śrīmadvēdāntācāryaviracitā
mīmāṃsāpādukā
mīmāṃsāpādukā vēdāpairuṣēyatādhikaraṇam
kartṛpratyāyakāssyuśśrutiṣu suviditāḥ kāṭhakādyāssamākhyāstēnēmāḥ pauruṣēyyastadiha kuśalinī vipralipsādiśaṅkā . maivaṃ śārīrakōktāṃ saraṇimavayatāṃ nityasiddhēṣu vēdēṣvāviṣkārēädhikārāt katicana puruṣāḥ kartṛnirdēśamāpuḥ . 159 .
kalpēkalpē dayāluḥ sthiracarakṛdadhiṣṭhāya rūpaṃ kaṭhādyaṃ śākhābhēdānvicitrān samatanuta tatōädhyāpayāmāsa carṣīn . ityuktaṃ nyāyabhaktairidamapi ca paraṃ bhaktimātraprasūtaṃ nirmāṇādhyāpanē dvē kimiti nigaditē paścimēnaiva labhyē . 160 .
vākyatvātkartṛmattvē sati nigamagirāṃ kartṛbhēdē tu cintyē vṛddhavyāhārasiddhāstadavadhṛtikṛtaḥ kāṭhakādyāssamākhyāḥ . ityēṣā mugdhabhāṣā bahunigamahatā bādhaśūnyā vipakṣē nāsau vākyatvahēturnigamakṛtakatāṃ saṃprayōktuṃ kṣamēta . 161 .
vēdānāṃ yacca śākhāvibhajanamuditaṃ dvāparāntē caturṇāṃ nānityatvaṃ tataḥ syātsamuditapṛthagāmnānamātrapravṛttēḥ . kṛtsāmnānakṣamāṇāmupacitatapasāṃ gōcaraḥ kṛtsnamādau paścāttu jñānaśaktyōrapacayaniyamādvyāsaklṛptissamīcī . 162 .
vēdāddvēdhāäpradhṛṣyāt bhavati vimṛśatāṃ vēdanityatvasiddhirmanvādīnāṃ ca vākyairavitathavacasāṃ bādhadōṣātivṛttaiḥ . aṅgōpāṅgairaśēṣairapi kathitamidaṃ sadgṛhītaistadasminprādurbhāvādimātraṃ prajanayati vibhussōäpi pāramyaramyaḥ . 163 .
kartā dṛṣṭaḥ śrutō vā na hi parakathitastāpasādiḥ śrutīnāṃ pradviṣṭōktirna tattvasthitimavagamayēnnātiśaktā niyōktum . śraddhēyairanyathōktyā bhajati ca vihatiṃ śaṅkanēätiprasaktiśśaṅkā sārvatrikī ca svajanivihatikṛtsarvacētaḥpratīpā . 164 .
anyā manvantarēṣu śrutiriti ca vacaḥ kālayōgapravāhājjapyaśrutyādinītyā na kathamitarathā dravyapūrvēṇa bhēdaḥ . diṣṭā yatrānadhītē munibhiranaghatā tatra tatkartṛtōktā prōktaṃ brahma svayaṃbhvityapi janivilayābhāvamatra smaranti . 165 .
kalpādāvēvamīśaḥ kathayati nigamānpūrvayaivāäänupūrvyā tadvanmanvantarādiṣvapi śithilasamādhānamātraṃ kramaiḥ syāt . nityaśrutyaiva bādhādupajanivilayau nānumānaiḥ prasādhyau mīmāṃsāprācyapādaprasṛtiravihatā dēśikairdarśitēyam . 166 .
anyairapyarthavādaprabhṛtiṣu nihitairādimādhyāyabhēdairmānaṃ tattatpravṛttyā nigamamiha munissūtrayāmāsa sādhvyā . itthaṃ prāmāṇyasiddhiṃ vyavaharaṇadaśābhāvinīṃ bhāvayantassvābhīṣṭasthāpakānāmapi khalu vacasāṃ mūlaghātaṃ sṛjanti . 167 .
grāhyaṃ sarvatra mānaṃ parabhajanavidhau bhēdatādātmyacarcā tatraivāṅgaprayuktī parikaraghaṭanē mārgabhēdakramāptiḥ . kartā vairāgyapādaprabhṛtiṣu vividhāvasthitiḥ sthāpanīyaśśēṣaṃ cāśēṣamīdṛgvilagati bahuṣu brahmakāṇḍasthalēṣu . 168 .
śrīmadrāmānujōktāṃ smṛtimanusaratāmaikaśāstryādisiddhēravyājōpāyavidyāpathikagatividhau nyāsi diṅmātramētat . śēṣaṃ cāśēṣamitthaṃ śitamatibhiranuprēkṣya saṃrakṣitavyaṃ kṣudrakṣōbhārhatarkōditakuhakakathāvarṇidurnāṭakēbhyaḥ . 169 .
saṃkṣiptaṃ vistṛtaṃ vā sarasabahumataṃ sāvadhānapriyaṃ vā prādhānyēna praṇītaṃ paraphaṇitipariṣkāravṛttyā sthitaṃ vā . śikṣāsaukaryatuṣṭipracitagurujanānugrahēddhaṃ sudhībhiśśraddhēyaṃ nāthajuṣṭaśrutiyuvatiśirōbhūṣaṇaṃ bhāṣaṇaṃ naḥ . 170 .
tattatpratyarthivargapracakitanigamastōmatattvārthacintā viṣvagvaighaṭyaghaṭṭōnmathanapaṭudhiyā vēṅkaṭēśēna klṛptā . akṣōdyā tarkalōṣṭairatimahati padēäpyatyajantī svasīmāṃ mīmāṃsāpādukēyaṃ mitipathagatikṛnmṛdnatī kaṇṭakaugham . 171 .
vikhyātō vēdaghaṇṭāpatha iti vitatiṃ prastutāṃ prastutārthāmutpadyantāṃ pṛthivyāmupaniṣadagadaṅkāravācaḥ pravācaḥ . mithyādṛṣṭipravāhōditakumatikathākandalīkandalīnāṃ dṛṣṭyaivālīkalipsādṛḍhanihitamatiṃ daityarōdhī ruṇa(ddhu)ddhi . 172 .
śākyōlūkyākṣapādakṣapaṇakakapilāmartyavandyapradhānairanyairāmnāyacarcākavacadhṛtikanadgōmukhadvīpibhiśca . baṃhīyaḥ kṣōbhitāäpi śrutiriha bahudhā jāyamānēna gōptrā kālēkālēäbhiguptā kalahamatitarantyakṣatā rakṣatānnaḥ . 173 .
. iti vēdāpairuṣēyatādhikaraṇam .
. iti śrīkavitārkikasiṃhasya sarvatantrasvatantrasya śrīmadvēṅkaṭanāthasya vēdāntācāryasya kṛtiṣu mīmāṃsāpādukā samāptā .