శ్రీమద్వేదాన్తాచార్యవిరచితా
మీమాంసాపాదుకా
మీమాంసాపాదుకా అన్యప్రమాణకత్వనిరాసాధికరణమ్
ధర్మస్తత్తత్క్రియాది శ్రుతమిదమిహ ఖల్వస్మదాద్యక్షవేద్యం తస్మాచ్ఛాస్త్రైకమానస్స కథమితి యది స్థూలమేతచ్ఛలత్వాత్ । ధర్మాఖ్యానం క్రియాదౌ ధృతిజనకతయా సా చ నాధ్యక్షవేద్యా దుర్దర్శార్థోపదేశాన్నిగమసఫలతా తేన సత్సూత్రసాధ్యా || ౯౩ ||
ధర్మే ప్రత్యక్షతోక్తిర్భవతి చ సుగమా సిద్ధసాధ్యానువృత్తా సత్సూత్రం సాధ్యమాత్రప్రవణమితి చ తే కల్పనా నిష్ప్రమాణా । జ్ఞానం తస్యోపదేశస్త్వితి చ సమమిదం ద్విప్రకారేऽపి ధర్మే సర్వం తాత్పర్యవృత్త్యా సుఘటితమిహ నః పశ్యతాం వృత్తికారమ్ || ౯౪ ||
ధర్మం జిజ్ఞాసమానే భవభృతి కరణాయత్తబోధే ప్రసిద్ధే తస్యాధ్యక్షస్స నేతి ప్రథయితుముదితం లౌకికాధ్యక్షలక్ష్మ । నో చేత్పశ్యత్యచక్షుఃప్రభృతిబహువిధశ్రుత్యనీకావమర్దైర్లుణ్టాకీ హన్త లోకాయతగతిరఘృణా రుధ్యతాం చోదనాభ్యః || ౯౫ ||
ఆత్మా దేహాక్షబుద్ధిప్రభృతిసమధికో ధర్మచిన్తాధికృత్యై నిర్ద్ధార్యస్త్వన్యథా చేత్సురగురుసయస్వైరజల్పాస్స్వదేరన్ । ఇత్థం నిశ్చిత్య సూత్రే వ్యధికరణవిభక్త్యాదిభిస్తత్తదర్థవ్యావృత్తో ధర్మకర్తా తదుచితఫలభుక్సూచితస్సూత్రకారైః || ౯౬ ||
అన్యైరాత్మావసాయే భవతి విఫలతా తత్ర వేదాన్తవాచాం నో చేద్దేహాదితోऽన్యస్స కథమిహ మతశ్శ్రూయతాం సావధానమ్ । యద్యన్యైరస్య బోధో భవతు విశదతావాప్తిరామ్నాయవాక్యైస్తైరేవాస్యావసాయే పరమిహ కథితస్తర్కతోऽనుగ్రహస్స్యాత్ || ౯౭ ||
పాఠే చార్థే చ భేదం విదధతి కతిచిద్వృత్తికారానుశిష్టాస్స్యాదత్రాతిప్రసక్తిః క ఇహ నిపుణ ఇత్యేతదప్యత్ర చిన్త్యమ్ । ప్రఖ్యాతో వృత్తికారో మునిరనృతమసౌ వ్యాచకారేతి మన్దం బాధే సత్యాన్యపర్యం క్వచిదితి తు మతిర్మత్సరాతఙ్కముక్తా ||। ౯౮ ||
పాఠాదత్రౌపవర్షాదనుపచితఫలా హ్యన్యథా పాఠ్యక్ఌప్తిస్స్వచ్ఛన్దస్త్వాత్తసారో విషయవిషయివత్సంప్రయోగోక్తిలభ్యః । యద్వృత్తం పూర్వవాక్యే న పఠితమథ చ న్యాసి తద్వృత్తమన్యత్పాఠశ్చార్షో న భేత్తుం క్షమ ఇతి విదుషాం వృత్తికారోऽనువర్త్యః || ౯౯ ||
వృత్తౌ షట్ చేత్ప్రమాణాన్యగణిషత న సా మానసంఖ్యా తతస్స్యాత్త్యక్తం షష్ఠం చ కైశ్చిద్భవతి చ ఫలినీ గోబలీవర్దనీతిః । ధర్మే మానాన్తరాణాం గతిమిహ నుదతో నాత్ర సంఖ్యాభిసన్ధిర్మానాని త్రీణి శోధ్యాన్యమనుత చ మనుః ప్రేప్సతాం ధర్మసిద్ధిమ్ || ౧౦౦ ||
ప్రత్యక్షాదిర్న హేతుర్జినసుగతముఖైః కల్పితానాం కథానామిత్యేతత్సిద్ధమత్ర శ్రుతిరపి న హి తన్మూలమూహ్యం విరోధాత్ । ఇత్యప్యేతద్విరోధాధికరణవిదితం తేన మోహాదిరన్యైరన్యైర్బాధోపరోధౌ న తు నిగమగిరామిత్యుపక్రాన్తసిద్ధిః || ౧౦౧ ||
నన్వేవం క్వాపి రామాయణపరిపఠితా యుక్తయష్పట్ కథం స్యుర్మన్వాదేస్త్రిత్వవాదోऽప్యథ భవతు పరం న్యూనసంఖ్యానివృత్త్యై । మైవం తత్తద్విశేషైః పృథగనుపఠితైరర్థవైశద్యసిద్ధ్యై మానైస్తత్తద్విశేషాస్సహ పరిపఠితాస్సన్తు తత్రాన్యథా వా || ౧౦౨ ||
ప్రత్యక్షం సాంఖ్యబౌద్ధప్రభృతిభిరుదితం భావనోత్థం న విద్మస్సంస్కారాణాం ప్రకర్షస్స్మృతిముపజనయేద్దృష్టమాత్రే ప్రకృష్టామ్ । తస్మాద్ధర్మే నిమిత్తం భవతి న సుగతాద్యాగమః క్షిప్తమూలః శ్రద్ధేయా చోదనైవేత్యవధృతిరియమిత్యత్ర తాత్పర్యసిద్ధమ్ || ౧౦౩ ||
ప్రత్యక్షాదిప్రమాణం స్వవిషయనియతం దర్శయన్ సూత్రకారః ప్రత్యాచష్ట ప్రవృద్ధాన్ ప్రమితిపరిభవే విశ్వలుణ్టాకవాదాన్ । పశ్యన్తో వృత్తిమీర్షీం తత ఇహ శబరస్వామిముఖ్యాస్సమీచీం చిన్తావ్యాఘాతభీతాశ్చిదచిదనుగతాం సత్యతాం సాధయన్తి || ౧౦౪ ||
|| ఇతి అన్యప్రమాణకత్వనిరాసాధికరణమ్ ||
