॥ श्रीमद्रहस्यत्रयसारे चरमश्लोकाधिकारः ॥

29.1  य उपनिषदामन्ते यस्मादनन्तदयांबुधेः त्रुटितजनताशोकश्श्लोकस्स्वयं समजायत । तमिह विधिना कृष्णं धर्मं प्रपद्य सनातनं शमितदुरिताश्शंकातङ्कत्यजस्सुखमास्महे ॥ ६६ ॥
29.2 दुर्विज्ञानैर्नियमगहनैर्दूरविश्रान्तिदेशैः बालानर्हैबहुभिरयनैश्शोचतान्नस्सुपन्थाः ।
निष्प्रत्यूहं निजपदमसौ नेतुकामस्स्वभूम्ना सत्पाथेयं किमपि विदधे सारथिस्सर्वनेता ॥ ६७ ॥
29.3 ஒண்டொடியாள் திருமகளுந்தானுமாகி யொருநினைவா லீன்ற வுயிரெல்லாமுய்ய
வண்டுவரை நகர் வாழ வசுதேவற்காய் மன்ன வர்க்குத்தேர்ப்பாகனாகி நின்ற தண்டுளவமலர்மார்பன் றானே சொன்ன
தனித்தரும ந்தானெமக்காய்த் தன்னை யென்றுங் கண்டு களித்தடி சூட விலக்காய் நின்ற
கண்புதையல் விளையாட்டைக் கழிக்கின்றானே. // 41 //
29.4 ‘‘एष नारायणश्श्रीमान् क्षीरार्णवनिकेतनः । नागपर्यङ्गमुत्सृज्य ह्यागतो मधुरां पुरीम्’’(ஹரிவம்சம் 113-62) என்கிறபடியே श्रियःपतिயான सर्वेश्वरன் साधुपरित्राण दुष्कृद्विनाश धर्मसंस्थापनங் களுக்காக வண்டுவராபதிமன்னனாய் வந்தவதரித்தருளி सर्वसुलभனாய், ‘‘द्रौपद्या सहितास्सर्वे नमश्चक्रुर्जनार्दनम्’’(பாரதம் ஆரண்யபர்வம் 192-56) என்கிறபடியே शरणागतரான पाण्डவர்களுக்கு இன்னார்தூதனென நின்று अर्जुनனை रथिயாக்கித் தான் सारथिயாயவனுக்கு विधेयனாய் நின்றவளவிலே, இவ்வर्जुनன் தன்னை निमित्तमात्रமாகக்கொண்டு सर्वेश्वरன் தன் प्रतिपक्षங்களை निरसिக்க நின்ற நிலையைக் கண்டு बन्धुविनाशம் सिद्धமென்று निश्चयिத்து अस्थानस्नेहத்தாலே பிறந்த शोकத்தாலும் अस्थानकृपैயாலும் आचार्यादिகள் युद्धोन्मुखரேயாகிலும் அவர்கள் வधத் தாலே पापம் வருகிறதென்கிற भयத்தாலுங் கலங்கி எது हितமென்று தெளியவேணுமென்று பார்த்து ‘‘यच्छ्रेयः स्यान्निश्चितं ब्रूहि तन्मे शिष्यस्तेऽहं शाधि मां त्वां प्रपन्नं’’(கீதை 2-7) என்று விண்ணப்பஞ்செய்ய அவனுடைய शोकத்தை निवर्तिப் பிக்கைக்காக देहादिव्यतिरिक्तமாய் परशेषतैकरसமான नित्यात्मस्वरूपத்தையும், இஸ்स्वरूपந்தெளிந்தவனுக்கு परमपुरुषार्थलाभத்துக்கு परंपरया कारणங்களான कर्मयोगज्ञानयोगங்களையும், साक्षादुपायமாக चोदितமான भक्तियोगத்தையும் सपरि-करமாக उपदेशिக்க, இப் परमपुरषार्थத்தைக் கடுகப் பெறவேணுமென்கிற
29.5 त्वரை யுண்டேயாகிலும் सपरिकरமானவிவ் उपायத்தினுடைய दुष्करतैயினாலும் இவ் उपायानुष्ठानத்துக்கपेक्षितज्ञानशक्ति களுண்டேயாகிலும் अनेकावधानத்தோடே கூட चिरकालसाध्यமான उपायस्वभावதாலேயभिमतம் கடுகத் தலைக்கட்டாத படியிருக்கையாலும் निरतिशयशोकाविष्टனான अर्जुनனை व्याजமாகக் கொண்டு परमकारुणिकனான गीतोपनिषदाचार्यன் ‘‘भक्त्या परमया वापि प्रपत्त्या वा महामते । प्राप्योऽहं नान्यथा प्राप्यो मम कैङ्कर्यलिप्सुभिः’’() என்று தான் विकल्पिத்து विधिத்த उपायங்களில் ‘‘तावदार्तिस्तथा वाञ्छा तावन्मोहस्तथाऽसुखम्’’(விஷ்ணுபுராணம் 1-9-73) என்கிறபடியே தன் திருவடிகளைப் பெறுகைக்கும் மற்றுமभिमतமானவையெல்லாத்துக்கும் பொதுவான साधनமாய் आनुकूल्यसंकल्पादि व्यतिरिक्तपरिकरनिरपेक्षமாய் लघुतरமாய் क्षणमात्रसाध्यமான रहस्यतमोपायத்தை श्रोतव्यशेषமில்லாதபடி उपदेशपर्यवसानமான चरमशलोकத்தால் सकललोकरक्षार्थமாக வருளிச்செய்கிறான்.
29.6 श्रुतिसिद्धமான விவ்வर्थத்தை शरण्यனான सर्वेश्वरன் தானே उपदेशिக்க விதுதானே 6‘‘सन्त्यज्य विधिना नित्यं षड्विधां शरणागतिम् । आचार्यानुज्ञया कुर्याच्छास्त्रदृष्टेन वर्त्मना’’(ஸ்ரீ விஷ்ணுதத்வம்) என்று श्रीविष्णुतत्त्वादिகளிற்சொன்ன आचार्यानुज्ञैயுமாயிற்று.

(सर्वधर्मानित्यादि) இந்த श्लोकத்துக்கு शङ्करादिकुदृष्टिகள் சொல்லும் பொருள் களெல்லாம் तात्पर्यचन्द्रिकैயிலும் निक्षेपरक्षैயிலும் பரக்க दूषिத்தோம். இங்கு सारமான अर्थங்களை सत्संप्रदाय सिद्धமானபடியே சொல்லுகிறோம். இதில்
29.7 पूर्वार्धமுपायविधायकம்; उत्तरार्धம் फल निर्देशादिमुखத்தாலே विधिशेषம். ஆகையால் இச் श्लोकம் उपायविधायप्रधानம். धर्मமாவது; शास्त्रமே கொண்டறியவேண்டி யிருக்கும் पुरुषार्थसाधनம். ‘‘धर्मान्’’ என்கிற बहुवचनத்தாலே अभिमतसाधनமாக शास्त्रचोदितங்களான धर्मங்களுடைய बाहुळ्यத்தைச்சொல்லுகிறது. सर्वशब्दத் தாலே सपरिकरமான நிலையை விவக்ஷிக்கிறது. धर्मपरिकरங்களையும் धर्मமென்றுசொல்லக்குறையில்லையிறே. இஸ் सर्वशब्दத்தை एकशब्दप्रति-
29.8 संबन्धिயாக योजिக்கும்போது இது अङ्गिகளான नानाधर्मங்களினுடைய कार्त्स्न्यத்தைச் சொல்லுகிறது. இப்படி பொதுவிலே சொன்னாலும் இங்கு प्रकरणवशத்தாலே मोक्षार्थமாக शास्त्रविहितங்களாய் सपरिकरங்களாய் नानाप्रकारங் களான उपासनங்களையெல்லாஞ் சொல்லுகையிலே तात्पर्यம். पुरुषोत्तमत्वज्ञानம் सर्वविद्यैகளுக்குமுपकारकமான तत्त्वज्ञानमात्रமாகவும், अवताररहस्यचिन्तनம் अनुष्ठिக்கிற उपासनादिகளுடைய शीघ्रनिष्पत्तिहेतुவாகவும், देशवासादिகள் उपायविरोधिपापक्षयहेतुக்களாய்க் கொண்டு उपायनिष्पादकங்களாகவும் श्रीगीताभाष्यादिகளிலே समर्थिக்கையாலே இவற்றை साक्षान्मोक्षोपायங்களாக்கி अङ्गिबहुत्वविषयமான बहुवचनத்தாலே விவக்ஷிக்கிறதென்கை उचितமன்று. ‘‘नानाशब्दादि भेदात्’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 3-3-56) என்கிறபடியே இவையொழியவும் सद्विद्या – दहरविद्यादिभेदத்தாலே अङ्गिबहुत्वங்கிடைக்கையால் இப் बहुवचनம் सार्थம். अङ्गिबहुत्वத்தையும் परिकरबहुत्वத்தையுங்கூட விவக்ஷித்தாலும் विरोधமில்லை.
29.9 ‘‘परित्यज्य’’ என்கிறவிடத்தில் त्यागமாவது, ‘‘अनया च प्रपत्त्या मामाकिञ्चन्यैकपूर्वक’’() मित्यादिகளிற்படியே अकिञ्चनனான தன்னிலையைக் கண்டு उपायान्तरங்களிற் பிறந்த नैराश्यம். ஆசையாலே பற்றானாலாசையை விடுகை त्यागமென்ன उचितமிறே. அதில் ‘‘परि’’ என்கிற उपसर्गத்தாலே ‘‘अनागतानन्तकालसमीक्षयाप्यदृष्टसन्तारोपायः’’(ஸ்ரீரங்ககத்யம்), ‘‘त्वत्पादकमलादन्यन्न मे जन्मान्तरेष्वपी’’(ஜிதந்தாஸ்தோத்ரம் 1-10) त्यादिகளிற் படியே अत्यन्ताकिञ्चनனுக்கு सर्वकालத்திலும் सर्वप्रकारத்தாலும் योग्यதையில்லாமை தெளிகையாலே பிறந்த नैराश्यातिशयஞ்சொல்லப்படுகிறது. सर्वप्रकारத்தாலும் त्यागமாவது; पूर्णानुष्ठानशक्तिயில்லாதபோது यथाशक्त्यनुष्ठानம் பண்ணுகிறோமென்றும், அதுக்கு योग्यதையில்லாத दशैயிலே வேறே சில अनुकल्पங்களையாதல் उपायोपायங்களையாதலनुष्ठिக்கிறோமென்றும்
29.10 தனக்கு दुष्करங்களைக் கணிசிக்கும் दुराशैயற்றிருக்கை. இவ்வनुवादத்துக்கு अधिकारविशेषத்தைக் காட்டுகை प्रयोजनம். அதில் ‘‘परि’’ என்கிற उपसर्गம் अधिकारपौष्कल्यத்தை விவக்ஷிக்கிறது. 11‘‘अनित्यमसुखं लोकमिमं प्राप्य भजस्व मां’’(கீதை 9-33) என்கிறவிடத்தில் प्राप्य என்கிறது विधिயன்றிக்கே ‘‘प्राप्य वर्तमानस्त्वं’’ என்று व्याख्यातமானாற்போலே இங்கும் ‘‘परित्यज्य स्थितस्त्वं’’ என்று விவக்ஷிதமாகக் கடவது. இப்படி अर्थान्तरங்களிலும் प्रयोगமுண்டாகையாலே क्त्वाश्रुतिमात्रத் தைக்கொண்டு त्यागமङ्गமென்னவொண்ணாது. ‘‘परित्यज्य’’ என்கிறவிது
29.11 विधिயானபோது प्रपत्यद्ध्यायादिகளில் विधिக்கிறபடியே आकिञ्चन्यप्रतिसन्धानादिरूपமான कार्पण्यமாகிற प्रपत्त्यङ्गத்தை विधिக்கிறதென்றால் अर्थத்தில் विरोध-மில்லை. அப்போது ‘‘सर्वधर्मान् परित्यज्य’’ என்கிறது ‘‘अहमस्म्यपराधानामालयोऽकिञ्चनोऽगतिः’’(அஹிர்புத்நயஸம்ஹிதை 37-30), ‘‘न धर्मनिष्ठोस्मी’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 22) त्यादिகளிற்படியே सर्वधर्मங்களும் தன்னை योग्यतापर्यन्तமாகக் கழித்தபடியை முன்னிட்டுக்கொண்டென்றபடி. இவ்வளவு विळंबितप्रतीतिकமானவर्थமும் बहुप्रमाणानुगुणமாகையால் அவற்றுக்கு विरुद्धமாக शङ्कराद्युक्तங்களான सर्वधर्मस्वरूपत्यागाद्यर्थங்களிற்காட்டிலுமுपादेयம். प्रपत्तिக்காகவொரு धर्मங்களுமनुष्ठिக்கவேண்டாவென்று प्रपत्तिயினுடைய नैरपेक्षयத்தைச் சொல்லுகிறதென்கை विधिपक्षத்துக்கு उचितம். அப்போது ‘‘परि’’ என்கிற उपसर्गம் ‘‘आचान्तेन कर्तव्यं’’, ‘‘शुचिना कर्तव्य’’ मित्यादिகளிற் சொல்லுகிற सर्वसाधारणयोग्यतापादकங்களுமிதுக்கङ्गமாக स्वीकार्यங்களாகா தென்று விவக்ஷிக்கிறது. இங்ஙனன்றிக்கே कर्मयोगம் ज्ञानयोगம் भक्तियोगமென்கிற धर्मங்களினுடைய स्वरूपत्यागம் प्रपत्तिக்கङ्गமென்னும் पक्षத்தில்
29.12 प्रपत्ति सर्वाधिकारமன்றிக்கெ யொழியும். धर्मानुष्ठानशक्तனுக்கிறே யவற்றினுடைய त्यागத்தை विधिக்க வேண்டுவது. இது बहुप्रमाण सिद्धமான कार्पण्यமாகிறவङ्गத்துக்கும், ’’புகலொன்றில்லாவடியேன்’’(திருவாய்மொழி 6-10-10), ’’குலங்களாய’’(திருச்சந்தவிருத்தம் 90), ’’குளித்து மூன்று’’(திருமாலை 25), ‘‘न धर्मनिष्ठोऽस्मी’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம்) त्यादिகளிலே प्रसिद्धமானவकिञ्चनाधिकारமென்கிற संप्रदायத்துக்கும் विरुद्धமாம். ईश्वरனைப் பற்ற अत्यन्तपरतन्त्रதையாலே उपायान्तरங்களுக்கு क्षेत्रज्ञன் नित्याशक्तனென்றுகாட்டி யிவனுக்கவற்றினுடைய त्यागத்தை विधिக்கிறதென்னுமது सर्वशास्त्र स्ववचन स्वप्रवृत्त्यादि विरोधத்தாலே अत्यन्त परिहास्यம். அப்போது तुल्यन्यायத்தாலே ‘‘व्रज’’ என்கை
29.13 தானும் घटिயாது. उपायान्तरங்களுக்கு जीवात्मा नित्याशक्तனென்கை தங்களுக்கनिष्टமான வनुवादपक्षத்துக்கு स्थिरीकरणம் பண்ணினபடியாமத்தனை. एकप्रयोगந் தானே अशक्तனைப்பற்ற त्यागानुवादமாய் इतरனைப்பற்ற त्यागविधिயாகை एकवाक्यத்தில் घटिயாது. फलத்தில் वैषम्यமுமன்றிக்கே अधिकारिயும் एकனா யிருக்க गुरुलघु विकल्पமுஞ்சொல்லவொண்ணாது. गुरूपायத்திலே शक्तனா னவனுக்கே அதின் त्यागविशिष्टமான लघूपायத்தை विधिத்தால் गुरूपायத்திலொ ருத்தரும் प्रवर्तिப்பாரில்லாமையாலும், வேறொரு मुखத்தாலே अधिकारभेदஞ் சொல்லவொண்ணாமையாலும் गुरूपायத்தை विधिக்கின்ற शास्त्रங்களெல்
29.14 லாம் प्रमाणமன்றிக்கே யொழியும். लघूपायप्ररोचनार्थமாக गुरूपायத்தை विधिத்து அது தன்னையே निषेधिக்கிறதென்கையுமत्यन्तानुचितம். अनुपायங்களை उपायங்களாக विधिக்கிறதென்றால் श्रुतिस्मृतिகள் मोहनशास्त्रங்களாக प्रसङ्गिக் கையாலே शरण्यस्वरूपादिகளும் सिद्धिயாதபடியாம். गुरुக்களான कृष्यादि व्यापारங்களும் लघुக்களான रत्नवाणिज्यादिகளும் अर्थार्थिகள்பக்கல் विकल्पिக் கிறதுவும் अधिकारिविशेषव्यवस्थैயாலே என்னுமிடம் लोकप्रसिद्धம். ஆழ்வானுடைய चरमश्लोकव्याख्यानத்திலு மிவ்வளவே विवक्षितமாகையா லொரு विरोध மில்லை.
29.15 समावर्तनादिகளில் गुरुलघु विकल्पமும் अवस्था विशेषங்களாலே नियतமென்று கொள்ளாதபோது, गुरुविधानवैयर्थ्यமும் வரும். ज्ञानपूर्तिயாதல் विश्वासपूर्तिயாதலுடையவன் प्रपत्तिக்கधिकारि, ज्ञानमान्द्यமாதல் विश्वासमान्द्यமாத லுடையவன் उपासनादिகளுக்கधिकारिயென்றால் இச் चरमश्लोकादिகளுக்குपदेष्टाக்களுமாய் परमास्तिकருமாகையாலே पूर्णज्ञानविश्वासரான व्यासादिகளுக்குपासनादिகளில் अधिकारமில்லையாம். அவர்களுपदेश्कालத்திலே ज्ञानविश्वासங் களையுடையவராய்ப் பின்பு கலங்கி उपासकரானார்களென்கைக்கொரு प्रमाणமில்லை. प्रपन्नராய் வைத்து लोकसंग्रहार्थமாகவுपासनादिகளை अनुष्ठिத்தார் களென்கைக்குமவ்வோ प्रबन्धங்களிலொரு वचनமில்லை. அப்படி कल्पिக்கப்புக்காலும்
29.16 தன்னधिकारத்துக்கு निषिद्धமானவற்றை लोकसंग्रहार्थமாக வनुष्ठिக்கப்புக்கால் அவையிவன்றனக்கும் पापமாய் अधिकारத்துக்கு विरुद्धानुष्ठानம் பண்ணுகையாலே தன்னनुष्ठानத்தையிட்டு लोकसंग्रहம் பண்ணவுங்கடப் படாதொழியும். தனக்கிரண்டு வழிகள் शास्त्रानुमतங்களானால் அவற்றில் लोकத்தார்க்கு शक्यமாய் அவர்களுக்கு हितமாயிருப்பதொன்றைத் தான் अनुष्ठिத்துக்காட்டி लोकத்தாரையதிலே நிலைநிறுத்துகையே लोकसंग्रहமென்று श्रीगीताभाष्यத்திலேயருளிச்செய்தார். அல்லது सन्न्यासिக்கு निषिद्धமான गृहस्थैकान्तधर्मத்தை सन्न्यासिயनुष्ठिத்துக் காட்டுமது लोकसंग्रहार्थமாகாது. இது आज्ञातिलङ्घनமாமத்தனை. இப்படியே प्रपत्त्यधिकारिக்கு निषिद्धத்தை யவன் தானே कैङ्कर्यबुद्धिயாலேயनुष्ठिக்கையும் स्वाधिकारविरुद्धம். प्रपत्तिக்கनपेक्षितங்களான
29.17 शास्त्रीयங்களை कैङ्कर्यबुद्धिயாலே अनुष्ठिப்பார்க்கு विरोधமில்லை. தந்தாம் जात्यादिகளுக்கनुरूपங்களுமாய் தந்தாமுக்கு शक्यங்களுமான सर्वधर्मங்களி னுடைய स्वरूपत्यागமङ्गமாக विधेयமென்னும் पक्षத்திலும் प्रपत्त्युत्तरकालம் தன் वर्णाश्रमाद्यधिकारங்களுக்கு अनुरूपமாகவடைந்த कैङ्कर्यफलத்தையுமிழந்து अहिंसासत्यवचनादि सामान्यधर्मங்களையும் आचार्यवन्दनादिகளையுந் தவிர்ந்து पशुमृग पक्ष्यादिகளைப்போலே திரியும்படியாம். निषेधवाक्यसिद्धங்களான निवृत्तिरूपधर्मங்கள் स्वरक्षणार्थस्वव्यापारமல்லாமையாலே शरणागतिயோடு विरोधமில்லை யாமையால் இங்கு प्रवृत्तिरूपधर्मங்களினுடைய त्यागமே விவக்ஷிதமென்னும் निर्वाहமும் मन्दம்; निवृत्तिயும் व्यापारविशेषமென்னுமிடமும் அதுவும் स्वरक्षणार्थ மாமென்னுமிடமும்
29.18 लोकवेदसिद्धமிறே. இவ் विधिबलத்தாலே प्रवृत्तिनिवृत्तिरूपங்களான सर्वधर्मங்களையுந் தவிர்ந்து திரிகைதானே प्रपन्नனுக்கு शास्त्रार्थமானாலோவென்னில்; प्रपन्नரான पूर्वர்களும் இப்போதுள்ளாரும் सावधानராய்ப் பண்ணிப்போருகிற कैङ्कर्यங்களும் अपचारपरिहारங்களும் विरुद्धानुष्ठानமாம். यथाप्रमाणம் प्रपत्तिसंप्रदायप्रवर्तकராய் परमकारुणिकருமாயிருக்கிறவர்களுக்கு भ्रमविप्रलंभसंभावனையுமில்லை. यावज्जीवं सर्वधर्म त्यागம் विधेयமாகிலன்றோ இவ் विरोधமுள்ளது. प्रपत्त्यनुष्ठानक्षणத்தில் सर्वधर्मங்களினுடைய स्वरूपत्यागமङ्गமானால் विरोधமில்லையே யென்னில்; அப்போது संभावितமானவற்றினுடைய स्वरूपत्यागம் विधिக்கவேண்டா; संभावितமல்லாதவற்றினுடைய स्वरूपत्यागம் विधेयமாகில் அப்போதுண்டான भगवत्क्षेत्रवासशिखायज्ञोपवीतोर्ध्वपुण्ड्रधारणादिகளைத் தவிர்ந்துகொண்டு प्रपत्ति பண்ணப் प्रसङ्गिக்கும். ஆகையாலுपासनத்தில் வரும் कर्माद्यङ्गங்களாலே निरपेक्षैயாயிருக்கிற प्रपत्तिக்கङ्गமாகவொரு धर्मங்களையும் பற்றவேண்டாவென்கையே त्यागविधिपक्षத்துக்குचितம்.
29.19 இந்த त्यागविधिயான पक्षந்தன்னிலும் उपायान्तरसामर्थ्यமில்லாதார்க்கும் அதுண்டாகிலும் विळंबाक्षमரல்லாதார்க்குமிப் प्रपत्तिயிலधिकारம். இப்படியானா லொரு प्रमाणங்களுக்கும் विरोधமில்லை. पूर्वाचार्यர்களும் இவ்விடத்தில் सर्वधर्मस्वरूपत्यागம் प्रपत्त्यङ्गமென்றும் இப்படியன்றென்றும் विवादம் பண்ணி னார்களன்று; प्रपत्तिக்கधिकारமானவாकिञ्चन्यமும் प्रपत्तिயினுடைய नैरपेक्ष्यமும் இச் चरमश्लोकத்தில் எந்த पदங்களிலே विवक्षिக்கையுचितமென்று विमर्शिத்தார்களத்தனை.

*अधिकारं पुरस्कृत्योपायस्य निरपेक्षताम् ।
एकशब्देन वक्तीति केचिद्वाक्यविदो विदुः ॥*
29.20 नैरपेक्ष्यं पुरस्कृत्य विहितस्य लघीयसः । उपायस्याधिकारन्तु शोकद्योत्यं विदुः परे ॥ इत्थमर्थाविशेषेपि योजनाभेदमात्रतः ।
प्राचां विवादस्संवृत्तो भाष्यकारैरवारितः ॥ अज्ज्ञातपूर्ववृत्तान्तैर्यत्तत्रारोपितं परैः ।
तत्तु श्रीविष्णुचित्ताद्यैर्निर्मूलमिति दर्शितम् ॥ *
29.21 ஆனால் 18‘‘इदं शरणमज्ञानादिदमेव विजानताम् । इदं तितीर्षतां पारमिदमानन्त्यमिच्छताम् ॥’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-100) என்றும் 19‘‘अविद्यातो देवे परिबृढतया वा विदितया स्वभक्तेर्भूम्ना वा जगति गतिमन्यामविदुषाम्’’(பட்டர் முக்தகம்) என்றுஞ்சொல்லுகிறவधिकारि भेदமிருக்கும்படியென்னென்னில்; இவ்விடத்திற்சொன்னவज्ञानं पश्वादिகளைப்போலே शास्त्रीयமொன்று மறியாயொழிகையன்று. மற்றெதென்னில்; उपासनादिகளில் தெளிவில்லாமையாதல் प्रपत्ति தன்னிலும் सूक्ष्मविशेषங்களறியாமையாதலாமத்தனை. இவற்றில் ‘‘विजानतां’’ என்றும், ‘‘देवे परिबृढतया वा विधितया’’ என்றுஞ்சொன்ன ज्ञानविशेषமும் उपासनादिகளில் தெளிவாதல் प्रपत्तिக்குपयुक्तமான शरण्यगुणादि விஷயத்தில் தெளிவாதலாமித்தனை. அல்லது இதுக்கनपेक्षितமான सर्वविषयज्ञानமன்று; परिबृढत्वरूपशरण्यगुणविशेषत्वरूपज्ञानமிறே யிங்கு சொல்லப்படுகிறது.
29.22 இவ்வுपयुक्तज्ञानமுண்டானாலும் उपायान्तरத்தில் शक्तिயில்லாத போது अकिञ्चनனாய் प्रपत्तिக்கधिकारिயாம். शक्तिயுண்டேயாகிலும் ‘‘शरैस्तु सङ्कुलां कृत्वा लङ्कां परबलार्दनः । मां नयेद्यदि काकुत्स्थस्तत्तस्य सदृशं भवेत् ॥“(ராமாயணம் ஸுந்தரகாண்டம் 39-30) रक्षकன் கை பார்த்துத் தான் கைவாங்கியிருக்கையன்றோ இது प्रपन्नனுடைய उत्तरकृत्यविशेषத்திற்குदाहरणமாம். அல்லாதபோது उपायविधायकशास्त्रங்கள் निरर्थकங்களாம். उपायान्तरத்தில் தனக்கு ज्ञानமுண்டாய் அதிலनुष्ठानशक्ति யுண்டானாலும் विळंबक्षमனன்றிக்கேயிருக்குமாகில் கடுகफलந்தரவல்ல प्रपत्तिயே நமக்குचितैயென்றிருக்குமவனுமிப் प्रपत्तिக் धिकारिயாம். இத்தை ‘‘इदन्तितीर्षतां पार’’ मित्यादिகளிலே சொல்லுகிறது. எங்ஙனே யென்னில்; तितीर्षतां पारं’’ என்றது கடுக अनिष्टनिवृत्तिபிறக்கவேணுமென்னும் त्वரையுடையார்க்கென்றபடி. ‘‘आनन्त्यमिच्छतां’’ என்றது स्वरूपप्राप्तपरिपूर्ण भगवदनुभवத்தைப்
29.23 பெற்றல்லது धरिக்கமாட்டாதார்க்கென்றபடி. இவை யிரண்டையும் நினைத்து ‘‘स्वभक्तेर्भूम्ना वा’’ என்கிறார். இங்கு भक्तिயென்றது प्रेमपारवश्यத்தைச் சொன்னபடி அல்லது भक्तियोगத்தைச் சொன்னபடியன்று. இப்भक्तिயினுடைய भूमाவாகிறது கடுக प्राप्ति கிடையாதபோதழியும்படி யானவवस्थाविशेषம். இது சிலர்க்குக் கட்டளைப்பட்ட भक्तियोगமில்லை யாகிலும் सुकृतविशेषमूलமான भगवत्प्रसादத்தாலே வரும். இவ்வவस्थैயுடை யவனும் प्रपत्तिக்கधिकारि. இப்படியாகையால் उपायान्तरத்திலज्ञராய்
29.24 இவ்வுपायத்தில் समुदायज्ञानमात्रமுடையராயிருப்பார்க்கும் இதிலுமுपायान्तरத் திலுந் தெளிவுண்டானாலுமுपायान्तरத்திலनुष्ठानशक्तिயில்லாதார்க்கும் இவை யிரண்டுமுண்டானாலும் विळंबம்பொறாதவாर्त्यतिशयமுடையார்க்கும் प्रपत्तिயிலேயிழியலாம். இவ் विळंबाक्षमனும் தான் நினைத்தகாலத்திலே फलம் பெறுகைக்குपायान्तररहितன். இப்प्रकारத்தை நினைத்து ‘‘जगति गतिमन्यामविदुषां’’ என்கிறது. व्यासादिகள் अधिकारिपुरुषர்களாகையாலே विळंबक्षमருமாய் उपायान्तरशक्तருமாயிருப்பார்கள். ஆகையாலுपासनத்திலிழிந்தார்கள் அல்லது ज्ञानमान्द्यமாதல் विश्वासमान्द्यமாதலுண்டாயிழிந்தார்களன்று. *अशक्तस्यातिकृच्छ्रेषु दुराशादार्ढ्यशालिनः । कस्यचिद्बुद्धिदौर्बल्यं लघुत्यागस्य कारणम् ॥ तत्र प्रपत्त्यनर्हाणामन्यदित्यपि युज्यते ।
29.25 व्यासादिषु तु नैवैषा नीतिस्संशयघातिषु ॥* இப்படி उपासनप्रपदनங் களுக்கधिकारம் व्यवस्थितமாகையால் இரண்டு शास्त्रமும் सप्रयोजनம். இரண்டधिकारिகளுக்கும் स्वधर्मத்தில் प्रपत्तिवैषम्यமேயுள்ளது. प्रपन्नக்குக் கோலினफलத் தைப்பற்ற வேறொன்றையनुष्ठिக்கில் ब्रह्मास्त्रबन्धन्यायத்தாலே विरोधமுண்டானாலும் स्वयंप्रयोजनமாகவாதல் भगवद्भागवतसमृद्ध्यादि फलान्तरத்தைப்பற்றவாதல் வேறொன்றையनुष्ठिத்தால் विरोधமில்லை.
29.26 இப்படி स्वरूपत्यागங்கூடாதொழிந்தாலும் उपायत्वबुद्धित्यागம் பண்ணுகை परित्यज्यவுக்குப் பொருளானாலோவென்னில்; प्रपन्नனுக்குக்குत्तरकृत्यगोचरங்களான वाक्यங்களில் उपायबुद्धित्यागம் विधिக்கிறவிட முचितம். இங்கு उत्तरकृत्यपरமன்றிக்கே उपायविधायकமாயிருக்கிற விவ்वाक्यத்திற் சொல்லுகையாலே இப்बुद्धित्यागपूर्वकமாக धर्मस्वरूपம் प्रपत्तिக்கङ्गமாகவनुष्ठेयமென்று फलिக்கையால் स्वयंप्रयोजनமான केवलकैङ्कर्यமுत्तरकृत्यமென்கிற मतம் सिद्धिயாது. இவ் उपायத்துக்குச் சொல்லுகிற धर्मान्तरनैरपेक्ष्यமுங்கிடையாது. இவ்வுपायம் अकिञ्चनाधिकारமன்றிக்கேயொழியும். எங்ஙனேயென்னில்; उपायமல்லாத வற்றில் उपायबुद्धित्यागம் இங்கு विधिக்கவேண்டா. उपायமானவற்றில் उपायबुद्धि त्यागம்பண்ணி अनुष्ठिக்கையாவது பழைய வுपासनादिகளில் நிலை उपायबुद्धित्यागம் பொருளாகச் சொல்லுகிற पक्षத்தில் त्याग विधिக்கு மनुष्ठानविधिக்கு மधिकारिभेदத்தாலே विरोधம் परिहरिத்தவிடமுமनापेक्षित वचनம்.
29.27 இங்கு स्वरूपत्यागஞ்சொல்லும்போதிறே, இவ் विरोधप्रसङ्गமுள்ளது. இப்படி बुद्धिविशेषत्यागपूर्वककर्मज्ञानभक्तिகளை प्रपत्तिக்கङ्गமாகவிசையும் पक्षத்தில் उपासनप्रपदनங்களுக்கு अङ्गाङ्गिव्यपदेशத்தில் மாறாட்டமேயுள்ளது. अङ्गभावத்தில் यथाकथञ्चिदनुष्ठानமமையுமென்கிற वैषम्यமும் मन्दம். ‘‘सकलाङ्गोपसंहारे काम्यं कर्म प्रसिध्यति’’
*अतस्स्वरूपत्यागोक्तौ कैङ्कर्यस्यापचारता । उपायत्वमतित्यागे तत्स्वरूपाङ्गता भवेत् ॥ सात्विकत्यागयुक्तानां धर्माणामेतदङ्गता ।
नूनं विस्मृतकाकादिवृत्तान्तैरुपवर्णिता ॥
29.28 सकृत्प्रपदनेनैव धर्मान्तरदवीयसा ।
तत्क्षणेऽभिमतं पूर्वे संप्रापुरिति शुश्रुम ॥
प्रसक्ताङ्गत्वबाधे तु ब्रह्मास्त्रसमतेजसः ।
उपायस्य प्रभावश्च कैङ्कर्यादि च सुस्थिरम् ॥ *

ஆகையால் இங்கு सर्वधर्मங்களினுடைய स्वरूपत्यागத்தை अङ्गமாக विधिக்கிறதென்றும், அவையङ्गமாம்படி இங்கு बुद्धिविशेषत्यागमात्रம் विधिக்கிற தென்றுஞ் சொல்லுகிற पक्षங்கள் आज्ञानुपालनादिशास्त्रங்களுக்கும் प्रपत्तिக்கு नैरपेक्ष्यஞ் சொல்லுகிற शास्त्रங்களுக்கும் पूर्वाचार्यसंप्रदायங்களுக்கும் प्रपन्नராய்ப் போந்த पूर्वशिष्टர்களுடைய आचारத்துக்கும் विरुद्धங்களாம். இப்படியுक्त-दोषங்களாலே धर्मங்களினுடைய स्वरूपत्यागமும் प्रपत्तिக்கङ्गமன்று; उक्तनैरपेक्ष्यத்தாலே அந்த धर्मங்களினுடைய स्वरूपமுமிதுக்கङ्गமன்று. ஆகையாலிங்கு மற்றொரு धर्मங்களாலுமிப் प्रपत्तिக்கपेक्षैயில்லை யென்கையிலே இத் त्यागविधिக்குத் தாத்பர்யம். இப்படி प्रतिषेधिக்கைக்கு प्रसङ्गம் வேணும்.
29.29 இங்கு என்ன धर्मங்கள் प्रसक्तங்களாய் प्रतिषेधिக்கப்படுகிறன வென்னில்; वेदान्तचोदिதைகளான विद्यैகளில் ஒரு विद्यैகளிலேயோதி अङ्गங்களாய் தோற்றின वर्णाश्रमधर्मங்களும் गतिचिन्तनादिகளும் विद्यान्तरத்திலும் வருமாப் போலே न्यासविद्यैயிலும் இவை तुल्यन्यायதையாலே अङ्गங்களாய் வரப்புக, இப்படி अङ्गत्वप्रसङ्गत्वமுடைய सर्वधर्मங்களாலும் இதுக்கपेक्षैயில்லை யென்கை யிவ்விடத்துக்குचितம். இத் धर्मங்களுக்கு ‘‘सहकारित्वेन च’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 3-4-33) என்ற सूत्रத் திற்சொன்ன विद्यासहकारित्ववेषந் தவிர்ந்தாலும். ‘‘विहितत्वाच्चाश्रमकर्मापि’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 3-4-32) என்று सूत्रान्तरத்திற்சொன்ன विनियोगान्तरத்துக்கு प्रपन्नன்பக்கல் निवारकரில்லை. ஆகையால் இத் धर्मங்களினுடைய வनुष्ठानமும் धर्मங்களை त्यजिக்கையும் प्रपत्तिக்கङ्गமல்லாமையால் अशक्यங்களில் नैराश्यமधिकारத்திலே சொருகும். शक्यமான नित्यनैमिक्तिकங்களுடைய வनुष्ठानம் आज्ञानुपालनமான कैङ्कर्यमात्रமாம்.
29.30 *सङ्कल्पमात्रमेवाङ्गं श्रुतमाचरणं पुनः ।
अनङ्गमाज्ञया प्राप्तं न सङ्कल्पनिबन्धनम् ॥ *
இப்படியாகில் இவனுக்கு नित्यनैमित्तिकங்களிலடைக்கவொண்ணாத प्रभूतकैङ्कर्यங்களுக்குப் प्रयोजकராரென்னில்; இவை இவனுக்குपायान्तरத்திற் புகாது, अङ्गान्तर निरपेक्षैயான प्रपत्तिக்கு परिकरங்களுமாகாது. अकरणத்தில் ईश्वरன் வெறுக்குமென்று செய்கிறானுமல்லன், தனியே இவை தனக்கொரு पापक्षयस्वर्गपशुपुत्रादि फलान्तरத்தை யாசைப்பட்டுச் செய்கிறானுமல்லன், लौकिकரானவர்கள் द्यूतादिகள் பண்ணுமாப்போலே केवलம் தன்னுகப்பாலே प्रवर्तिக்கிறானுமல்லன், मुक्तரைப்போலே भगवदभिप्रायத்தை प्रत्यक्षமாகக் கண்டு அவனையுகப்பிக்கைக்கு प्रवर्तिக்கிறானுமல்லன். மற்றெங்ஙனே
29.31 யென்னில்; இக் कैङ्कर्यங்களுக்கும் फलान्तरங்கள் போலே भगवत्प्रीतिயும் फलமாக शास्त्रसिद्धமாகையாலே அவனுகப்பிலே सत्वोत्तरனான தன் प्रकृतिस्वभावத்தாலே रुचि பிறக்கையாலே सुहृत्पुत्राद्युपलालनங்களிற்போலே सर्वविधबन्धुவானவனுடைய प्रीणनங்களிலே शास्त्रங் கைவிளக்காக प्रवर्तिக்கிறான்.

இவ்விடத்திலே சிலர் सर्वेश्वरன் பக்கலிலே सर्वभरन्यासம் பண்ணின विवेकिக்கு त्याज्योपादेयविभागनिर्णायकம் स्वरूपज्ञानமன்றோ; இப்படி இவன் स्वरूपवश्यனாமத்தனைபோக்கி शास्त्रवश्यனாம்படி யென்னென்று சொல்லுவர்கள். இதுவுமनुपपन्नம். எங்ஙனேயென்னில்; स्वरूपமின்னபடியிருக்குமென்று शास्त्रத்தைக்கொண்டறுதியிட்டால் இஸ்स्वरूपத்துக்கின்ன पुरुषार्थமும் तदुपायமும் त्याज्यம், இன்ன पुरुषार्थமும் तदुपायமுமுपादेयமென்று பிரித்துத்தெளிகைக்கு मुक्तனாமளவும் शास्त्रமொழிய வழியில்லை. स्वरूपத்தில் शेषत्वादिகளைக் கொண்டு சில வௌचित्यमात्रமறியலாமத்தனை, அல்லது शेषिயுகந்த कैङ्कर्यத்தின் प्रकारமிது; இக் कैङ्कर्यத்துக்குपायங்களிவை யென்று स्वरूपज्ञानம் नियमिத்துக் காட்டாது. ஆனபின்பு शास्त्रத்தை யनादरिத்து
29.32 निषिद्धद्रव्यங்களைக் கொண்டாதல், विहितங்கள் தன்னிலும் न्यायार्जितமல்லாத द्रव्यங்களைக் கொண்டாதல் தனக்கு रुचिத்தபடியே शास्त्रविरुद्धமா யிருக்குங்கட்டளையிலே कैङ्कर्यத்தை நடத்தப் பார்த்தால் उपचारापचारங் களுக்குப் பிரிவில்லையாம். அப்போது தன் रुचिயொழிய வேறு निया-मकமல்லாமையாலே मुमुक्षुக்கள் தவிர்ந்துபோருகிற सर्वनिषिद्धங்களையும் தன் रुचिमात्रத்தாலே कैङ्कर्यமாக अनुष्ठिக்க प्रसङ्गिக்கும். हविर्निवेदनத்திலும் श्रीभाष्यकारர் ‘‘शास्त्राविरुद्धानि संभृत्य’’(நித்யம்) என்றருளிச்செய்தார். ஆகையால் शास्त्रवश्यனாய்த் தன்னधिकारத்துக்கு शास्त्रமடைத்த कैङ्कर्यங்களையே பண்ணப் प्राप्तம். 24‘‘तस्माच्छास्त्रं प्रमाणन्ते कार्याकार्यव्यवस्थितौ । ज्ञात्वा शास्त्र विधानोक्तं कर्म कर्तुमिहार्हसि’’(கீதை 16-24) என்றவுपदेशம் सर्वाधिकारिகளுக்கும் பொதுவாயிருக்கும். ஆளவந்தார் श्रीगीतार्थसंग्रहத்திலே 25‘‘ज्ञानी तु परमैकान्ती परायत्तात्मजीवनः । तत्संश्लेषवियोगैक सुखदुःखस्तदेकधीः ॥ भगवद्ध्यानयोगोक्तिवन्दनस्तुतिकीर्तनैः । लब्धात्मा तद्गतप्राणमनोबुद्धीन्द्रियक्रियः ॥ निजकर्मादिभक्त्यन्तं कुर्यात्प्रीत्यैव कारितः । उपायतां परित्यज्य न्यस्येद्देवे तु तामभीः’’(கீதார்த்தஸங்க்ரஹம் 32) என்றருளிச்செய்தவிடத்தில் ‘‘प्रीत्यैव कारितः’’ என்றதுவும் शास्त्रம்
29.33 வேண்டா வென்றபடியன்று. இங்கு शास्त्रங்கொண்டேயறியவேண்டுகிற कैङ्कर्यந்தன்னில் स्वामिसन्तोषजनकत्वமடியாக शेषभूतனான தனக்குப்
29.34 பிறக்கிற प्रीतिயினுடைய प्रेरकत्वातिशयஞ்சொல்லுகையிலே तात्पर्यம். இச் श्लोकங்களை उपासनाधिकारिபக்கலிலே योजिக்கும்போது उपासनादिகளுடைய स्वादुतमत्वத்தையும், फलोपायமான शरण्यனுக்கு प्रसादनமாய்க்கொண்டு फलத்துக்கு साक्षादुपायமன்றிக்கே நிற்கிற நிலையும், இவ்வுपासनத்தாலே प्रसन्नனான सर्वेश्वरன்றானே फलத்துக்கு साक्षादुपायமாய் நிற்கிற நிலையுஞ் சொல்லுகையிலே நோக்காகக்கடவது. स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठன்திறத்தில் இச் श्लोकங்களை योजिக்கும்போது இவன் आज्ञानुज्ञैகளாலே பண்ணும் कैङ्कर्यமெல்லாம் भक्तियोगादिகளின் கட்டளைகுலையாதிருந்தாலும் स्वामिसन्तोषமொழிய வேறொரு स्वर्गमोक्षादि प्रयोजनத்துக்குपायமாக अनुष्ठिக்கிறானல்லாமையாலே இவனுக்கनन्योपायதையும नन्यप्रयोजनதையுங்குலையாதே யிருக்கிறபடியையும் अकिञ्चनனானவிவனுக்கு ईश्वरன்றானே उपायान्तरस्थानத்திலே நின்று फलங்கொடுக்கிறபடியையுஞ்சொல்லுகையிலே तात्पर्यம்.
29.35 இரண்டधिकारिகளும் ‘‘प्रतिबुद्धा न सेवन्ते’’(பாரதம் சாந்திபர்வம் 350-36), ‘‘अनन्यदेवताभक्ताः’’(பாரதம் ஆச்வமேதிகபர்வம் 104-91), ‘‘नान्यं देवं नमस्कुर्या’’(பாதராயணனென்று ஸ்ரீபாஞ்சராத்ரரக்ஷை) दित्यादिகளிற்படியே परमैकान्तिகளாயிருக்க, இங்கு ‘‘निजकर्मादि-भक्त्यन्तं’’ என்றருளிச்செய்தபடியே वर्णाश्रमादिधर्मங்களை இவர்களनुष्ठिக்கப்புக்கால் अग्नीन्द्रादि देवताव्यामिश्रதையாலே परमैकान्तित्वங் குலையாதோ வென்று वेदान्तव्युत्पत्तिபண்ணாதார் चोद्यம் பண்ணுவர்கள். இவ்விடத்தில் ‘‘साक्षादप्यविरोधं जैमिनिः’’(பரஹ்மஸூத்ரம் 1-2-29) என்கிற सूत्रத்தின்படியே अग्रनयनादिव्युत्पत्तिवशத் தாலே अग्न्यादिशब्दங்களை सर्वेश्वरனுக்கு साक्षाद्वाचकங்களாக निर्वहिக்கலாமிடத்தில் இவை श्रीसहस्रनामத்தின் திருநாமங்களின்படியே நிற்கையாலே இவற்றில் देवतान्तरस्पर्शமில்லை. ‘‘देवानृषीन् पितृन् भगवदात्मकान् ध्यात्वा सन्तर्प्य’’(நித்யம்)
29.36 என்று नित्यप्रभृतिகளில் श्रीभाष्यकारரருளிச்செய்தபடியே तत्तद्देवताशरीरकனாக परमात्माவை अनुसन्धिத்துக்கொண்டு तत्तत्कर्मங்களை अनुष्ठिக்கை शास्त्रबलसिद्धமான விடத்தில் ‘‘उपासा त्रैविध्यात्’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 1-1-32) என்கிறபடியே प्रतर्दनविद्यादिகளில் विशेष्यமான दिव्यात्मस्वरूपத்தாலும் चेतनाचेतनविशिष्टனாகவும் परमात्माவை उपासियाநின்றாலும் विशेषणமான चेतनाचेतनங்களிலாराध्यत्वமில்லாதாப்போலே இவ்விடத்திலும் विशेषणமான देवर्षिपित्रादिகளை இவனாराधिக்கிறானல்லன். ‘‘अहं हि सर्वयज्ञानां भोक्ताच प्रभुरेव च’’(கீதை 9-24), ‘‘हव्यकव्यभुगेकस्त्वं पितृदेवस्वरूपधृत्’’(விஷ்ணுபுராணம் 1-19-73), ‘‘ये यजन्ति पितृन्देवान् ब्राह्मणान् सहुताशनान् । सर्वभूतान्तरात्मानं विष्णुमेव यजन्ति ते’’(பாரதம் சாந்திபர்வம் 355-41. (தக்ஷஸ்ம்ருதி)) என்கிற படியே सर्वान्तर्यामिயானவனே प्रतिबुद्धனானவிவனுக்காराध्यனாகையாலே இப்படி தெளிந்தनुष्ठिக்குமவனுக்கு यथाशास्त्रमनुष्ठिக்கிற कैङ्कर्यங்களாலுपायान्तरस्पर्शம் வாராதாப்போலவும், कैङ्कर्यार्थங்களான द्रव्यार्जन निवेदितोपयोगादिகளால் प्रयोजनान्तरस्पर्शம் வாராதாப்போலவும் आराध्यविशेषणமாக विधिबलप्राप्तங்களான
29.37 चेतनाचेतनங்களால் देवतान्तरस्पर्शदोषம் வாராது. ‘‘नारायणं परित्यज्य हृदिस्थं प्रभुमीश्वरं । योऽन्यमर्चयते देवं परबुद्ध्या स पापभाक्’’(ப்ராஜபத்ய ஸ்ம்ருதி), ‘‘यस्तु नारायणन्देवं सामान्येनाभिमन्यते । स याति नरकं घोरं यावच्चन्द्रदिवाकरं’’(பாரதமென்பர்கள்), ‘‘बुद्धरुद्रादिवसतिं श्मशानं शवमेव च । अटवीं राजधानीञ्च दूरतः परिवर्जये’’(சாண்டில்ய ஸ்ம்ருதி 4-191) दित्यादिகளிற்படியே देवतान्तरங்களிலே परत्वबुद्धिபண்ணுதல், समत्वबुद्धिபண்ணுதல், नित्यनैमित्तिकங்களில் துவக்கற்ற देवतान्तरस्थलங்களிலே செல்லுதல் செய்யில் परमैकान्तिக்கு दोषமாமல்லது नित्यनैमित्तिकங்களிலாराध्यனான सर्वान्तर्यामिக்கு शरीरமாய் நிற்கிற நிலையிலித் देवतैகள் பக்கல் परत्वबुद्धिயும் साम्यबुद्धिயும் स्वनिष्ठत्वबुद्धिயும் आराध्यत्वबुद्धिயும் फलप्रदत्वबुद्धिயுமில்லாமையாலே उपास्य विशेषणங்களான प्राणवैश्वानरत्रैलोक्यादिகளாலிவனுக்கு व्यभिचारம் வாராதாப்போலே शास्त्रसिद्धங்களான अग्नीन्द्रादिविशेषणங்களாலுமிவனுக்கு
29.38 ऐकान्त्यविरोधம் வாராது. வங்கிபுரத்து நம்பியும் प्रपन्नனுக்கहोरात्रकृत्यமான भगवत्समाराधनத்தைச் சொல்லவிழிந்து ‘‘गायत्रीजपपर्यन्तम्मन्त्राचमनपूर्वकं । सान्ध्यं कर्माखिलं साधु समाप्य च यथाविधि ॥ समिदाज्यादिभिर्द्रव्यैः मन्त्रैरपि यथोदितैः । हुत्वाग्नीनग्निहोत्रादावुक्तं कालमपि क्षिपन्’’(வங்கிபுரத்து நம்பி நித்யம் 77-84) என்றும், ‘‘ततो माध्यन्दिनं कर्म स्वोदितं श्रुतिचोदितं । स्नानादिब्रह्मयज्ञान्तं कृत्वाखिलमतन्द्रितः’’(வங்கிபுரத்து நம்பி நித்யம் 77-90) என்றும், ‘‘होमं पितृक्रियां पश्चादनुयागादिकञ्च यत्’’(வங்கிபுரத்து நம்பி நித்யம் 77-496) என்றுமிப்प्रकारங்களிலே तत्तन्मन्त्रपूर्वकங்களான वर्णाश्रमधर्मங்களை யருளிச்செய்தார். भட்டரும், ஆழ்வானும் தந்தாங்க ளருளிச்செய்த नित्यங்களிலே ‘‘श्रुतिस्मृत्यादि तं कर्म यावच्छक्तिपरात्मनः । आराधनत्वेनापाद्य सोर्द्ध्वपुण्ड्रश्च तर्पये’’(பட்டர் நித்யம்) दित्यादिகளை யருளிச்செய்தார்கள். பெரிய ஜீயரும் ‘‘श्रीपराशरभट्टार्यचरणौ संश्रयेमही’’(நஞ்ஜீயர் நித்யம்) त्यादिயாலே संप्रदायविशेषज्ञापनार्थமாக गुरुनमस्कारादिகளைப்பண்ணி ‘‘भगवच्चरणाम्भोज परिचर्याविधिक्रमम् । एकान्तिभिरनुष्ठेयं नित्य समभिदध्महे’’(நஞ்ஜீயர் நித்யம்) என்று துடங்கி ‘‘आपो हीत्यादिभिर्मन्त्रैर्वाचकैः परमात्मनः । संप्रोक्ष्य मन्त्राचमनम्मन्त्रैस्तत्प्रतिपादकैः ॥ आदित्यान्तस्स्थितस्यार्घ्यं वितीर्य परमात्मनः । प्रतिपादिकया विष्णोस्सावित्र्या तं जपेद्धरिम् ॥ ध्यायन् जप्त्वोपतिष्ठेत तमेव पुरुषोत्तमम् । नारायणात्मकान् देवानृषीन् सन्तर्पयेत्पितॄन्’’ என்றருளிச்செய்தார்.
29.39 भाष्यकारसंप्रदायத்திலுள்ள कुलங்களெல்லாம் இன்றறுதியாக स्वसूत्रोक्तமான படியே तत्तद्देवतामन्त्रங்களைக்கொண்டு विवाहोपनयनादिகளनुष्ठिக்கவுங் காணா நின்றோம். பெரியநம்பி முதலான परमाचार्यர்களும் தந்தாம் सूत्रங்களின் படியே यज्ञादिகள் பண்ணினார்களென்னுமிடம் सर्वர்க்கும் प्रसिद्धம்.

ஆனபின்பு भाष्यकारருடையவும் तच्छिष्यप्रशिष्यர்களுடையவுமுपदेशानुष्ठानங் களிலே निष्ठैயுடையார்க்கு आगमसिद्धान्तानुवर्तिகளான संहिताविशेषங்களில் प्रतिनियतமாகச் சொல்லும் मन्त्रविशेषங்களைக் கொண்டு क्रियाविशेषங் களनुष्ठिக்கவொண்ணாது. अधिकारादिகளுக்கनुरूपமாக चतुर्विधपञ्चरात्रமும் विभक्तமாய் நிற்கும் நிலையும், वचनविरोधமில்லாதவிடத்தில் ‘‘अनुक्तमन्यतो ग्राह्यं’’ என்கிற न्यायம் நடக்கும்படியும் நாலாश्रमத்திலும் ब्रह्म विद्यैயும் मोक्ष लाभமுமுண்டென்று
29.40 शारीरकादिகளிலே समर्थिத்தாற்போலே आगमसिद्धान्तादिகள் நாலிலும் साक्षान्मोक्षोपायமும் मोक्षप्राप्तिயுமுண்டென்றும் श्रीपाञ्चरात्ररक्षैயிலே उपपादिத்தோம். இச் शास्त्रங்களில் व्यवस्थितமாக विधिத்தபடி யொழிய தந்தாமுக்கு रुचिத்த मन्त्रங்களைக்கொண்டு सर्वकर्मங்களையுமनुष्ठिத்தால் प्रायश्चित्तादिகளும் பரக்கச் சொல்லப்பட்டது. ஆனபின்பு मुक्तனாமளவும் स्वाधिकारानुगुणமாக कैङ्कर्यம்பண்ண விரகில்லை. இப்படி प्रपन्नனுக்கும் शास्त्रवश्यனாய் शास्त्रोक्तकैङ्कर्यமே பண்ண வேண்டுகையாலே विधिनिषेधलङ्घनपक्षமும் विहितनिषिद्धत्यागपक्षமும், वर्णाश्रम-धर्मங்கள் औपाधिकங்களாகையாலே स्वरूपज्ञानம் பிறந்தவனுக்கு त्याज्यங் களென்கிற पक्षமும், இவை செய்யவுமாம், தவிரவுமாமென்கிற पक्षமும், இவை தவிர்ந்தாலுமுகப்பிழக்குமத்தனையே வேறொரு प्रत्यवायமில்லை
29.41 யென்கிற पक्षமும், இவையनुष्ठिயாதபோது लोकविरोधमात्रமே प्रत्यवायமென்கிற पक्षமும் மற்றுமிப்புடைகளிலுள்ள पक्षங்கலெல்லாம் सम्यङ्न्यायानुगृहीतशास्त्रसंप्रदायविरुद्धங்களான படியாலே सत्त्वस्थர்க்கनुपादेयங்கள். सन्न्यासाश्रमस्थர்க்குப் பண்டுள்ளவை சிலவற்றை निषेधिத்துப் புதிதாக சிலவற்றை विधिக்குமாப்போலே भागवतत्वமடியாகச் சிலவற்றை निषेधिத்துச் சிலவற்றை अपूर्वமாக विधिத்தாலும் ‘‘सन्ध्याहीनोऽशुचिर्नित्यमनर्हस्सर्वकर्म’’(தக்ஷஸ்ம்ருதி) स्वित्यादिகளாலே अवश्यकर्तव्यங்களாகச் சொல்லப்பட்ட कर्मங்களை விடவொண்ணாது. धर्मशास्त्रसूत्रभेदங்களிற்போலே भगवच्छास्त्रसंहिताभेदங்களிலும் इतिहासपुराणங்களிலும் சொல்லும் सन्ध्योपासनभेदங்கள் அவ்வோ शास्त्रங்களிலே யிழிந்தவர்கள नुष्ठिக்கக்கடவர்கள். ‘‘दैवतान्यभिगच्छेत्तु’’(மநுஸ்ம்ருதி 4-153) என்றும் 46‘‘देवस्थानप्रणामनं’’(ஆநுசாஸநிகமென்று பூர்வர்கள்)
29.42 என்றுமிப்புடைகளிலே धर्मशास्त्रेतिहासादिகளிற் சொன்ன வாचारமும் परमैकान्तिக்கு शास्त्रबलத்தாலே भगवद्विषयத்திலே नियतம். ஆகையால் ஒரு शास्त्रங் களுக்கும் विरोधமில்லை. ‘‘तस्मादष्टाक्षरं मन्त्रं मद्भक्तैर्वीतकल्मषैः । सन्ध्याकालेषु जप्तव्यं सततञ्चात्मशुद्धये’’(பாரதம் ஆஸ்வமேதிகபர்வம் 98-69) என்று श्रीवैष्णवधर्मशास्त्रங்களிற்சொன்னதுவும், ‘‘द्वयमर्थानुसन्धानेन सह सदैवं वक्ता’’(சரணாகதி கத்யம்) என்று गद्यத்திலருளிச்செய்ததுவும் மற்றுமிப்புடைகளிலுள்ளவை யெல்லாம் अवश्यकर्तव्यங்களான नित्यनैमित्तिकங்களுக்கு विरोधம் வாராதபடி அவற்றுக்குப்போக்கி மிக்க காலத்திலேயேயாகக்கடவது.
29.43 ‘श्रौतस्मार्ताविरुद्धेषु कालेषु जपमाचरेत्’’(வங்கீபுரத்து நம்பி நித்யம்) என்று नारदादिகளும் சொன்னார்கள். होत्रादावुक्तं कालमपि क्षिपन्’’ என்று வங்கிபுரத்து நம்பியுமருளிச்செய்தார். श्रीभाष्यकारர் अन्तिमदशैயிலும் வருந்தியெழுந்திருந்து सन्ध्याकालத்திலே जलाञ्जलि प्रक्षेपம் பண்ணியருளினார். ஆகையால் वर्णाश्रमधर्मங்கள் औपाधिकங்களென்று त्यजिக்கை पूर्वानुष्ठानादिविरुद्धம். இப்படி त्यजिக்கில் देहेन्द्रियाद्युपाधिகளை யொழிய मालाकरणदीपारोपणादिविशेषकैङ्कर्यங்களுமनुष्ठिக்கவொண்ணாமையால் அவையு மெல்லாம் औपाधिकங்களாய் त्याज्यங்களாம். அவை யनुष्ठिக்கவாசைப்படில் அவற்றுக்கு योग्यतापादकங்களான आचारसंस्कारादिகளையும் விட வொண்ணாது. ஆனபின்பு,
29.44 *आहारग्रहमन्त्रार्थजात्यादि नियमैर्युतः ।
कुर्याल्लक्ष्मीशकैङ्कर्यं शक्त्यानन्यप्रयोजनः ॥
मङ्गळ्यसूत्रवस्त्रादीन् संरक्षति यथा वधूः ।
तथा प्रपन्नश्शास्त्रीयपतिकैङ्कर्यपद्धतिम् ॥
यद्वन्मङ्गळ्यसूत्रादेस्त्यागे संरक्षणेऽपि वा ।
रक्षेन्निरोधैर्भोगैर्वा पतिस्तद्वदिहापि नः ॥
अवज्ञार्थमनर्थाय भक्तजन्मादिचिन्तनम् ।
शास्त्रव्यवस्थामात्रार्थं न तु तद्दुष्यति क्वचित् ॥
29.45 अत एव हि शास्त्रेषु तत्तज्जात्यैव दर्शिताः ।
धर्मव्याधतुलाधारशबरीविदुरादयः ॥
स्वजात्यनुगुणैवैषां वृत्तिरप्यैतिहासिकी ।
विशेषविधिसिद्धन्तु तद्बलात्तत्र युज्यते ॥
देशकालाधिकार्यादिविशेषेषु व्यवस्थिताः ।
न धर्माः प्राप्तिमर्हन्ति देशकालान्तरादिषु ॥
केचित्तत्तदुपाख्यानतात्पर्यग्रहणाक्षमाः ।
कलिकोलाहलक्रीडां वर्धयन्ति रमापतेः ॥
मातृभिः पितृभिश्चैताः पतिभिर्देवरैस्तथा ।
पूज्या भूषयितव्याश्च बहुकल्याणमीप्सुभिः ॥
29.46 जामयो यानि गेहानि शपन्त्य प्रतिपूजिताः ।
तानि कृत्याहतानीव विनश्यन्ति समन्ततः ॥
एवमादिषु पूजोक्तिर्यथौचित्यान्नियम्यते ।
भक्तम्लेच्छादिपूजोक्तिरेवमेव नियम्यताम् ॥

இந் नियमகளெல்லாம் संप्रतिपन्नशिष्टानुष्ठानपरंपरैயாலும் सिद्धங்கள். ஆகையால் தன் वर्णाश्रमादिகளுக்கடைத்த नियमங்களோடே भगवत्कैङ्कर्यம் பண்ணுகை परमैकान्तित्वविरुद्धமன்று.
29.47 साक्षाल्लक्ष्मीपतावेव कृतं कैङ्कर्यमञ्जसा ।
सारकल्कविभागेन द्विधा सद्भिरुदीर्यते ॥
कृतकृत्यस्य कैङ्कर्यं यदनन्यप्रयोजनम् ।
गुर्वादिरक्षणार्थं वा तत्सारं संप्रचक्षते ॥
डंभार्थं परपीडार्थं तन्निरोधार्थमेव वा ।
प्रयोजनान्तरार्थं वा कैङ्कर्यं कल्क इष्यते ॥ *

परमैकान्तिகளல்லாதார் பண்ணும் कैङ्कर्यத்தை सर्वेश्वरன் திருவடிகளாலே கைக்கொள்ளுமென்னுமிடத்தையும், परमैकान्तिகள் பண்ணும் कैङ्कर्यத்தைத் திருமுடியாலே கைக்கொள்ளுமென்னுமிடத்தையும் ‘‘तत्सर्वन्देवदेवस्य चरणावुपतिष्ठते’’(பாரதம் ஶாந்திபர்வம் 358-63) என்றும் ‘‘याः क्रियास्संप्रयुक्तास्स्युरेकान्तगतबुद्धिभिः । तास्सर्वाश्शिरसादेवः प्रतिगृह्णाति वै स्वयम्’’(பாரதம் ஶாந்திபர்வம் 358-64) என்றும் श्रीवेदव्यासभगवाனருளிச் செய்தான். இப்படியிவன் भगवदाज्ञैயாலே யनुष्ठिக்கிற नित्यनैमित्तिकங்களும் भगवदनुज्ञैயாலே இவனுகப்பே प्रयोजनமாகவनुष्ठिக்கிறவேற்றமான कैङ्कर्यங்களும் இப்प्रपत्तिயோடு துவக்கற்று நின்ற நிலை ‘‘सर्वधर्मान् परित्यज्य’’ என்கிற विधानத்தாலே सिद्धமாயிற்று.

*अतश्शक्यानि सर्वाणि न प्रपत्त्यर्थमाचरेत् ।
अशक्येषु च सामर्थ्यं न तदर्थं समार्जयेत् ॥ *
29.48 இந்த योजனையில் अधिकारமானவாकिञ्चन्यமும் शोकिயாதே கொள் ளென்று தேற்றுவிக்கிற वाक्यத்தாலே सूचितம். अनुवादपक्षத்தில் தன்னशक्ति யாலே கழிந்தவையொழிய शक्यமாய்ச் செய்கிறவாज्ञानुपालनादिகளும் प्रपत्तिயில் துவக்கொண்ணாதென்னுமிடம் एकशब्दத்திலே विवक्षितமாகக் கடவது. இப்पक्षத்தில் मा शुचः என்கிற वाक्यं, ‘‘सर्वधर्मान् परित्यज्य’’ என்று उक्तமான வधिकारத்தை व्यक्तமாக்கிக் கொண்டு மேலுள்ள निर्भरत्वादिகளை முன்னிட்டு उत्तरकालத்திலிருக்கக் கடவ படியையெல்லாமுபலக்ஷிக்கிறது. त्यागविधिपक्षத்துக்கு प्रमाणविरोधம் வாராதபடியின்னமும் சில गतिகளுண்டு.

*आत्माशक्यवृथायास निवारणमिहापि वा ।
लज्जापुरस्सरत्यागवादोऽप्यत्र नियम्यताम् ॥
स्वदुष्करेषु धर्मेषु कुशकाशावलंबतः ।
आशालेशानुवृत्तिर्वा त्यागोक्त्या विनिवार्यते ॥
29.49 अविशिष्टफलत्वेन विकल्पो यश्च सूत्रितः ।
तन्मुखेनापि वाऽत्रेष्टं ब्रह्मास्त्रन्यायसूचनम् ॥ *

अशक्यத்திலே प्रवृत्तனைத் தவிரென்கையும், தனக்கு दुष्करங்களாய்க் கழிந்து நிற்கிறவற்றிலே अभिनिवेशமுடையவனை இது வேண்டாவென் கையும், विकल्पिத்த उपायान्तरங்களிலே ஒன்றையிங்கே கூட்டில் ब्रह्मास्त्रन्यायத்தாலே विरोधिக்குமென்று கழிக்கையும் विधिप्रकारங்கள்.
29.50 *अतोऽशक्ताधिकारत्वमाकिञ्चन्यपुरस्क्रिया ।
अनङ्गभावो धर्माणामशक्यारंभवारणम् ॥
तत्प्रत्याशाप्रशमनं ब्रह्मास्त्रन्यायसूचनम् ।
सर्वधर्मपरित्यागशब्दार्थास्साधुसम्मताः ॥
देवतान्तरधर्मादित्यागोक्तिरविरोधिनी ।
उपासकेऽपि तुल्यत्वादिह सा न विशेषिका ॥ *

‘‘उपायापायसन्त्यागी’’(லக்ஷ்மீதந்திரம்) त्यादिகளிற் சொன்ன उपायत्यागமுமிப் प्रकारங்களிலே निर्वाह्यம்.
29.51 மூண்டாலு மரியதனின் முயலவேண்டா முன்னமதிலாசைதனை விடுகை திண்மை
வேண்டாது சரணநெறி வேறோர்கூட்டு வேண்டி லயனத்திரம்போல் வெள்கி நிற்கும்
நீண்டாகுநிறைமதியோர் நெறியிற்கூடா நின்றனிமை துணையாக வென்றன் பாதம்
பூண்டா லுன்பிழைகளெல்லாம் பொறுப்பேனென்ற புண்ணியனார் புகழனைத்தும் புகழுவோமே. // 42 //
29.52 இங்கு ‘‘मां अहं’’ என்கிற पदங்களுக்கு அடைவே अवतार रहस्यप्रकरणத்திலும் पुरुषोत्तमत्वप्रतिपादनप्रकरणத்திலுஞ் சொல்லுகிறபடியே सौलभ्यத்திலும் स्वातन्त्र्यத்திலும் प्राधान्येन நோக்கு.
29.53 *अवतारस्य सत्यत्वमजहत्स्वस्वभावता ।
शुद्धसत्वमयत्वञ्च स्वेच्छामात्रनिदानता ॥
धर्मग्लानौ समुदयस्साधुसंरक्षणार्थता ।
इति जन्मरहस्यं यो वेत्ति नास्य पुनर्भवः ॥ * ॥

இவ்வवताररहस्यज्ञानம் सद्वारकप्रपत्तिनिष्ठனுக்குपायपूरकம். स्वतन्त्रप्रपत्तिनिष्ठனுக்கு स्वतन्त्रனுடைய सौलभ्यத்தைக் காட்டும். இப்प्रकरणங்களிரண்டில் सिद्धமான सौलभ्यமும் स्वातन्त्र्यமுமொன்றுக்கொன்று துணையாயிருக்கும்
29.54 *स्वतन्त्रस्यापि नैव स्यादाश्रयो दुर्लभस्य तु ।
अस्वतन्त्रात्फलन्नस्यात्सुलभादाश्रितादपि ॥
अस्वतन्त्रेन कैङ्कर्यं सिद्ध्येत्स्वैरप्रसङ्गतः ।
दुर्लभे साध्यमप्येतन्न हृद्यं लोकनीतितः ॥ * ॥
29.55 ஆகையாலே केवलसुलभமான तृणादिகளைப்போலன்றிக்கே श्लाघ्यமாய் दुर्लभமான मेरुவைப்போலுமன்றிக்கே सुलभனுமாய் परனுமான शरण्यன் आश्रयणीयனுமாய் प्राप्यனுமாகிறான். இவ்விரண்டு पदத்திலும் सर्वरक्षकனான सर्वशेषि रक्षणத்துக்கவसरம் பார்த்து நிற்கிற நிலையுந்தோற்றுகிறது. இப்படிअवसरप्रतीक्षனான ईश्वरன் ‘‘रक्षापेक्षां प्रतीक्षते’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-78) என்கிறபடியே என்றோ நம்மை இவர்களपेक्षिப்பதென்கிற अभिप्रायத்தாலே अभिमुखனாய் நிற்கிற நிலை ‘‘मां’’ என்கிற पदத்திலே सूचितமென்று நாமிவர்களை அழுக்குக் கழற்றின வாभरणத்தைப்போலே अङ्कीकरिப்பதென்கிற अभिप्रायத்தாலே सत्वरனாய்த் தன் பேறாக फलங்கொடுக்க நிற்கிற நிலை ‘‘अहं’’ என்கிற पदத்திலே காட்டப்படுகிறது. இப்படி अकिञ्चनனான अधिकारिக்கு यथाविधि रक्षापेक्षापूर्वकभरन्यासத்தை யொழிய வேறொன்றாலपेक्षैயில்லாத सिद्धोपायத்தை ‘‘मामेकं’’ என்று காட்டி அதினுடைய वशीकरणार्थமான साध्योपायத்தை ‘‘शरणं व्रज’’ என்று विधिயாலே காட்டுகிறது. இப்படி विधिக்கிற प्रपत्तिरूपविद्यैக்கு शरण्यप्रसादनமாக चोदितत्वத்தாலே வருகிற उपायत्वம் भक्तियोगतुल्यம். இதனாலே प्रसन्नனான ईश्वरன் मोक्षத்துக்கு साक्षादुपायம். இவ் विद्यैக்கு विशेषिத்து वेद्याकारம்
29.56 निरपेक्षोपायत्वம். இதுக்குपयुक्ताकारங்களெல்லாம் ‘‘मामेकं’’ என்கிற पदங்களிலே विवक्षितங்கள். ‘‘एष नारायणश्श्रीमा’’(ஹரிவம்சம் 113-62) नित्यादिகளிலே निर्दिष्टप्रकारனான शरण्यனைச் சொல்லுகிற ‘‘मां’’ என்கிற पदத்தாலே திருमन्त्रத்திலும் द्वयத்திலும் प्रकाशितமான सर्वरक्षकत्वமும் सर्वशेषित्वமும் श्रियःपतित्वமும் नारायणत्वமும் இவற்றாலாकृष्टமாய் परत्वसौलभ्यங்களுக்குறுப்பாய் வருகிற सर्वज्ञत्व सर्वशक्तित्वादिகளும் परमकारुणिकत्व सौशील्य वात्सल्यादिகளும் द्वयத்தில் द्विवचनान्तपदத்தாலே தோற்றின शुभाश्रयமாய் परत्वसौलभ्यव्यञ्जकமான पार्थसारथिயினுடைய दिव्यमङ्गळ विग्रहविशेषமுங்காட்டப்படுகிறது. இங்கே ’’நிகரில் புகழாய்”( திருவாய்மொழி 6-10-10) इत्यादिகளிற்சொல்லுகிற वात्सल्यस्वामित्वसौशील्यसौलभ्यरूपமான இக் गुणचतुष्टयமுமடியிலே अस्थानस्नेहादिகளாலே கலங்கின अर्जुनனை யनादरिயாமையாலும்
29.57 ‘‘मत्तः परतरन्नान्यत्’’(கீதை 7-7) என்று தானே யருளிச்செய்கையாலும், ‘‘हे कृष्ण हे यादव’’(கீதை 11-41), ‘‘रथं स्थापय मेऽच्युत’’(கீதை 1-21) என்னும்படி நின்று सारथ्यादिகளைப் பண்ணுகையாலும் காணவேணுமென்ன स्ववैश्वरूप्यத்தைக் காட்டி மீண்டும் பழய सौम्यविग्रहத்தைக் காட்டவேணுமென்ன வப்போதே सारथिरूपனாய்த் தோற்றி நிற்கையாலும் व्यञ्जितமாயிற்று. उक्तமான शरण्यगुणங்களில் आश्रितसंरक्षणத்துக்கு प्रधानतमங்கள் ‘‘सर्वज्ञोऽपि हि विश्वेशस्सदा कारुणिकोऽपि सन्’’(லக்ஷ்மீதந்த்ரம் 17-78) என்று भगवच्छास्त्रத்திலும் ‘‘त्वद्ज्ञानशक्तिकरुणासु सतीषु’’(அதிமாநுஷஸ்தவம் 61) என்கிற अभियुक्तवाक्यத்திலும் संग्रहिக்கப்பட்டன. இவை மூன்றிலும் ज्ञानशक्तिகள் निग्रहानुग्रहसाधारणங்கள். स्वामित्वமும் लीलोपकरणமாக்குகைக்கும் भोगोपकरणமாக்குகைக்கும் பொது வாகையாலே ज्ञानशक्तिகளை रक्षणैकान्तங்களாக नियमिக்கமாட்டாது. कारुण्यமும் இதின் கவடுகளான सौशील्यवात्सल्यादिகளும் अनुग्रहத்துக்கேकान्तங்கள்.
29.58 இப்படி இக் कारुण्यத்தினுடைய வாசியைக் கண்ட पूर्वர்கள் ‘‘सोऽहन्ते देवदेवेश नार्चनादौ स्तुतौ न च । सामर्थ्यवान् कृपामात्रमनोवृत्तिः प्रसीद मे’’(விஷ்ணுபுராணம் 5-7-70) என்றும், 63’’நின்னருளே புரிந்திருந்தே’’(பெரியாழ்வார் திருமொழி 5-4-1) னென்றும், 64’’துணியேனினி நின்ன ருளலல்லதெனக்’’(பெரியதிருமொழி 11-8-8) கென்றும், 65’’உன்னருளே பார்ப்பனடியே’’(பெருமாள் திருமொழி 5-4) னென்றும், 66’’திருமாமகளைப் பெற்றுமென்னெஞ்சங் கோயில் கொண்ட பேரருளாள’’(திருவிருத்தம் 62) னென்றும், 67’’நின்றிருவருளாலன்றிக் காப்பரி’’(திருவாய்மொழி 9-2-1) தென்றும், 68’’நின்றிருவருளும் பங்கயத்தாள் திருவருளு’’(திருவாய்மொழி 5-1-5) மென்றும், 69’’ஆவாவென்றருள்செய்’’() தென்றும் 70‘‘कृपया केवलमात्मसात्कुरु’’(ஆளவந்தார் ஸ்தோத்ரம் 48) என்றும், 71‘‘करीश तेषामपि तावकी दया तथात्वकृत्सैव तु मे बलं मतं’’(வரதராஜஸ்தவம் 94) என்றுமிப்
29.59 प्रकारங்களிலே இக் कृपागुणத்தைத் தஞ்சமாக अनुसन्धिத்து संबन्धத்தையும் गुणान्तरங்களையும் कारुण्यத்துக்குச் சொல்லிற்றுச் செய்வாராக்கித் தாங்கள் कारुण्यैकान्तिகளாப்போந்தார்கள். பிராட்டியும் गुणान्तरங்களிருக்க ‘‘वधार्हमपि काकुत्स्थः कृपया पर्यपालयत्’’(ராமாயணம் ஸுந்தரகாண்டம் 38-33) என்றருளிச்செய்தாள். गद्यத்திலும் ‘‘मदीययैव दयया’’(ஶரணாகதிகத்யம்) என்கையாலே இக் कृपैயின் प्राधान्यம் विवक्षितம். இப்படி आश्रितरक्षणத்துக்குப் प्रधानமாயும் परिकरமாயுமுள்ள सर्वाकारங்களாலும் विशिष्टனான தன்னை अभिमुखस्थितिயிலே ‘‘मां’’ என்று निर्देशिத்தருளினான்.
29.60 ‘‘मां’’ என்கிற पदத்திலே एकवचनத்தாலே एकत्वம் தோற்றாநிற்கப் பின்பும் एकशब्दம் ’’தன்னைத்தந்த கற்பக’’(திருவாய்மொழி 2-7-11) மென்கிறபடியே प्राप्यனானவன் தானே प्रापकனானபடியாலே उपायफलैक्यத்தைச் சொல்லுகிறதென்றும் योजिப்பர்கள். இதுக்கு ‘‘मामेकमेव शरणं’’(ஸ்ரீபாகவதம் 11-12-14) என்கிற समानप्रकरणवाक्यமுமनुगुणம். एवकारமுண்டாயிருக்க एकशब्दங்கிடந்தாலிதுக்கவधारणமொழிய வேறேபொருள் கொள்ளுகையுचितமிறே. இங்ஙனன்றிக்கே ‘‘मुख्यान्यकेवलेष्वेक’’() மென்கிறபடியே बह्वर्थமான एकशब्दமிங்கு केवलपर्यायமாய் ‘‘मामेव ये प्रपद्यन्ते’’(கீதை 7-14), ‘‘तमेव शरणङ्गच्छे’’(கீதை 18-62) त्यादिகளிற்படியே अवधारणार्थமாய் शरण्यगुणपौष्कल्यத்தாலே स्वस्वातन्त्र्यादिகளை निवर्तिப்பிக்கிறதென்றுஞ் சொல்லுவர்கள். எங்ஙனேயென்னில்; स्वरक्षैக்குपयुक्तங்களான वशीकरणங்களை शास्त्रनियुक्तனான தானनुष्ठिக்கையாலே रक्षैயிலே தனக்கும் कर्तृत्वந்தோற்றி सिद्धोपायभूतனான शरण्यனோடொக்கத் தன்னையுமுपायமாகவெண்ணப்புக,
29.61 இப்படி प्रसक्तமான उपायद्वित्वத்தைக் கழிக்கிறது एकशब्दம். அது கழிந்தபடி யென்னென்னில்; ‘‘कर्ता शास्त्रार्थवत्वात्’’(ப்ரஹ்மஸூத்ரம் 2-3-33) என்கிறபடியே ஜீவனுக்கு कर्तृत्वம் प्रामाणिकமேயாகிலும் இது पराधीनமுமாய் अल्पविषयமுமாய் प्रतिहतियोग्यமுமா யிருக்கும். ஆகையால் இவன் தானுपायानुष्ठानம் பண்ணிற்றும் ‘‘वरद! तव खलु प्रसादादृते शरणमिति वचोऽपि मे नोदियात्’’(வரதராஜஸ்தவம் 88) என்று சொல்லுகிறபடியே அவன் कटाक्षமடியாக வருகையால் அவனாலே प्रेरितனாய் அவன் सहकारिயாகாதபோது நீட்டமுடக்க மாட்டாதே அவன் கொடுத்த करणकळेबरங்களைக் கொண்டு அவன் காட்டினவுपायத்தை அவன் துணைசெய்ய வनुष्ठिத்து அவன் கொடுக்கப்புகுகிற फलத்துக்கு चातकம் போலேயண் ணாந்திருக்கிற விவனை स्वाधीनसर्वविषयाप्रतिहतकर्तत्व முடையவனோடே तुल्यமாக விரண்டாம் सिद्धोपायமாக வெண்ணுகை विवेकिயான मुमुक्षुவுக்கு चितமன்றென்று एकशब्दத்தாலே சொல்லிற்றாயிற்று. இக்கட்டளையிலே साध्योपायமான प्रपत्तिயையும் सिद्धोपायத்தோடொரு கோவையாக வெண்ணா
29.62 வெண்ணாமைக்காக एकशब्दமென்றுஞ் சொல்லுவர்கள். அதெங்ஙனேயென்னில்; இப் प्रपत्तिயும் भक्तियोगம்போலே प्रसादनமாக विधिக்கப்பட்டிருந்ததே யாகிலும் सहजकारुण्यादिविशिष्टனான सर्वेश्वरனுடைய कालुष्यशमनमात्रार्थமாய் साक्षात्फलத்துக்கு सहजसामर्थ्यकारुण्यविशिष्टனானவிவன் நினைவே कारणமாம் படியாய் அவன் தானே अत्यन्ताकिञ्चनனான प्रपन्नனுக்கு भरस्वीकारத்தாலே भक्तियोगादिகளான गुरुतरोपायங்களின் நேரே நின்று இவ்வாनुकूल्यसङ्कल्पादियुक्त प्रपत्तिमात्रव्याजसापेक्षனாய் வேறொன்றாலपेक्षैயில்லாமையால் निरपेक्षोपायत्वமே இந்न्यासविद्यैக்கு वेद्याकारமாகக்கொண்டு ‘‘त्वमेवोपायभूतो मे भव’’(அஹிர்புத்ந்யஸம்ஹிதை 37-31) என்று अपेक्षणीयனாயிருக்க, ’’என்னுணர்வினுள்ளே யிருத்தினேனதுவுமவன தின்னருளே’’(திருவாய்மொழி 8-8-3) யென்றும், ’’இசைவித்தென்னை யுன் தாளிணைக் கீழிருத்துமம்மானே’’(திருவாய்மொழி 5-8-9) யென்றுஞ்சொல்லுகிறபடியே उपायभूतனான விவன் செய்விக்கச் செய்கிற व्याजमात्रத்தை யவனோடொக்க उपायமாக
29.63 வெண்ணுகை उचितமன்றென்று एकशब्दத்துக்குத் तात्पर्यம். இப்படி सिद्धोपायத்தைப் பற்ற साध्योपायம் व्याजमात्रமாய் இது प्रधानமன்றிக்கே நிற்கிற நிலையைப் பற்ற; संबन्धज्ञानमात्रம், सिद्धोपायप्रतिपत्तिमात्रம், अनिवारणमात्रம், अनुमतिमात्रம், अचिद्व्यावृत्तिमात्रம், चैतन्यकृत्यம், चित्तसमाधानம், अधिकारिविशेषणம் என்றிப்புடைகளிலே अतिवादம் பண்ணினார்கள். இவ்வन्यपरोक्तिயைக் கொண்டு இவைதானே யर्थமென்றறுதியிட வொண்ணாது. இவை யெல்லாம் ‘‘शरणं व्रज’’ என்கிற विधिக்கு विरुद्धங்களாம். अतिप्रसङ्गादिदोषங்களுமுண்டு. அதெங்ஙனே யென்னில்; संबन्धज्ञानमात्रமென்றாலும் सिद्धोपायप्रतिपत्तिमात्रமென்றாலும் இது वाक्यमात्रजन्यமாகில் विधिविषयமாகமாட்டாது. अविधेयज्ञानத்தாலே मोक्षமென்பார்க்கு उपासनादिविधिविरोधம் भाष्यादिसिद्धம்.
29.64 तत्त्वज्ञानமுடையவனுக்குப் பின்பு कर्तव्यமான ज्ञानान्तरமாகில் प्रपत्तिயினுடைய विधिलक्षणानुष्ठानवाक्यங்கள் சொல்லுகிறபடியே இதின் स्वरूपமङ्गीकरिக்க வேணும். सिद्धोपायस्वीकारமென்ற பாசுரத்துக்கும் सिद्धोपायத்தையறிந்து அது தனக்குக் कार्यकरமாம்படி பண்ணுகிற विधिप्राप्त प्रार्थनापूर्वक भरन्यासरूपाधिकारिकृत्यத்திலேயிறே तात्पर्यம். अनिवारणमात्रமென்றது விலக்காத मात्रமானால் रक्षकனான ईश्वरனை இவன் முன்பு प्रबलனாய் விலக்கினானாகில் ईश्वरனுடைய ईश्वरत्वம் सङ्कुचितமாம். अपराधத்தாலே निग्रहத்தையுண்டாக்கி விலக்கினானாகில் இவன் பண்ணுகிற प्रपत्ति प्रसादनமேயாகவேணும். स्वरक्षणार्थव्यापारத்தாலே விலக்கினானென்னில்; निर्व्यापारமான सुषुप्तिप्रळयाद्यवस्थैகளிலும் व्यापरिக்க योग्यனாயிருக்கிற जाग्रद्दशैயில் விலக்காதேயிருக்கும் போதும் ईश्वरன் मोक्ष प्रदानம் பண்ணப் प्रसङ्गिக்கும். अनुमतिमात्रமென்றால் அது उपासकனுக்கும் तुल्यம். अचिद्व्यावृत्तिमात्रம் प्रतिकूलदशैயிலுமுண்டாகை
29.65 யாலே இவ்வளவே रक्षणीयதைக்குறுப்பாகாது. चैतन्यकृत्यமென்றால் उपासनादिகளும் மற்றுமுள்ள चेतनवृत्तिகளுமெல்லாம் चैतन्यकृत्यமாகையாலே இதுக்கொருவாசி சொல்லிற்றாகாது. चेतनனுக்குத் தானே வருமதென்று विवक्षिக்கில் उपदेशादिகள் வேண்டாதொழியும். फलानुपयुक्तचित्तसमाधानमात्रமென்னில்; தந்தாம் रुच्यनुरूपமாக प्रतिपुरुषம் வேறுபடும். ‘‘व्रज’’ என்று विधेयமாய் फलतत्कामनादिகளன்றிக்கேயிருக்கிறவித்தை अधिकारिविशेषणமென்னவொண்ணாது. कर्तव्यமாக विधिக்கிற प्रपत्ति தனக்கே இப்படி யேதேனுமொரு கண்ணழிவுபண்ணில் उपासनादिகளையும் இப்படி கண்ணழிக்கலாம். அப்போது இம் मुखங்களாலே उपासनादिகளிற்காட்டில் प्रपत्तिக்கு व्यावृत्ति சொல்ல நினைத்தது தலைக்கட்டாது. स्वविषयस्वीकारविशिष्टமாய்க் கொண்டு फलप्रदமாகா நிற்கச் செய்தே இஸ்सिद्धोपायம் स्वीकारத்தாலும்
29.66 निरपेक्षமென்று बुद्धि பண்ணவேணுமென்னில்; இது दृष्टिविधिபோலே आरोपितமாதல் स्ववचनविरुद्धமாதலாம். ஆகையால் ईश्वरன் प्रसादनीयனாய் प्रधानமான सिद्धोपायம்; भक्तिप्रपत्तिகளிரண்டும் प्रसादनங்களாய்க்கொண்டு प्रधानமல்லாத साध्योपायங்கள். இதையிரண்டத்தொன்றிலே यथाधिकारம் நிலையாகக் கடவது. अपेक्षितफलத்துக்குपायமாக विधिத்த साधनान्तरங்களை யிடை யிடவேண்டாதபடி प्रपत्तिக்கनन्तरம் भरस्वीकारம் பண்ணின शरण्यன் தனித்து நிற்கும் நிலையைப்பற்ற एकशब्दமென்றுஞ்சொல்லுவர்கள். அதெங்ஙனே யென்னில்; प्रपत्तिயும்பண்ணி अनन्तरமதடியாக उपासनादिகளுமनुष्ठिத்தால் फलोपायமாகக் கடவனான शरण्यன் अकिञ्चनனாய் विळंबक्षमனல்லாதவிவன் திறத்தில் प्रपत्तिக்கும் தனக்கும் நடுவே நிற்பதொரு சுமை சுமத்தாதே
29.67 இவன் சுமையைத் தன் गुणங்களின் மேலேயேறிட்டு ‘‘शरणं त्वां प्रपन्ना ये ध्यानयोगविवर्जिताः । तेऽपि मृत्युमतिक्रम्य यान्ति तद्वैष्णवं पदम्’’(ப்ராஹ்மபுராணம்) என்றும், ’’ஆறெனக்கு நின்பாதமே சரணாகத் தந்தொழிந்தா’’(திருவாய்மொழி 5-7-10) யென்றுஞ் சொல்லுகிறபடியே गुणविशिष्टனான தானே निरपेक्षफलप्रदனாய் நிற்கும் நிலையை अनुसन्धिத்துக் கொண்டு शरणமாகவடையென்று இங்கு சொல்லிற்றாயிற்று.

இப்படியே परिपूर्णனான தன்னை प्रपत्तिபண்ணும்போது आनुकूल्यसङ्कल्पादिகளை யொழிய வேறொரு परिकरத்தை யிதிலே विद्यान्तरத்திற்போலே சொருகிக்கொண்டு அதுவும் प्रसादनமான उपायकोटिயிலே நிற்கிறதென்றும் நினைவைக் கழிக்கைக்காக एकशब्दனென்றும் சொல்லுவர்கள். आज्ञानुज्ञैயாலே अनुष्ठिக்கும் कर्तव्यान्तरங்களுமெல்லாம் प्रपत्तिக்குத் துணையன்று.
29.68 இப் प्रपत्तिயாலே वशीकृतனாய் फलந்தரவிருக்கிறநானொருவனுமே இக்क्षणिकोपायத்துக்குப் प्रतिभूவாய் நின்றேன். இப் प्रपत्ति फलத்தைப்பற்ற வேறொரு தேவை செய்யவேண்டா. அத்தேவையைத் துணையாகக் கொண்டு உன்னை நான் ரக்ஷிக்கப்புகுகிறேனல்லேனென்று तात्पर्यம். இத்தால் आनुकूल्यसङ्कल्पादिविशिष्टप्रपत्तिயொழிய प्रपत्तिपरिकरமென்று பேரிட்டுத் தனக்கு வேறொரு सहकारिकारणத்தைக் கூட்ட வேண்டாவென்று சொல் லிற்றாயிற்று. ‘‘येन केनापि प्रकारेण द्वयवक्ता त्वं’’(ஶரணாகதி கத்யம்) என்றும், ‘‘प्रपत्तिवाचैव निरीक्षितुं वृणे’’(வரதாஜஸ்தவம் 92) என்றுஞ்சொல்லுகிறபடியே पूर्णप्रपत्तिக்கपेक्षितமான தெளிவில்லாவிடிலும் यथाकथञ्चिदनुष्ठानத்தாலே कार्यஞ்செய்கிற இவ்வுपायத்துக்கு வேறொரு परिकरத்தைத்தேட प्रसङ्गமில்லையிறே. ‘‘ततस्सागरवेलायां दर्भानास्तीर्य राघवः । बाहुं भुजगभोगाभमुपधायारिसूदनः ॥ अञ्जलिं प्राङ्मुखः कृत्वा प्रतिशिश्ये महोदधेः’’(ராமாயணம் யுத்தகாண்டம் 21-1, 2) என்று பெருமாள் समुद्रத்தைப்பற்ற शरणागति பண்ணவிடத்திலும் ‘‘स राजा परमापन्नो देवश्रेष्ठमगात्तदा । शरण्यं सर्वभूतेशं भक्त्या नारायणं हरिम् ॥ समाहितो निराहारष्षड्रात्रेणमहायशाः । ददर्शादर्शने राजा देवं नारायणं प्रभुम्’’(ஹரிவம்சம் 27-11,13) என்று सप्तव्याधोपाख्यानத்திலே ब्रह्मदत्तचरितத்திலுஞ் சொன்ன प्रकारங்களுமெல்லாம் प्रपत्तिக்கङ्गமன்று.
29.69 இவ்விரண்டிடமும் सपरिकरप्रतिशयनादिप्रधानமாகையாலே அங்கந்த नियमங்கள் சொல்லப் प्राप्तம். இப்படி सुकृतप्रणामத்திலுங்கண்டுகொள்வது. இங்கு प्रपत्त्यध्यायादिகளிற் சொன்ன வாनुकूल्यसङ्कल्पादिपरिकरங்களொழிய வேறொரு नियमங்கள் வேண்டா. आकिञ्चन्यैकधनரான द्रौपदी-दमयन्ती-राक्षसी-विभीषण-क्षत्रबन्धु-मुचुकुन्द-गजेन्द्र-पाण्डव-देव-सुमुख-त्रिशङ्कु-शुनश्शेप-किरात-काक-कपोतादिகள் शरणागतரா கிறபோது அப்போதை आनुकूल्यादिகளை யொழிய வேறொரு इतिकर्तव्यதையைச் சொல்லக் கண்டிலோம். क्षणकालसाध्यமாய் निरपेक्षமான प्रपत्तिमात्रத்தாலே கடுக அவ்வோ शरणागतர்க்கு அவ்வோ अपेक्षितसिद्धिயுங்கண்டோம். இப்படி मोक्षार्थप्रपत्तिயிலும் இவன் கோலின कालத்திலே फलसिद्धिக்குக் குறையில்லை. இது ‘‘मा शुचः’’ என்கிற वाक्यத்திற்கும் तात्पर्यம். ‘‘परित्यज्य’’ என்கிறவிடத்திலே परिकरान्तरनैरपेक्ष्यஞ்சொன்ன பொருளிலே एकशब्दத்திலிந்த योजனை
29.70 दृढीकरणार्थமாகக்கடவது. இதுக்கு अर्थान्तरம் विवक्षितமாகவுமாம். एकशब्दத்துக்கிதுபொருளானால் ‘‘परित्यज्य’’ என்கிற விதுக்கங்கு சொன்ன अर्थान्तरங்களைக் கொள்ளவுமாம். सपरिकरप्रपत्तिக்கு उपासनादिகளான अङ्गिகளையும் இவற்றின் परिकरங்களான धर्मान्तरங்களையுங் கழிக்கிற விப் பொருள்களில் இவ்வேकशब्दம் शरण्यனை विशेषिத்தபடி யென்னென்னில்; अकिञ्चनன் பக்கலிலே இவை प्रसादनமாய்க்கொண்டு शरण्यனோடு துவக்கற்றமை காட்டுகைக்காக ‘‘मामेकं’’ என்கிறது ‘‘सर्वधर्मान्’’ என்கிற கீழில் सर्वशब्दத்தையும், ‘‘सर्वपापेभ्यः’’ என்கிற மேலில் सर्वशब्दத்தையும் பார்த்திவ்வேகशब्दம் सर्वशब्दத்துக்குப் प्रतिसंबन्धिயாய் நிற்கிறதென்றுஞ் சொல்லுவர்கள். அப்போது,

….Continued