śrīmadvēdāntācāryaviracitā

mīmāṃsāpādukā

mīmāṃsāpādukā vēdasyārthapratyāyakatādhikaraṇam

vākyādvākyārthabuddhau bahuvidhakuhakakṣōbhatō bādhitāyāṃ tatpratyāpattisiddhyai paramiha muninā nyāsi vākyādhikāraḥ . dṛṣṭāpahnutyayōgāddṛḍhataraviditātkāryatō hētusiddhau dantādantiprayāsaḥ punariha viduṣāṃ darpasaṅgharṣatantraḥ . 152 .

vākyādajñātayōgādaviditakathanēätiprasaṅgaprasaṅgō maivaṃ vyutpannaśabdastabakamahimatastattadarthōpalabdhēḥ . saṃbandhassyādgṛhītaḥ kathamapi na tu vā tattadarthaiḥ padānāṃ vākyaṃ vākyārthayuktaṃ na tu viditacaraṃ kāvyaklṛptyādidṛṣṭēḥ . 153 .

yadvākyaṃ gōpadādivyatikaritamidaṃ vakti gōtvādimadbhiryuktānvākyārthabhēdāniti sakṛdakhilavyāpisaṃbandhabōdhāt . vākyaṃ vākyārthabōdhē prabhavati tadihātiprasaṅgō na śakyaḥ puṃvākyēäpyēvamēva sthitiriti na tatō vēdavācāṃ viśēṣaḥ . 154 .

vākyaṃ nānyatpratīmaḥ kimapi padasamāhāratastānyamānaṃ vākyasyārthaḥ padārthādanadhika iti nāpūrvarūpōpapattēḥ . anyōnyōpakriyādipraṇidhimati padānyēva vākyaṃ bhavēyurvākyārthatvaṃ padārthēṣvapi bhavati mithaḥśliṣṭarūpātirēkāt . 155 .

vākyaṃ cēdapramāṇaṃ nikhilamabhilapēnnāsya vādādhikāraḥ kiṃciccēnmānamiṣṭaṃ taditaradapi tē tādṛśaṃ kiṃ na mānam . ētadyō vā na mānaṃ vyapadiśati sa cābādhatō mānamicchēttasmādāmnāyavākyairakaluṣadhiṣaṇōtpattirakṣōbhaṇīyā . 156 .

vākyādvākyārthabuddhirna ghaṭata iti yadvākyamuktaṃ bhavadbhistaccētsvārthapratītiṃ janayati janayēttadvadanyacca vākyam . nō cēt bhaṅgastvaduktyā na kathamapi bhavēdasmadiṣṭasya tasmādaprāptē vēdavākyānyapi nijaviṣayē māmatāṃ na vyatīyuḥ . 157 .

svavyāghātaprasaktau svaparaghaṭakavadbhāvanaṃ bhrāntakṛtyaṃ mūrkhāṇāṃ paṇḍitānāmapi na hi vihataṃ vākyamiṣṭaṃ pratītyai . dṛṣṭaṃ bōdhaṃ padādyairapalapitumavaśyāyakalpānvikalpānalpaprajñābhinandyānabhidadhatu tatassvōktirēvāpakṛttā . 158 .

. iti vēdasyārthapratyāyakatādhikaraṇam .