śrīmadvēdāntācāryaviracitā

mīmāṃsāpādukā

mīmāṃsāpādukā vēdāpairuṣēyatādhikaraṇam

kartṛpratyāyakāssyuśśrutiṣu suviditāḥ kāṭhakādyāssamākhyāstēnēmāḥ pauruṣēyyastadiha kuśalinī vipralipsādiśaṅkā . maivaṃ śārīrakōktāṃ saraṇimavayatāṃ nityasiddhēṣu vēdēṣvāviṣkārēädhikārāt katicana puruṣāḥ kartṛnirdēśamāpuḥ . 159 .

kalpēkalpē dayāluḥ sthiracarakṛdadhiṣṭhāya rūpaṃ kaṭhādyaṃ śākhābhēdānvicitrān samatanuta tatōädhyāpayāmāsa carṣīn . ityuktaṃ nyāyabhaktairidamapi ca paraṃ bhaktimātraprasūtaṃ nirmāṇādhyāpanē dvē kimiti nigaditē paścimēnaiva labhyē . 160 .

vākyatvātkartṛmattvē sati nigamagirāṃ kartṛbhēdē tu cintyē vṛddhavyāhārasiddhāstadavadhṛtikṛtaḥ kāṭhakādyāssamākhyāḥ . ityēṣā mugdhabhāṣā bahunigamahatā bādhaśūnyā vipakṣē nāsau vākyatvahēturnigamakṛtakatāṃ saṃprayōktuṃ kṣamēta . 161 .

vēdānāṃ yacca śākhāvibhajanamuditaṃ dvāparāntē caturṇāṃ nānityatvaṃ tataḥ syātsamuditapṛthagāmnānamātrapravṛttēḥ . kṛtsāmnānakṣamāṇāmupacitatapasāṃ gōcaraḥ kṛtsnamādau paścāttu jñānaśaktyōrapacayaniyamādvyāsaklṛptissamīcī . 162 .

vēdāddvēdhāäpradhṛṣyāt bhavati vimṛśatāṃ vēdanityatvasiddhirmanvādīnāṃ ca vākyairavitathavacasāṃ bādhadōṣātivṛttaiḥ . aṅgōpāṅgairaśēṣairapi kathitamidaṃ sadgṛhītaistadasminprādurbhāvādimātraṃ prajanayati vibhussōäpi pāramyaramyaḥ . 163 .

kartā dṛṣṭaḥ śrutō vā na hi parakathitastāpasādiḥ śrutīnāṃ pradviṣṭōktirna tattvasthitimavagamayēnnātiśaktā niyōktum . śraddhēyairanyathōktyā bhajati ca vihatiṃ śaṅkanēätiprasaktiśśaṅkā sārvatrikī ca svajanivihatikṛtsarvacētaḥpratīpā . 164 .

anyā manvantarēṣu śrutiriti ca vacaḥ kālayōgapravāhājjapyaśrutyādinītyā na kathamitarathā dravyapūrvēṇa bhēdaḥ . diṣṭā yatrānadhītē munibhiranaghatā tatra tatkartṛtōktā prōktaṃ brahma svayaṃbhvityapi janivilayābhāvamatra smaranti . 165 .

kalpādāvēvamīśaḥ kathayati nigamānpūrvayaivāäänupūrvyā tadvanmanvantarādiṣvapi śithilasamādhānamātraṃ kramaiḥ syāt . nityaśrutyaiva bādhādupajanivilayau nānumānaiḥ prasādhyau mīmāṃsāprācyapādaprasṛtiravihatā dēśikairdarśitēyam . 166 .

anyairapyarthavādaprabhṛtiṣu nihitairādimādhyāyabhēdairmānaṃ tattatpravṛttyā nigamamiha munissūtrayāmāsa sādhvyā . itthaṃ prāmāṇyasiddhiṃ vyavaharaṇadaśābhāvinīṃ bhāvayantassvābhīṣṭasthāpakānāmapi khalu vacasāṃ mūlaghātaṃ sṛjanti . 167 .

grāhyaṃ sarvatra mānaṃ parabhajanavidhau bhēdatādātmyacarcā tatraivāṅgaprayuktī parikaraghaṭanē mārgabhēdakramāptiḥ . kartā vairāgyapādaprabhṛtiṣu vividhāvasthitiḥ sthāpanīyaśśēṣaṃ cāśēṣamīdṛgvilagati bahuṣu brahmakāṇḍasthalēṣu . 168 .

śrīmadrāmānujōktāṃ smṛtimanusaratāmaikaśāstryādisiddhēravyājōpāyavidyāpathikagatividhau nyāsi diṅmātramētat . śēṣaṃ cāśēṣamitthaṃ śitamatibhiranuprēkṣya saṃrakṣitavyaṃ kṣudrakṣōbhārhatarkōditakuhakakathāvarṇidurnāṭakēbhyaḥ . 169 .

saṃkṣiptaṃ vistṛtaṃ vā sarasabahumataṃ sāvadhānapriyaṃ vā prādhānyēna praṇītaṃ paraphaṇitipariṣkāravṛttyā sthitaṃ vā . śikṣāsaukaryatuṣṭipracitagurujanānugrahēddhaṃ sudhībhiśśraddhēyaṃ nāthajuṣṭaśrutiyuvatiśirōbhūṣaṇaṃ bhāṣaṇaṃ naḥ . 170 .

tattatpratyarthivargapracakitanigamastōmatattvārthacintā viṣvagvaighaṭyaghaṭṭōnmathanapaṭudhiyā vēṅkaṭēśēna klṛptā . akṣōdyā tarkalōṣṭairatimahati padēäpyatyajantī svasīmāṃ mīmāṃsāpādukēyaṃ mitipathagatikṛnmṛdnatī kaṇṭakaugham . 171 .

vikhyātō vēdaghaṇṭāpatha iti vitatiṃ prastutāṃ prastutārthāmutpadyantāṃ pṛthivyāmupaniṣadagadaṅkāravācaḥ pravācaḥ . mithyādṛṣṭipravāhōditakumatikathākandalīkandalīnāṃ dṛṣṭyaivālīkalipsādṛḍhanihitamatiṃ daityarōdhī ruṇa(ddhu)ddhi . 172 .

śākyōlūkyākṣapādakṣapaṇakakapilāmartyavandyapradhānairanyairāmnāyacarcākavacadhṛtikanadgōmukhadvīpibhiśca . baṃhīyaḥ kṣōbhitāäpi śrutiriha bahudhā jāyamānēna gōptrā kālēkālēäbhiguptā kalahamatitarantyakṣatā rakṣatānnaḥ . 173 .

. iti vēdāpairuṣēyatādhikaraṇam .

. iti śrīkavitārkikasiṃhasya sarvatantrasvatantrasya śrīmadvēṅkaṭanāthasya vēdāntācāryasya kṛtiṣu mīmāṃsāpādukā samāptā .