॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे साध्योपायशोधनाधिकारः ॥

24.1  यथाधिकरणं प्रभुर्यजनदानहोमार्चना-
भरन्यसनभावनाप्रभृतिभिस्समाराधितः ।
फलं दिशति देहिनामिति हि संप्रदायस्थितिः
श्रुतिस्मृतिगुरूक्तिभिर्नयवतीभिराभाति नः ॥ ५३ ॥
24.2 இப்படி सर्वज्ञமாய், सर्वशक्तिயாய், परमकारुणिकமாய், सर्वशेषिயாய், सपत्नीकமாய், सर्वलोकशरण्यமான सिद्धोपायविशेषந்தெளிந்தாலும் ‘‘आरोग्यमिन्द्रियौल्बण्यमैश्वर्यंशत्रुशालिता । वियोगो बान्धवैरायुः किं तद्येनात्र तुष्यति’’() என்கிறபடியே विवेकமில்லாதார்க்கு गुणமாய்த் தோற்றினவையும் दोषமானபடி கண்டு संसारवैराग्यம் पूर्णமானாலும், ‘‘परमात्मनि यो रक्तः’’(பார்ஹஸ்பத்யஸ்ம்ருதி) என்கிறபடியே प्राप्यरुचिயுண்டானாலும், ‘‘महता पुण्यपण्येन क्रीतेयं कायनौस्त्वया । प्राप्तुं दुःखोदधेः पारं त्वर यावन्न भिद्यते’’(வராஹபுராணம்) என்கிற படியே त्वரை பிறந்தாலும், अनादिயாகவनुवृत्तமான வாज्ञातिलङ्घनமடியாகப்
24.3 பிறந்து நிற்கிற बन्धकமான भगवन्निग्रहத்துக்குப் प्रशमनமாக ‘‘मामेकं शरणं व्रज’’ என்று विधिवाक्यத்தாலும், ‘‘प्रपद्ये’’ என்றनुष्ठानवाक्यத்தாலுஞ் சொல்லப்பட்ட साध्योपायविशेषந்தெளியாதபோது सिद्धोपायभूतனான सर्वेश्वरனை वशीकरिக்க விரகில்லை. ஆகையால் அதினधिकारத்திலும், स्वरूपத்திலும், परिकरங் களிலும் வரும் கலக்கங்களை शमिப்பிக்கிறோம். இப்प्रपत्तिயுமொரு वैदिकधर्मமன்றோ; இதுவுமொரு यागविशेषமாகவன்றோ न्यासविद्यैயிலே ஓதப்படுகிறது; ஆகையாலிது सर्वाधिकारமாககூடுமோ வென்று சிலர் विचारिப்பார்கள். இது सर्वेश्वरனை सर्वருக்கும் शरणமென்றோதுகிற श्वेताश्वतरश्रुतिबलத்தாலே परिहृतம். இவ்வर्थம் ‘‘सर्वलोकशरण्याय’’(ராமா-யுத்த 17-15), ‘‘सर्वयोग्यमनाया समप्रमादमनूपमं । प्रपन्नार्तिहरं विष्णुं शरणं गन्तुमर्हसी’’() त्याद्युपबृंहणங்களாலும்
24.4 “त्रयाणां क्षत्रियादीनां’’(ஸாத்வதஸம்ஹிதை 2-9) என்று துடங்கி शूद्रपर्यन्तங்களான वर्णங்களை யெடுத்து ‘‘प्रपन्नानाञ्च तत्त्वतः’’(ஸாத்வதஸம்ஹிதை 2-9) என்று சொல்லுகிற श्रीसात्त्वतवचनத்தாலும், ‘‘कुयोनिष्वपि सञ्जातो यस्सकृच्छरणङ्गतः । तं मातापितृहन्तारमपि पाति भवार्तिहा’’(ஸநத்குமாரஸம்ஹிதை) என்றுஞ்சொல்லுகிற सनत्कुमारसंहिता वचनத்தாலும் दृढीकृतம். ஆகையால் उपासनம் त्रैवर्णिकाधिकारமாக अपशूद्राधिकरणத்திலே समर्त्थितமானாலும் वैदिकங்களான सत्यवचनादि-கள்போலே प्रपत्तिயும் सामान्यधर्मமாகையாலே यथाधिकारம் वैदिकमन्त्रத்தாலே
24.5 யாதல் तान्त्रिकमन्त्रादिகளாலேயாதல் सर्वருக்கும் प्रपत्त्यनुष्ठानத்துக்கு विरोधமில்லை. काकादिகளும் प्रपन्नராக शास्त्रங்களிலே கேளா நின்றோம். ‘‘मां हि पार्थ! व्यपाश्रित्य येऽपि स्युः पापयोनयः । स्त्रियो वैश्यास्तथा शूद्रास्तेऽपि यान्ति परां गतिम्’’(கீதை 9-32) என்று भगवदाश्रयणमात्रம் सर्वसाधारणமாக शरण्यன் தானுமருளிச்செய்தான். उपासनத்துக்கும் प्रारंभம் त्रैवर्णिकशरीरத்திலேயானாலும் अवसानம் सर्वशरीरத்திலும் கூடுமென்னுமிடம் ‘‘धर्मव्याधादयोऽप्यन्ये पूर्वाभ्यासाज्जुगुप्सिते । वर्णावरत्वे संप्राप्तास्संसिद्धिं श्रमणी यथा’’(விஷ்ணுதர்மம் 10-2-29) என்று श्रीविष्णुधर्मத்திலே சொல்லப்பட்டது. இப்படி उपासनம் त्रैवर्णिकர்க்கே आरंभणीयமானாற்போலே प्रपत्तिயிலொரு नियामकத்
24.6 தாலே सामान्यवचनத்துக்கு सङ्कोचமில்லாமையாலும் विशेषवचन प्राबल्यத்தாலும் இப்प्रपदनம் सर्वர்க்கும் योग्यம். ஆனபின்பு இது தனக்கு विशेषिத்து வேண்டும் अधिकारांशமும் முன்பே சொன்னோம்.

*अतस्त्रैवर्णिकत्वादेर्भावोऽभावोऽपि कस्यचित् । नाधिकारः प्रपत्तेस्स्यादाकिञ्चन्यमनाश्रितः ॥
இவ்வर्थத்தை 11’’குலங்களாய வீரிரண்டிலொன்றிலும் பிறந்திலே’’(திருச்சந்தவிருத்தம் 90) னென்கிற பாட்டிலும், 12‘‘जनित्वाहं वंशे’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 61) என்கிற श्लोकத்திலுங்கண்டு கொள்வது. ஆகையால் शरण्यशरणागतिज्ञानமும் आकिञ्चन्यादिகளுடைய सर्वजातीयர்க்கும் प्रपत्त्यधिकारம் सिद्धம்.
24.7 இவ்வுपायस्वरूपத்தைப்பற்ற ‘‘नारायणं सलक्ष्मीकं प्राप्तुं तच्चरणद्वयं । उपाय इति विश्वासो द्वयार्थश्शरणागतिः’’() என்கிற अभियुक्तர் பாசுரமும் अधिकारकोटिயிலும் अङ्गकोटिயிலும் நிற்கிற विश्वासத்தினுடைய प्राधान्यஞ்சொல்லுகைக்காக வத்தனை. அப்படியே ‘‘प्रपत्तिर्विश्वासः – सकृत्प्रार्थनामात्रेणापेक्षितं दास्यतीति विश्वासपूर्वकं प्रार्थनमिति यावत्’’(ஸ்ரீ பாஷ்யகாரர் வாக்கியம்) என்கிற वाक्यமும் प्राधान्यविवक्षैயாலே முதல் विश्वासத்தைச் சொல்லி, ‘‘अनन्यसाध्ये’’(பரதமுநி) என்கிற भरतमुनिप्रणीतलक्षणवाक्यத்தின்
24.8 படியே विश्वासपूर्वकं प्रार्थनமென்று निष्कर्षिத்தது. இவ்வாक्यந்தானும் आत्मनिक्षेपம் अङ्गि, इतरங்கள் अङ्गங்களென்று சொல்லுகிற 16‘‘न्यासः पञ्चाङ्ग संयुत’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-74) इत्यादिवचनங்களாலே प्रार्र्थனையுமङ्गமாகையால் 17‘‘रक्षापेक्षां प्रतीक्षते’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-78) என்கிறபடியே ईश्वरன் अपेक्षामात्रसापेक्षனென்றிவ்வङ्गத்தின் प्राधान्यத்தை विवक्षिத்துச் சொன்னபடி. சிறிய गद्यத்திலும் विश्वासपूर्वकप्रार्थனையைப் பண்ணி ‘‘नमोऽस्तु ते’’ என்று முடிக்கையாலும் उपायवरणशब्दसामर्थ्यத்தாலும் निक्षेपமும் सिद्धம். नमஸ் सात्मनिक्षेपपरமென்னுமிடம் 18‘‘नमस्कारात्मकं यस्मै विधायात्मनिवेदन’’(மந்த்ரராஜபதஸ்தோத்ரம்)मित्यादिகளிலே प्रसिद्धம். श्रीवैकुण्ठगद्यத்திலே प्रार्थनापूर्वकात्मनिक्षेपம் कण्ठोक्तமாயிற்று.
24.9 ஆகையால் ‘‘अनेनैव तु मन्त्रेण स्वात्मानं मयि निक्षिपेत्’’(ஸாத்யகிதந்த்ரம்), ‘‘आत्मात्मीयभरन्यास’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-79) इत्यादिகளிலே अङ्गिविधानம். இப்படியல்லாதபோது ‘‘षड्विधा शरणागतिः’’(அஹிர்புத்ந்யஸம்ஹிதை 37-18) என்கிற वाक्यத்திலாपातप्रतीतिயைக்கொண்டு ‘‘स्नानं सप्तविधं स्मृत’’() मित्यादिகளிற்சொன்ன स्नानादिभेदங்கள் போலே தனித்தனியே प्रपत्तिविशेषங்களாகப் प्रसङ्गिக்கும். ‘‘प्रपत्तिं तां प्रयुञ्जीत स्वाङ्गैः पञ्चभिरावृता’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 28-11) मित्यादि वचनान्तरबलத்தாலே नियमिக்கப்பார்க்கில் அப்படியே प्रार्थनाविश्वासादिகளை प्रपत्तिயென்று சொல்லுகிற वचनங்களையும் नियमिத்து ‘‘न्यासः पञ्चाङ्गसंयुत’’ इत्यादिகளிற்படியே निक्षेपமொன்றுமே अङ्गि । इतरங்கள் अङ्गங்களென்கையுचितம். भूयसान्यायத்தைப்
24.10 பார்த்தாலும் सात्यकितन्त्रलक्ष्मीतन्त्राहिर्बुध्न्यसंहितादिகளில் प्रपत्त्यध्यायங்களிலே निक्षेपம் अङ्गिயென்றே प्रसिद्धம். ‘‘त्वमेवोपायभूतो मे भवेति प्रार्थनामतिः । शरणागतिरित्युक्ता’’(அஹிர்புத்ந்யஸம்ஹிதை 37-31) என்கிறதுவும் तत्प्रकरणத்தில் प्रधानமாகச்சொன்ன भरन्यासपर्यन्तமென்னுமிடம் अवधारणसहकृतोपायशब्दத்தாலே व्यञ्जितம். ஓரொரு விவக்ஷைகளாலே अङ्गங்களை प्रधानமாகச் சொல்லுகை लोकத்திலுமுண்டு. आलंभशब्दம் यागपर्यन्तமானாற்போலே ‘‘शरणं व्रजे’’ त्यादिகளில் धातुக்கள் न्यासनिक्षेपत्या
24.11 गादिशब्दங்களாலே சொல்லப்பட்டवात्मयागத்தைச் சொல்லுகை वैदिकमर्यादैக்குமनुगुणம். यागமாவது இன்ன देवतैக்கின்ன हविஸ்ஸென்றிங்ஙனே யொருबुद्धिविशेषம். இப்படி யென்னாत्माவாகிற स्वादुतमமான ஹவிस्सु श्रीमाனான नारायणன் பொருட்டெனென்றிங்ஙனேயிருப்பதொரு बुद्धिविशेषமிவ்விடத்திலாत्मयागம். இவ்வாत्मानिक्षेपத்தில் सर्वफलार्थिகளுக்கும் साधारणமான कर्तव्यस्वरूपம் रक्षाभरन्यासமென்னுமிடம் முன்பே சொன்னோம்.

*हविस्समर्पणादत्र प्रयोगविधिशक्तितः । आत्मरक्षाभरन्यासोऽकिञ्चनस्यातिरिच्यते ॥ अतश्श्रीराममिश्राद्यैर्भरन्यासविवक्षया ।
स्वप्रवृत्ति निवृत्त्यंशः प्रपत्तिरिति लक्षितः ॥
24.12 अकृते तु भरन्यासे रक्षापेक्षणमात्रतः ।
पश्चात् स्वयत्नविरतिर्न प्रसिद्ध्यति लोकवत् ॥ आकिञ्चन्यभरन्यासोपायत्वप्रार्थनात्मनाम् ।
त्रयाणां सौहृदं सूक्ष्मं यः पश्यति स पश्यति ॥ *
24.13 இப்படி अङ्गपञ्चकसंपन्नமான आत्मरक्षाभरन्यासமே प्रपत्ति शास्त्रமெல்லாத்திலும் प्रधानமான विधेयமென்று श्रीविष्णुचित्तवादिहंसांबुवाहवरदाचार्यादिகள் संग्रहिத்தார்கள்.

இவ்விடத்திலே சிலர் शास्त्रार्थतत्त्वं தெளிந்தபோதே शेषत्वानुसन्धानம் பண்ணினானன்றோ; ‘‘स्वोज्जीवनेच्छा यदि ते स्व सत्तायां स्पृहा यदि । आत्मदास्यं हरेस्स्वाम्यं स्वभावञ्च सदा स्मर’’ என்றதுவும் परमपुरुषार्थतदुपायங்களை வேண்டியிருந்தாயாகில் நீ दासனாய் ईश्वरன் स्वामिயாயிருக்கிறது स्वभावसिद्धமென்று तत्त्वத்தில் தெளிவோடே वर्तिயென்றபடியன்றோ; ஆனாலிப்போது
24.14 आत्मसमर्पणமென்றொரு विधेयமுண்டோவென்று சொல்லுவார்கள். இதுவும் वाक्यजन्यज्ञानमात्रத்தாலே मोक्षமென்கை போலே अनादरणीयம்.

*जितकौस्तुभचौर्यस्य सम्राजस्सर्वपाप्मनाम् ।
शिष्टं ह्यात्मापहारस्य निष्कृतिस्स्वभरार्पणम् ॥ परशेषत्वधीमात्रमधिकारिविशेषकम् ।
पश्चादात्मापहारस्य निरोधाय च कल्पते ॥ *
24.15 शेषत्वादिविशिष्टமான வாत्मतत्त्वத்தை शास्त्रத்தாலே தெளிந்தவனுக்கு शेषत्वप्रतिसन्धानगर्भமான स्वात्मरक्षाभरन्यासமிறே अनाद्यपराधमूलनिग्रहनिवृत्तिக்குपाय-மாக विधिக்கப்படுகிறவாत्मसमर्पणம். तत्त्वज्ञानத்தாலே मोक्षமென்கிறவிதுவும் ஒரு उपायानुष्ठानத்தை முன்னிட்டென்னுமிடம் ‘‘भजस्व मां, मामेकं शरणं व्रजे’’ त्यादि विधिबलप्राप्तம்.अधिकारविशेषத்தோடும் परिकरविशेषத்தோடும் फलसङ्कल्प विशेषத்தோடுங்கூடின
24.16 *ज्ञानान्मोक्षोपदेशे हि तत्पूर्वोपासनादिना ।
उपासनादिरूपाद्वा ज्ञानान्मोक्षो विवक्षितः ॥ *

शास्त्रजन्यமான शेषत्वज्ञानमात्रம் निवृत्तिधर्मங்களான न्यासोपासनादिகளெல்லாத்துக்கும் பொதுவாயிருக்கும். शेषवृत्तिरूपமான कैङ्कर्यமே मुमुक्षुவுக்கு पुरुषार्थकाष्ठैयाயாகையாலே शेषत्वமறியாதே मोक्षोपायமनुष्ठिக்கை घटियाதிறே. शेषत्वज्ञानமன்றிக்கே मोक्षार्थமாக विधिத்த धर्मங்களையनुष्ठिத்தானாகிலும் இத்धर्मங்கள் தானே शेषत्वज्ञानத்தையுமுண்டாக்கி पूर्णानुष्ठानमुखத்தாலேயிறே मोक्षहेतुவாவது. ஆகையால் இங்கு विधेयமான समर्पणம் शेषत्वज्ञानमात्रமன்று; மற்றெதென்னில்; शेषत्वज्ञानादियुक्तமான स्वरक्षाभरन्यासம்.
24.17 *वाक्यमात्रेण सिद्धत्वात्सिद्धोपाय इहोच्यते ।
प्रपत्तिरिति वादोऽपि विधिनात्र विहन्यते ॥ *

‘‘शरणं व्रज’’ என்கிறவிது ‘‘इममर्थं जानीहि’’ என்கிற मात्रமாய் ஒரு कर्तव्यो-पायविधिपरமன்றிக்கேயொழிந்தாலோவென்னில்; இது शब्दस्वारस्यविरुद्धம். ‘‘प्रपत्तिं तां प्रयुञ्जीत स्वाङ्गैः पञ्चभिरावृता’’ मित्यादिகளான सपरिकरस्फुटतरप्रपत्तिविधिகளோடும் विरोधिக்கும். ईश्वरன் मोक्षोपायமென்கிறவிவ்வளவேயிங்கு वक्तव्यமாய் मोक्षाधिकारिக்கு विधेयान्तरமன்றிக்கேயொழிந்தால் இவ்விடம் प्रस्तुतமான भक्तियोगத்துக்கपेक्षितமான तत्त्वोपदेशमात्रமாம். இங்கு तत्त्वज्ञानமுடையவனுக்கு स्वरक्षणार्थस्वव्यापारनिवृत्तिயே प्रपत्तिயாய் सर्वधर्मस्वरूपत्यागमात्रம் साध्यமாக विधिக்கப்படுகிறதென்பார்க்கு निवृत्तिरूपமேயாகிலும் साध्यமாக
24.18 विधिக்கப்பட்ட सर्वधर्मत्यागந்தான் स्वरक्षणार्थस्वव्यापारமாகையாலே स्ववचनविरोधமும், साङ्गप्रपत्तिविधायकமான वाक्यविरोधமும் வரும். प्रपत्तिக்கு साधनत्वமாதல் सिद्धसाधनसहकारित्वமாதல் கொள்ளில் सिद्धोपायமானவீश्वरனுடைய एकत्वं, सिद्धत्वं, परमचेतनत्वं, परमकारुणिकत्वं, सर्वशक्तित्वं, निरपेक्षत्वं முதலான स्वभावविशेषங்களுக்கு विरुद्धமாமென்னும் प्रसङ्गங்கள் श्रुतिस्मृतिविरोधव्याप्ति शून्यत्वादिदोषங்களாலே तर्काभासங்கள். இவற்றை सत्तर्कங்களாக நினைக்கில்
24.19 उपासनத்துக்கிசைந்த साधनभावादिகளிலுமிப்प्रसङ्गங்கள் வரும். उपासनந்தானும் साधनமன்றென்னில்; ‘‘सर्वधर्मान् परित्यज्य’’ என்கிறவிடத்திலுपासनத்தையும் धर्मशब्दार्थமாக व्याख्यानம் பண்ணுகையாலே स्ववचन विरोधமுண்டாம். செருக் கடக்குகைக்காக வேண்டாச் சுமைகளையெடுத்துகையாலே अन्यपरமான
24.20 வுपदेशத்தாலே பிறந்த வर्जनன் बुद्धिயாலே धर्मமென்று தோற்றினவற்றை ‘‘सर्वधर्मान्’’ என்றनुवदिக்கிறதென்னில்; ‘‘इज्याऽऽचारदमाऽहिंसादानस्वाध्यायकर्मणां । अयन्तु परमो धर्मो यद्योगेनात्मदर्शनम्’’(யாஜ்ஞவல்க்யஸ்ம்ருதி 1-8), ‘‘सर्वेषामेव धर्माणामुत्तमो वैष्णवो विधिः’’(பாரதம் ஆநுஶாஸநிகபர்வம் 36-24), ‘‘न विष्ण्वाराधनात्पुण्यं विद्यते कर्मवैदिक’’(வ்யாஸஸ்ம்ருதி)मित्यादिகளாலே परमधर्मங்களாக प्रसिद्धங்களான निवृत्तिधर्मங்களை धर्मங்களன்றென்றால் कैमुतिकन्यायத்தாலே प्रवृत्ति-धर्मங்களும் धर्मங்களன்றிக்கே सर्वशास्त्रங்களுக்கும் प्रामाण्यமில்லாதபடியாய் परबाह्यकुदृष्टिपक्षங்களிலே प्रवेशமாம். ஆனாலும் उपासनादिகள் போலே शरण-वरणமும் धर्मशब्दवाच्यமாகையாலே இங்கு सर्वशब्दसङ्कोचं வாராமைக்காக இது வும் साधनत्व वेषத்தாலே त्याज्यமன்றோ; ஆகையால் प्रपत्तिக்கும் साधनत्वமாதல் सिद्धसाधनसहकारित्वமாதல் கொள்ளுகை யிவ்வचनந்தனக்கும் विरुद्धமன்றோ
24.21 வென்னில்; இங்கு साक्षात्साधनत्व बुद्धिயைவிட வேணுமென்னும் போது भक्तियोगादिகளிலும் तुल्यம். प्रसादनत्ववेषத்தாலும் धर्मत्वமிதுக்கு விடவேணு மென்னில்; सर्वशब्दसंकोचம் வாராமைக்காகவே 28‘‘कृष्णं धर्मं सनातनम्’’(பாரதம் ஆரண்யபர்வம் 71-123) इत्यादिகளிற்படியே धर्मமான सिद्धोपायத்திலும், साधनत्वबुद्धिயை விட प्रसङ्गिக்கும். இவ்வாक्यத்தில் प्रतिपाद्यமான धर्मத்தையொழிந்த धर्मங்களன்றோ त्याज्यங்களாவன வென்னில்: இங்கு விஹிதையான शरणागतिயிலும் तुल्यம். उपासनादिகளைப்போலே தனக்குत्पादकமாகவாதல், वर्धकமாகவாதல், सहकारि-
24.22 யாகவாதல், द्वारமாகவாதலொன்றாலपेक्षैயறும்படி नित्यமாய் उपचयापचयरहितமாய் सर्वदापरिपूर्णமான सहजकारुण्यादिகளையுடைத்தாய் सङ्कल्पமுண்டான போது द्वारनिरपेक्षமாக कार्यம் பிறக்கும்படி सत्यसंकल्पமாயிருக்கிற सिद्धोपायத்துக்கு भक्तिप्रपत्तिகள் எவ்வாகாரத்தாலுपकारकங்களாகின்றன வென்னில்; இவையनादिயான अपचारपरंपरैயாலே யுत्पन्नமாய் संसार हेतुவாய்க்கிடக்கிற निग्रहத்தை शमिப்பித்துக்கொண்டுपकरिக்கின்றன. இவை फलान्तरத்துக்- குपायங்களாம்போது ज्योतिष्टोमादिகளைப் போலே तत्तदनुगुण प्रीतिविशेषங்களை யுत्पादिத்துக்கொண்டம்मुखத்தாலே उपकारकங்களாம். मुमुक्षुவுக்கு साध्योपायங்களாகிற
24.23 व्याजमात्रத்தாலே शान्तनिग्रहமான सिद्धोपायம் निग्रहफलமான ज्ञानसङ्कोचादिகளைக் கழித்து परिपूर्णकैङ्कर्यपर्यन्त फलத்தைக் கொடுத்து यावदात्मभाविயாக उपकरिக்கும். ஆகையால் मुमुक्षुவினுடைய सर्वानिष्टनिवृत्तिपूर्वकமாய் परिपूर्ण कैङ्कर्यपर्यन्तமான फलपरंपरैயெல்லாம் सिद्धोपाय कार्यமென்றும் प्रसादनமான साध्योपायமடியாக வருகிறதென்றுஞ் சொல்லுகிற प्रमाणங்களிரண்டும் सुसङ्गतங்கள். ஆனாலும் இப்प्रपत्तिயாகிற उपायविशेषத்தை शास्त्रம் विधिக்கவேணுமோ; लोकத்தில் தன்னை रक्षिத்துக்கொள்ள விரகில்லாதே யழுந்துவானொரு வன் அப்போது सन्निहितனான रक्षणसमर्थனைப் பற்றுமாப்போலே தன்னை
24.24 யுமீश्वरனையும் सिद्धपरமான शास्त्रத்தாலே தெளிந்தால் தானேயவனை शरणமாகப் பற்றானோ; ஆகையால் अकिञ्चनனுக்கு भक्तिस्थानத்திலே प्रपत्तिயை विधिக்கக்கூடாதே யென்றுஞ்சிலர் சொல்லுவர்கள். இதுவும் औचित्यमूलமான अतिवादம். எங்ஙனேயென்னில்; लोकத்தி லொருவனை யொருவனாश्रयिக்கும்போது இன்னபடியே யாश्रयिத்தாலிவனிரங்குமென்னுமிடத்தை யொருप्रमाणத்தாலே யறிந்தாश्रयिக்குமாப்போலே, இங்கு ईश्वरனையின்ன प्रकारத்தாலே இன்ன अधिकारि பற்றினாலிவனை ईश्वरன் रक्षिக்குமென்னுமிடமறியும்போது कर्तव्यपरமான शास्त्रமொழிய வேறோரு प्रमाणமில்லை. நாமாश्रயிக்க रक्षिக்குமென்றनुमानத்தாலே அறுதியிட்டாश्रयिக்கில் ईश्वरतत्त्वज्ञानமுடையாரெல்லார்க்குமப்படி யनुष्ठिக்கலாமாகையாலே उपासनविधायक शास्त्रங்கள் निरर्थकங்களாம்.
24.25 समर्थன் उपासनादिகளைப்பண்ண, அவற்றில் समर्थனல்லாதவன் प्रपत्तिயைப்பண்னவென்று विशेषिத்து नियமிக்கை अनुमानத்தால் கடப்படாது. மற்றுள்ள उपायங்களில் समर्थனன்றிகேயொழிந்தால் அவற்றினுடைய स्थानத்திலே प्रपत्तिயைப்பண்ணுவது என்று शास्त्रம் विधिயாதபோது முன்பு विधिத்த उपायத்துக்கनर्हனானபடியாலே அதின் फलத்தை இழக்கும்படியாம். எங்ஙனேயென்னில்; लोकத்தில் राजसेवादिகளும் तत्फलங்களும் காணச்செய்தே मालाकरण, दीपारोपण, स्तुतिनमस्कारादिகளை शास्त्र निरपेक्षமாக अनिष्ठத்தால் अपचारங்கள் வரும்படியாயிருக்கையாலே परिकरनियमங்களோடே கூடின भगवत्सेवादिप्रकारங்களும், तत्फलங்களும் नियतங்களாக शास्त्रங்கொண்டறிகிறாப்போலே,
24.26 இங்கும் लोकத்தில் प्रपत्तिயும் तत्फलங்களுங் கண்டுபோந்தாலும் सदाचार्योपदेशसापेक्षमन्त्रविशेषादिகளோடே கூடின प्रपत्तिக்கும் फलविशेषங்களுக்கும் साध्यसाधनभावம் शास्त्रங்கொண்டறிய வேண்டுகையால் அவ்வோ फलங்களுக்காக सेवाविशेषங்களை विधिக்கிறாப் போலே प्रपत्तिயையும் विधिக்கிறது. இங்ஙனல்லாதபோது राजसेवैயைப் போலே भगवत्सेவையும் विधिக்கவேண்டாதொழியும். प्रपत्तिக்கும் सदाचार्योपदेशपूर्वक मन्त्रग्रहणादिகளनपेक्षितங்களாக प्रसङ्गिங்கிக்கும். मन्त्राद्यनर्हர்க்கும் शरण्यविशेष फलविशेषानुबन्धिயான अन्यूनानधिककर्तव्यविशेषத்தினுடைய अद्ध्यवसायத்துக்கு अनन्यथासिद्धமான अनुमानங்கிடையாது. ஆகையால் सपरिकरसेवाविशेषங்கள் போலே सपरिकरभरसमर्पणமுமிங்கு विधेयமாகக்குறையில்லை.

இப்படி यथाधिकारம் शास्त्रம் विधिத்தவற்றிலும் उपासनादिகள் स्वरूपविरुद्धங் களென்று சிலர் சொல்லுவர்கள். இதுவும் प्रपत्तिயை स्तुतिக்கைக்காக
24.27 अतिवादம் பண்ணினார்களாமித்தனை; எங்ஙனேயென்னில்; नित्यமான आत्मस्वरूपத்துக்கு இவை नाशकங்களாய்க்கொண்டு स्वरूपविरुद्धங்களென்ன வொண்ணாது. प्रपत्त्यनुष्ठानத்திலும் कैङ्कर्यத்திலும்போலே भक्त्यादिகளிலும் ‘‘कर्ता शास्त्रार्थवत्वात्’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 2-3-33), ‘‘परात्तु तच्छ्रुतेः’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 2-3-40) என்கிறபடியே भगवदधीनकर्तत्वமுண்டா கையாலும், आत्मस्वरूपமत्यन्तनिर्व्यापारமென்னும்போது सत्त्वलक्षणமான अर्थक्रियाकारित्वமில்லாமையாலே तुच्छत्वம் प्रसङ्गिக்கையாலும் ज्ञानचिकीर्षाप्रयत्नाश्रयत्वरूपமான कर्तृत्वமில்லையாக்கி आत्माவுக்கு सन्निधिमात्रமே व्यापारமென்னில் भोक्तृत्वादिகளுமன்றிக்கே இவனுக்கு संसारமும் मिथ्याவாய் मोक्षोपाय नैरपेक्ष्यादि प्रसङ्गம் வருமாகையாலும் साङ्ख्यादिகள் சொல்லுமாப்போலே स्वरूपத்தில் कर्तृत्वமில்லாமையாலே उपासनादिகள் स्वरूपविरुद्धங்கள் என்று
24.28 சொல்லவுமொண்ணாது. ‘‘अचेष्टमानमासीनं श्रीः कञ्चिदुपतिष्ठति । कर्मी कर्मानुसृत्यान्यो न प्राश्यमधिगच्छति’’(பாரதம் ஶாந்திபர்வம் 339-15) என்றதுவும் शास्त्रचोदितोपायங்களினுடைய नैरर्थक्यஞ் சொன்னபடியன்று; पूर्वानुष्ठितकर्मविशेषங்களினுடைய फलविशेषஞ்சொன்ன படியத்தனை. मोक्षप्रतिकूलங்களான रागाद्युपाधिகளாலே வந்த काम्यनिषिद्धங்கள் போலே बन्धकங்களல்லாமையாலும் मोक्षार्थिதனக்கே विधिக்கையாலும் उपासनादिகளுக்கு शास्त्रमुखத்தாலே अनर्थावहत्वरूपமான स्वरूपविरोधஞ் சொல்ல வொண்ணாது. ஆகையால் आत्मस्वरूपத்தைப்பற்ற उपासनादिகளுக்கு नाशकत्वासंभावितत्वानर्थावहत्वங்களில்லாமையாலே யொருபடியாலும் स्वरूपविरोधप्रसङ्गமில்லை.

ஆனாலும் आत्मा देहादिविलक्षणனாகையாலே स्वरूपத்தில் वर्णाश्रमादि-களில்லை யென்று தெளிந்தவனுக்கு ‘‘ब्राह्मणोऽहं, क्षत्रियोऽहं’’ என்றாற் போலே வரும் अभिमानங்களடியாக कर्तव्यங்களான वर्णाश्रमादिधर्मங்களும்
24.29 அவற்றோடே துவக்குண்டான उपायान्तरங்களும் अनुष्ठेयங்களல்லாமை யாலே இவ்वर्णाश्रमादि निबन्धनங்களான धर्मங்கள் स्वरूपविरुद्धங்களென்னக் குறையென்னெனில்; இதுவும் अनुपपन्नம். எங்ஙனேயென்னில்; स्वरूपத்தில் ब्राह्मणत्वादिகளில்லையென்று தெளிந்தானேயாகிலும் कर्मविशेषங் களடியாக ब्राह्मणत्वादिविशिष्ट शरीरத்தோடே संबद्धனாயிருக்கையாலே அச் शरीरसंबन्धமேயடியாக வருகிற क्षुत्पिपासादिகளுக்கு परिहारம் பண்ணுகிற கணக்கிலே அச்शरीरம் விடுமளவும் அவ்வோ वर्णाश्रमादिகளுக்கும் தன் शक्तिக்கும் अनुरूपமாக अनिष्टनिवृत्तीष्टप्राप्तिகளைப் பற்ற शास्त्रங்கள் विधिத்த धर्मங்களை விடவொண்ணாது. ஆகையால் இத் धर्मங்களை देहात्मविवेकமடியாக स्वरूपविरुद्धங்களாக்கி இவற்றுக்கு त्याज्यதை சொல்லவொண்ணாது. देहात्मविवेकமுடையவனுக்கே पारलौकिकभोगसाधनமான धर्मத்தில் अधिकारமாகையால் இத்धर्मங்களுடைய अनुष्ठानத்துக்கு स्वरूपத்தில் ब्राह्मण्यादि भ्रम மधिकारமன்று; ब्राह्मण्यादिविशिष्ट शरीरसंबन्धமே अधिकारம். ஆகையால் सर्वधर्मानुष्ठानத்துக்கும் उपयुक्तமான प्रकृत्यात्मविवेकமடியாக उपासनादिகளுக்கு विरोधங்கண்டிலோம்.
24.30 उपासनादिகள் अहङ्कारगर्भங்களென்னுமிடம் शास्त्रமிசையாதிருக்கச்செய்தே आरोपिத்தார்களத்தனை. कर्मोपार्जितங்களான करणकळेबरங்களாகிற उपाधिகளைக் கொண்டनुष्ठिக்கையாலே कर्मयोगादिகள் निरुपाधिक स्वरूप विरुद्धங்களென்பார்க்கும் स्वरूप ज्ञानद्वयश्रवणादिகளும் मनःप्रभृतिसापेक्षங்களாகையாலே तुल्यदोषங்களாம். ஆனாலும் शेषभूतனாகையாலே தன்னைத் தான் रक्षिத்துக் கொள்ளப் प्राप्तனுமன்றிக்கே अत्यन्तपरतन्त्रனாகையாலே தன்னைத்தான் रक्षिத்துக்கொள்ள शक्तனுமன்றிக்கேயிருக்கிறவிவனுக்கு स्वरक्षणार्थமாக कर्तव्यமென்றொரு उपायத்தை विधिக்கையும் அதிவனுக்கு साध्यமாய் साध्योपायமென்று பேர் பெறுகிறதென்று சொல்லுகையும் उपपन्नமோ? ஆன பின்பு भक्तियोगादिகள் शेषत्वानुरूपங்களல்லாமையாலே स्वरूपத்திற்கनिष्ठावहங்களென்றும், अत्यन्तपारतन्त्र्यविरुद्धங்களாகையாலே असंभावितங்களென்றுஞ் சொல்லவொண்ணாதோவென்னில்; இது सर्वमोक्षप्रसङ्गादिகளாலே முன்பே परिहृतம். இவன் செய்ததொரு व्याजங்கொள்ளாதே मुक्तனாக்கில் अनादिயாக मुक्तனாகப் प्रसङ्गिக்கும். ईश्वरன் केवलस्वातन्त्र्यத்தாலே நினைத்தபோது मुक्तனாக்கில் वैषम्यनैर्घृण्यादिदोषங்களும் வரும். मोक्षोपायविधायकங்களான शास्त्रங்களுமெல்லாம் निरर्थकங்களுமாம். ஆகையால் இச்शेषत्वத்தால்
24.31 வகுத்த விஷயத்தைப்பற்றுகையில் औचित्यமும், உடையவன் உடைமையை ரக்ஷிக்கையில் औचित्यமுமுண்டாம். अत्यन्तपारतन्त्र्यத்தால் அவன் கொடுத்த स्वातन्त्र्यத்தைச் சுமந்து அவனுக்கभिमतங்களான उपायங்களை अनुष्ठिக்கையும் फलம் பெறுகைக்கவன் கைபார்த்திருக்கவேண்டுகையும் सिद्धिக்கும். இச்शेषत्वपारतन्त्र्यங்களிரண்டும் फलदशैயிலவனுகந்த कैङ्कर्यத்தை அவனிட்ட வழக்காக நடத்துகைக்குமுறுப்பாம். இவையடியாக स्वरक्षणार्थस्वव्यापारமாகா தென்பார்க்குத் தாங்கள் यथाशास्त्रं भगवत्प्रीत्यादिफलத்தைக் கோலி अनुष्ठिக்கிற कैङ्कर्यத்திலும் साध्यமாக विधिக்கப்படுகிற प्रपत्तिதன்னிலும் स्वरूपविरोधबुद्धिயாலே अधिकारமில்லையாம். वाक्यजन्यமான संबन्धज्ञानादिमात्रத்திற்காட்டில் अतिरिक्तமாக ‘‘शरणं व्रज’’ என்று विधेयமாகையாலே साध्यமாயிருக்கும் प्रपत्तिस्वरूपமென்னுமிடம் முன்பே சொன்னோம். ஆகையால் शेषभूतனுமாய் परतन्त्रனுமான இவனுக்கு यथाधिकारம் स्वरक्षणार्थस्वव्यापारம் பண்ணக்குறையில்லை. ஆனாலும் अनन्यार्हशेषभूतனாகத் தன்னைத் தெளிந்து परमैकान्तिயாயிருக்கிற இவனுக்கு देवतान्तर द्वारकங்களான वर्णाश्रमधर्मங்களும் அவற்றையிतिकर्तव्यதையாகவுடைத்தான भक्तियोगादिகளும் ऐकान्त्यविरुद्धங்களன்றோ; शुद्धयाजिகளுக்கன்றோ परमैकान्तित्वங்கூடுவதென்னில்; இது भाष्यादिகளில் निष्कर्षந்தெளியாமையடியாக வந்த चोद्यம். எங்ஙனே யென்னில்; प्रतर्दनादिविद्यैகளில் परमात्मा इन्द्रादिशरीरकனாக
24.32 मुमुक्षुவுக்கு उपास्यனென்றறுதியிட்டார். विद्याङ्गமான वर्णाश्रमधर्मங்களிலும் அவ்வோ देवதைகளை शरीरமாகக் கொண்டு நிற்கிற परमात्माவே आराध्यனென்று निष्कर्षिத்தார். ஆகையால் स्वतन्त्रமாக சில देवதைகளைப் பற்றினாலும் फलान्तरकामநையாலே தன்னுடைய नित्यनैमित्तिकங்களுக்குப் புறம்பான देवतान्तरान्वयம் வரிலும் परमैकान्तित्वத்துக்கு विरुद्धமாம். फलान्तरसङ्गமு மன்றிக்கே परमात्माவுக்கு विशेषणங்களாக देवதைகளை வைத்து अग्न्यादि शब्दங்களை विशेष्यपर्यन्तமாக अनुसन्धिத்தும் 32‘‘साक्षादप्यविरोधं जैमिनिः’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 1-2-29) என்கிற न्यायத்தாலே अग्नीन्द्रादिशब्दங்களை साक्षाद्भगवद्वाचकங்களாக अनुसन्धिத்தும் स्वधर्मानुष्ठानம் பண்ணுமிடத்தில் विधिबलத்தாலே परमैकान्तित्वविरोधமில்லை.
24.33 ஆனாலும் अभिचारादिகளை विधिத்த கட்டளையிலே शास्त्रप्ररोचनादिகளி லभिसन्धिயாலே अधिकारिविशेषத்திலே उपासनादिகளை विधिத்ததத்தனை யன்றோ; मुमुक्षुவுக்கு प्राप्यप्रापकங்கள் एकமாகையாலே प्राप्यानुरूपமான उपायம் सर्वेश्वरனொருவனுமே; ஆகையாலேயன்றோ ‘‘अथ पातकभीतस्त्वं सर्वभावेन भारत । विमुक्तान्यसमारंभो नारायणपरो भव’’(விஷ்ணுதர்மம் 66-72) என்று धर्मदेवதை தன் पुत्रனுக்கு उपासनादिகளை प्राप्यविरोधिகளென்று நினைத்து निन्दिத்ததென்னில்; அதுவும் अनुपपन्नம். எங்ஙனேயென்னில்; अभिचारादिகள் फलविशेषமடியாகவிறே
24.34 अनर्थहेतुக்களாயிற்று. இங்கு फलம் मोक्षமானபடியாலே அம்मुखத்தால் अनर्थप्रसङ्गமில்லை. एकाधिकारिविषयத்திலே एकफलத்துக்கு गुरुவாயிருப்ப தொன்றை उपायமாகக் காட்டி लघुவாயிருப்பதொன்றிலே रुचिயைப் பிறப்பிக்கிறதென்கை विवक्षितविपरीतம். अङ्गத்திலே अङ्गिफलनिर्देशமாய் स्तुतिमात्रமாயிறே அப்போது फलिப்பது. प्राप्यத்துக்கின்னதनुरूपமென்னுமிடம் शास्त्रवेद्यமாகையாலே युक्तिमात्रத்தாலே प्राप्यविरोधஞ் சொல்லவொண்ணாது. आगमसिद्धங்களிலொன்றை विरुद्धतर्कங்களாலே बाधिக்கில்; तुल्यन्यायத் தாலே सर्वशास्त्रங்களும் प्रपत्ति शास्त्रந்தானும் प्रमाणமன்றிக்கே யொழியும்.
24.35 ‘‘अथ पातकभीतस्त्वं’’ என்கிறவிடத்திலும் पातकशब्दத்தாலே उपासनादिகளை निन्दिக்கிறதென்கைக்கும் प्रमाणமில்லை. ஆகையால் मुमुक्षुவுக்கு विहितங் களாகையாலே भक्तिप्रपत्तिகளிரண்டும் यथाधिकारं परिग्राह्यங்கள்.

विहितங்களேயாகிலும் आचार्यरुचिपरिगृहीतங்களல்லாதபடியாலே अतिथि-सत्कारादिகளிலே विहितங்களான गवालंभादिகள் போலே उपासनादिகள் शिष्टपरिग्रहविरुद्धங்களாகையாலே अनादरणीयயங்களன்றோ வென்கையும் निरूपकवाक्यமன்று; सदाचार्यपरिग्रहமில்லாதபோதன்றோ 34‘‘अस्वर्ग्यं लोकविद्विष्टं धर्म-
24.36 मप्याचरेन्न तु’’(யாஜ்ஞவல்ச்யஸ்ம்ருதி 1-156) என்று கழிக்கலாவது. இங்கு ‘‘तस्मै नमो मुनिवराय पराशराय’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 4) என்னும்படி श्लाघ्यराன पराशरादि पूर्वाचार्यர்களनुष्ठिக்கையாலே सर्वशिष्टबहिष्कारஞ் சொல்லவொண்ணாது. இப்படி युगान्तरங்களிலிவை धर्मங்களானாலும் कलियुगத்தில் यथोक्तமான परमात्मोपासनादिகளுக்கधिकारिகள் दुर्लभராகையாலே இவை இக்காலத்துக்குப்பொருந்துமவையன்று. ஆகையாலேயன்றோ ‘‘कलौ संकीर्त्य केशवम्’’(விஷ்ணுபுராணம் 6-2-17) என்றும், ‘‘कलेर्दोषनिधे राजन्नस्ति ह्येको महागुणः । कीर्तनादेव कृष्णस्य मुक्तबन्धः परं व्रजेत्’’(ஸ்ரீ பாரதம் 11-3-51) என்றுஞ்சொல்லுகிறதென்னவுமொண்ணாது. ‘‘कलौ कृतयुगं तस्य कलिस्तस्य कृते युगे । यस्य चेतसि गोविन्दो हृदये यस्य नाच्युतः’’(விஷ்ணுதர்மம் 109-57) என்கிறபடியே இக்कालத்திலும் उपासनादिகளுக்கधिकारिகள் स्वयं प्रयोजनयोगनिष्ठரான पूर्वाचार्यர்கள் போலே संभावितரிறே. இங்ஙனல்லாதபோது संकीर्तन-
24.37 व्यतिरिक्तैயான प्रपत्तिக்கும் 39‘‘किन्नु तस्य च मन्त्रस्य कर्मणः कमलासन । न लभ्यतेऽधिकारी वा श्रोतुकामोऽपि वा नर’’(பௌஷ்கரஸம்ஹிதை) इत्यादिகளிற்படியே महाविश्वासादियुक्तரானவधिकारिகள் தேட்டமாகையாலே அவ்விடத்திலும் இப்प्रसङ्गம் வரும்.

ஆனபின்பு उपासनादिகளுக்கு வேறொரு विरोधமில்லாமையாலே यथाशास्त्रं आतुरादिகளுக்கவगाहिनादिகள் போலே இவை 40‘‘अकिञ्चनोऽनन्यगतिः’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 22)
24.38 என்றிருக்கும் अधिकारिக்கு स्वाधिकारविरुद्धங்களென்னப் प्राप्तம். இவ்வधिकार-विरोधமறியாதே उपासनादिகளிலே प्रवर्तिக்குமவனைப் பற்ற 41‘‘नरस्य बुद्धि-दौर्बल्यादुपायान्तरमिष्यते’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 28-17) என்றது. ஆகையால் இவ்வுपासनादिகளும் अधिकार्यन्तरத்திற்கு यथाधिकारமनुगुणங்கள். அவற்றுக்கு सामर्थ्यமில்லாமையாதல் विळंबक्षमனல்லாமையாதல் இப்प्रपत्तिயை स्वतन्त्रोपायமாகப்பற்றினவனை 42’’செய்தவேள்விய’’(திருவாய்மொழி 5-7-5) னென்றும், 43‘‘कृतकृत्य’’(ஸாத்யகிதந்த்ரம்) னென்றும், 44‘‘अनुष्ठितक्रतुशत’’(அஹிர்புத்ந்யஸம் 37-49) னென்றும், இவனுக்கு मरणान्तமாக நடக்கிறव्यापारங்களை अवभृथपर्यन्तकर्तव्यकलापங்களாக स्तुतिத்தும் क्रत्वन्तरानुष्ठानம் பண்ணினவனுக்கு மேலுள்ள नित्यनैमित्तिकங்கள் போலே இவனுக்கு स्वतन्त्रविधिயாலே वर्णाश्रमादिधर्मங்கள் நடவா நிற்கச்செய்தேயும் अनुष्ठितात्मयागफलத்தைப்பற்ற कर्तव्यान्तरनिरपेक्षனாகவும் ஆழ்வார்களும், महर्षिகளும், भगवच्छास्त्रங்களும், वेदங்களும் घोषिया நின்றன.
24.39 ஆகையால் ‘‘तपस्विभ्योऽधिको योगी ज्ञानिभ्योऽपि मतोऽधिकः । कर्मिभ्यश्चाधिको योगी तस्माद्योगी भवार्जने’’(கீதை 6-46) त्यादिகளாலே प्रवृत्तिधर्मங்களிற்காட்டில் निवृत्तिधर्मங்கள் श्रेष्ठங்களானாற்போலவும், அவை தன்னில் आत्मविषयமான योगம் श्रेष्ठமானாற்போலவும், योगங்களிற்காட்டில் ‘‘योगिनामपि सर्वेषां’’(கீதை 6-47) என்கிறபடியே वसुदेवनन्दनविषयமான योगம் श्रेष्ठமானாற்போலவும் परमात्मविषयविद्याविशेषங் களெல்லாத்திலும் न्यासनिक्षेपादिशब्दங்களாலே சொல்லப்பட்ட विद्याविशेषமே सुकरत्व सकृत्कर्तव्यत्व शीघ्रफलप्रदत्वादिகளாலே श्रेष्ठतमம். न्यासविद्यैயிலே कण्ठोक्तமான இவ்வर्थத்தை ‘‘तेषां तु तपसां न्यासमतिरिक्तं तपश्श्रुतं’’(அஹிர்புத்ந்யஸம்ஹிதை 37-36) ‘‘सत्कर्मनिरता-
24.40 श्शुद्धास्सांख्ययोगविदस्तथा । नार्हन्ति शरणस्थस्य कलां कोटितमीमपि’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-62) என்று भगवच्छास्त्र-

முपबृंहिத்தது. अवगाहनादिகளில் समर्थனல்லாதவனுக்கு ‘‘मानसं विष्णुचिन्तनं’’(கார்க்யஸ்ம்ருதி) என்று भगवच्चिन्तनத்தை स्नानமாக विधिத்தாலது स्नानान्तरங்கள் பண்ணுகிற शुद्धिயையும் பண்ணி, पापान्तरங்களையும் शमिப்பித்து அப்போதே भगवद-नुभवरसத்தை யுண்டாக்குமாப்போலே उपासनादिகளில் समर्थனல்லாதவனு க்கு प्रपत्तिயை विधिத்தாலும் இப்प्रपत्तिதானே அவைகொடுக்கும் फलத்தை யுமவைதன்னையுங்கொடுக்கவற்றாய் अकिञ्चनனுக்குत्तारकமாய் அவன

पेक्षिத்த कालத்திலே फलाविनाभावத்தையுமுடைத்தாயிருக்கையாலே अधिक-प्रभावமாயிருக்கும்.
24.41 இப்படி இவ்வுपायத்தினधिकारத்திலும் स्वरूपத்திலும் வரும் கலக்கங்கள் शमिப்பித்தோம்; இனிமேல் परिकरங்களில் வரும் व्यामोहம் शमिப்பிக்கிறோம். இவ்வுपायத்துக்கு आनुकूल्यसङ्कल्पादिகள் வேணுமோ; ‘‘आर्तो वा यदि वा दृप्तः’’() என்றும், ‘‘मित्रभावेन संप्राप्तं न त्यजेयं कथञ्चन । दोषो यद्यपि तस्य स्यात्सतामेतदगर्हितं’’(ராமாயணம் யுத்தகாண்டம் 18-28.) என்றும், ‘‘यदि वा रावणस्स्वयं’’(ராமாயணம் யுத்தகாண்டம் 14-34.) என்றுஞ்சொல்லுகிற रिपूणामपि वत्सलரான शरण्यன் शरणागतனுடைய दोषங்களைப் பார்க்குமோ; अनालोचितविशेषाशेषलोकशरण्य(ஶரணாகதிகத்யம்.) னென்றன்றோ पूर्वர்கள் பாசுரம். ஆகையாலிவை

संभावितस्वभावங்களாமித்தனையன்றோவென்று சிலர் சொல்லுவர்கள். இதுக்கு प्रपत्त्युत्तरकालத்தில் आनुकूल्यादिகள் अनुवर्तिயாதொழியிலும் प्रतिसमा-
24.42 धानம் பிறந்து प्रपत्तिफलமுங்குறைவற்றிருக்குமென்கையிலே தாத்பர்யங் கொள்ளலாம். இங்ஙனலாதபோது ‘‘षड्विधा शरणागतिः’’(அஹிர்புத்ந்யஸம் 37-18) என்றும் ‘‘न्यासः पञ्चाङ्गसंयुतः’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-74) என்றும், ‘‘स्वाङ्गैः पञ्चभिरावृतां’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 28-11) என்றும் अङ्गाङ्गिகளை विभजिத்துச் சொல்லுகிற பல प्रमाणங்களுக்கும் विरुद्धம். लोकத்தில் रक्ष्यद्रव्यसमर्पणमर्यादैக்கும் பொருந்தாதென்றும் இவ்வङ्गங்களுடைய सकृत्करणादिप्रकारங்களும் முன்பே சொன்னோம். ब्रह्मास्त्रமும் स्वाङ्गसापेक्षமாயிறே யிருப்பது. ஆகையால் ‘‘प्रपत्तेः क्वचिदप्येवं परापेक्षा न विद्यते । सा हि सर्वत्र सर्वेषां सर्वकामफलप्रदा’’(ஸநத்குமாரஸம்ஹிதை.) என்றதுவும் धर्मान्तरनैरपेक्ष्यஞ்சொன்னபடி. இப்படியல்லாத போது இவர்களிசைந்த महाविश्वासத்தையுமிக்கட்டளையிலே संभावितस्वभावமாக்கலாம்.
24.43 இவ்வवकाशத்திலே வேறே சிலர் आस्तिकனுக்கு शास्त्रार्थविश्वासம் பிறக்குமதுக்கு மேற்பட महाविश्वासமென்றென்றுண்டோ; ஆகையால் இதுவும் सर्वशास्त्रार्थसाधारणமாமத்தனை போக்கி प्रपत्तिக்கு विशेषिத்தङ्गமாகவற்றோ வென்று நினைப்பர்கள். அதுவும் ‘‘न विश्वसेदविश्वस्ते विश्वस्ते नातिविश्वसे’’(பாரதம் உத்யோகபர்வம் 38-9) दित्यादिகளிலே विश्वासतारतम्यம் प्रसिद्धமாகையாலும் இவ்விடத்திலतिशयित विश्वासம் अङ्गமென்கிற वचनத்தாலும் परिहृतம். இப்படி पुरुषविशेषங்களிலே विश्वासतारतम्यமுண்டென்னுமிடத்தை श्रीमदष्टाक्षर ब्रह्मविद्यैயிலே 59‘‘यस्य यावांश्च विश्वासस्तस्य सिद्धिश्च तावती । एतावानिति नैतस्य प्रभावः परिमीयते’’(நாரதீயகல்பம் 1-14) என்று श्री नारदभगवाனருளிச்செய்தான். मन्दविश्वासரான प्रपन्नाभासரையும் முடிவிலே सर्वेश्वरன் रक्षिக்கும். எங்ஙனேயென்னில்; ‘‘सकृदुच्चरितं येन हरिरित्यक्षरद्वयम् । बद्धः परिकरस्तेन मोक्षाय गमनं प्रती’’(விஷ்ணுதர்மம் 70-84) त्यादिகளிலும் இவற்றையடியொத்தின ‘‘त्वमङ्घ्रिमुद्दिश्य’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 28)
24.44 ‘‘उदीर्णसंसार’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 29) என்கிற श्लोकங்களிலும் ’’மொய்த்த வல்வினையுள் நின்று’’(திருமாலை 4) इत्यादिகளிலுமभिप्रेतமானபடியே இவன் फलसिद्धिக்குக்கோலின कालத்துக்குள்ளே उपायपूर्तिயையுண்டாக்கி रक्षिக்குமென்னுமிடத்தை நினைத்து ‘‘वृथैव भवतो याता भूयसी जन्मसन्ततिः । तस्यामन्यतमं जन्म सञ्चिन्त्य शरणं व्रज’’(ஶாண்டில்யஸ்ம்ருதி) என்று देवलனைக்குறித்து श्री शाण्डिल्यभगवाனருளிச்செய்தானிறே. ‘‘शरण्यं शरणञ्च त्वामाहुर्दिव्या महर्षयः’’(ராமாயணம் யுத்தகாண்டம் 120-18) என்றதுவும் महर्षिகளுக்கே विश्वासங்கூடுவது இவர்கள் वाक्यத்தையிட்டு मन्दविश्वासரைத்தெளிவிக்கவேணு மென்றபடி. இப்படி विश्वास तारतम्यமுண்டாகையால் यथाशास्त्रं महाविश्वासம் प्रपत्त्यङ्गமாகக்குறையில்லை.
24.45 சிலர்க்கிவற்றில் विश्वासங்குலையும்படியும் அதுக்கு परिहारமுஞ்சொல்லுகிறோம். भक्तिप्रपत्तिகள் बुद्धिभेदத்தாலே ऐश्वर्यमोक्षங்களாகிற विरुद्धफलங் களைக்கொடுக்ககூடுமோ; விரைக்கிறவனுடை अभिसन्धिभेदத்தாலே ஒரு விரை வேறொரு फलத்தைக் கொடுக்கக் கண்டோமோவென்று சிலர் பார்ப்பர்கள், இதுக்குப் परिहारம்; न्यायங்களாலே बाधिக்கவொண்ணாத படி प्रत्यक्षादिகளைப்போலே स्वविषयத்தில் प्रमाणமான शास्त्रங்காட்டுகையா லிப்படிக்கூடும். लोकத்திலும் धर्मशीलனாயுदारனான राजाவுக்கு விலையாக
24.46 சொல்லுகிறார்கள் என்றிருப்பதாலும் இந்த उपायत्वोक्ति ‘‘यद्धि मनसा ध्यायति तद्वाचा वदति’’ என்கிறபடி मानसिकज्ञानपूर्वकமாகவே உண்டாகவேண்டுமாகையாலும் दिव्यमहर्षिகளு க்குमात्रமன்றோ महाविश्वासம் सिद्धिப்பது; प्रपन्नसामान्यத்திற்கு அது கூடாதே என்கிற ஶங்கையில் அந்த वचनத்தின் தாத்பர்யத்தை யருளிச்செய்கிறார் शरण्यं शरणञ्च त्वामाहुर्दिव्या महर्षयः என்றதுவுமிत्यादिना । महर्षिகளுக்கே विश्वासங்கூடுவது इति । वचनத்தில் ‘‘महर्षयः’’ என்பது सावधारणம் என்று திருவுள்ளம். ஆனால் इतरர்களுக்கு तत्सिद्धि கூடுவதெங்ஙனே யென்ன? तत्सिद्ध्युपायத்தையருளிச்செய்கிறார் இவர்கள் वाक्यத் தையிட்டு मन्दविश्वासரைத் தெளிவிக்கவேணுமென்றபடி इति । महाविश्वासाङ्गत्वத்தை निगमिக்கிறார் இப்படி विश्वासतारतम्यமுண்டாகையாலிत्यादिना ।

இனி भक्तिप्रपत्तिகளில் विश्वासशैथिल्यத்திற்கு हेतुவான சில ஶங்கைகளைக் காட்டி परिहरिக்கப்போகிறவராய் सङ्गत्यर्थம் प्रतिज्ञै செய்கிறார் சிலர்க்கிவற்றிலிत्यादिना । विश्वासशैथिल्यहेतुக்களை उपपादिக்கிறார் भक्तिप्रपत्तिகளிत्यादिना । विरुद्धफलங்களைக்கொடுக் கக்கூடுமோ इति । ஒரே भक्ति ऐश्वर्यादिकामनैயுள்ளவர்களுக்கு बद्धदशैயில் अनुभाव्यமான ऐश्वर्यத்தையும் मोक्षकामனுக்கு बन्धराहित्यदशैயில் अनुभाव्यतया तद्विरुद्धமான मोक्षफलத்தையும் கொடுக்கக்கூடுமோ என்றபடி. கூடுமென்னில் दृष्टान्तத்தை प्रदर्शनம் பண்ணி அது लोकानुभवविरुद्धமென்கிறார் விரைக்கிறவனுடைய अभिसन्धिभेदத்தாலே ஒரு விரை इति । விரை – बीजம், இதற்கு शास्त्रप्रक्रिயையினாலே परिहारமருளிச்செய்கிறார் न्यायங் களாலே बाधिக்கவொண்ணாதபடி इति । स्वविषयத்தில் प्रमाणமான शास्त्रங்காட்டு கையாலிப்படிக்கூடுமிति । எப்படி चक्षुरादिप्रमाणங்களாலே காட்டப்பட்ட रूपादिகளை न्यायத்தைக் கொண்டு இல்லை செய்யமுடியாதோ அப்படியே अतीन्द्रिயமாய் शास्त्रैकवेद्यமான விஷயத்தை शास्त्रம் சொன்னால் அதை युक्तिகளாலே बाधिக்கமுடியா தென்று திருவுள்ளம். लोकरीत्या शङ्कितமான विरोधத்திற்கு लोकरीतिயினாலும் परिहारமருளிச்செய்கிறார் लोकத்திலுமிत्यादिயால். उदारனான ராஜாவுக்கு इति । இந்த இரண்டு पदங்களால் மேல் சொல்லப்போகிற பெருவிலை கிடைக்குகைக்கும்
24.47 குறிக்கிறதிலேற்றச் சுருக்கத்தாலே फलத்தில் विळंबाविळंबங்கள் கூடும். ஆழ்வார்கள், नाथमुनिகளுள்ளிட்டார்க்கு भगवत्साक्षात्कारादिகளுண்டாயிருக்க சிலர்க்கிவையன்றிக்கே யொழிகைக்குக் कारणம் प्रपत्तिकालத்தில் फल संकल्पத்தில் वैषम्यம், प्रारब्धसुकृत विशेषமாகவுமாம். முன்பு கோலின फलांशம் सकृत्प्रपत्तिயாலே सिद्धமானாலும் கோலாத अंशத்தைப்பற்றப்பின்பு तीव्रसंवेगம்பிறந்தார்க்குपुनःप्रपत्तिபண்ணவுமாம். வேறே சிலர் दृष्टार्थप्रपत्ति களிலே சில फलिயாதொழியக் கண்டு सकलफलसाधनமான प्रपत्तिயிலே अतिஶங்கை பண்ணுவர்கள். அவர்களையும் அல்லாத शास्त्रार्थங்களிற்படி
24.48 களிலே कर्मकर्तसाधनवैगुण्यத்தை வெளியிட்டுத் தெளிவிக்கவேணும். இங்கு कर्मवैगुण्यமாவது; महाविश्वासादिகள் குறைகை. कर्तृवैगुण्यமாவது; प्रपत्तिக்குச் சொன்ன अधिकारம் न्यूनமாகை. साधन वैगुण्यமாவது; यथाशास्त्रம் प्रपत्त्यनुष्ठानத்துக்கு मूलமான सदुपदेशादिகளன்றிக்கே யொழிகை. இவ் वैगुण्यங்களற प्रपत्तिபண்ணினபோது तत्फलங்களாகக் கோலின दृष्टங்களும் सिद्धिக்கக் காணா நின்றோம்.
வேறே சிலர் प्रपत्तिशास्त्रத்தோடு शास्त्रान्तरங்களோடு வாசியற सर्वशास्त्रங்களுக்கும் प्रवर्तकराன व्यासादिகள் 66‘‘आलोड्य सर्वशास्त्राणि विचार्य च पुनः पुनः । इदमेकं सु निष्पन्नं ध्येयो नारायणस्सदा’’(பாரதம் ஆநுஶாஸநிகபர்வம் 178-11) என்றும் 67‘‘हरिरेकस्सदा ध्येयो भवद्भिस्सत्वसंस्थितैः’’(ஹரிவம்ஶம் 132-14)
24.49 என்றும் ‘‘स्मर्तव्यस्सततं विष्णुः’’(ஹரிவம்ஶம் 132-14) என்றுமிப்படி निष्कर्षिया நிற்க सकृत्प्रपत्तिमात्रத்தாலே मोक्षமாகக்கூடுமோ; ‘‘मामेव ये प्रपद्यन्त’’(கீதை 7-14) इत्यादिகள் अङ्गप्रपत्तिविषयங்களானாற்போலே चरमश्लोकादिகளும் सपरिकरप्रपत्तिயை भक्त्यङ्गமாக विधिக்கிறனவாக வேண்டாவோவென்று சொல்லுவர்கள், இதுவுமनुपपन्नம்; ‘‘शरणं त्वां प्रपन्ना ये ध्यानयोगविवर्जिताः । तेऽपि मृत्युमतिक्रम्य यान्ति तत् वैष्णवं पदम्’’(ப்ராஹ்மபுராணம்) என்றும், ‘‘यद्येन कामकामेन न साध्यं साधनान्तरैः । मुमुक्षुणा यत् सांख्येन योगेन न च भक्तितः ॥ प्राप्यते परमं धाम यतो नावर्तते यतिः । तेन तेनाप्यते तत्तन्न्यासेनैव महामुने ॥ परमात्मा च तेनैव साध्यते पुरुषोत्तमः’’(அஹிர்புத்ந்யஸம்ஹிதை 37-25) என்றும் इत्यादिवचनங்களாலே स्वतन्त्रप्रपत्ति सिद्धिத்தால் இந்निष्ठैயுடையவனுக்கு श्रीवैकुण्ठगद्यத்திற்படியிலே स्वयंफलமாக ‘‘ध्येयो नारायणस्सदा’’(பாரதம் ஆநுஶாஸநிகபர்வம் 178-21) என்கிறவर्थத்தில் தன் விழுக்காடन्वयத்துக்கு विरोधமில்லை. இது अरोगனுக்கும் आरोग्यार्थिக்கும் क्षीरं सेव्यமென்றதோடொக்கும்
24.50 साङ्गமான ध्यानविशेषம் सर्वाधिकारமன்றேயாகிலும் भगवद्विषयத்தில் अधिकारानुरूपமாக வறியலாமளவும் ’’நிரந்தரம் நினைப்பதாக நீ நினைக்க வேண்டுமே’’(திருச்சந்தவிருத்தம் 101) इत्यादिகளிற்படியே अनुसन्धिக்கவுங் குறையில்லை. भाष्यकारருமிவ் வுपायनिष्ठैயை சிறிய गद्यத்திலும் பெரிய गद्यத்திலுமருளிச்செய்து श्रीवैकुण्ठगद्यத்திலுமிந் निष्ठैயைச் சுருங்கக்காட்டி இருந்தநாள் प्राप्यरुचि குலையாதே வளர்ந்து போரும்படிக்கீடான अनुसन्धानविशेषத்தை ‘‘ततश्च प्रत्यहमात्मो-ज्जीवनायैवमनुस्मरेत्’’(வைகுண்டகத்யம்) என்று துடங்கி அருளிச்செய்தார். இப் प्रपन्नனுக்கு ’’பூசித்தும்போக்கினேன் போ’’(நான்முகன் திருவந்தாதி 63) தென்கிற अनन्यप्रयोजनமான पूजाविशेषத்தை ‘‘अथ परमैकान्तिनो भगवदाराधनप्रयोगं वक्ष्ये, भगवत्कैङ्कयैकरतिः परमैकान्ती भूत्वा’’(நித்யம்) என்று
24.51 துடங்கி नित्यத்திலே ‘‘अत्यर्थप्रियाविरतविशदतमप्रत्यक्षरूपानुध्यानेन ध्यायन्नासीत’’(நித்யம்) என்றுமருளிச்செய்தார். இப்படி अनन्यप्रयोजन निरन्तर भगवदनुसन्धान परीवाहமான कैङ्कर्यத்திலே भगवच्छास्त्रोक्तமுமாய் व्यासदक्षादि महर्षिमतங்களோடும் सङ्गतமாய், ’’மறந்திகழு’’(பெருமாள் திருமொழி 1-7) மென்கிற பாட்டிலும் ’’இருமுப்பொழுதேத்தி’’(பெருமாள் திருமொழி 1-7) யென்ற பாசுரத்துக்கு विवक्षितமாக आचार्यர்கள் व्याख्यानம்பண்ணின कालविभागத்தை ‘‘अभिगच्छन् हरिं प्रातः पश्चाद्द्रव्याणि चार्जयन् । अर्चयंश्च ततो देवं ततो मन्त्रान् जपन्नपि । ध्यायन्नपि परं देवं कालेषूक्तेषु पञ्चसु ॥ वर्तमानस्सदा चैवं पाञ्चकालिकवर्त्मना । स्वार्जितैर्गन्धपुष्पाद्यैः शुभैश्शक्त्यनुरूपतः ॥ आराधयन् हरिं भक्त्या गमयिष्यामि वासरान्’’(வங்கிபுரத்துநம்பிகாரிகை 34-36) என்று भाष्यकारரருளிச்செய்யக் கேட்டு वङ्गिपुरத்து நம்பி नित्यத்திலே संग्रहिத்தார்.
24.52 இப்படி பெரிய ஜீயருள்ளிட்டார் नित्यங்களிலுங்கண்டுகொள்வது. இவற்றிலுள்ள वैषम्यங்கள் அவ்வோ संहिताविशेषங்களிலே சொல்லும் विकल्पங்களாலே सङ्गतங்கள்.
இப்படியாகையாலே ‘‘न देवलोकाक्रमणं’’(ராமாயணம் அயோத்யாகாண்டம் 31-5) ‘‘भवांस्तु सह वैदेह्या’’(ராமாயணம் யுத்தகாண்டம் 114-15) ‘‘यत्र कुत्र कुले वासो येषु केषु भवोस्तु मे । तव दास्यैकभोगे स्यात् सदा सर्वत्र मे रतिः ॥ कर्मणा मनसा वाचा शिरसा वा कथंचन । त्वां विना नान्यमुद्दिश्य करिष्ये किञ्चिदप्यहं’’(இரண்டாவது ஜிதந்தா 8) ’’தனக்கேயாக வெனைக் கொள்ளுமீதே’’(திருவாய்மொழி 2-9-4) யென்கிறபடியே भगवत्प्रीतिमात्रம் प्रयोजनமான
24.53 कैङ्कर्यத்திலே स्वाचार्योपदिष्टமாயிருப்பதொரு शास्त्रीयप्रक्रिயையைக்கொண்டு यथाकालமन्वयिக்கப்प्राप्तம். இப்படி नित्यமாக विधिக்கிற भगवदभिगमनादिகளில் लोकातीतரைப்போலே ख्यातिलाभपूஜைகளுக்காகவாதல், तत्वज्ञानवैराग्यादिகளில்லாதாரைப்போலே प्रयोजनान्तरத்துக்காகவாதல், पूर्णोपायரல்லாதாரைப் போலே मोक्षार्थமாகவாதலன்றிக்கே मुक्तரைப்போலே स्वाम्यभिमतத்தை நடத்தவேணுமென்கிற रुचिயாலே यथाशास्त्रं स्वयंप्रयोजनமாக விழிந்தால் இவ்வभिगमनादिகள் अन्याभिगमनமும், अन्यार्थप्रवृत्तिயும், अन्ययजनமும், अन्यशब्दங் களும்; अन्यचिन्तैயுமாகிற छिद्रங்கள் புகாமைக்குக்கடகமாயிருக்கும். अन्याभिगमनமாகாதென்னுமிடத்தை 85’’இனிப்போயொருவன்றனக்குப் பணிந்து கடைத்தலை நிற்கை நின் சாயை யழிவுகண்டா’’(பெரியாழ்வார் திருமொழி 5-6-3) யென்று பெரியாழ்வாரருளிச்செய்தார். अन्यार्थप्रवृत्तियाகாதென்னுமிடத்தையும்
24.54 ’’கூறைசோறிவை வேண்டுவதில்லை’’(பெரியாழ்வார் திருமொழி 5-1-4) யென்றருளிச்செய்தார். अन्य-यजनமாகாதென்னுமிடத்தை ’’உன்னித்து மற்றொரு தெய்வந்தொழா ளவனையல்லா’’(திருவாய்மொழி 4-6-10) லென்றும் ’’தேவனெம்பெருமானுக்கல்லாற் பூவும் பூசனையுந் தகுமே’’(திருவாய்மொழி 2-2-4) யென்றும், ’’ஈன்றோளிருக்க மணைநீராட்டி’’(திருவாசிரியம் 6.) யென்றும், ’’மற்றிங்கோர் புதுத் தெய்வங்கொண்டாடுந்தொண்டீர்! பெற்ற தாயிருக்க மணை வெந் நீராட்டுதிரோ மாட்டாத தகவற்றீரே’’(பெரிய திருமொழி 11-6-6) யென்றும் इत्यादिகளாலே யருளிச்செய்தார்கள். सप्तर्षिसंवादத்திலும்
24.55 भजत्वन्यं बिसस्तैन्यं करोति यः ॥ विष्णुधर्मपरो न स्याद्विष्णुधर्मपराङ्मुखः । कुधर्मवृत्तशीलस्स्याद्बिसस्तैन्यं करोति ‘‘विष्णुं ब्रह्मण्यदेवेशं सर्वलोकनमस्कृतम् । त्रैलोक्यस्थितिसंहारसृष्टिहेतुं निरीश्वरम् ॥ आधातारं विधातारं सन्धातारं जगद्गुरुम् । विहाय स यः’’(இதிஹாஸஸமுச்சயம் 12-77) என்றுஞ்சொல்லப்பட்டது. अन्यकीर्तनமாகாதென்னுமிடத்தை ’’வாயவனையல்லது வாழ்த்தாது’’(முதல் திருவந்தாதி 11)
24.56 ’’சொன்னால் விரோத’’(திருவாய்மொழி 3-9-1) மிत्यादिகளிலே யருளிச்செய்தார். अन्य-चिन्तनமாகாதென்னுமிடத்தை ’’சிந்தை மற்றொன்றின்றிறத்ததல்லாத் தன்மை தேவபிரானறியு’’(திருவாய்மொழி 7-10-10) மென்றும், ’’வருதேவர் மற்றுளரென்றென் மனத்திறையும் கருதே’’(பெரியதிருமொழி 8-10-2) னென்றுமருளிச்செய்தார்.
இஸ் समराधनादिक्रमங்களிலनधिकृतர்க்குமிக் कालங்களெல்லாத்திலும் தங்களுக்கு योग्यமான नित्यनैमित्तिकங்களாலும், सङ्कीर्तनादिகளாலும் समाराधनादियोग्यரான
24.57 परमभागवतர்க்கு परतन्त्रராய் यथाधिकारம் வல்ல தேவை செய்து மிக்कैङ्कर्यமிழவாதொழியலாம். இவ்வर्थத்தை ‘‘आराधनानां सर्वेषां विष्णोरा-राधनं परम् । तस्मात्परतरं प्रोक्तं तदीयाराधनं परम्’’(பாத்மோத்தரம் 29-81) என்றும், ’’குன்றமெடுத்த பிரானடியாரொடுமொன்றி நின்ற சடகோபனுரைசெய’’(திருவாய்மொழி 7-4-11) லென்றும், ’’ஏத்தியிருப்பாரை வெல்லுமே மற்றவரைச் சாற்றியிருப்பார் தவ’’(நான்முகன் திருவந்தாதி 18) மென்று மருளிச்செய்தார்கள்.
24.58 இக் कैङ्कर्यங்களை अनुष्ठिத்துகப்பார்க்குமிதுகண்டுகப்பார்க்கும், जगद्व्यापारம் பண்ண अधिकृतனான ईश्वरனுக்கும் मुक्तருக்கும் போலே भोगमेकरूपம். 99‘‘धर्मश्श्र्रुतो वा दृष्टो वा स्मृतो वा कथितोऽपि वा । अनुमोदितो वा राजेन्द्र! पुनाति पुरुषं सदा’’(பாரதம் ஆச்வமேதிக 96-31) என்கிற पावनत्वம்போலே भोग्यत्वமுமேकरूपமாகக் குறையில்லை.

அப்படியே 100‘‘तस्मात्सप्रणवं शूद्रो मन्नामानि न कीर्तयेत्’’(பாரதம் ஆச்வமேதிக 118-14) என்று महाभारतத்திலும், 101‘‘अष्टाक्षरजपस्त्रीणां प्रकृत्यैव विधीयते । न स्वरः प्रणवोऽङ्गानि नाप्यन्यविधयस्तथा ॥ स्त्रीणान्तु शूद्राजातीनां मन्त्रमात्रोक्तिरिष्यते’’(நாரதீயகல்பம்)
24.59 என்று नारदीयादिகளிலும் ‘‘नमो नारायणेत्युक्त्वा श्वपाकः पुनरागमत्’’(வராஹபுராணம் 139-53) என்று श्रीवराह पुराणத்திலும், ’’வாயினால் நமோ நாரணாவென்று மத்தகத்திடைக் கைகளைக் கூப்பி’’(பெரியாழ்வார் திருமொழி 4-5-2) யென்றும், ’’நாமஞ்சொல்லில் நமோ நாராயணமே’’(பெரிய திருமொழி 6-10-1) யென்றுஞ் சொல்லுகிறபடியே திருमन्त्रமாகிற எட்டுக்கண்ணான கரும்பிலே வேர்பற்றுந் தலை யாடையுங் கழிந்தால் நடுவுள்ள अंशம் सर्वोपजीव्यமாகிறாப்போலே प्रपत्तिनिष्ठரெல்லார்க்கும் सर्वकालத்திலும் भगवदनुस्मरणरसத்துக்கும் विरोधமில்லை. सपरिकरமான विलक्षणभक्तियोगமாகிலிறே சிலர்க்கு विरोधமுள்ளது. क्षणमात्र साध्यமான प्रपदनம் सिद्धமானவளவிலும் ‘‘द्वयमर्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता’’(ஶரணாகதிகத்யம்)
24.60 என்று शरण्यனருளிச்செய்தானிறே. ஆகையால் ‘‘ध्येयो नारायणस्सदा’’ என்றதுவும் यथाधिकारம் சிலர்க்கு उपायமாகவும் சிலர்க்கு फलமாகவுங் கொள்ளுகையாலிது स्वतन्त्रप्रपत्तिக்கு विरुद्धமன்று. இப்प्रपत्ति अङ्गமான वेषத்தை भाष्यादिகளிலே उदाहरिத்தருளினார். स्वतन्त्रமான वेषத்தை गद्यத்திலே யருளிச்செய்தார் ‘‘क्लेशानाञ्च क्षयकरं योगादन्यन्न विद्यते’’(விஷ்ணுபுராணம் 6-7-25) ‘‘न कर्मणां क्षयो भूप! जन्मनामयुतैरपि । ऋते योगात्कर्मकक्षं योगाग्निः क्षपयेत्पर’’(விஷ்ணு தர்மம் 102-4) मित्यादिகளும் स्वतन्त्रप्रपत्तिविधिबलத்தாலே अधिकार्यन्तरविषयங்களாகக் கடவன. இப்படி साध्योपायविषयமாக
24.61 மற்றும் பிறக்குங் கலக்கங்களுக்குப் परिहारம் निक्षेपरक्षैயிலே கண்டு கொள் வது. இஸ் साध्योपायம் இங்கு शेधितமான கட்டளையிலே रहस्यत्रयத்தில் यथास्थानமनुसन्धेयம்.
வரிக்கின்றனன் பரன் யாவரையென்னு மறையதனில்
விரிக்கின்றதுங்குறியொன்றால் வினையரையாதலினாம்
உரைக்கின்ற நன்னெறியோரும்படிகளிலோர்ந்துலகம்
தரிக்கின்ற தாரகனார் தகவாற் றரிக்கின்றனமே. ( 35 )
24.62 तत्तद्धैतुकहेतुके कृतधियस्तर्केन्द्रजालक्रमे बिभ्राणाः कथकप्रधानगणने निष्ठां कनिष्ठाश्रयाम् । अध्यात्मश्रुतिसंप्रदायकतकैरद्धा विशुद्धाशया-
स्सिद्धोपायवशीक्रियामिति हि नस्साद्ध्यां समध्यापयन् ॥ ५४ ॥

इति श्रीकवितार्किकसिंहस्य सर्वतन्त्रस्वतन्त्रस्य श्रीमद्वेङ्कटनाथस्य वेदान्ताचार्यस्य कृतिषु श्रीमद्रहस्यत्रयसारे साध्योपायशोधनाधिकारः चतुर्विंशः ॥