ஶ்ரீமத்வேதாந்தாசார்யவிரசிதா

மீமாம்ஸாபாதுகா

மீமாம்ஸாபாதுகா தர்மஜிஜ்ஞாஸாதிகரணம்

ஶ்ரீமாந்வேங்கடநாதார்ய: கவிதார்கிககேஸரீ । வேதாந்தாசார்யவர்யோ மே ஸம்நிதத்தாம் ஸதா ஹ்ருதி ||

யஸ்ய ஶ்ரீர்நித்யஹ்ருத்யா நிருபதிக்ருஹிணீ நந்ததி ச்சந்தவ்ருத்த்யா யஸ்யாபத்யம் ப்ரஜேஶப்ரப்ருதி விஹரணம் யஸ்ய விஷ்வவக்பரார்தம் । லீலாபோகாபதேஶவ்யதிபிதுரமிதம் யஸ்ய விஶ்வம் விபூதி: ஸத்தாஸித்தாநுகம்பாநிதிரவது ஸ நஸ்ஸப்தலோகீக்ருஹஸ்த: || ௧ ||

யஸ்மாதஸ்மாபிரேதத்யதிபதிகதிதப்ராக்தநப்ரக்ரியோத்யத்கர்மப்ரஹ்மாவமர்ஶப்ரபவபஹுபலம் ஸார்தமக்ராஹி ஶாஸ்த்ரம் । தம் விஷ்வக்பேதவித்யாஸ்திதிபதவிஷயஸ்தேயபூதம் ப்ரபூதம் வந்தேயாத்ரேயராமாநுஜகுருமநகம் வாதிஹம்ஸாம்புவாஹம் || ௨ ||

வேத்யம் வேதைரஶேஷைர்விதிததிதரயோர்விஶ்வமாஜ்ஞாபயந்தம் தர்மைராராதநீயம் பித்ருஸுரமுகதஶ்ஶாஶ்வதம் தர்மமேகம் । ஸாங்காதீதாக்ஷரௌகஸ்வரஸஸமுதிதாபாததீஜாதராகாந்மீமாம்ஸேமஹ்யநந்தம் வ்யவஹிதவபுஷம் கஞ்சுகைருஜ்சிதம் ச || ௩ ||

நிர்தோஷாத்யக்ஷஸித்தம் கதககுஹநயாऽபஹ்நவார்ஹம் ந கிம்சிந்ந்யாயை: கஸ்யாபி க்ல்ருப்தி: கதமபி ந பவேதந்யதாஸித்திமத்பி: । நிர்பாதாந்நாபி வாக்யாதவகதமந்ருதம் நிஶ்சிதேऽப்யாந்யபர்யே த்ரிஸ்தூணேऽஸ்மிந்ப்ரமாணை: ஸ்திரமதிபவநே மாதி மீமாம்ஸிதோऽர்த: || ௪ ||

மீமாம்ஸேத்யேகமேதச்ச்ருதிவிஷயநயஸ்தோமஸம்க்ராஹி ஶாஸ்த்ரம் ஷட்காத்யாயாம்க்ரிபேதைர்பிதுரதரதநுஸ்ஸா த்ரிபி: காண்டபேதை: । ஸங்கத்யா ச த்ரயாணாம் க்ரமநியதிரபி ஸ்யாதிஹௌசித்யவத்யா விம்ஶத்யா லக்ஷணை: கல்வியமவயவிநீ வ்ருத்திகாரோபதிஷ்டா || ௫ ||

வித்யாஸ்தாநாநி சத்வார்யகணிஷத ப்ருதக்வேதரூபத்வஸாம்யே த்வே சாப்யந்யே விபக்தே ஹ்யுபபதகடிதம் ப்ரும்ஹணத்வம் ததாநே । மீமாம்ஸாஶாஸ்த்ரஸாம்யேऽப்யத இஹ கடதே பிந்நவித்யாபதத்வம் மைவம் மந்வாதிபிஸ்தத்ப்ருதகநுபடநாபாவதஸ்தத்ப்ரஹாணாத் || ௬ ||

காலே கௌமாரிலாதிஷ்வதிகபஹுமதௌ கஸ்த்வதிஷ்டம் க்ரஹீதா கஸ்மை ரோசேத பூர்வஶ்ருதஹ்ருதமநஸே க்ல்ருப்திரந்யேதி சேந்ந । ஸ்வீகுர்வந்த்யஸ்மதுக்தம் ஸ்வமதகுணதிரஸ்காரகப்ரத்யநீகம் ப்ரத்யக்வித்யாதுரீணப்ரதிதபஹுமஹாவம்ஶஜாதா மஹாந்த: || ௭ ||

கிம்சித்கேநாபி த்ருஷ்டம் ப்ரதிஹதவிஷயம் தேந தத்தே ச தைஸ்தைர்த்வே சோபாதாயிஷாதாம் த்விதயமபி ஸதித்யப்ரமத்தோ ந வக்தா । இத்தம் ஸத்யேகபக்தைரிதரபரிஹ்ருதௌ ந வ்யவஸ்தாநஸித்தி: ப்ரத்யேதவ்யம் ததர்த்யம் படுதரமதிபி: ப்ராக்தநம் நூதநம் வா || ௮ ||

ஶிஷ்யாசார்யௌ விருத்தம் ந து மதமதுநா ஸாதயந்தௌ ப்ரஸித்தௌ ஸ்வாபீஷ்டாச்சாஸ்த்ரமந்யத்ஸுரஸசிவமுகை: கல்பிதம் கி ந வித்ம: । தஸ்மாத்ப்ரஹ்மஜ்ஞஜைமிந்யுபரசிதமிதம் த்யாஜ்யமேதந்நிரீஶம் மைவம் வ்யாகாதஹாநௌ முநிவசஸி முதா பாஹ்யவத்த்ருஷ்டிதௌஸ்ஸ்த்யம் || ௯ ||

ஸூத்ராணாமைதமர்த்யம் ஸ்வரஸகதிவஶாத்ஸம்ப்ரதாயாச்ச ஸித்யேத்பம்ஹீயோபி: ப்ரமாணை: க்வசந பஹுஶிர:ப்ரத்யயஶ்ஶாந்திமேதி । ஸந்திக்தே வாக்யஶேஷப்ரப்ருதிரபிததே நிர்ணயோபாயபூதஷ்ஷட்பிஸ்தாத்பர்யலிங்கைரபி கலு நிகிலம் துர்ணயம் நிர்ணயந்தி || ௧௦ ||

ஸூத்ரோக்தம் நூநமந்யத்விதுரத ச மிதோ வ்யாஹதம் வ்ருத்திகாரா: ப்ராஜ்ஞைர்நாராயணார்யைஸ்ததிஹ விததிரே ஸம்மதாஸ்ஸூத்ரபேதா: । ஸாமாசார்யோக்திரேஷா ஸமரமுககதா தந்ந ஸத்ஸங்க்ருஹீதேர்நத்வா நுத்வைநமாஹ த்ரமிடகுருரபி ப்ரஹ்மவித்வாக்யபாஷ்யம் || ௧௧ ||

ஆதௌ க்ருத்ஸ்நப்ரதிஜ்ஞா ஹ்யதிகமஸுபகா தீஸமாதாயகத்வாத்கர்மாஶ்லிஷ்டாம் ப்ரதிஜ்ஞாமபி கலு கடயேத்தந்த்ரமாவர்தநம் வா । யத்வா பாகப்ரதிஜ்ஞாப்ரணயநபலிதா க்ருத்ஸ்நசிந்தாப்ரதிஜ்ஞா த்ரேதாऽபி ஹ்யத்ர ஸௌத்ரீ கதிரியமுதிதா ஸூத்ரக்ருத்பாவவித்பி: || ௧௨ ||

ஸூத்ரே பாஷ்யாதிகே ச க்வசிதுபசரணாவ்ருத்திதந்த்ராநுஷங்காத்யாஹாரா: கல்பநீயாஸ்ததிதமநுமதம் பண்டிதைஸ்தத்ரதத்ர । ஸத்யாமக்லிஷ்டவ்ருத்தௌ ஹ்யநுசிதமிதரந்நைவ ஸர்வத்ர தஸ்மாதஸ்மத்ஸித்தாந்தவர்த்மந்யவஹிதமதிபிர்வ்யாஹ்ருதம் ந ப்ரணோத்யம் || ௧௩ ||

நிர்திஷ்டா ஸூத்ரகர்த்ரா ப்ரதமத இஹ சேத் க்ருத்ஸ்நவேதார்தசிந்தா கிம் பஶ்சாத்ப்ரஹ்மசிந்தா ப்ருதகநுபடிதா ஸம்மதம் சைகஶாஸ்த்ர்யம் । ஸத்யம் க்ருத்ஸ்நப்ரதிஜ்ஞாகரணகபலிதாஸ்தத்ததர்தா: புரஸ்தாதத்யாயாதௌ விபஜ்ய ஸ்புடமபிததிரே தத்வதத்ரேதி பஶ்ய || ௧௪ ||

யோऽஸௌ ஶாரீரகாம்ஶே நிரவதிமஹிமா ஸாத்யதே விஶ்வகர்தா யோ வா கோ வா ஸ பாவீ ததிதரஸத்ருஶஸ்ஸோऽபி யஷ்டவ்ய இஷ்ட: । நிர்தாரஸ்தஸ்ய பஶ்சாதத து பரமிஹாநாகதாவேக்ஷணம் ஸ்யாத் கர்மைவம் கிம் ந பஶ்சாத்தநமிதி ந விபோஶ்ஶுத்ததீர்நாத்ர ம்ருக்யா || ௧௫ ||

அந்தர்யந்தாரமேகம் நிகிலதிவிஷதாம் ப்ராப்யபுத்த்யைவ கேசித்தஜ்ஜாதீயம் ச புத்த்வா கதிசந யதி வா ஸந்திஹாநா யஜந்தே । தேஷாமஸ்த்யந்தவத்து ஸ்ம்ருதமிஹ ஹி பலம் நைவமத்யாத்மஶாஸ்த்ரம் தத்த்வே புத்தே யதாவஸ்திதபஜநதஶாலப்திதஸ்தத்பதாப்தே: || ௧௬ ||

சிந்தாரப்யத்வஸூத்ரே கிமபி ஹி ததுபஸ்தாபகம் க்யாபநீயம் தேநாதஶ்ஶப்த உக்தோ ந கலு ஸ விபல: பூர்வஸம்பிண்டிதோ வா । நாஸாவார்ஷோபதேஶோ நயபதமநுஸம்தித்ஸதாம் ஸூத்ரஸ்ருஷ்டேஸ்தஸ்மாச்சிந்தார்தசிந்தாஸ்பதமதிகரணம் ஸ்யாதுபோத்காத ஏஷ: || ௧௭ ||

நிஷ்பந்நாபாதபுத்தேர்விஷயவிஶயநாப்யூஹநிர்தாரணார்தாந்ந்யாய: பஞ்சாதிகுர்வந்நதிகரணமிதி வ்யாஹரந்த்யார்யவ்ருத்தா: । தஸ்மாதேகைகஶ: ப்ரத்யதிகரணமிதம் பஞ்சகம் ப்ரேக்ஷமாணஶ்ஶுத்தாங்கந்யாயத்ருஷ்டிஶ்ஶ்ருதிகணவிஷயப்ராந்திபேதம் ப்ரமார்ஷ்டி || ௧௮ ||

ஸ்வேந க்யாதிம் விவ்ருண்வந்விஷய இஹ மதிஸ்ஸம்ஶயோ நிஶ்சயாந்யா தேநாப்யூஹோ விசார: ப்ரமிதிரபிதுரா நிர்ணயஸ்தர்கமாநை: । தத்ஸாத்யம் கர்துரிஷ்டம் பலமநிதரஜம் தாநி பஞ்சாதிகுர்வந்ந்யாயோ பாதம் விபக்ஷே ப்ரதயதி விவிதம் ஸ்வாங்கதோஷோ ந த்ருஷ்டே || ௧௯ ||

ஆஹுஶ்சாந்யே தஶாங்காந்யதிகரணகணே வேத்யமாத்யம் ததாऽர்தே ஸம்ஶீதிம் தந்நிதாநம் விவிதமபி ததா ஸங்கதேஶ்ச ப்ரகாரம் । தாதர்த்யார்தம் விசாரம் பலபலிபவநம் பக்ஷயோர்ந்யாயயுக்மம் நிர்ணீதிம் தத்பலம் சாப்யயமபி நிபுணந்யாயவித்ஸம்ப்ரதாய: || ௨௦ ||

அத்ராஹு: கேசிதாத்யாத்யயநவிதிரஸாவக்ஷராணாம் க்ருஹீத்யை தஸ்மாதர்தே விவக்ஷா ந பவதி ந ததஸ்தஸ்ய சிந்தேதி பூர்வ: । பக்ஷோऽந்யஸ்து ஸ்வஶக்த்யா ப்ரபவதி நிகம: ஸ்வார்தபோதே ஸதர்கஸ்தேநாதீதார்தசிந்தா ஸ்புரிதபஹுபலா ஸ்யாதிதி ஸ்தாபநேதி || ௨௧ ||

அந்யேऽநாக்ராததோஷாந்மிஷதி நிகமதஶ்ஶக்யஹேதௌ புமர்தே மாநத்வே நிர்விஶங்கேऽப்யவஸரபலயோர்ஹாநிதோ நார்தசிந்தா । இத்யுத்யத்பூர்வபக்ஷப்ரஶமநமநஸா ஸூத்ரமாத்யம் ப்ரணீதம் கல்ப்யா தத்காலஸித்தி: பலமிஹ விஶயப்ராந்த்யபோதவ்யுதாஸ: || ௨௨ ||

ஆநந்தர்யோக்திரத்ர ஹ்யுசிதமவஸரம் ஶக்திதோ வக்துமீஷ்டே தர்மப்ராதம்யஸித்த்யை த்வத பதமிதி யத்யோஜநாபேததஸ்தத் । ஹேதூக்திர்நிர்ணிநீஷாவதிரிஹ கமயேர்ந்நிர்ணயாப்தே: பலத்வம் தஸ்மாத்தத்க்ஷேபணீயஸ்த்வயமுசிததயா தர்ஶித: பூர்வபக்ஷ: ||௨௩ ||

வேதாதீதேர்ந பூர்வம் ந ச ஸஹ கடதே வேதவேத்யார்தசிந்தா பஶ்சாத்து ஸ்நாநபூர்வைரவஸரஹரணம் தத்கதம் ஸேதி சேந்ந । ஸ்நாநாதே: ப்ராக்விசாரஸ்ததநுகுணதநாத்யார்ஜநந்யாயதஸ்ஸ்யாதூர்த்வம் ச ஶ்ராவயித்ராத்யவஸரநயதோऽமுஷ்ய லப்யோऽவகாஶ: || ௨௪ ||

ஜ்ஞாதம் கிம்சிந்ந சிந்த்யம் ந ச ததவிதிதம் தத்க்வ சிந்தேதி சேந்ந ஜ்ஞாதாஜ்ஞாதாம்ஶபாஜி ஸ்வபரமதஜுஷாம் சிந்தநஸ்ய ப்ரவ்ருத்தே: । ஸாமாந்யாத்தந்நிராஸே விஹதிரவிஹதா கோ விஶேஷோ விஶேஷே விம்ஶத்யத்யாயதோऽஸாவவிஶதவிஶதீகாரஸாபல்யகல்ப்யா || ௨௫ ||

க்யாதஸ்தர்கோऽப்ரதிஷ்டஸ்ஸ்வயமிஹ முநிநா ஸூத்ரிதம் சைவமேதத்தஸ்மாந்மீமாம்ஸமாநைரபி நிகமகதிர்துர்நிரூபேதி சேந்ந । தர்கஸ்ய ஹ்யப்ரதிஷ்டாம் க்வசிதபிதததா தர்ஶிதோ யஸ்து பந்தாஸ்தத்ஸம்வாதேந ஸர்வம் ந பவதி ஶிதிலம் ஶிக்ஷ்யமாணம் ஸுதீபி: || ௨௬ ||

நாஸ்திக்யாரம்பகத்வம் முநிபிரபிஹிதம் யத்து மீமாம்ஸகாநாம் தத்ப்ராயோ ஹைதுகேஷு ப்ரவிஶதி யதி வா பூர்வபக்ஷப்ரவ்ருத்தௌ । ஶாஸ்த்ரஜ்ஞாநம் ச புத்தேஶ்சலநஜநகமித்யுக்திரந்யாஶயா ஸ்யாந்நோசேத்ரோசேத ஶங்காகபலிதமநஸே கேவல: க்வோபதேஶ: || ௨௭ ||

தர்மஜ்ஞாநாம் முநீநாம் மதமிஹ பிதுரம் தர்மவித்வாக்யஸித்தம் ஸ்வோக்தார்தாத்வைபரீத்யம் ஸ்வயமபிதததே தத்க்வ சிந்தேதி சேந்ந । கர்தவ்யாநாம் விகல்பே முநிவசநமிதே தர்மதைவோபயத்ர வ்யாக்யாபேதாத்விகல்பே த்வநவகதிபவே ஶிஷ்டமேவைகஶேஷ்யம் || ௨௮ ||

ந்யாயாக்யம் தர்மவித்யாஸ்திதிபதமுதிதம் தத்ரதத்ராப்தஶாஸ்த்ரே தேநைவாலம் ததந்யத்பவதி க்ருதகரம் நீதிமாத்ரப்ரவ்ருத்தே: । இத்யேதந்நாநுயோஜ்யம் நயபதவிஷயோ மாநதர்காதிமாத்ரம் மீமாம்ஸாயாம் து தத்தச்ச்ருதிகதிவிஷயா நீதிபேதா நிரூப்யா: || ௨௯ ||

வேதார்தவ்யக்திரஸ்து ஸ்ம்ருதிகணஸஹிதைஸ்ஸேதிஹாஸை: புராணைரங்கைரந்யைஶ்ச கிம் தத்வத புநரபி யத்தத்ர மீமாம்ஸிதவ்யம் । தந்ந ஸ்ம்ருத்யாதிகேऽபி ஹ்யவிததஸரணிர்நீதிஶுத்த்யைவ ஸாத்யா ஸத்பிஸ்ஸாபல்யவித்பிஸ்ததிஹ பஹுபலா கல்பிதேயம் த்ரிகாண்டீ || ௩௦ ||

ஶிக்ஷாம் வர்ணஸ்வராதேஸ்ஸுபதவிபஜநம் தந்நிருக்தம் விசித்ராம் சந்தோவர்கவ்யவஸ்தாம் ஸமயநியமநம் ஸாத்வநுஷ்டாநக்ல்ருப்திம் । ஸ்ம்ருத்யாத்யைர்பாகயுக்மப்ரதநமத நயஸ்தாபநம் ச ஶ்ரயந்தீ மீமாம்ஸா வேதவாக்யே வ்யபநயதமநீ வ்ருத்திமர்த்யாம் வ்யநக்தி || ௩௧ ||

மீமாம்ஸாஸூத்ரவ்ருத்திப்ரப்ருதி நிகமவந்ந ஸ்வரூபேண நித்யம் விச்சேதஶ்ச ப்ரவாஹே நியத இதரதா பூர்வஹாநாத்யயுக்தே: । தஸ்மாத்தந்மத்யகாலேஷ்விவ பவது ஸதா நைரபேக்ஷ்யம் ஶ்ருதீநாம் தந்ந ப்ரஜ்ஞாபராதப்ரஶமநருசிபிஸ்ஸூரிபிஸ்ஸூத்ரக்ல்ருப்தே: || ௩௨ ||

தர்மாதேர்நிர்ணயே ஹி ஶ்ருதிரிஹ கரணம் ஸா ச நித்யாநபேக்ஷா மீமாம்ஸா க்வோபகுர்யாதிதி ந யத இதம் ஸேதிகர்தவ்யதாகம் । ந ஸ்யாதத்ராநவஸ்தா விதிஷு சரமவித்யந்தவந்நைரபேக்ஷ்யாத்ஸிம்ஹாரண்யாதிநீத்யா மித உபகுருதோ மாநதர்கௌ யதார்ஹம் || ௩௩ ||

நித்யாம்நாயப்ரஸாத்யே ந கலு கரணநிஷ்பாதகம் கிம்சந ஸ்யாந்நிஷ்பந்நே சாநபேக்ஷ்யம் கரணமிதி வதந்வக்தி ச ஸ்வேஷ்டபங்கம் । யோக்யத்வாதேர்விமர்ஶோ ந ஹி பவதி முதா தர்கதோऽஸ்யாபி தத்வத்ஸ்யாதேவம் ஸம்நிபத்யோபக்ருதிரிதரதா வேதி சிந்த்யம் யதார்ஹம் || ௩௪ ||

ஶ்ருத்யங்கௌ(க்ஷௌ) ஶப்ததத்வச்சகநமத ஸஹவ்யாஹ்ருதிர்வாக்யமந்யைராகாம்க்ஷா ப்ரக்ரியாங்கேஷ்வத புநருதிதஸ்ஸம்நிதிஸ்ஸம்நிதாநம் । நாமாப்யாத்வர்யவாதி ஸ்புரதவயவஶக்த்யந்விதம் நாமதேயம் தேஷாமேஷாம் விரோதே ப்ரதமமதிகுணம் தேந பாஶ்சாத்யபாத: || ௩௫ ||

ஸர்வம் ஸ்ரஷ்டா ஸ தேவ: ப்ரக்ருதிபுருஷதத்கர்மபூர்வைஸ்ஸஹாயைஸ்தத்வாநுக்தஸ்ததந்யே கிமுத ஜநிமதாம் கிம் ந ஸாமக்ர்யதீநம் । தர்கேணாநுக்ரஹோऽத: ப்ரமிதிஜநகதாம் ப்ராணயேத ஶ்ருதீநாம் ஸ்பஷ்டே தர்காநபேக்ஷா க்வசிதபி ந ததாபாவஸார்வத்ரிகத்வம் || ௩௬ ||

கேநேதாநீம் ஸுஸாதா ஜகதி மிததியா க்ருத்ஸ்நவேதார்தசிந்தா மத்ய: காண்டஶ்ச லுப்தஸ்திதிரிஹ நிகமைரல்பஶேஷைரபாவி । ப்ரஜ்ஞாதவ்யே ஸஶேஷே ப்ரமிதமபி கலு ஸ்யாதநாஶ்வாஸபாத்ரம் தச்சிந்த்யம் கல்பஸூத்ரப்ரப்ருதி க்ருததிய: ஶக்யசிந்தா ந துஷ்யேத் || ௩௭ ||

ஆதத்தே ப்ரஹ்மசாரீ ஸ்வவிஹிதமநகம் ந ஸ்வயம் சிந்திதார்தஸ்தத்வத்குர்யாத்க்ருஹஸ்தப்ரப்ருதிரபி முதா தத்ர மீமாம்ஸநம் சேத் । தந்நாஶேஷை: பரோக்த்யா ஸ்வசரிதசரணம் ஶ்ரத்ததாநாபிநந்த்யம் மூலம் ஜிஜ்ஞாஸமாநை: ஸ்வயமதிகதயே நிர்விஶங்கோ விசார: || ௩௮ ||

ஸ்வீக்ருத்யாநர்ததாம் தத்விரஹமபி விதேராந்யபர்யேதராப்யாம் பக்ஷௌ பூர்வாபரௌ யே பரிஜக்ருஹுரிஹ ஸ்வோக்திபாதாதயஸ்ஸ்யு: । வ்யுத்பத்த்யாதிஸ்வபாவாத்ஸ்வத உபஜநிதாபாததீத: ப்ரவ்ருதௌ மீமாம்ஸாக்ஷேபதத்ஸ்வீகரணகதநயோர்ந க்வசித்வ்யாஹதி: ஸ்யாத் || ௩௯ ||

ஸ்வாத்யாயஸ்யார்தவத்வாச்ச்ரவணமபிததேऽதீதவேதஸ்ய பாஷ்யே தத்கல்வாபாதபோதப்ரஜநநஶகநவ்யக்திஸித்த்யைவ பாவ்ய(ஷ்ய)ம் । நைரர்தக்யம் து ஶங்காஸ்பதமிஹ ந பவேத்ஸத்பிரத்யாபிதாநாம் நோ சேச்சுஶ்ரூஷணாதிப்ரயதநகதநம் துஸ்ஸஹம் கஸ்ஸஹேத || ௪௦ ||

ப்ராஞ்சம் ஸ்வாத்யாயலாபம் ஸ்வயமிஹ து பலம் ஸ்வாந்யஸித்தம் விஹாய வ்யர்தா கௌமாரிலாநாமநியதகதிமத்விஶ்வஜிந்ந்யாயஶங்கா । சிந்தாவைதத்வபங்கே த்வவஸரவிஹதி: ஸ்நாநஶிஷ்ட்யேதி மந்தம் ஸ்யாத்காலஶ்ஶ்ராவயித்ராத்யவஸரவதிதி ஸ்தாபிதம் பூர்வமேவ || ௪௧ ||

அவ்யுத்பந்நஸ்ய ஶப்த: கதமிவ ஜநயேத்காஞ்சிதாபாதபுத்திம் ஸ்வாங்கைஶ்சேத்தத்ர சைவம் க்ரஹ இஹ து ஸ கிம் ஸாங்க இத்யல்பமேதத் । ஸாங்கேஷ்வாபாதபோதம் ஸ ஹி ஸஹ ஜநயேத்ஸம்ஸ்க்ருதப்ராயதேஶே த்ருஷ்டஶ்சாங்கோபகாரஸ்ததநுகுணமதஸ்தத்க்ரஹம் கேசிதூசு: || ௪௨ ||

தத்ஸாம்யே த்வர்தசிந்தா க்ரமநியதிகதிர்நேக்ஷ்யதேऽங்காங்கிவர்கே தௌஷ்கர்யம் யௌகபத்யே தத இஹ கதமாரம்ப இத்யப்யசிந்த்யம் । ஸௌகர்யே தாரதம்யாத்ஸ்வயமுபநிபதச்ச்ராவகாதிக்ரமாத்வா ஸ்வேச்சாவைசித்ர்யதோ வா க்ரம இதி ஸகலாரம்பஸம்பூர்திஸித்தே: || ௪௩ ||

ஸித்தம் ஸாத்யம் ச தர்மம் ப்ரபவதி கதிதும் தர்மஶப்தோऽதவாऽர்தாதாராத்யாதேர்விசார: ஸ்புரது நிகதித: க்ருத்ஸ்நசிந்தோத்யமஶ்ச । ஸ்வாத்யாயத்வாவிஶேஷே ஸ்திதவதி நிகிலேऽதீதநாநாம்ஶசிந்தா கேஷாம்சித்த்வேகதேஶாத்யயநமகதிதஸ்தே து நாத்ர ப்ரஸக்தா: || ௪௪ ||

தர்மஸ்ஸூத்ரே த்விதீயே நநு பரிபடிதஶ்சோதநாலக்ஷணோऽர்தஸ்தேநாஸ்மிந் ஸித்ததர்மக்ரஹணமநுசிதம் தந்ந தல்லக்ஷணைக்யாத் । ஶாஸ்த்ரோக்தேஷ்டாப்யுபாயஸ்ஸ இதி கலு ஸமம் லக்ஷிதௌ ஸித்தஸாத்யௌ ஸ்வீகார்யஸ்ஸ்வேஷ்டஸித்த்யை ய இஹ ஸ து பவேத்தஸ்ய தஸ்மிந்நுபாய: || ௪௫ ||

ஆஸம்ஸாரம் ப்ரஸித்தே பகவதி ஸஹஸா பிப்யதோऽபஹ்நவோக்தேர்நேஶாந: க்ஷிப்யதே கிம் த்வநுமிதிரிதி யே பக்ததாம் பாவயந்தி । பத்ராஸ்தே பாரதாதிப்ரணிஹிதமநஸாம் நாஸ்திகத்வம் குதஸ்ஸ்யாந்நித்யம் தர்மம் ஜஹுர்யே விசிநும இஹ தாந்வேதவாதாந் குவாச: || ௪௬ ||

ஸத்வாராத்வாரவ்ருத்தித்விதயநியதயா வாசகாநாம் ப்ரவ்ருத்த்யா ஸர்வஶ்ருத்யர்தபூத: ஶ்ருதிபிரபிஹிதஸ்தஸ்ய சோக்த்யா ததோऽந்யை: । தஸ்மாதீஶோ விதந்வந்நிஜமஹிமபலாத்விஶ்வமேகாதபத்ரம் ப்ரக்யாதஸ்ஸார்வபௌம: பஶுபிரிவ ந ஸம்வேத்யதே மோஹநிக்நை: || ௪௭ ||

தர்மத்வாரா விசார்யம் நிகிலமநுஸ்ருதம் சத்ரிநீத்யாऽதவா ஸ்யாத்தாத்பர்யாரோஹி ஸர்வம் ப்ரதயிதுமஜஹல்லக்ஷணேயம் ஸமீசீ । ஆபாதஸ்பூர்திஸாம்யாதநபிமதபரீஹாரநித்யோந்முகாநாம் ஹேயப்ரக்யாபநார்தம் த்ருவமியமகிலைரத்ர நிர்தாரணீயா || ௪௮ ||

தர்மாதேவ ப்ரயுக்தாதபிதததி ஸதாம் தர்மகாமார்தமோக்ஷாந்நாந்யார்தௌ காமமோக்ஷௌ தநமபஹுபலம் தோஷவர்காந்விதம் ச । ஸித்தாநேகாதிகாரைர்த்ருதிக்ருதயமதஸ்ஸேவ்யதே ஸாவதாநைராதாவேதம் நிபத்நந்விஷயபலயுதம் ஶாஸ்த்ரமாவிஶ்சகார || ௪௯ ||

தத்தத்கர்மப்ரவாஹப்ரபவருசிபிதாதாரதம்யாநுரோதாத்வேதே வாத்ஸல்யபாஜி வ்யதிஷஜதி சதுர்வர்கசர்யோபதேஶ: । உக்தம் மோக்ஷப்ரதாநே த்ரிகமிதரதபி ஹ்யாதிதோ பாரதாதௌ விஸ்ரம்பார்தம் து முக்தேஸ்ததிதரகதநம் கீர்திதம் ஸாத்வதே ச || ௫௦ ||

அஸ்யாஸௌ க்ரந்தராஶேர்விஷய இதி மதி: ப்ரேக்ஷித்ரூணாம் ஸ்வதஸ்ஸ்யாந்மோகா பூர்வம் ததுக்திர்நதிரிவ ந ஹி ஸா பாவிநீ பத்ரசர்யா । உத்தேஶோऽப்யர்தஸித்தஸ்ததுசிதவபுஷோ லக்ஷணஸ்ய ப்ரணீதௌ ஸத்யம் ஸம்க்ஷிப்தத்ருஷ்டேர்மதிரவதததீ ஸம்தித்ருக்ஷேத ஶேஷம் || ௫௧ ||

ஆப்தத்வம் க்ரந்தகர்துர்யதி விமதமிஹ ஸ்வேந கிம் தத்பலோக்த்யா தந்நிர்தாரே ததஸ்தத்பலமநுமிமதே நிஷ்பலா ஸேத்யஸாரம் । ஸந்தேஹேபி ப்ரவ்ருத்திம் ப்ரஜந(ஸபல)யிதுமியம் கல்பதே விஶ்வத்ருஷ்ட்யா நிஶ்ஶங்காநாம் நிஜேஷ்டம் ப்ரமுகயதி ததோ துக்ஷயேத்ஸம்ஜிக்ருக்ஷாம் || ௫௨ ||

ஸூத்ரேऽஸ்மிந்நாஸ்தி நீதிர்விஷயபலகதாமாத்ரமேவோபஜீவ்யம் யத்ஸாம்நாம் வக்ஷ்யமாணம் ததநுஸரணதோऽதீதிரத்யாயஶேஷ: । இத்யாஹு: கேசிதேதந்ம்ருதுபலமபி சாதர்மசிந்தாऽப்யகாரோபஶ்லேஷாத்கல்பநீயேத்யபி பரிஜக்ருஹு: க்லிஷ்டகத்யந்தரம் தத் || ௫௩ ||

வக்தும் கஞ்சித் ப்ரபந்தம் யதி விஷயபலே தஸ்ய பூர்வம் ப்ரவீதி ஸ்பஷ்ட: ஸம்பந்தவர்க: கிமிதி புநரிமம் வர்ணயேதேத்யவர்ண்யம் । தத்தத்ஸம்பந்தவர்கப்ரமதநகதநோத்தண்டவைதண்டிகோக்திவ்யாமுக்தச்சாத்ரஷண்டப்ரமபிதுரகிராமாந்ருஶம்ஸ்யம் ந ஶாஸ்யம் || ௫௪ ||

காம்யம் கர்மைவ தர்மஸ்ஸுகஜநகதயா து:கஹேதுஸ்த்வதர்மோ தர்மோऽதர்மஶ்ச ந ஸ்யாதநுபயஜநகம் நித்யமித்யாஹுரேகே । மந்தம் தந்நித்யவர்கேऽப்யநபிமதநிவ்ருத்த்யாத்யபீஷ்டார்தவத்த்வாத்தர்மத்வே துர்நிவாரே ப்ருதகபிலபநம் கோபலீவர்தவத்ஸ்யாத் || ௫௫ ||

ஜ்ஞாநம் ஸூத்ரே விசாரஸ்தததிகரணதோ நிர்ணயஸ்த்வர்தலப்யஶ்சிந்தாயாம் ஸந்ப்ரயோகோ விதிபரிஹரணாத்ராகஸித்திம் வ்யநக்தி । தர்மஸ்யேத்யத்ர ஷஷ்டீ ப்ரதிபதவிஹிதா யத்யபி ஸ்யாத்ததாऽபி ப்ரோக்தா க்ருத்யோகஜேயம் ஸமஸநவிஷய: ஶாபராகூதமந்யத் || ௫௬ ||

ஜிஜ்ஞாஸாம் நிர்ணிநீஷாம் விதுரிஹ கதிசித்தத்ர கம்யோ விசாரஸ்தஸ்யைவாரம்பயோகாதிஹ ஸ து பவது ஜ்ஞாநமிச்சாதிரூடம் । ஸாமாந்யோக்திர்விஶேஷே ப்ரகரணவஶதோ விந்ததே ஸ்வாம் ப்ரதிஷ்டாம் நோசேத்விஶ்ராந்திரஸ்யா: கதமிஹ பவதாம் நிர்ணயாக்யே விஶேஷே || ௫௭ ||

ராகப்ராப்தோ விசாரோ யதி விததமிதம் தத்விதாநாய ஸூத்ரம் மைவம் வித்யந்தரத்வாந்நஹி ததகரணே பாபமத்ர ப்ரகாஶ்யம் । ப்ராப்தா ராகாத்ப்ரவ்ருத்திஸ்த்வவஸதநவதீ பூர்வபக்ஷோக்தயுக்த்யா ப்ரத்யாபத்யேத ஸித்தாந்த்யபிஹிதநயதஸ்ஸேஷ்டஹேது: ப்ரஸித்தா || ௫௮ ||

ஸம்யங்ந்யாயை: பரீஷ்டி: கரணமவகதம் லோகதஸ்தத்த்வபோதே நைவாஸ்மிந்வித்யபேக்ஷா ந யதி கதமஸௌ நேஷ்யதே போஜநாதௌ । ராகப்ராப்தே ஹி தஸ்மிந்நியமயதி விதி: ப்ராங்முகத்வாதிமாத்ரம் தத்வந்மீமாம்ஸமாநே ஸ்வயமத நியமா: கேவலம் ஸந்து கேசித் || ௫௯ ||

க்ருத்யே ராகம் விதந்வந்விதிரபி புருஷம் ப்ரேரயேத்தத்ர காம்யே ராகாபாவாந்நிவ்ருத்தோ ந பவதி பலபாக்தேந ந ப்ரத்யவேயாத் । நித்யே ஸ்யாதந்யதாऽத்ர த்வவிதிஸமுதிதாத்ராகதஸ்ஸம்ப்ரவ்ருத்தௌ ஶுத்தாம் விந்தேத புத்திம் ததபவந இஹ ப்ரத்யவாயஸ்த்வநுக்த: || ௬௦ ||

ஸ்வேச்சாயா ஹேதுதாயாமநியதிரிதி சேத்தந்ந தத்தோத்தரத்வாத்க்வாசித்க்யா த்வப்ரவ்ருத்த்யா ருதுகமநநயாத்ஸந்ததிம் ஸா ந ஜஹ்யாத் । வைதத்வஸ்தாபநேऽபி ஹ்யலஸஜடவிதித்யாகிநோ ந ப்ரவ்ருத்தாஸ்தஸ்மாதாஸ்மாகத்ருஷ்ட்யா ஸ்வமமிஹ யதநம் தத்க்ஷமே ஸ்தாபநீயம் || ௬௧ ||

அத்யேதுஸ்ஸ்வோபயுக்தாவகதிரத மநாக்தத்புபுத்ஸு: ப்ரவத்ஸ்யந் ஸம்ருத்த: பூர்வயுக்த்யா பரத இஹ புந: ப்ரஸ்தித: ப்ராப்ஸ்யதீதி । ஜ்ஞாத்வோத்ஸ்வப்நாயிதாத்வா கிமபி நயவிவிக்த்யா ஹி தந்ந வ்யதிஸ்தே ராகாதேவ ப்ரவ்ருத்தி: ப்ரதமமிஹ விதிப்ரேரணாகாங்க்ஷிணோऽபி || ௬௨||

வ்யாப்தத்வாஸந்நதாத்யைர்க்ரஹணமிஹ பலம் தேந சாऽऽவ்ருத்திஸித்திர்வைதுஷ்யந்யாயதஸ்ஸ்யாத் பலதி ச நியமோऽப்யந்யதஸ்தத்வதேவ । வர்ணைஸ்ஸாமர்த்யவத்பிஸ்த்ரிபிரிதி விதயஸ்ஸ்வர்ககாமாதிநிஷ்டாஸ்ஸம்ப்ராப்தா நைரபேக்ஷ்யம் ந ததிதரஸஹா த்ரவ்யபாவ்யே யதா ஹி || ௬௩ ||

ப்ரத்யக்ஷாதிப்ரமாணைர்நிஜவிஷயமிதௌ வித்யபேக்ஷா ஹ்யஸித்தா ஶப்தோऽந்யார்தஸ்ஸ்வவமர்தம் ப்ரகடயிதுமலம் பத்ரதீபாதிநீத்யா । ஶக்திர்நார்தே ஸ்வகீயா யதி நியமவிதிர்த்ருஷ்டஹாநேர்ந ஸித்யேத் வாக்யே வித்யுக்த்யபாவேऽப்யவகதிருசிதா வ்யர்தவாக்யே யதா ஹி ||

ஸ்வர்கே வாऽऽசார்யகே வா பல இஹ கதிதே ஜாயதே ஸ்வார்தபுத்தி: ந ஹ்யந்யத்ரோபயோகே விதிவசநபலாத்வார்யதே ஶப்தஶக்தி: । பாதோ ஹேதோஶ்ச தோஷோ ந பவதி நிகமே மாநதாऽந்யாநபேக்ஷா தஸ்மாந்நாம்நாயபாகே க்வசிதபி கடதே பூர்வபக்ஷ்யுக்தக்ல்ருப்தி: ||

ஸ்வாத்யாயப்ராப்தயே ஹ்யத்யயநமபிஹிதம் பாவகாதாநஸாம்யாத் வ்ரீஹ்யாதிப்ரோக்ஷணாதி: ஸ்வக்ருதிஷு கதிதா ஸம்ஸ்க்ருதிர்வாதிமுக்யை: । ஸித்தஸ்ஸம்ஸ்கார்யபாவோ நிஜநிகமகிராம் பாவிகார்யோபயோகாத்த்ருஷ்டாந்யார்தோ விபக்தேர்விபரிணதிவஶாத்ஸக்துஹோமஸ்த்வகத்யா ||

த்ருஷ்டார்தா ஸம்ஸ்க்ரியேயம் ந பவதி கடதே ஹ்யந்யதாऽப்யத்ர த்ருஷ்டம் நாத்ருஷ்டார்தாऽபி வைதப்ரகரணவிரஹே ந ஹ்யஸௌ ஸ்யாத்ததர்தா । தஸ்மாத்ஸ்வாத்யாயஸாத்யாத்யயநவிதிரஸௌ ஸக்துஹோமாதிகத்ஸ்யாந்ந ஸ்யாதுக்தோத்தரத்வாந்ந கதமிதரதாऽऽதாநமர்த்யம் ந யோஜ்யம் || ௬௪ ||

அத்யேதுஸ்ஸம்ஸ்க்ரியைஷாऽத்யயநமிதி கில ஸ்யாந்நியோகார்ததாயாம் தாமேவ ப்ரோக்ஷணாதிஷ்வபி கதிமவதந் கேசிதேதத்து வார்தம் । பாவார்தைர்த்ரவ்யநிஷ்டைரதிஶய உசித: கர்மபூதேஷ்வபாதே தஸ்மாத்ஸ்வாத்யாயஸம்ஸ்க்ருத்யுபபதநகதிர்பாஷ்யகாரைரபாஷி || ௬௫ ||

ஸ்வாத்யாயம் ஸம்ஸ்க்ரியார்ஹம் கதமிவ கதயேச்சப்தமத்ரவ்யமிச்சந்த்ரவ்யம் ஸம்ஸ்காரமர்ஹேதிதி ஹி நயவிதஸ்தந்ந தாத்பர்யபேதாத் । ஆராத்யப்ரீதிரேவ ஹ்யதிஶய உதி(சி)தோ நைகமைஶ்சோதிதேஷு ஸ்வாதீதஸ்ஸ்யாதஸௌ தத்விஷய இதி தஶா தாத்ருஶீ ஸம்ஸ்க்ரியாऽத்ர || ௬௬ ||

நித்யம் சேந்நிஷ்பலம் ஸ்யாத்பவதி து பலவத் காம்யபாவாதநித்யம் மைவம் த்யாகேந தாத்ருக்க்ரஹணபலவத: ப்ரத்யவாயாநுஶிஷ்டே: । நைஷ்பல்யம் ஸர்வதா சேத்கதமிவ மதிமாம்ஸ்தத்ர புத்த்யா ப்ரயஸ்யேத்தஸ்மாந்நித்யேऽப்யபூர்வம் ததிதரதபி வா ஸ்யாத்பலம் தத்ரதத்ர || ௬௭ ||

து:காபாவஸ்ஸுகம் வா ததுபயகரணம் தஸ்ய சோபக்ரியார்ஹம் பும்ஸ: ப்ரேப்ஸோ: பதம் ஸ்யாத்கதய ததிதரத்கார்யமித்தம் கதம் தே । தத்ஸித்த்யா கர்மயோக்யோ யதி பவதி ததா ஸ்யாத்க்ருஹீத்யாऽக்ஷராணாம் வேதாநத்யாயபூர்வம் ததிதரயதநே ஶூத்ரதாதி ஸ்மரந்தி || ௬௮ ||

ஸூத்ராத்ஸம்மாநநாதேருபகத இஹ த: கர்த்ரபிப்ராயபாதீ த்ரேதாऽந்யோக்தாம் கதிம் து க்ஷபயதி வரணாதாநஸாத்யாவமர்ஶ: । ஸ்பஷ்டம் கர்தர்யகர்தர்யபி ஹி பலமிதம் பூர்வஸூத்ரப்ரஸூதம் ஸவேதித்ரோர்த்வயோஶ்சாவ்யவஹிதமபி தத்த்ருஶ்யதேऽகர்த்ருகாமி || ௬௯ ||

நிர்ணீதம் யாஜயேதித்யபி யஜநவிதௌ தத்பரம் நீதிவித்பிஸ்தத்ப்ராயாத்யாபநோக்தாவுபநயநமபி ஹ்யந்தரங்காவருத்தம் । தஸ்மாதத்யேத்ருஸம்ஸ்க்ருத்யுபநயநபலம் தத்பலார்தக்ரியார்தம் நோ கல்வாசார்யகாக்யம் கிமபி பலமிஹாலௌகிகம் ஶக்யஶங்கம் || ௭௦ ||

ஶிஷ்ய: கிஞ்சோபநீதோ வரமத குரவே கிம்நிமித்தம் ப்ரயச்சேதாசார்யத்வம் வரஶ்சேத்யுபயமபி பலம் கல்பயந் ப்ராந்தகல்ப: । வ்ருத்த்யர்தாத்யாபநம் ச ஸ்ம்ருதிபிரதிகதம் க்வாபி நாசார்யகார்தம் நோ சேந்நாநாப்ரகாரா விதய இஹ ததா தத்ரதத்ராऽऽவிலா: ஸ்யு: || ௭௧ ||

தத்தத்காமோபநீதாவுபநயநபலம் கர்த்ருகாமீத்யயுக்தம் தத்ஸாமாந்யாத்ததேகாஶ்ரயபலமிஹ நஸ்த்வஷ்டவர்ஷோபநீதௌ । ஸித்தேऽந்யத்ர ப்ரதாநே குணபலமுசிதம் தஸ்ய நாத்யாபி ஸித்தி: நித்யம் காம்யப்ரயோகே கடிதமிதி ப்ருதக்காலிகத்வம் து ஸஹ்யம் || ௭௨ ||

யந்நித்யம் ப்ரஹ்மசாரிண்யபரமபி கதம் தஸ்ய தஸ்மிந்ப்ரபோத: பித்ராத்யைஶ்ஶிக்ஷிதத்வாதிதி து ஸமமிதம் ஸர்வஹாநம் ந சேத்ஸ்யாத் । ஸம்ஸ்கர்தாரம் தமீப்ஸேத் தத உசிதமதீயீத சேத்யாதித்ருஷ்ட்யா நேத்தந்தாயா: ப்ரபோதோऽஸ்த்யவிதிதநிகமேऽப்யஷ்டவர்ஷாதிமாத்ரே || ௭௩ ||

ஶிஷ்யஸ்ய ப்ராஹ்மணத்வப்ரப்ருதி தவ மதே யத்வதாசார்யகார்தம் ஶிஷ்யோத்கர்ஷாய தத்வத்விதிரயமிஹ நஸ்தாத்ருகாசார்யதர்ம: । ருத்விக்தர்மாதயோ வா கதிகதி விஹிதா யாயஜூகாதிஸித்த்யை தஸ்மாத்யோக்யோபநீத: ஸநியமகமதீயீத சேத்யேவ யோஜ்யம் || ௭௪ ||

யச்சாத்ராத்யாபயேதித்யபிதததி பதே ஸ்வேஷ்டஸித்த்யாநுகுண்யம் தச்சோந்நீதம் ப்ரமாதாண்ணிச இஹ ந கிலாகர்த்ருகாமித்வமர்த்யம் । வித்யாதாநாதத்ருஷ்டம் யதபி நிஜகதுஸ்தேந நாசார்யகம் ஸ்யாச்சத்வாரஶ்சாஶ்ரமாஸ்தத்விதிமநுஸரதாம் ஸம்ப்ரதாநீபவந்தி || ௭௫ ||

ஆசார்யாக்யாநிவேஶே ததிதரவதிஹ ஸ்ம்ருத்யுபாத்தம் நிமித்தம் ஸித்திர்யா சாநுஷங்காந்ந ஹி கிமபி ததுத்தேஶத: ஸ்யாத்விதாநம் । ஸ்நாநோத்கர்ஷ: ஸ்ம்ருதேஶ்சேத்யஸதுபநிஷதி ஸ்ம்ருத்யுபாத்தக்ரமோக்தே: ஶ்ரௌதாதீத்யோரஸாம்யம் ஸ்ம்ருதிகதமபி சாபோஹ்ய தௌல்யார்த்யமூஹ்யம் || ௭௬ ||

ஆசார்யாயேத்யதீதிம் வதஸி பரமதே நிர்நிமித்தாம் பரஸ்தாதாசார்யஸ்யேத்யதீதிஸ்தவ கிமு ஸநிமித்தத்வமப்யேதி பூர்வம் । பாவ்யேऽர்தே லக்ஷணாம் சேத்கதயஸி விஹதேஸ்ஸம்பவாத்ஸா ஜகந்யா பூதே து ஜ்யாயஸீயம் ததிஹ ஸநியமாத்யாபநே ஶப்த ஏஷ: || ௭௭ ||

|| இதி தர்மஜிஜ்ஞாஸாதிகரணம் ||