ಶ್ರೀಮದ್ವೇದಾನ್ತಾಚಾರ್ಯವಿರಚಿತಾ
ಮೀಮಾಂಸಾಪಾದುಕಾ
ಮೀಮಾಂಸಾಪಾದುಕಾ ವೇದಸ್ಯಾರ್ಥಪ್ರತ್ಯಾಯಕತಾಧಿಕರಣಮ್
ವಾಕ್ಯಾದ್ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಬುದ್ಧೌ ಬಹುವಿಧಕುಹಕಕ್ಷೋಭತೋ ಬಾಧಿತಾಯಾಂ ತತ್ಪ್ರತ್ಯಾಪತ್ತಿಸಿದ್ಧ್ಯೈ ಪರಮಿಹ ಮುನಿನಾ ನ್ಯಾಸಿ ವಾಕ್ಯಾಧಿಕಾರಃ । ದೃಷ್ಟಾಪಹ್ನುತ್ಯಯೋಗಾದ್ದೃಢತರವಿದಿತಾತ್ಕಾರ್ಯತೋ ಹೇತುಸಿದ್ಧೌ ದನ್ತಾದನ್ತಿಪ್ರಯಾಸಃ ಪುನರಿಹ ವಿದುಷಾಂ ದರ್ಪಸಙ್ಘರ್ಷತನ್ತ್ರಃ || ೧೫೨ ||
ವಾಕ್ಯಾದಜ್ಞಾತಯೋಗಾದವಿದಿತಕಥನೇಽತಿಪ್ರಸಙ್ಗಪ್ರಸಙ್ಗೋ ಮೈವಂ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಶಬ್ದಸ್ತಬಕಮಹಿಮತಸ್ತತ್ತದರ್ಥೋಪಲಬ್ಧೇಃ । ಸಂಬನ್ಧಸ್ಸ್ಯಾದ್ಗೃಹೀತಃ ಕಥಮಪಿ ನ ತು ವಾ ತತ್ತದರ್ಥೈಃ ಪದಾನಾಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಯುಕ್ತಂ ನ ತು ವಿದಿತಚರಂ ಕಾವ್ಯಕೢಪ್ತ್ಯಾದಿದೃಷ್ಟೇಃ || ೧೫೩ ||
ಯದ್ವಾಕ್ಯಂ ಗೋಪದಾದಿವ್ಯತಿಕರಿತಮಿದಂ ವಕ್ತಿ ಗೋತ್ವಾದಿಮದ್ಭಿರ್ಯುಕ್ತಾನ್ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಭೇದಾನಿತಿ ಸಕೃದಖಿಲವ್ಯಾಪಿಸಂಬನ್ಧಬೋಧಾತ್ । ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಬೋಧೇ ಪ್ರಭವತಿ ತದಿಹಾತಿಪ್ರಸಙ್ಗೋ ನ ಶಕ್ಯಃ ಪುಂವಾಕ್ಯೇಽಪ್ಯೇವಮೇವ ಸ್ಥಿತಿರಿತಿ ನ ತತೋ ವೇದವಾಚಾಂ ವಿಶೇಷಃ || ೧೫೪ ||
ವಾಕ್ಯಂ ನಾನ್ಯತ್ಪ್ರತೀಮಃ ಕಿಮಪಿ ಪದಸಮಾಹಾರತಸ್ತಾನ್ಯಮಾನಂ ವಾಕ್ಯಸ್ಯಾರ್ಥಃ ಪದಾರ್ಥಾದನಧಿಕ ಇತಿ ನಾಪೂರ್ವರೂಪೋಪಪತ್ತೇಃ । ಅನ್ಯೋನ್ಯೋಪಕ್ರಿಯಾದಿಪ್ರಣಿಧಿಮತಿ ಪದಾನ್ಯೇವ ವಾಕ್ಯಂ ಭವೇಯುರ್ವಾಕ್ಯಾರ್ಥತ್ವಂ ಪದಾರ್ಥೇಷ್ವಪಿ ಭವತಿ ಮಿಥಃಶ್ಲಿಷ್ಟರೂಪಾತಿರೇಕಾತ್ || ೧೫೫ ||
ವಾಕ್ಯಂ ಚೇದಪ್ರಮಾಣಂ ನಿಖಿಲಮಭಿಲಪೇನ್ನಾಸ್ಯ ವಾದಾಧಿಕಾರಃ ಕಿಂಚಿಚ್ಚೇನ್ಮಾನಮಿಷ್ಟಂ ತದಿತರದಪಿ ತೇ ತಾದೃಶಂ ಕಿಂ ನ ಮಾನಮ್ । ಏತದ್ಯೋ ವಾ ನ ಮಾನಂ ವ್ಯಪದಿಶತಿ ಸ ಚಾಬಾಧತೋ ಮಾನಮಿಚ್ಛೇತ್ತಸ್ಮಾದಾಮ್ನಾಯವಾಕ್ಯೈರಕಲುಷಧಿಷಣೋತ್ಪತ್ತಿರಕ್ಷೋಭಣೀಯಾ || ೧೫೬ ||
ವಾಕ್ಯಾದ್ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಬುದ್ಧಿರ್ನ ಘಟತ ಇತಿ ಯದ್ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತಂ ಭವದ್ಭಿಸ್ತಚ್ಚೇತ್ಸ್ವಾರ್ಥಪ್ರತೀತಿಂ ಜನಯತಿ ಜನಯೇತ್ತದ್ವದನ್ಯಚ್ಚ ವಾಕ್ಯಮ್ । ನೋ ಚೇತ್ ಭಙ್ಗಸ್ತ್ವದುಕ್ತ್ಯಾ ನ ಕಥಮಪಿ ಭವೇದಸ್ಮದಿಷ್ಟಸ್ಯ ತಸ್ಮಾದಪ್ರಾಪ್ತೇ ವೇದವಾಕ್ಯಾನ್ಯಪಿ ನಿಜವಿಷಯೇ ಮಾಮತಾಂ ನ ವ್ಯತೀಯುಃ || ೧೫೭ ||
ಸ್ವವ್ಯಾಘಾತಪ್ರಸಕ್ತೌ ಸ್ವಪರಘಟಕವದ್ಭಾವನಂ ಭ್ರಾನ್ತಕೃತ್ಯಂ ಮೂರ್ಖಾಣಾಂ ಪಣ್ಡಿತಾನಾಮಪಿ ನ ಹಿ ವಿಹತಂ ವಾಕ್ಯಮಿಷ್ಟಂ ಪ್ರತೀತ್ಯೈ । ದೃಷ್ಟಂ ಬೋಧಂ ಪದಾದ್ಯೈರಪಲಪಿತುಮವಶ್ಯಾಯಕಲ್ಪಾನ್ವಿಕಲ್ಪಾನಲ್ಪಪ್ರಜ್ಞಾಭಿನನ್ದ್ಯಾನಭಿದಧತು ತತಸ್ಸ್ವೋಕ್ತಿರೇವಾಪಕೃತ್ತಾ || ೧೫೮ ||
|| ಇತಿ ವೇದಸ್ಯಾರ್ಥಪ್ರತ್ಯಾಯಕತಾಧಿಕರಣಮ್ ||
