாம் ஶாஶ்வதம் பதம் சோக்தம் ।

(கர்மகாண்டீயதேவதாதிகரணதாத்பர்யம் ஐக்யஶாஸ்த்ரஸ்ய வேதவித்ஸம்மதத்வஞ்ச)

அஶ்ருதவேதாந்தாநாம் கர்மண்யஶ்ரத்தா மா பூதிதி தேவதா-திகரணே அதிவாதா: க்ருதா: கர்மமாத்ரே யதா ஶ்ரத்தா ஸ்யாதிதி ஸர்வமேகஶாஸ்த்ரமிதி வேதவித்ஸித்தாந்த: ।

(பரமாத்மந: போக்யபோகோபகரணபோகஸ்தாநாத்மகநித்யவிபூதிமத்த்வம்)

தஸ்யைதஸ்ய பரஸ்ய ப்ரஹ்மணோ நாராயணஸ்யாபரிச்சேத்யஜ்ஞாநாநந்தாமலத்வஸ்வரூபவஜ்ஜ்ஞாந-ஶக்திபலைஶ்வர்யவீர்யதேஜ: ப்ரப்ருத்யநவதிகாதிஶயாஸம்க்யேயகல்யாணகுணவத்ஸ்வஸம்கல்பப்ரவர்த்யஸ்வேதர-ஸமஸ்தசிதசித்வஸ்துஜாதவத்ஸ்வாபிமதஸ்வாநுரூபைகரூபதிவ்யரூபததுசிதநிரதிஶயகல்யாணவிவிதாநந்தபூஷணஸ்வஶக்திஸத்ருஶாபரிமிதாநந்தாஶ்சர்ய-நாநாவிதாயுதஸ்வாபிமதாநுரூபஸ்வரூபகுணவிபவைஶ்வர்யஶீலாதி அநவதிகமஹிமமஹிஷீஸ்வாநுரூபகல்யாணஜ்ஞாநக்ரியாத்யபரிமேயகுணாநந்தபரிஜநபரிச்சேதஸ்வோசித-நிகிலபோக்யபோகோபகரணாத்யநந்தமஹாவிபவாவாங்மநஸகோசரஸ்வரூபஸ்வபாவதிவ்யஸ்தாநாதிநித்யதா-நிரவத்யதாகோசராஶ்ச ஸஹஸ்ரஶ: ஶ்ருதய: ஸந்தி ।

(நித்யவிபூதிதிவ்யவிக்ரஹாதிவிஷயிண்ய: ஶ்ருதய:)

வேதாஹமேதம் புருஷம் மஹாந்தமாதித்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாத் (தை.ஆ.பு.௩.௧௩.௨), ய ஏஷோऽந்தராதித்யே ஹிரண்மய: புருஷ: । தஸ்ய யதா கப்யாஸம் புண்டரீகமேவமக்ஷிணீ । (சா.உ.௧.௬.௬.௭) ய ஏஷோऽந்தர்ஹ்ருாதய ஆகாஶஸ்தஸ்மிந்நயம் புருஷோ மநோமயோऽம்ருதோ ஹிரண்மய: । (தை.உ.ஶீ.௬.௧)  மநோமய இதி மநஸைவ விஶுத்தேந க்ருஹ்யத இத்யர்த:  ஸர்வே நிமேஷா ஜஜ்ஞிரே வித்யுத: புருஷாததி  (தை.நா.உ.௧௧.௧௧) வித்யுத்வர்ணாத்புருஷாதித்யர்த:  நீலதோயதமத்யஸ்தா வித்யுல்லேகேவ பாஸ்வரா (தை.நா.உ.௧௧.௧௧) மத்யஸ்தநீலதோயதா வித்யுல்லேகேவ ஸேயம் தஹரபுண்டரீகமத்யஸ்தாகாஶவர்திநீ வஹ்நிஶிகா, ஸ்வாந்தர்நிஹித-நீலதோயதாபபரமாத்மஸ்வரூபா ஸ்வாந்தர்நிஹிதநீலதோயதா வித்யுதிவாபாதீத்யர்த: । மநோமய:   ப்ராணஶரீரோ பாரூப:, ஸத்யகாம: ஸத்யஸம்கல்ப:, ஆகாஶாத்மா ஸர்வகாமா ஸர்வகாம: ஸர்வகந்த: ஸர்வரஸ: ஸர்வமிதம் அப்யாத்த: அவாக்யாநாதர:  (சா.உ.௩.௧௪.௨), மாஹாரஜநம் வாஸ (ப்ரு.உ.௪.௩.௬) இத்யாத்யா: । அஸ்யேஶாநா ஜகதோ விஷ்ணுபத்நீ (தை.ஸம்.௪.௪.௧௨.௧௪), ஹ்ரீஶ்ச தே லக்ஷ்மீஶ்ச பத்ந்யௌ (தை.ஆ.பு.௩.௧௩.௬), தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் ஸதா பஶ்யந்தி ஸூரய: (ஸுபா.உ.௬), க்ஷயந்தமஸ்ய ரஜஸ: பராகே (தை.ஸம்.௨.௨.௧௨.௧௮), யதேகமவ்யக்தமநந்தரூபம் விஶ்வம் புராணம் தமஸ: பரஸ்தாத் (தை.நா.உ.௧.௫), யோ வேத நிஹிதம் குஹாயாம் பரமே வ்யோமந் (தை.உ.ஆ.௧.௧), யோऽஸ்யாத்யக்ஷ: பரமே வ்யோமந் (தை.ப்ரா.௨.௮.௯.௬), ததேவ பூதம் தது பவ்யமா இதம் ததக்ஷரே பரமே வ்யோமந் (தை.நா.உ.௧.௨) இத்யாதிஶ்ருதிஶதநிஶ்சிதோऽயமர்த: ।

தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் (ஸுபா.உ.௫) இதி விஷ்ணோ: பரஸ்ய ப்ரஹ்மண: பரம் பதம் ஸதா பஶ்யந்தி ஸூரய இதி வசநாத்ஸர்வகாலதர்ஶநவந்த: பரிபூர்ணஜ்ஞாநா: கேசந ஸந்தீதி விஜ்ஞாயதே ।

(தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் இதி ஶ்ருதௌ அநேகார்தவிதாநக்ருதவாக்யபேதஶங்கா தத்பரிஹாரௌ)

யே ஸூரயஸ்தே ஸதா பஶ்யந்தீதி வசநவ்யக்தி:, யே ஸதா பஶ்யந்தி தே ஸூரய இதி வா । உபயபக்ஷேऽப்யநேகவிதாநம் ந ஸம்பவதீதி சேந்ந, அப்ராப்தத்வாத்ஸர்வஸ்ய ஸர்வவிஶிஷ்டம் பரமம் ஸ்தாநம் விதீயதே । யதோக்தம்  தத்குணாஸ்தே விதீயேரந்நவிபாகாத்விதாநார்தே ந சேதந்யேந ஶிஷ்டா: (பூ.மீ.ஸூ.௧.௪.௯) இதி । யதா யதாக்நேயோऽஷ்டாகபால: (தை.ஸம்.௨.௬.௩.௪) இத்யாதிகர்மவிதௌ கர்மணோ குணாநாம் சாப்ராப்தத்வேந ஸர்வகுணவிஶிஷ்டம் கர்ம விதீயதே, ததாத்ராபி ஸூரிபி: ஸதா த்ருஶ்யத்வேந விஷ்ணோ: பரமஸ்தாநமப்ராப்தம் ப்ரதிபாதயதீதி ந கஶ்சித்விரோத:।

(மந்த்ரார்தவிஷயே வைதிகாநாமாஶய:)

கரணமந்த்ரா: க்ரியமாணாநுவாதிந: ஸ்தோத்ரஶஸ்த்ரரூபா ஜபாதிஷு விநியுக்தாஶ்ச ப்ரகரணபதிதாஶ்ச அப்ரகரணபதிதாஶ்ச ஸ்வார்தம் ஸர்வம் யதாவஸ்திதமேவாப்ராப்தமவிருத்தம் ப்ராஹ்மணவத்போதயந்தீதி ஹி வைதிகா: । ப்ரகீதமந்த்ரஸாத்யகுணிநிஷ்டகுணாபிதாநம் ஸ்தோத்ரம் । அப்ரகீதமந்த்ரஸாத்யகுணிநிஷ்டகுணாபிதாநம் ஶஸ்த்ரம் । விநியுக்தார்தப்ரகாஶிநாம் ச தேவதாதிஷ்வப்ராப்தாவிருத்தகுணவிஶேஷப்ரதிபாதநம் விநியோகாநுகுணமேவ ।

(தத்விஷ்ணோ: இதி ஶ்ருத: முக்தாவிஷயகத்வாஶங்காபரிஹாரௌ)

நேயம் ஶ்ருதிர்முக்தஜநவிஷயா । தேஷாம் ஸதாதர்ஶநாநுபபத்தே: । நாபி முக்தப்ரவாஹவிஷயா । ஸதா பஶ்யந்தி (ஸுபா.௬) இத்யேகைககர்த்ருகவிஷயதயா ப்ரதீதே: ஶ்ருதிபங்கப்ரஸங்காத் । மந்த்ரார்தவாதகதா ஹ்யர்தா: கார்யபரத்வேऽபி ஸித்த்யந்தீத்யுக்தம்। கிம் புந: ஸித்தவஸ்துந்யேவ தாத்பர்யே வ்யுத்பத்திஸித்த இதி ஸர்வமுபபந்நம் ।

(தத்விஷ்ணோ: ஶ்ருதே: அர்தாந்தரபரத்வசோத்யம் தத்பரிஹாரஶ்ச)

நநு சாத்ர தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் (ஸுபா.உ.௬) இதி பரஸ்வரூபமேவ பரமபதஶப்தேநாபிதீயதே । ஸமஸ்தஹேயரஹிதம் விஷ்ண்வாக்யம் பரம் பதம் (வி.பு.௧.௨௨.௫௩) இத்யாதிஷ்வவ்யதிரேகதர்ஶநாத் । நைவம் । க்ஷயந்தமஸ்ய ரஜத: பராகே (தை.ஸம்.௨.௩,௧௨.௧௮), ததக்ஷரே பரமே வ்யோமந் (தை.நா.உ.௧.௨), யோ அஸ்யாத்யாக்ஷ: பரமே வ்யோமந் (தை.ப்ரா.௨.௮.௯.௬), யோ வேத நிஹிதம் குஹாயாம் பரமே வ்யோமந் (தை.உ.ஆ.௧.௧) இத்யாதிஷு பரமஸ்தாநஸ்யைவ தர்ஶநம் । தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் இதி வ்யதிரேகநிர்தேஶாச்ச । விஷ்ண்வாக்யம் பரமம் பதம் (வி.பு.௧.௨௨.௫௩) இதி விஶேஷணாதந்யதபி பரமம் பதம் வித்யத இதி ச தேநைவ ஜ்ஞாயதே । ததிதம் பரஸ்தாநம் ஸூரிபி: ஸதா த்ருஶ்யத்வேந ப்ரதிபாத்யதே ।

(உக்தஸ்தலே பரமபதஶப்தார்தவிஶதீகரணம்)

ஏததுக்தம் பவதி –  க்வசித்பரஸ்தாநம் பரமபதஶப்தேந ப்ரதிபாத்யதே, க்வசித்ப்ரக்ருதிவியுக்தாத்ம-ஸ்வரூபம், க்வசித்பகவத்ஸ்வரூபம் । தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் ஸதா பஶ்யந்தி ஸூரய: (ஸுபா.உ.௬) இதி பரஸ்தாநம் । ஸர்கஸ்தித்யந்தகாலேஷு த்ரிவிதைவ ப்ரவர்ததே । குணப்ரவ்ருத்த்யா பரமம் பதம் தஸ்யாகுணம் மஹத் ।। (வி.பு.௧.௨௨.௪௧) இத்யத்ர ப்ரக்ருதிவியுக்தாத்மஸ்வரூபம் । ஸமஸ்தஹேயரஹிதம் விஷ்ண்வாக்யம் பரமம் பதம் ।। (வி.பு.௧.௨௨.௫௩) இத்யத்ர பகவத்ஸ்வரூபம் । த்ரீண்யப்யேதாநி பரமப்ராப்தத்வேந பரமபதஶப்தேந ப்ரதிபாத்யந்தே।

(பரமபதஶப்தபோத்யார்தத்ரயஸ்யாபி ப்ராப்யதௌசித்யம்)

கதம் த்ரயாணாம் பரமப்ராப்யத்வமிதி சேத் । பகவத்ஸ்வரூபம் பரமப்ராப்யத்வாதேவ பரமம் பதம் । இதரயோரபி பகவத்ப்ராப்திகர்பத்வாதேவ பரமபதத்வம் । ஸர்வகர்மபந்தவிநிர்முக்தாத்மஸ்வரூபாவாப்தி: பகவத்ப்ராப்திகர்பா । த இமே ஸத்யா: காமா அந்ருதாபிதாநா: (சா.உ.௮.௩.௧) இதி பகவதோ குணகணஸ்ய திரோதாயகத்வேநாந்ருதஶப்தேந ஸ்வகர்மண: ப்ரதிபாதநாத் ।

(அந்ருதஶப்தஸ்ய பரமபதப்ராப்திவிரோதிக்ஷேத்ரஜ்ஞகர்மவாசிதா)

அந்ருதரூபதிரோதாநம் க்ஷேத்ரஜ்ஞகர்மேதி கதமவகம்யத இதி சேத் । அவித்யா கர்மஸம்ஜ்ஞாந்யா த்ருதீயா ஶக்திரிஷ்யதே । (வி.பு.௬.௭.௬௧)  யயா க்ஷேத்ரஜ்ஞஶக்தி: ஸா வேஷ்டிதா ந்ருப ஸர்வகா ।। ஸம்ஸாரதாபாநகிலாந் அவாப்நோத்யதிஸம்ததாந் । (வி.பு.௬.௭.௬௨) தயா திரோஹிதத்வாச்ச (வி.பு.௬.௭.௬௩) இத்யாதிவசநாத்।

பரஸ்தாநப்ராப்திரபி பகவத்ப்ராப்திகர்பைவேதி ஸுவ்யக்தம் ।

(பரமபதாக்யவிஷ்ணுஸ்தாநஸ்ய ஶ்ருத்யந்தராத் ஸித்தி:)

க்ஷயந்தமஸ்ய ரஜஸ: பராகே (தை.ஸம்.௨.௨.௧௨.௧௮) இதி ரஜஶ்ஶப்தேந த்ரிகுணாத்மிகா ப்ரக்ருதிருச்யதே கேவலஸ்ய ரஜஸோऽநவஸ்தாநாத் । இமாம் த்ரிகுணாத்மிகாம் ப்ரக்ருதிமதிக்ரம்ய ஸ்திதே ஸ்தாநே க்ஷயந்தம்  வஸந்தமித்யர்த: । அநேந த்ரிகுணாத்மகாத்க்ஷேத்ரஜ்ஞஸ்ய போக்யபூதாத்வஸ்துந: பரஸ்தாத்விஷ்ணோர்வாஸஸ்தாநமிதி கம்யதே । வேதாஹமேதம் புருஷம் மஹாந்தமாதித்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாத் (தை.ஆ.பு.௩.௧௩.௨) இத்யத்ராபி தம:ஶப்தேந ஸைவ ப்ரக்ருதிருச்யதே । கேவலஸ்ய தமஸோऽநவஸ்தாநாதேவ । ரஜஸ: பராகே க்ஷயந்தமித்யநேநைக-வாக்யத்வாத்தமஸ: பரஸ்தாத்வஸந்தம் மஹாந்தமாதித்யவர்ணம் புருஷமஹம் வேதேத்யயமர்தோऽவகம்யதே ।

(அஸ்ய பரமபதஸ்ய அக்ஷரபரமவ்யோமாதிஶப்தாபிதேயதா)

ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்ரஹ்ம, யோ வேத நிஹிதம் குஹாயாம் பரமே வ்யோமந் (தை.உ.ஆ.௧.௧), ததக்ஷரே பரமே வ்யோமந் (தை.உ.ஆ.௧.௨) இதி தத்ஸ்தாநமவிகாரரூபம் பரமவ்யோமஶப்தாபிதேயமிதி ச கம்யதே । அக்ஷரே பரமே வ்யோமந்நித்யஸ்ய ஸ்தாநஸ்யாக்ஷரத்வஶ்ரவணாத்க்ஷரரூபாதித்ய-மண்டலாதயோ ந பரமவ்யோமஶப்தாபிதேயா: । யத்ர பூர்வே ஸாத்யா: ஸந்தி தேவா: (தை.ஆ.பு.௩.௧௨.௧௮), யத்ரர்ஷய: ப்ரதமஜா யே புராணா: (தை.ஸம்.௪.௭.௧௩.௨) இத்யாதிஷு ச த ஏவ ஸூரய இத்யவகம்யதே । தத்விப்ராஸோ விபண்யவோ ஜாக்ருவாம்ஸ: ஸமிந்ததே விஷ்ணோர்யத்பரம் பதம் (ஸுபா.உ.௬) இத்யத்ராபி விப்ராஸோ – மேதாவிந:, விபந்யவ: – ஸ்துதிஶீலா:, ஜாக்ருவாம்ஸ: – அஸ்கலிதஜ்ஞாநா:। த ஏவாஸ்கலிதஜ்ஞாநாஸ்தத்விஷ்ணோ: பரமம் பதம் ஸதா ஸ்துவந்த: ஸமிந்தத இத்யர்த: ।

ஏதேஷாம் பரிஜநஸ்தாநாதீநாம் ஸதேவ ஸோம்யேதமக்ர ஆஸீத் (சா.உ.௬.௨.௧) இத்யத்ர ஜ்ஞாநபலைஶ்வர்யாதி-கல்யாணகுணகணவத் பரப்ரஹ்மஸ்வரூபாந்தர்பூதத்வாத்ஸதேவைகமேவாத்விதீயமிதி ப்ரஹ்மாந்தர்பாவோऽவகம்யதே। ஏஷாமபி கல்யாணகுணைகதேஶத்வாதேவ ஸதேவ ஸோம்யேதமக்ர ஆஸீத் (சா.உ.௬.௨.௧) இத்யத்ரேதமிதி ஶப்தஸ்ய கர்மவஶ்யபோக்த்ருவர்கமிஶ்ரதத்போக்யபூதப்ரபஞ்சவிஷயத்வாச்ச ஸதா பஶ்யந்தி ஸூரய: (ஸுபா.உ.௬)இதி ஸதாதர்ஶித்வேந ச தேஷாம் கர்மவஶ்யாநந்தர்பாவாத் । அபஹதபாப்மா (சா.உ.௮.௧.௫) இத்யாதி அபிபாஸ: (சா.உ.௮.௧.௫) இத்யந்தேந ஸலீலோபகரணபூதத்ரிகுண-ப்ரக்ருதிப்ராக்ருததத்ஸம்ஸ்ருஷ்டபுருஷகதம் ஹேயஸ்வபாவம் ஸர்வம் ப்ரதிஷித்ய ஸத்யகாம இத்யநேந ஸ்வபோக்யபோகோபகரணஜாதஸ்ய ஸர்வஸ்ய ஸத்யதா ப்ரதிபாதிதா । ஸத்யா: காமா யஸ்யாஸௌ ஸத்யகாம:। காம்யந்த இதி காமா: । தேந பரேண ப்ரஹ்மணா ஸ்வபோக்யததுபகரணாதய: ஸ்வாபிமதா யே காம்யந்தே தே ஸத்யா:  நித்யா இத்யர்த: । அந்யஸ்ய லீலோபகரணஸ்யாபி வஸ்துந: ப்ரமாணஸம்பந்தயோக்யத்வே ஸத்யபி விகாராஸ்பதத்வேநாஸ்திரத்வாத்தத்விபரீதம் ஸ்திரத்வமேஷாம் ஸத்யபதேநோச்யதே। ஸத்யஸம்கல்ப: (சா.உ.௮.௧.௫) இத்யேதேஷு போக்யததுபகரணாதிஷு நித்யேஷு நிரதிஶயேஷ்வநந்தேஷு ஸத்ஸ்வப்யபூர்வாணாமபரிமிதாநாமர்தாநாமபி ஸம்கல்பமாத்ரேண ஸித்திம் வததி । ஏஷாம் ச போகோபகரணாநாம் லீலோபகரணாநாம் சேதநாநாமசேதநாநாம் ஸ்திராணாமஸ்திராணாம் ச தத்ஸம்கல்பாயத்தஸ்வரூபஸ்திதிப்ரவ்ருத்திபேதாதி ஸர்வம் வததி ஸத்யஸம்கல்ப:  (சா.உ.௮.௧.௫) இதி ।

(உக்தார்தாநாம் வேதோபப்ரும்ஹணதோ லாப:)

இதிஹாஸபுராணயோர்வேதோபப்ரும்ஹணயோஶ்சாயமர்த உச்யதே –

தௌ து மேதாவிநௌ த்ருஷ்ட்வா வேதேஷு பரிநிஷ்டிதௌ ।

வேதோபப்ரும்ஹணார்தாய தாவக்ராஹயத ப்ரபு: ।।                        (வா.ரா.பா.௪.௬)

இதி வேதோபப்ரும்ஹணதயா ப்ராரப்தே ஶ்ரீமத்ராமாயணே –

வ்யக்தமேஷ மஹாயோகீ பரமாத்மா ஸநாதந: ।

அநாதிமத்யநிதநோ மஹத: பரமோ மஹாந் ।।             (வா.ரா.யு.௧௧௪.௧௪)

தமஸ: பரமோ தாதா ஶங்கசக்ரகதாதர: ।

ஶ்ரீவத்ஸவக்ஷா நித்யஶ்ரீரஜய்ய: ஶாஶ்வதோ த்ருவ: ।।      (வா.ரா.யு.௧௧௪.௧௫)

ஶாரா நாநாவிதாஶ்சாபி தநுராயதவிக்ரஹம் ।

அந்வகச்சந்த காகுத்ஸ்தம் ஸர்வே புருஷவிக்ரஹா: ।।         (உ.ரா.௧௦௯.௭)

விவேஶ வைஷ்ணவம் தேஜ: ஸஶரீர: ஸஹாநுக: ।।              (உ.ரா.௧௧௦.௧௨)

ஶ்ரீமத்வைஷ்ணவபுராணே

ஸமஸ்தா: ஶக்தயஶ்சைதா ந்ருப யத்ர ப்ரதிஷ்டிதா: ।

தத்விஶ்வரூவைரூப்யம் ரூபமந்யத்தரேர்மஹத் ।।               (வி.பு.௬.௭.௭௦)

மூர்தம் ப்ரஹ்ம மஹாபாக ஸர்வப்ரஹ்மமயோ ஹரி: ।। (வி.பு.௧.௨௨.௬௩)

நித்யைவைஷா ஜகந்மாதா விஷ்ணோ: ஶ்ரீரநபாயிநீ ।

யதா ஸர்வகதோ விஷ்ணுஸ்ததைவேயம் த்விஜோத்தம ।। (வி.பு.௧.௮.௧௭)

தேவத்வே தேவதேஹேயம் மநுஷ்யத்வே ச மாநுஷீ ।

விஷ்ணோர்தேஹாநுரூபாம் வை கரோத்யேஷாத்மநஸ்தநும் ।। (வி.பு.௧.௧௦.௧௪௫)

ஏகாந்திந: ஸதா ப்ரஹ்மத்யாயிநோ யோகிநோ ஹி யே ।

தேஷாம் தத்பரம் ஸ்தாநம் யத்வை பஶ்யந்தி ஸூரய: ।। (வி.பு.௧.௬.௩௮)

கலாமுஹூர்தாதிமயஶ்ச காலோ ந யத்விபூதே: பரிணாமஹேது: ।। (வி.பு.௪.௧.௩௮)

மஹாபாரதே ச

திவ்யம் ஸ்தாநமஜரம் சாப்ரமேயம் துர்விஜ்ஞேய, சாகமைர்கம்யமாத்யம் ।

கச்ச ப்ரபோ ரக்ஷ சாஸ்மாந் ப்ரபந்நாந் கல்பே கல்பே ஜாயமாந: ஸ்வமூர்த்யா ।। (ம.பா.பௌ.௫.௨௭)

கால: ஸம்பச்யதே தத்ர ந காலஸ்தத்ர வை ப்ரபு: । (ம.பா.ஶாந்தி.௧௯௧.௯)

இதி ।

(பகவத்திவ்யமங்களவிக்ரஹாதே: ஶாரீரகஸூத்ராதிதோ லாப:)

பரஸ்ய ப்ரஹ்மணோ ரூபவத்த்வம் ஸூத்ரகாரஶ்ச வததி  அந்தஸ்தத்தர்மோபதேஶாத் (ப்ர.ஸூ.௧.௧.௨௧)  இதி । யோऽஸாவாதித்யமண்டலாந்தர்வர்தீ தப்தகார்தஸ்வரகிரிவரப்ரப: ஸஹஸ்ராம்ஶுஶதஸஹஸ்ரகிரணோ கம்பீராம்பஸ்ஸ-முத்பூதஸும்ருஷ்டநாலரவிகரவிகஸிதபுண்டரீகதலாமலாயதேக்ஷண: ஸுப்ரூலலாட: ஸுநாஸ: ஸுஸ்மிதாதரவித்ரும: ஸுருசிரகோமலகண்ட: கம்புக்ரீவ: ஸமுந்நதாம்ஸவிலம்பிசாருரூபதிவ்யகர்ணகிஸலய: பீநவ்ருத்தாயதபுஜஶ்சாரு-தராதாம்ரகரதலாநுரக்தாங்குலீபிரலம்க்ருத: தநுமத்யோ விஶாலவக்ஷஸ்ஸ்தல: ஸமவிபக்தஸர்வாங்க: அநிர்தேஶ்யதிவ்யரூபஸம்ஹநந: ஸ்நிக்தவர்ண: ப்ரபுத்தபுண்டரீகசாருசரணயுகல: ஸ்வாநுரூபபீதாம்பரதர: அமலகிரீடகுண்டலஹாரகௌஸ்துபகேயூரகடகநூபுரோதரபந்தநாத்யபரிமிதாஶ்சர்யாநந்த-திவ்யபூஷண: ஶங்க-சக்ரகதாஸிஶ்ரீவத்ஸவநமாலாலங்க்ருதோऽநவதிகாதிஶயஸௌந்தர்யாஹ்ருதாஶேஷமநோத்ருஷ்டிவ்ருத்திர்லாவண்யாம்ருத- பூரிதாஶேஷசராசரபூதஜாதோऽத்யத்புதாசிந்த்யநித்யயௌவந: புஷ்பஹாஸஸுகுமார: புண்யகந்தவாஸிதாநந்த-திகந்தராலஸ்த்ரைலோக்யாக்ரமணப்ரவ்ருத்தகம்பீரபாவ:। கருணாநுராகமதுரலோசந- அவலோகிதாஶ்ரித-வர்க: புருஷவரோ தரீத்ருஶ்யதே । ஸ ச நிகிலஜகதுதயவிபவலயலீலோ நிரஸ்தஸமஸ்தஹேய: ஸமஸ்தகல்யாணகுண-கணநிதி: ஸ்வேதரஸமஸ்தவஸ்துவிலக்ஷண: பரமாத்மா பரம் ப்ரஹ்ம நாராயண இத்யவகம்யதே । தத்தர்மோபதேஶாத், ஸ ஏஷ ஸர்வேஷாம் லோகாநாமீஷ்டே ஸர்வேஷாம் காமாநாம், ஸ ஏஷ ஸர்வேப்ய: பாபப்ய உதித: (சா.உ.௧.௬.௭) இத்யாதிதர்ஶநாத் । தஸ்யைதே குணா: ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: (ப்ரு.உ.௬.௪.௨௨), அபஹதபாப்மா விஜர இத்யாதி ஸத்யஸம்கல்ப (சா.உ.௮.௧.௫) இத்யந்தம்  விஶ்வத: பரமம் நித்யம் விஶ்வம் நாராயணம் ஹரிம் (தை.நா.உ.௧௧.௨), பதிம் விஶ்வஸ்யாத்மேஶ்வரம் இத்யாதிவாக்யப்ரதிபாதிதா:।

(பகவத்திவ்யமங்களவிக்ரஹாதே: வாக்யகாரபாஷ்யகாரஸம்மதத்வம்)

வாக்யகாரஶ்சைதத்ஸர்வம் ஸுஸ்பஷ்டமாஹ – ஹிரண்யமய: புருஷோ த்ருஶ்யத இதி ப்ராஜ்ஞ: ஸர்வாந்தர: ஸ்யால்லோககாமேஶோபதேஶாத்ததோதயாத்பாப்மநாம் (ப்ர.ந.வா) இத்யாதிநா । தஸ்ய ச ரூபஸ்யாநித்யதாதி வாக்யகாரேணைவ ப்ரதிஷித்தம்  – ஸ்யாத்தத்ரூபம் க்ருதகமநுக்ரஹார்தம் தச்சேதநாநாமைஶ்வர்யாதித்யுபாஸிதுரநுக்ரஹார்த: பரமபுருஷஸ்ய ரூபஸம்க்ரஹ (ப்ர.ந.வா) இதி பூர்வபக்ஷம் க்ருத்வா, ரூபம் வாதீந்த்ரியமந்த:கரணப்ரத்யக்ஷம் தந்நிர்தேஶாத் (ப்ர.ந.வா) இதி । யதா ஜ்ஞாநாதய: பரஸ்ய ப்ரஹ்மண: ஸ்வரூபதயா நிர்தேஶாத்ஸ்வரூபபூதகுணாஸ்ததேதமபி ரூபம் ஶ்ருத்யா ஸ்வரூபதயா நிர்தேஶாத்ஸ்வரூபபூதமித்யர்த: । பாஷ்யகாரேணைதத்வ்யாக்யாதம்  அஞ்ஜஸைவ விஶ்வஸ்ருஜோ ரூபம் தத்து ந சக்ஷுஷா க்ராஹ்யம் மநஸா த்வகலுஷேண ஸாதநாந்தரவதா க்ருஹ்யதே, ந சக்ஷுஷா க்ருஹ்யதே நாபி வாசா மநஸா து விஶுத்தேந இதி ஶ்ருதே:, ந ஹ்யரூபாயா தேவதாயா ரூபமுபதிஶ்யதே, யதாபூதவாதி ஹி ஶாஸ்த்ரம், மாஹாரஜநம் வாஸ:  வேதாஹமேதம் புருஷம் மஹாந்தமாதித்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாதிதி ப்ரகரணாந்தரநிர்தேஶாச்ச ஸாக்ஷிண: (த்ர.பா) இத்யாதிநா ஹிரண்யமய இதி ரூபஸாமாந்யாச்சந்த்ரமுகவத் (ப்ர.ந.வா), ந மயடத்ர விகாரமாதாய ப்ரயுஜ்யதே, அநாரப்யத்வாதாத்மந: (த்ர.பா) இதி । யதா ஜ்ஞாநாதிகல்யாணகுணகணாநந்தர்யநிர்தேஶாத் அபரிமிதகல்யாண-குணகணவிஶிஷ்டம் பரம் ப்ரஹ்மேத்யவகம்யத ஏவமாதித்யவர்ணம் புருஷமித்யாதிநிர்தேஶாத் ஸ்வாபிமதஸ்வாநுரூபகல்யாணதமரூப: பரப்ரஹ்மபூத: புருஷோத்தமோ நாராயண இதி ஜ்ஞாயதே।

(பகவத: பத்நீபரிஜநாதே: ஶ்ரௌதத்வம், த்ரமிடபாஷ்யகாரஸம்மதிஶ்ச)

ததா அஸ்யேஶநா ஜகதோ விஷ்ணுபத்நீ (தை.ஸம்.௪.௪.௧௨.௧௪),  ஹ்ரீஶ்ச தே லக்ஷ்மீஶ்ச பத்ந்யௌ (தை.ஆ.பு,௩.௧௩.௬)  ஸதா பஶ்யந்தி ஸூரய: (ஸு.பா.௬),  தமஸ: பரஸ்தாத் (தை.ஆ.பு,௩.௧௩.௨), க்ஷயந்தமஸ்ய ரஜஸ: பராகே (தை.ஸம்.௪.௪.௧௨.௧௮) இத்யாதிநா பத்நீபரிஜநஸ்தாநாதீநாம் நிர்தேஶாதேவ ததைவ ஸந்தீத்யவகம்யதே। யதாஹ பாஷ்யகார: – யதாபூதவாதி ஹி ஶாஸ்த்ரம் (த்ர.பா) இதி ।

ஏததுக்தம் பவதி  யதா ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்ரஹ்ம (தை.உ.ஆ.௧.௧) இதி நிர்தேஶாத்பரமாத்மஸ்வரூபம் ஸமஸ்தஹேயப்ரத்யநீகாநவதிகாநந்தைகதாநதயாபரிச்சேத்யதயா ச ஸகலேதரவிலக்ஷணம் ததா ய: ஸர்வஜ்ஞ: ஸர்வவித் (மு.உ.௧.௧.௧௦), பராஸ்ய ஶக்திர்விவிதைவ ஶ்ரூயதே ஸ்வாபாவிகீ ஜ்ஞாநபலக்ரியா ச (ஶ்வே.உ௬.௮),  தமேவ பாந்தமநுபாதி ஸர்வம் தஸ்ய பாஸா ஸர்வமிதம் விபாதி (கட.உ.௫.௧௫) இத்யாதிநிர்தேஶாந்நிரதிஶயாஸம்க்யேயாஶ்ச குணா: ஸகலேதரவிலக்ஷணா: । ததா ஆதித்யவர்ணம் இத்யாதி நிர்தேஶாத்ரூபபரிஜநஸ்தாநாதயஶ்ச ஸகலேதரவிலக்ஷணா: ஸ்வாஸாதாரணா அநிர்தேஶ்யஸ்வரூபஸ்வபாவா இதி ।

(வேதப்ராமாண்யம் கர்மகாண்டஸம்மதம்)

வேதா: ப்ரமாணம் சேத்வித்யர்தவாதமந்த்ரகதம் ஸர்வமபூர்வமவிருத்தமர்தஜாதம் யதாவஸ்திதமேவ போதயந்தி । ப்ராமாண்யம் ச வேதாநாம் ஔத்பத்திகஸ்து ஶப்தஸ்யார்தேந ஸம்பந்த: (பூ.மீ.ஸூ.௧.௧.௭) இத்யுக்தம் । யதாக்நிஜலாதீநாமௌஷ்ண்யாதிஶக்தியோக: ஸ்வாபாவிக:, யதா ச சக்ஷுராதீநாமிந்த்ரியாணாம் புத்திவிஶேஷ-ஜநநஶக்தி: ஸ்வாபாவிகீ ததா ஶப்தஸ்யாபி போதநஶக்தி: ஸ்வாபாவிகீ ।

(போதகத்வஶக்தே: ஶப்தஸ்யாபாவ்யாயத்தத்வம்)

ந ச ஹஸ்தசேஷ்டாதிவத்ஸம்கேதமூலம் ஶப்தஸ்ய போதகத்வமிதி வக்தும் ஶக்யம் । அநாத்யநுஸம்தாந- அவிச்சேதேऽபி ஸம்கேதயித்ருபுருஷாஜ்ஞாநாத் । யாநி ஸம்கேதமூலாநி தாநி ஸர்வாணி ஸாக்ஷாத்வா பரம்பரயா வா ஜ்ஞாயந்தே । ந ச தேவதத்தாதிஶப்தவத்கல்பயிதும் யுக்தம் । தேஷு ச ஸாக்ஷாத்வா பரம்பரயா வா ஸம்கேதோ ஜ்ஞாயதே । கவாதிஶப்தாநாம் த்வநாத்யநுஸம்தாநாவிச்சேதேऽபி ஸம்கேதாஜ்ஞாநாதேவ போதகத்வஶக்தி: ஸ்வாபாவிகீ । அதோऽக்ந்யாதீநாம் தாஹகத்வாதிஶக்திவதிந்த்ரியாணாம் போதகத்வஶக்திவச்ச ஶப்தஸ்யாபி போதகத்வஶக்தி: ஆஶ்ரயணீயா।।

நநு ச இந்த்ரியவச்சப்தஸ்யாபி போதகத்வம் ஸ்வாபாவிகம் ஸம்பந்தக்ரஹணம் போதகத்வாய கிமித்யபேக்ஷதே, லிங்காதிவதிதி உச்யதே  யதா ஜ்ஞாதஸம்பந்தநியமம் தூமாத்யக்ந்யாதிவிஜ்ஞாநஜநகம் ததா ஜ்ஞாதஸம்பந்த-நியம: ஶப்தோऽப்யர்தவிஶேஷபுத்திஜநக: ।

(ஶப்தாக்யப்ரமாணஸ்ய அநுமாநாந்தர்பாவஶங்காபரிஹாரௌ)

ஏவம் தர்ஹி ஶப்தோऽப்யர்தவிஶேஷஸ்ய லிங்கமித்யநுமாநம் ஸ்யாத் நைவம் । ஶப்தார்தயோ: ஸம்பந்தோ போத்யபோதகபாவ ஏவ தூமாதீநாம் து ஸம்பந்தாந்தர இதி தஸ்ய ஸம்பந்தஸ்ய ஜ்ஞாநத்வாரேண புத்திஜநகத்வமிதி விஶேஷ: । ஏவம் க்ருஹீதஸம்பந்தஸ்ய போதகத்வதர்ஶநாதநாத்யநுஸம்தாநாவிச்சேதேऽபி ஸம்கேதாஜ்ஞாநாத்போதகத்வ-ஶக்திரேவேதி நிஶ்சீயதே ।

(ஶப்தேஷு பௌருஷேயாபௌருஷேயவிபாகோபபத்தி: வேதநித்யத்வோபபாதநம் ச)

ஏவம் போதகாநாம் பதஸம்காதாநாம் ஸம்ஸர்கவிஶேஷபோதகத்வேந வாக்யஶப்தாபிதேயாநாமுச்சாரணக்ரமோ யத்ர புருஷபுத்திபூர்வகஸ்தே பௌருஷேயா: ஶப்தா இத்யுச்யந்தே । யத்ர து ததுச்சாரணக்ரம: பூர்வபூர்வோச்சரணக்ரமஜநித-ஸம்ஸ்காரபூர்வக: ஸர்வதாபௌருஷேயாஸ்தே ச வேதா இத்யுச்யந்தே । ஏததேவ வேதாநாமபௌருஷேயத்வம் நித்யத்வம் ச யத்பூர்வோச்சாரணக்ரமஜநிதஸம்ஸ்காரேண தமேவ க்ரமவிஶேஷம் ஸ்ம்ருத்வா தேநைவ க்ரமேணோச்சார்யமாணத்வம் । தே சாநுபூர்வீவிஶேஷேண ஸம்ஸ்திதா அக்ஷரராஶயோ வேதா ருக்யஜு:ஸாமாதர்வபேதபிந்நா அநந்தஶாகா வர்தந்தே । தே ச வித்யர்தவாதமந்த்ரரூபா வேதா: பரப்ரஹ்மபூதநாராயணஸ்வரூபம் ததாராதநப்ரகாராதிதாத்பலவிஶேஷம் ச போதயந்தி। பரமபுருஷவத்தத்ஸ்வரூபததாராதநதத்பலஜ்ஞாபகவேதாக்யஶப்தஜாதம் நித்யமேவ ।

(வேதோபஹப்ரும்ஹணப்ரணயநஹேது:)

வேதாநாமநந்தத்வாத்துரவகாஹத்வாச்ச பரமபுருஷநியுக்தா: பரமர்ஷய: கல்பே கல்பே நிகிலஜகதுபகாரார்தம் வேதார்தம் ஸ்ம்ருத்வா வித்யர்தவாதமந்த்ரமூலாநி தர்மஶாஸ்த்ராணீதிஹாஸபுராணாநி ச சக்ரு: ।

(லௌகிகவைதிகஶப்தைக்யம்)

லௌகிகாஶ்ச ஶப்தா வேதராஶேருத்த்ருத்யைவ தத்ததர்தவிஶேஷநாமதயா பூர்வவத்ப்ரயுக்தா: பாரம்பர்யேண ப்ரயுஜ்யந்தே । நநு ச வைதிக ஏவ ஸர்வே வாசகா: ஶப்தாஶ்சேச்சந்தஸ்யைவம் பாஷாயாமேவமிதி லக்ஷணபேத: கதமுபபத்யதே । உச்யதே  தேஷாமேவ ஶப்தாநாம் தஸ்யாமேவாநுபூர்வ்யாம் வர்தமாநாம் ததைவ ப்ரயோக: । அந்யத்ர ப்ரயுஜ்யமாநாநாமந்யதேதி ந கஶ்சித்தோஷ: ।

(க்ரஹணஸௌகர்யார்தம் உக்தாநாமர்தாநாம் ஸம்க்ருரஹ்ய கதநம்)

ஏவமிதிஹாஸபுராணதர்மஶாஸ்த்ரோபப்ரும்ஹிதஸாங்கவேதவேத்ய: பரப்ரஹ்மபூதோ நாராயணோ நிகிலஹேயப்ரத்யநீக: ஸகலேதரவிலக்ஷணோऽபரிச்சிந்நஜ்ஞாநாநந்தைகஸ்வரூப: ஸ்வாபாவிகாநவதிகாதிஶய அஸம்க்யேயகல்யாணகுணகணாகர: ஸ்வஸம்கல்பாநுவிதாயிஸ்வரூபஸ்திதிப்ரவ்ருத்திபேதசிதசித்வஸ்துஜாத: அபரிச்சேத்யஸ்வரூபஸ்வபாவாநந்தமஹாவிபூதி: நாநாவிதாநந்தசேதநாசேதநாத்மகப்ரபஞ்சலீலோபகரண இதி ப்ரதிபாதிதம் ।

(ஐக்யஶ்ருத்யாதே: உபபத்திவர்ணநம்)

ஸர்வம் கல்விதம் ப்ரஹ்ம (சா.உ.௩.௧௪.௧), ஐததாத்ம்யமிதம் ஸர்வம்,  தத்த்வமஸி ஶ்வேதகேதோ (சா.உ.௬.௮.௭),

ஏநமேகே வதந்த்யக்நிம் மருதோऽந்யோ ப்ரஜாபதிம் ।

இந்த்ரமேகே பரே ப்ராணமபரே ப்ரஹ்ம ஶாஶ்வதம் ।।            (மநு.ஸ்ம்ரு.௧௨.௧௨௩)

ஜ்யோதீம்ஷி ஶுக்லாநி ச யாநி லோகே த்ரயோ லோகா லோகபாலாஸ்த்ரயீ ச ।

த்ரயோऽக்நயஶ்சாஹுதயஶ்ச பஞ்ச ஸர்வே தேவ தேவகீபுத்ர ஏவ ।।      (வி.பு.௬.௫.௭௨)

த்வம் யஜ்ஞஸ்த்வம் வஷட்காரஸ்த்வமோம்கார: பரம்தப: ।                  (வா.ரா.யு.௧௨௦.௨௦)

ருதுதாமா வஸு: பூர்வோ வஸூநாம் த்வம் ப்ரஜாபதி: ।।                   (வா.ரா.யு.௧௨௦.௭)

ஜகத்ஸர்வம் ஶரீரம் தே ஸ்தைர்யம் தே வஸுதாதலம் ।

அக்நி: கோப: ப்ரஸாதஸ்தே ஸோம: ஶ்ரீவத்ஸலக்ஷண: ।।             (வா.ரா.யு.௧௨௦.௨௬)

ஜ்யோதீம்ஷி விஷ்ணுர்புவநாநி விஷ்ணுர்வநாநி விஷ்ணுர்கிரயோ திஶஶ்ச ।

நத்ய: ஸமுத்ராஶ்ச ஸ ஏவ ஸர்வம் யதஸ்தி யந்நாஸ்தி ச விப்ரவர்ய ।। (வி.பு.௨.௧௨.௩௮)

இத்யாதிஸாமாநாதிகரண்யப்ரயோகேஷு ஸர்வை: ஶப்தை: ஸர்வஶரீரதயா ஸர்வப்ரகாரம் ப்ரஹ்மைவாபிதீயத இதி சோக்தம் ।

(ஸாமாநாதிகரண்யஸ்ய ஸ்வரூபைக்யநிபந்தநத்வநிராஸ:)

ஸத்யஸம்கலபம் பரம் ப்ரஹ்ம ஸ்வயமேவ பஹுப்ரகாரம் ஸ்யாமிதி ஸம்கல்ப்யாசித்ஸமஷ்டி-ரூபமஹாபூதஸூக்ஷ்மவஸ்து போக்த்ருவர்கஸமூஹம் ச ஸ்வஸ்மிந் ப்ரலீநம் ஸ்வயமேவ விபஜ்ய தஸ்மாத்பூதஸூக்ஷ்மாத்வஸ்துநோ மஹாபூதாநி ஸ்ருஷ்ட்வா தேஷு ச போக்த்ருவர்காத்மதயா ப்ரவேஶ்ய தைஶ்சிததிஷ்டிதைர்மஹாபூதைரந்யோந்யஸம்ஸ்ருஷ்டை: க்ருத்ஸ்நம் ஜகத்விதாய ஸ்வயமபி ஸர்வஸ்யாத்மதயா ப்ரவிஶ்ய பரமாத்மத்வேநாவஸ்திதம் ஸர்வஶரீரம் பஹுப்ரகாரமவதிஷ்டதே ।

(ப்ரக்ருதிபுருஷௌ தயோ: பரமாத்மப்ரகாரதா ச)

யதிதம் மஹாபூதஸூக்ஷ்மம் வஸ்து ததேவ ப்ரக்ருதிஶப்தேநாபிதீயதே । போக்த்ருவர்கஸமூஹ ஏவ புருஷஶப்தேந சோச்யதே । தௌ ச ப்ரக்ருதிபுருஷௌ பரமாத்மஶரீரதயா பரமாத்மப்ரகாரபூதௌ । தத்ப்ரகார: பரமாத்மைவ ப்ரக்ருதிபுருஷஶப்தாபிதேய: । ஸோऽகாமயத பஹு ஸ்யாம் ப்ரஜாயேயேதி,  தத்ஸ்ருஷ்ட்வா ததேவாநுப்ரவிஶத் ததநுப்ரவிஶ்ய ஸச்ச த்யச்சாபவந்நிருக்தம் சாநிருக்தம் ச நிலயநம் சாநிலயநம் ச விஜ்ஞாநம் சாவிஜ்ஞாநம் ச ஸத்யம் சாந்ருதம் ச ஸத்யமபவத் (தை.உ.ஆ.௬.௨-௩) இதி பூர்வோக்தம் ஸர்வமநயைவ ஶ்ருத்யா வ்யக்தம் ।

(பகவத்ப்ராப்த்யுபாயவிஷயே வக்தவ்யார்தஸ்புடீகரணம்)

ப்ரஹ்மப்ராப்த்யுபாயஶ்ச ஶாஸ்த்ராதிகததத்த்வஜ்ஞாநபூர்வகஸ்வகர்மாநுக்ருஹீதபக்திநிஷ்டா-ஸாத்யாநவதிக-அதிஶயப்ரியவிஶததமப்ரத்யக்ஷதாபந்நாநுத்யாநரூபபரபக்திரேவேத்யுக்தம் । பக்திஶப்தஶ்ச ப்ரீதிவிஶேஷே வர்ததே । ப்ரீதிஶ்ச ஜ்ஞாநவிஶேஷ ஏவ ।

(ஸுகஸ்ய ஜ்ஞாநரூபதா, ப்ரஹ்மண: ஸுகரூபதா ச)

நநு ச ஸுகம் ப்ரீதிரித்யநர்தாந்தரம் । ஸுகம் ச ஜ்ஞாநவிஶேஷஸாத்யம் பதார்தாந்தரமிதி ஹி லௌகிகா: । நைவம் । யேந ஜ்ஞாநவிஶேஷேண தத்ஸாத்யமித்யுச்யதே ஸ ஏவ ஜ்ஞாநவிஶேஷ: ஸுகம் ।

ஏததுக்தம் பவதி  விஷயஜ்ஞாநாநி ஸுகது:கமத்யஸ்தஸாதாரணாநி । தாநி ச விஷயாதீநவிஶேஷாணி ததா பவந்தி । யேந ச விஷயவிஶேஷேண விஶேஷிதம் ஜ்ஞாநம் ஸுகஸ்ய ஜநகமித்யபிமதம் தத்விஷயம் ஜ்ஞாநமேவ ஸுகம், தததிரேகி பதார்தாந்தரம் நோபலப்யதே । தேநைவ ஸுகித்வவ்யவஹாரோபபத்தேஶ்ச । ஏவம்விதஸுகஸ்வரூப-ஜ்ஞாநஸ்ய விஶேஷகத்வம் ப்ரஹ்மவ்யதிரிக்தஸ்ய வஸ்துந: ஸாதிஶயமஸ்திரம் (ஸாதிஶயத்வமஸ்திரத்வம்) ச । ப்ரஹ்மணஸ்த்வநவதிகாதிஶயம் ஸ்திரம் சேதி । ஆநந்தோ ப்ரஹ்ம (தை.உ.ப்ரு.௬.௧) இத்யுச்யதே । விஷயாயத்தத்வாத் ஜ்ஞாநஸ்ய ஸுகஸ்வரூபதயா ப்ரஹ்மைவ ஸுகம் । ததிதமாஹ  ரஸோ வை ஸ:,  ரஸம் ஹே ஏவாயம் லப்த்வாநந்தீ பவதி (தை.உ.ஆ.௭.௧) இதி ப்ரஹ்மைவ ஸுகமிதி ப்ரஹ்ம லப்த்வா ஸுகீ பவதீத்யர்த: । பரமபுருஷ: ஸ்வேநைவ ஸ்வயமநவதிகாதிஶயஸுக: ஸந் பரஸ்யாபி ஸுகம் பவதி । ஸுகஸ்வரூபத்வாவிஶேஷாத்। ப்ரஹ்ம யஸ்ய ஜ்ஞாநவிஷயோ பவதி ஸ ஸுகீ பவதீத்யர்த: ।

(ஸர்வஶேஷிணோ பகவத ஏவ ஸ்வப்ராபகத்வம்)

ததேவம் பரஸ்ய ப்ரஹ்மணோऽநவதிகாதிஶயாஸம்க்யேயகல்யாணகுணகணாகரஸ்ய நிரவத்யஸ்யாநந்த-மஹாவிபூதே: அநவதிகாதிஶயஸௌஶீல்யஸௌந்தர்யவாத்ஸல்யஜலதே: ஸர்வஶேஷித்வாதாத்மந: ஶேஷத்வாத் ப்ரதிபம்திதயா அநுஸம்தீயமாநம் அநவதிகாதிஶயப்ரீதிவிஷயம் ஸத்பரம் ப்ரஹ்மைவைநமாத்மாநம் ப்ராபயதீதி।

(ஆத்மநா பகவச்சேஷதாயா: அபுருஷார்தத்வஶங்காபரிஹாரௌ)

நநு சாத்யந்தஶேஷதைவாத்மநோऽநவதிகாதிஶயஸுகமித்யுக்தம் பவதி । ததேதத்ஸர்வலோகவிருத்தம் । ததா ஹி ஸர்வேஷாமேவ சேதநாநாம் ஸ்வாதந்த்ர்யமேவ இஷ்டதமம் த்ருஶ்யதே, பாரதந்த்ர்யம் து:கதரம் । ஸ்ம்ருதிஶ்ச –

ஸர்வம் பரவஶம் து:கம் ஸர்வமாத்மவஶம் ஸுகம் । (மநு.ஸ்ம்ரு.௪.௧௬௦)

ததா ஹி

ஸேவா ஶ்வவ்ருத்திராக்யாதா தஸ்மாத்தாம் பரிவர்ஜயேத் । (மநு.ஸ்ம்ரு.௪.௬)

இதி ।

ததிதமநதிகததேஹாதிரிக்தாத்மரூபாணாம் ஶரீராத்மாபிமாநவிஜ்ரும்பிதம் । ததா ஹி  ஶரீரம் ஹி மநுஷ்யத்வாதிஜாதிகுணாஶ்ரயபிண்டபூதம் ஸ்வதந்த்ரம் ப்ரதீயதே । தஸ்மிந்நேவாஹமிதி ஸம்ஸாரிணாம் ப்ரதீதி: । ஆத்மாபிமாநோ யாத்ருஶஸ்ததநுகுணைவ புருஷார்தப்ரதீதி: । ஸிம்ஹவ்யாக்ரவராஹமநுஷ்யயக்ஷரக்ஷ: பிஶாசதேவதாநவ-ஸ்த்ரீபும்ஸவ்யவஸ்தித-ஆத்மாபிமாநாநாம் ஸுகாநி வ்யவஸ்திதாநி । தாநி ச பரஸ்பரவிருத்தாநி । தஸ்மாதாத்மாபிமாநாநுகுண-புருஷார்தவ்யவஸ்தயா ஸர்வம் ஸமாஹிதம் ।

(புருஷார்தப்ரதீதிவைவித்யஸ்ய ஸஹேதுகத்வோபபாதநம்)

ஆத்மஸ்வரூபம் து தேவாதிதேஹவிலக்ஷணம் ஜ்ஞாநைகாகாரம் । தச்ச பரஶேஷதைகஸ்வரூபம் । யதாவஸ்திதாத்மாபிமாநே ததநுகுணைவ புருஷார்தப்ரதீதி: । ஆத்மா ஜ்ஞாநமயோऽமல: (வி.பு.௬.௭.௨௨)  இதி ஸ்ம்ருதேர்ஜ்ஞாநைகாகாரதா ப்ரதிபந்நா । பதிம் விஶ்வஸ்ய (தை.நா.உ.௧௧.௩) இத்யாதி ஶ்ருதிகுணை: பரமாத்மஶேஷதைகாகாரதா ச ப்ரதீதா । அத: ஸிம்ஹவ்யாக்ராதிஶரீராத்மாபிமாநவத்ஸ்வாதந்த்ர்யாபிமாநோऽபி கர்மக்ருதவிபரீதாத்மஜ்ஞாநரூபோ வேதிதவ்ய: ।

(பலஸாதநத்வாவகமஸ்ய)

அத: கர்மக்ருதமேவ பரமபுருஷவ்யதிரிக்தவிஷயாணாம் ஸுகத்வம்। அத ஏவ தேஷாமல்பத்வமஸ்திரத்வம் ச । பரமபுருஷஸ்யைவ ஸ்வத ஏவ ஸுகத்வம் । அதஸ்ததேவ ஸ்திரமநவதிகாதிஶயம் ச  கம் ப்ரஹ்ம கம் ப்ரஹ்ம (சா.உ.௪.௧௦.௩), ஆநந்தோ ப்ரஹ்ம (தை.உ.ப்ரு௬.௧), ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்ரஹ்ம (தை.உ.ஆ.௧.௧) இதி ஶ்ருதே: । ப்ரஹ்மவ்யதிரிக்தஸ்ய க்ருத்ஸ்நஸ்ய வஸ்துந: ஸ்வரூபேண ஸுகத்வாபாவ: கர்மக்ருதத்வேந சாஸ்திரத்வம் பகவதா பராஶரேணோக்தம்

நரகஸ்வர்கஸம்ஜ்ஞே வை பாபபுண்யே த்விஜோத்தம ।

வஸ்த்வேகமேவ து:காய ஸுகாயேர்ஷ்யாகமாய ச ।            (வி.பு.௨.௬.௪௪)

கோபாய ச யதஸ்தஸ்மாத்வஸ்து வஸ்த்வாத்மகம் குத: ।।            (வி.பு.௨.௬.௪௫)

ஸுகது:காத்யேகாந்தரூபிணோ வஸ்துநோ வஸ்துத்வம் குத: । ததேகாந்ததா புண்யபாபக்ருதேத்யர்த: । ஏவமநேகபுருஷாபேக்ஷயா கஸ்யசித்ஸுகமேவ கஸ்யசித்து:கம் பவதீத்யவஸ்தாம் ப்ரதிபாத்ய, ஏகஸ்மிந்நபி புருஷே ந வ்யவஸ்திதமித்யாஹ –

ததேவ ப்ரீயதே பூத்வா புநர்ஸு:காய ஜாயதே ।                  (வி.பு.௨.௬.௪௫)

ததேவ கோபாய யத: ப்ரஸாதாய ச ஜாயதே ।।

தஸ்மாத்து:காத்மகம் நாஸ்தி ந ச கிம்சித்ஸுகாத்மகம் ।        (வி.பு.௨.௬.௪௬)

இதி ஸுகது:காத்மகத்வம் ஸர்வஸ்ய வஸ்துந: கர்மக்ருதம் ந வஸ்துஸ்வரூபக்ருதம் । அத: கர்மாவஸாநே ததபைதீத்யர்த:।

(பாரதந்த்ர்யஸ்ய து:காத்மகத்வஶங்காபரிஹாரௌ)

யத்து ஸர்வம் பரவஶம் து:கம் இத்யுக்தம் தத்பரமபுருஷவ்யதிரிக்தாநாம் பரஸ்பரஶேஷஶேஷிபாவாபாவாத் தத்வ்யதிரிக்தம் ப்ரதி ஶேஷதா து:கமேவேத்யுக்தம் । ஸேவா ஶ்வவ்ருத்திராக்யாதா இத்யத்ராப்யஸேவ்யஸேவா ஶ்வவ்ருத்திரேவேத்யுக்தம் । ஸ ஹ்யாஶ்ரமை: ஸதோபாஸ்ய: ஸமஸ்தைரேக ஏவ து  இதி ஸர்வைராத்மயாதாத்ம்யவேதிபி: ஸேவ்ய: புருஷோத்தம ஏக ஏவ। யதோக்தம் பகவதா-

மாம் ச யோऽவ்யபிசாரேண பக்தியோகேந ஸேவதே ।

ஸ குணாந் ஸமதீத்யைதாந் ப்ரஹ்மபூயாய கல்பதே ।।    (ப.கீ.௧௪.௨௬)

இதி ।

(பரமபுருஷஸேவாயா: பரமபுருஷார்தத்வம்)

இயமேவ பக்திரூபா ஸேவா ப்ரஹ்மவிதாப்நோதி பரம் (தை.உ.ஆ.௧.௧), தமேவம் வித்வாநம்ருத இஹ பவதி (தை.ஆ.பு.௩.௧௨.௧௭), ப்ரஹ்ம வேத ப்ரஹ்மைவ பவதி  (மு.உ.௩.௨.௯) இத்யாதிஷு வேதநஶப்தேநாபிதீயத இத்யுக்தம்।

(ஜ்ஞாநிபக்தாநாம் பகவத்ப்ரியதமத்வவிஶதீகரணம்)

யமேவைஷ வ்ருணுதே தேந லப்ய: (மு.உ.௩.௨.௩) இதி விஶேஷணாத்யமேவைஷ வ்ருணுத இதி பவகதா வரணீயத்வம் ப்ரதீயதே । வரணீயஶ்ச ப்ரியதம: । யஸ்ய பகவத்யநவதிகாதிஶயா ப்ரீதிர்ஜாயதே ஸ ஏவ பகவத: ப்ரியதம:। ததுக்தம் பகவதா

ப்ரியோ ஹி ஜ்ஞாநிநோऽத்யர்தமஹம் ஸ ச மம ப்ரிய: ।           (ப.கீ.௭.௧௭)

இதி । தஸ்மாத்பரபக்திரூபாபந்நமேவ வேதநம் தத்த்வதோ பகவத்ப்ராப்திஸாதநம் । யதோக்தம் பகவதா த்வைபாயநேந மோக்ஷதர்மே ஸர்வோபநிஷத்வ்யாக்யாநரூபம் –

ந ஸம்த்ருஶோ திஷ்டதி ரூபமஸ்ய ந சக்ஷுஷா பஶ்யதி கஶ்சநைநம் ।

பக்த்யா ச த்ருத்யா ச ஸமாஹிதாத்மா ஜ்ஞாநஸ்வரூபம் பரிபஶ்யதீஹ ।।(ம.பா.ஶாந்தி.௨௧.௬௨)

த்ருத்யா ஸமாஹிதாத்மா பக்த்யா புருஷோத்தமம் பஶ்யதி  ஸாக்ஷாத்கரோதி  – ப்ராப்நோதீத்யர்த: । பக்த்யா த்வநந்யயா ஶக்ய:  (ப.கீ.௧௧.௫௪) இத்யநேநைகார்த்யாத் । பக்திஶ்ச ஜ்ஞாநவிஶேஷ ஏவேதி ஸர்வமுபபந்நம் ।

ஸாராஸாரவிவேகஜ்ஞா கரீயாம்ஸோ விமத்ஸரா: ।

ப்ரமாணதந்த்ரா: ஸந்தீதி க்ருதோ வேதார்தஸங்க்ரஹ: ।।

।। இதி ஶ்ரீபகவத்ராமாநுஜவிரசித: ஶ்ரீ வேதார்தஸம்க்ரஹ: ஸமாப்த: ।।

 

।। ஶ்ரீமதே ராமாநுஜாய நம: ।।